Karikavali Muktavali Vivaran Part 01

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 11

કારિકાવલી-મુક્તાવલી-વિવરણ सद्रव्या गुणगुम्फिता सुकृतिनां सत्कर्मणां ज्ञापिका सत्सामान्यविशेषनित्यमिलिताऽभावप्रकर्षोज्ज्वला । विष्णोर्वक्षसि विश्वनाथकृतिना सिद्धान्तमुक्तावली विन्यस्ता मनसो मुदं वितनुतां सयुक्तिरेषा चिरम् ॥३॥
બુદ્ધિમાન જનોની પ્રવૃત્તિ માટે આ ગ્રંથની સકલાર્થપ્રતિપાદકતાને વર્ણવવા કથા..ઈત્યાદિ પર્વને ઉપન્યાસ કર્યો છે. પ્રતિપાદકતા સંબંધથી દ્રવ્યવતી, ગુણેથી ગુંફિત, ઉક્ષેપણુદિ પાંચ સત્કર્મોને જણાવનારી, સામાન્ય, વિશેષ અને સમવાયથી યુક્ત તથા પ્રાગભાવાદિ અભાવના ભેદોથી ઉજજવલ, સુંદર યુક્તિઓથી સહિત વિષ્ણુ ભગવાનના વક્ષસ્થળ ઉપર વિશ્વનાથ નામના પંડિતે સ્થાપન. કરેલી આ મુક્તાવલી જેવી મુક્તાવલી લાંબા કાળ સુધી વિદ્વાનોના મનના આનંદને કરે. દુનિયામાં મોતીની માળા પણ નાના મોટા દ્રવ્ય સ્વરૂપ મોતી વગેરેથી યુક્ત હોય છે. ગુણ–દેષથી બંધાયેલી. હેય છે. તેને ધારણ કરનારાના ભૂતકાળના સત્કર્મને જણાવનારી હોય છે. સામાન્ય અને વિશેષ સ્વરૂપ મેતીએથી તે અનવરત. મળેલી હોય છે અને અંધકારસ્વરૂપ તેનેભાવનાપ્રકર્ષમાં ખૂબ જ ઉજજવલ હોય છે. તેથી આ મુક્તાવલી, મુક્તાવલી જેવી છે. આવી ઉતમ વસ્તુને “ષિ અવનતિ અgો િરિ ચત ચપતિ નોર ! તાલુકા માળખ” ! આ ભગવદગીતાના વચનાનુસાર શ્રી વિષ્ણુ ભગવાનને ગ્રંથકારે અર્પણ કરી કેઈ પણ પ્રવૃત્તિ નિષ્કામભાવે કરવાનું જણાવ્યું છે. આ લોકથી દ્રવ્યાદિ. સાત પદાર્થો વિષય છે. ગ્રંથને અને પ્રતિપાદ્ય વિષયને પ્રતિપાદ્યપ્રતિપાદકાદિભાવાત્મક સંબંધ છે. ગ્રંથાર્થજ્ઞાનને અર્થી અધિકારી છે. અને ગ્રંથાર્થજ્ઞાન અથવા પરંપરાએ તદ્દદ્વારા મોક્ષ પ્રયોજન છે. એ સમજી શકાય છે. આ પ્રમાણે અનુબંધ ચતુષ્ટયના સાનથી ગના શ્રવણદિમાં બુદ્ધિમાનની પ્રવૃત્તિ શકય બને છે.
* * * +4r