________________
પર
આર્ય - શ્રીમાનું ! અમો તે જડ અક્ષરોથી જ ઇશ્વરોનો જાપ કરીએ છીએ.
મંત્રી:- મહાશયજી ! અમો પણ તો મૂર્તિ દ્વારા ઈશ્વરના સ્વરૂપનું જ સ્મરણ કરીએ છીએ, અથવા જેમ આપે જડઅક્ષરોમાં ઈશ્વરનો જાપ કર્યો. તેમજ અમોએ પણ ઈશ્વરની જડમૂર્તિ દ્વારા ઈશ્વરના સ્વરૂપને જ સ્મરણ કર્યું. ભાઈ સાહેબ..! વાત તો એક જ છે. તમારે પણ મૌલવીસાહેબની માફક ચક્કર ફરીને મૂલસ્થાન પર તો આવવું જ પડશે. અથવા મૂર્તિ પૂજાને માનવી જ પડશે.
આર્ય :- બહુ જ સારું. અમો વેદની શ્રુતિઓનું પઠન પણ ન કરીએ અને ફક્ત સ્વયંના મુખથી ઈશ્વરની સેવા અને પ્રશંસા કર્યા કરશું કે હે પરમાત્મન્ ! તું અમોને તારી દ, ઇત્યાદિ... તો પછી આમાં શું વાંધો છે?
મંત્રી :- વાહ સાહેબ...! તમારા દ્વારા આ પ્રમાણે કહેવાથી તો આ સિદ્ધ થાય છે કે તમો વિદ્યાથી રહિત છો કારણ કે ફક્ત વિદ્યાના પ્રભાવથી જે કઈ મુખથી બોલાય તેને પદ કહેવાય છે. અને ઘણાં અક્ષરો મળવાથી પદ થાય છે. તો પછીથી આપે જે કહ્યું કે આ પ્રમાણે તું છે, તું આ પ્રમાણે છે, અમોને તારી દે, ઈત્યાદિ, શું તે પદ નથી કે શું? અને તે જડ નથી કે શું? બધા પદો, ભલે કોઈ પણ ભાષાના હોય તે જડ જ કહેવાશે, આથી સિદ્ધ થયું કે ઈશ્વરની પ્રશંસા અને ઉપાસના કરવી જડ વિના અસંભવ
