________________
૭૦ મનમાં કહેલ દેવતાભ્યર્ચન પદનો સ્પષ્ટાર્થ વિષ્ણુ-શિવાદિ દેવોની પ્રતિમાઓનું પૂજન બ્રહ્મચારીએ નિયમથી કરવું જોઈએ આ જ સિદ્ધ થાય છે. મનુના ટીકાકારોની સમ્મતિ પણ દેવપ્રતિમાનું પૂજન કરવું સ્પષ્ટ છે જે પ્રમાણે...
ગોવિંદરાજ :-દેવતાનાં રાતિનાં પુષ્પાદ્રિનામર્ધનમ્ | મેઘાતિથિ - અતઃ પ્રતિમાનામેવૈતન્યૂઝન વિધાનમ્ | સર્વજ્ઞનારાયણ :- તેવતાનામર્થનમ્ પુષ્પાવૈ : | કૂલૂક - પ્રતિમતિષ રિદ્દેિવપૂર્ઝનમ્ |
મનુસ્મૃતિના ટીકાકાર પં.ગોવિંદરાજજી કહે છે કે અહીંયા જે દેવતા શબ્દ છે તે શિવાદિ દેવતા લેવા યોગ્ય છે પુષ્પાદિથી પૂજન કરવું તે દેવતાભ્યર્ચન કહેવાય છે.
મેઘાતિથિ કહે છે કે અહીંયા પ્રતિમાઓનું પૂજન જ અભિમત છે. સર્વજ્ઞનારાયણ અને કૂલૂક ભટ્ટને પણ આ મત સ્વીકાર્ય છે. એટલે આ પ્રમાણોથી દેવતાઓની પૂજા કરવાથી મૂર્તિપૂજા સિદ્ધ છે.
આર્યઃ- ના રે ના, અમારા ધર્મશાસ્ત્રોમાં તો દેવતાઓનો અર્થ વિદ્વાન્ કરેલ છે. તે કારણથી તમારૂ કહેવું યુક્તિયુક્ત નથી
મંત્રી - હે મહાશયજી ! તમોએ જરા ધ્યાન આપવું જોઈએ કે જો અહીયાં દેવતાઓથી વિદ્વાન્ અર્થ સિદ્ધ થાય છે. તો સવારના પહોરમાં તો દેવતાઓનું પૂજન કરવું જોઈએ.
