________________
૪૧
સ્વામીજીની બીજી વિશ્વયાત્રાઓ સમસ્યાઓનું નિરાકરણ થયું છે. તેમને પોતાના જીવનમાં નવી દિશા અને નવો અર્થ પ્રાપ્ત થયાં છે. એક ભક્ત સાચું જ કહ્યું છે કે, ““બાબાના સંદેશથી એક સીધો તાત્કાલિક લાભ એ થયો છે કે અમને એક દિશા મળી છે, અમે કોણ છીએ તેની સમજ મળી છે. અમે કોણ છીએ તેનો આનંદ પામવાની અમને શક્તિ મળી છે. આશ્રમમાં રહેવું કઠણ છે, પરંતુ જીવનના કોઈ પણ તબક્કામાં જેટલા સમયમાં મનુષ્ય જે પ્રગતિ કરે છે તેના કરતાં અનેક ગણી પ્રગતિ આશ્રમમાં રહેવાથી થોડાક જ દિવસોમાં થાય છે.
બીજી વિશ્વયાત્રાએથી પાછા ફર્યા બાદ બાબા લગભગ એક વર્ષ ભારતમાં રહ્યા. ૧૮ ઑગસ્ટ, ૧૯૭૮ના રોજ તેમની ત્રીજી વિશ્વયાત્રાનો આરંભ થયો. ત્રીજી વિશ્વયાત્રા એ બીજી વિશ્વયાત્રાનું વિસ્તૃત સ્વરૂપ હતું. હવે બાબા ઑસ્ટ્રેલિયા, અમેરિકા અને યુરોપીય દેશોમાં અત્યંત પ્રસિદ્ધ થઈ ચૂક્યા હતા. એમણે ત્રીજી વિશ્વયાત્રા દરમિયાન સિદ્ધયોગનું સામ્રાજ્ય વધારીને સુદઢ કર્યું. આ વખતે પણ તેઓ લગભગ બે વર્ષ રહ્યા, અનેક ઠેકાણે આશ્રમો સ્થાપ્યા અને કેન્દ્રો શરૂ કર્યા.
સને ૧૯૮૧ની ગુરુપૂર્ણિમાના દિને સાઉથ ફોલ્સબર્ગમાં ગુરુપૂર્ણિમા ઉત્સવ વખતે બાબાએ નાટ્યાત્મક રીતે યુવાન સ્વામી નિત્યાનંદની પોતાના ઉત્તરાધિકારી તરીકે જાહેરાત કરી. પૂર્વાશ્રમના સુભાષ શેટ્ટી તે સ્વામી નિત્યાનંદ. તે માત્ર વીસ વર્ષની વયના છે. ભક્તો આશ્ચર્યમાં ગરકાવ થઈ ગયા. તેમને લાગ્યું કે બાબા પોતાના ઐહિક દેહને ત્યજવા માગે છે. લોકોની આંખોમાંથી આંસુ નીકળવા માંડ્યાં, પરંતુ બાબાએ આશ્વાસન આપ્યું કે, “હું હજુ જીવવાનો છું, આટલી જલદી વિદાય
