________________
૪. સાધનાકાળની અનુભૂતિઓ
એક વખત સ્વામીજીને ભગવાન નિત્યાનંદનાં દર્શન કરવાનું મન થયું. તેઓ વજેશ્વરી આવ્યા અને ખેતરોમાંથી ચાલતાં ગણેશપુરી આવ્યા. પૂ. નિત્યાનંદે પોતાની તીણ આંખો સ્વામીજી તરફ ફેરવી, અને જાણે તેમની પ્રતીક્ષા કરતા હોય તેમ પૂછ્યું : ‘‘તું આવી ગયો ?'' સ્વામીજીના સ્મૃતિપટ પર તેમના વિદ્યાર્થીકાળનો પ્રસંગ ચમક્યો, જ્યારે નિત્યાનંદજી તેમને ભેટી પડ્યા હતા અને ગાલ પર ટપલી મારી હતી. પૂ. નિત્યાનંદ સ્વામીજીને જોઈને હસ્યા અને તેમને કૉફી અને સૂકા મેવાનો પ્રસાદ આપ્યો. સ્વામીજીએ તે ખૂબ ભાવથી ખાધો. તેઓ એક અક્ષર પણ બોલ્યા નહીં. પરંતુ તે શાંત પળોમાં તેમને લાગ્યું કે આ જ એ ગુરુ છે કે જે સત્યની શોધમાં નીકળેલા તેમના ભટકતા આત્માને કાબૂમાં રાખી તેમને આંતરિક શાંતિ અને સ્વસ્થતા આપી શકે છે, જે ધસમસતા પાણીના પ્રવાહની આડે આવી તે પ્રવાહને યોગ્ય વળાંક આપી શકે છે અને જે એક અશાંત આત્માની શક્તિનો સદુપયોગ કરી શકે છે. પરંતુ સ્વામીજીના આત્માને શાંતિ મળી નહીં. ભગવાન નિત્યાનંદ એક સખત કામ લેનાર ગુરુ હતા જ્યારે સ્વામીજી એક ઊછળતો ક્રાંતિકારી આત્મા હતો. તેઓ કોઈનાથી દોરવાતા નહીં અગર કોઈના વશમાં રહેતા નહીં. જેથી ભગવાન નિત્યાનંદ સાથેના આ સમાગમ પછી પણ તેઓ તેમની શરણાગતિ સ્વીકારવા તૈયાર નહોતા અને તેઓ યેવલા પાછા આવ્યા. જુલાઈ ૧૯૪૭ની અધવચમાં સ્વામીજી પાછા વજેશ્વરી
સ્વ.મુ.-૪
૧૭
