________________
સ્વામી મુકતાનંદનું મહાનિર્વાણ ૪૫ કાર્યક્રમમાં ભગવાન નિત્યાનંદ વિશેનું એક ચિત્રપટ જોયું. સ્વામી મુક્તાનંદ કેવી રીતે પોતાના ગુરુની છાયા અને આરસી બનીને રહ્યા હતા તે બાબતનું આ ચિત્રપટમાં નિરૂપણ હતું. ચિત્રપટનું નામ હતું પરફેફટ મિરર' (સંપૂર્ણ દર્પણ).
સ્વામી ચિવિલાસાનંદ કેટલાક દિવસથી કમરના સખત દઈને કારણે પથારીવશ હતા. રાત્રે ૮થી ૯ના ચિત્રપટના કાર્યક્રમ દરમિયાન ચાલુ ચિત્રે બાબા સ્વામી ચિવિલાસાનંદની ખબર પૂછવા માળા ઉપર ગયા. એમણે ખુશમિજાજમાં ઘણી વાતો કરી. ત્યાંથી તેઓ પોતાના શયનખંડમાં આવ્યા અને સૂવા ગયા. લગભગ દસ વાગ્યે એમના ખંડમાંથી ઘંટડી વાગી. કંઈક તાકીદની જરૂર હોય ત્યારે તેઓ આ રીતે ઘંટડી વગાડતા. બાબાની સારવારમાં રહેનાર સ્વામી સેવાનંદ અને નરસિંહભાઈ બાબાના ખંડમાં ધસી ગયાં. બાબાની સારવારમાં હંમેશાં રહેનાર નરસિંહબાઈ એક પારંગત નર્સ હતાં. બાબાએ છાતીમાં દુખાવાની ફરિયાદ કરી. તરત બાબાને દવા અને ઑકિસજન આપવામાં આવ્યાં. થોડી વાર પછી બાબાએ કહ્યું, ““હવે સારું છે, તમે જાઓ.'' પરંતુ તેઓ બેસી રહ્યાં. બાબાએ થોડી વારમાં પોતાની શાલ ખેંચીને માથા પર ઓઢી લીધી. પોતે સૂવા માગે છે તેનું આ સૂચન હતું. તેઓ તરત નિદ્રામાં પડ્યા અને તેમની નાભિમાંથી શ્વાસોચ્છવાસ સંભળાવા લાગ્યા. બાબા ઊંઘમાં હોવાની આ નિશાની હતી. બધા ધીરે રહીને બહાર નીકળી ગયા. પોણા અગિયાર વાગ્યે પાછી ઘંટડી વાગી. સ્વામી સેવાનંદ અને નરસિંહબાઈ અંદર દોડી ગયાં. બાબા એક પડખા પર હતા. એમના જવાથી બાબાએ પડખું ફેરવ્યું, એક દીર્ઘ
