Karikavali Muktavali Vivaran Part 01

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 10

મગલવાદ . અતિસંક્ષિપ્ત ઈત્યાદિ વ્યર્થ છે. પરંતુ ગ્રંથકાર રિસંક્ષિપ્ત...... ઈત્યાદિને પ્રયોગ ન કરે તો, “ગ્રંથકારે પોતાની જ મતિ ક૯૫નાથી કારિકાવલીને વિસ્તાર કર્યો છે અને પૂર્વાચાર્યોને વચનેનો આદર કર્યો નથી.”; આવું જ્ઞાન શિષ્યને થાય તે સ્વકીયકલ્પનામૂલક આ ગ્રંથ છે એમ માનીને તેઓ ગ્રંથની ઉપેક્ષા કરે તેથી ગ્રંથમાં સ્વકીયકલ્પને પ્રયુક્ત અનાદરણીયતા ન આવે એ માટે “તિક્ષત્તિ ઇત્યાદિ પદને પ્રયોગ કર્યો છે. એ પદથી “કારિકાવલીનું વિશદીકરણ ચિરંતન આપ્તપુરૂષની ઉક્તિઓથી કર્યું છે. એવું જ્ઞાન થવાથી ગ્રંથમાં સ્વકીયકલ્પનામૂલકત્વનું નિરાકરણ થાય છે. જેથી શિષ્યોને ગ્રંથ આદરણીય બને છે. જો કે ગ્રંથની અનાદરણીયતાના પ્રસંગને દૂર કરવા “નિરન્તનોમિ” આટલો જ નિદેશ આવશ્યક છે, “તિરંજ્ઞિ' પદપાદાન આવશ્યક નથી. પરંતુ “અતિસંક્ષિપ્ત' પદના અનુપાદાનમાં અત્યંત વિસ્તૃત એવા ચિરત્નેના વચનોથી કારિકાવલીનું વિશદીકરણ છે, તેથી અલ્પબુદ્ધિવાળા અમારાથી આ ગ્રંથ દુય છે” એમ ધારીને શિષ્ય ગ્રંથની ઉપેક્ષા ન કરે એ માટે
પદ આવશ્યક છે. જેથી અત્યન્ત સંક્ષિપ્ત પૂર્વાચાર્યોના વચનથી વિસ્તારેલ કારિકાવલીના આ વિવરણની શિખ્યો ઉપેક્ષા નહીં કરે. ' અહીં અર્થસંક્ષેપ નથી કર્યો પરંતુ શબ્દસંક્ષેપ જ કર્યો છે. જેથી આ ગ્રંથમાં અભિપ્રેત સકલ પદાર્થનું પ્રતિપાદન અપ શબ્દો દ્વારા કરવામાં આવ્યું છે.” એ સમજાતું હોવાથી શિષ્યોની ' આ ગ્રંથના શ્રવણાદિમાં પ્રવૃત્તિ નિરાબાધ છે. અન્યથા અર્થસંક્ષેપ હોય તે; “અભિપ્રેતસકલપદાર્થને આ ગ્રંથ પ્રતિપાદક નથી.” એમ સમજીને શિષ્ય ગ્રંથના શ્રવણાદિમાં પ્રવૃત્ત નહીં થાય. આ ગ્રંથના નિર્માણમાં પિતાના કલેશાભાવને સૂચવવા “તુનનું પદનું ઉપાદાન છે. જેને અર્થ “કૌતુકથી જ આ છે. સ્વકીય ગ્રંથના નિર્માણનું પ્રયોજન જણાવવા “નવચા” ઈત્યાદિ પદનું ઉપાદાન છે. એને અર્થ સ્પષ્ટ છે.