________________
૩. સંતોના સમાગમમાં
સ્વામીજી કેટલાક સાધુસંતોના સમાગમમાં આવ્યા. તે પૈકી બે સંતોની તેઓ ઘણા નિકટ આવ્યા. એક જલગાંવ જિલ્લાના ઝિ, અણા અને બીજા ઔરંગાબાદ જિલ્લાના વૈજપુરના હરિગિરિ બાબા. ઝિપુ અeણા સાથેની તેમની મુલાકાતનો બનાવ રસિક છે. ચાલીસગાંવમાં સ્વામીજીની દેખભાળ કરનાર રામદાસ ઝિપુના મિત્ર દાદુ સોનાર એક વખત ધંધાર્થે નસીરાબાદ ગયા હતા. ત્યાં કોઈકે એમને કહ્યું કે અહીં ઝિ, અણા નામના મહાન સંત વસે છે અને તેમનાં દર્શન કરવા જેવાં છે. દાદુ તેમનાં દર્શને ગયા. ઝિપુ અણા એક ઉકરડા ઉપર નગ્ન અવસ્થામાં બેઠા હતા અને આજુબાજુ પડેલા મળને પીંખતા હતા. દાદુને લાગ્યું કે એ કોઈ પાગલ લાગે છે અને તેને કોઈકે મૂર્ખ બનાવ્યો છે. ઝિપુ અણાએ દાદુ સામે જોયું અને દાદુને કહ્યું: ‘‘તારા ઘરમાં બે સંતોના ફોટા છે, તેમાંના એક જીવિત છે તેને મારી પાસે મોકલ.'' દાદુને આ સાંભળી ઘણી નવાઈ લાગી. તેના ઘરમાં એક ફોટો હતો. તેમાં બે સંતો હતા. તેમાંના સ્વામી મુકતાનંદ જીવિત હતા.
દાદુએ ચાલીસગાંવ આવી આ વાત રામદાસને કહી અને રામદાસે આ વાત સ્વામીજીને કહી. સ્વામીજીનો અશાંત આત્મા તરત ઊંચોનીચો થઈ ગયો. તેઓ તરત ઝિ, અણાને મળવા નીકળ્યા. સ્વામીજીએ પણ ઝિપુ અણાને દાદુએ દર્શાવેલ સ્થળે અને તે જ અવસ્થામાં જોયા. સ્વામીજી સંતોની રીત જાણતા હતા, તેથી તેઓ નવાઈ પામ્યા નહીં. ઝિપુ અણા
વા.મુ.-૩
