Niyamsara

Author(s): Kundkundacharya, Himmatlal Jethalal Shah
Publisher: Digambar Jain Swadhyay Mandir Trust

Page 346

Version 002: remember to check http://www.AtmaDharma.com for updates
કહાનજૈનશાસ્ત્રમાળા]
शुद्धोपयोग माघार
[3१८
णाणं परप्पयासं दिट्ठी अप्पप्पयासया चेव। अप्पा सपरपयासो होदि त्ति हि मण्णसे जदि हि।।१६१ ।।
ज्ञानं परप्रकाशं दृष्टिरात्मप्रकाशिका चैव। आत्मा स्वपरप्रकाशो भवतीति हि मन्यसे यदि खलु।। १६१ ।।
आत्मनः स्वपरप्रकाशकत्वविरोधोपन्यासोऽयम्।
इह हि तावदात्मनः स्वपरप्रकाशकत्वं कथमिति चेत्। ज्ञानदर्शनादिविशेषगुणसमृद्धो ह्यात्मा, तस्य ज्ञानं शुद्धात्मप्रकाशकासमर्थत्वात् परप्रकाशकमेव, यद्येवं दृष्टिर्निरंकुशा केवलमभ्यन्तरे ह्यात्मानं प्रकाशयति चेत् अनेन विधिना स्वपरप्रकाशको ह्यात्मेति हंहो जडमते प्राथमिकशिष्य, दर्शनशुद्धेरभावात् एवं मन्यसे, न खलु जडस्त्वत्तस्सकाशादपरः कश्चिज्जनः। अथ ह्यविरुद्धा स्याद्वादविद्यादेवता समभ्यर्चनीया सद्भिरनवरतम्। तत्रैकान्ततो ज्ञानस्य परप्रकाशकत्वं न समस्ति; न केवलं स्यान्मते
દર્શન પ્રકાશક આત્મનું, પરનું પ્રકાશક જ્ઞાન છે, नि४५२५004, -सेतु४ मान्यता अयथार्थ छ. १६१.
अन्वयार्थ:-[ ज्ञानं परप्रकाशं] शान ५२५७.४ [च] भने [दृष्टि: आत्मप्रकाशिका एव] र्शन स्वप्रमश ४ छ [आत्मा स्वपरप्रकाशः भवति] तथा साम। स्व५२ छ [इति हि यदि खलु मन्यसे ] सेमी २५२ तुं मानतो होय तो तमा વિરોધ આવે છે.
ટીકા-આ, આત્માના સ્વપરપ્રકાશકપણા સંબંધી વિરોધકથન છે.
પ્રથમ તો, આત્માને સ્વપરપ્રકાશકપણું કઈ રીતે છે? (તે વિચારવામાં આવે છે.) આત્મા જ્ઞાનદર્શનાદિ વિશેષ ગુણોથી સમૃદ્ધ છે; તેનું જ્ઞાન શુદ્ધ આત્માને પ્રકાશવામાં અસમર્થ હોવાથી પરપ્રકાશક જ છે; એ રીતે નિરંકુશ દર્શન પણ કેવળ અભ્યતરમાં આત્માને પ્રકાશે છે (અર્થાત સ્વપ્રકાશક જ છે). આ વિધિથી આત્મા સ્વપરપ્રકાશક છે.”—આમ હું જડમતિ પ્રાથમિક શિષ્ય! જો તું દર્શનશુદ્ધિના અભાવને લીધે માનતો હોય, તો ખરેખર તારાથી અન્ય કોઈ પુરુષ ४७ ( भुई) नथी.
Please inform us of any errors on rajesh@AtmaDharma.com