________________
१७८ -~-
~~
~-
~
કારિકાવલી-મુક્તાવલી-વિવરણ શુતાન સમાન, એ વિશેષતાઓને એક જ ગણવામાં આવી છે. ભૂતલાદિમાં વૃત્તિ ઘટાદિના અભાવનું પ્રત્યક્ષ “ઈન્દ્રિય સંયુક્તવિશેષતા સન્નિકર્ષથી થાય છે. સંખ્યાદિમાં (કાવ્યસમતમાં) વૃત્તિ રૂપતિના અભાવનું પ્રત્યક્ષ “ઈન્દ્રિયસંયુક્ત સમતવિશેષતા સનિકર્ષથી થાય છે. સંખ્યાત્વાદિમાં દ્રિવ્યસમવેતસમવેતમાં) વૃત્તિ રૂપાદિના અભાવનું પ્રત્યક્ષ “ઈન્દ્રિય સંયુક્ત સમવેતસમવેત વિશેષણતા, સન્નિકર્ષથી થાય છે. શબ્દાભાવનું પ્રત્યક્ષ, કેવલ “શ્રોત્રાવછિનવિશેષણતા સનિકર્ષથી થાય છે. ક વગેરે શબ્દમાં વૃત્તિ ખવાદિના અભાવનું પ્રત્યક્ષ, “ત્રાવચ્છિન્ન (ગગન) સમત વિશપણુતા” સનિકર્ષથી થાય છે. (કત્વાદિ વૃત્તિ ખત્યાદિના અભાવનું પ્રત્યક્ષ “ શ્રોત્રાવરિનસમવેતસમતવિશેષણતા ”. સન્નિકર્ષથી થાય છે.) આવી રીતે કવાદ્યવચ્છિન્નપ્રતિયોગિતાકાભાવ (કારાઘભાવ)માં વૃત્તિ ગવાઘભાવનું પ્રત્યક્ષ શ્રોત્રાવરિચ્છન્નવિશેષણવિશેષણતાસનિકર્ષથી થાય છે. ઘટાભાવાદિમાં વૃત્તિ પટાભાવનું પ્રત્યક્ષ “ચક્ષુસંયુક્તવિશેષણવિશેષણતા સનિકર્ષથી થાય છે. આવી જ રીતે યથાસંભવ તત્તધિકરણમાં વૃત્તિ તત્તદ– ભાવનું પ્રત્યક્ષ તત્તદૃવિશેષણતા સનિકર્ષથી થાય છે. આવી અનેકવિધ વિશેષતા ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિશેષણતાન એક ગણાય છે. અન્યથા વિશેષણતાને ભિન્ન ભિન્ન માનીએ તે સક્નિકની સંખ્યાની અધિક્તાથી “સનિક છ છે.” આ પ્રાચીનના પ્રવાહના. વ્યાઘાત થશે. .
अभावप्रत्यक्षे योग्यानुपलब्धिः कारणम् । तथाहि भूतलाड़ी घटारिज्ञाने जाते घटाभावादिक न ज्ञायते तेनाऽभावोपलम्भ प्रतियोग्यप
भाभावः कारणम् । तत्र योग्यताऽप्यपेक्षिता सा च प्रतियोगिसत्त्वप्रसनप्रसञ्जितप्रतियोगिकत्वरूपा, नदयश्च प्रतियोगिनो घटादः सत्त्वप्रसक्त्या. प्रसञ्जित उपलम्भरूपः प्रतियोगी यस्य सोऽभावप्रत्यक्षे हेतुः । तथा.