________________
૭૫૮: મધપૂડે : સરખું વાક્ય લખ્યું: “શ્રીમતી શોની સાથે તેમના અમેરિકાના પ્રમુખની ચૂંટણી અને પતિ પણ હતા, તેઓ લેખો લખીને પોતાને જીવનનિવહ કરે છે.'
બંધારણ
અમેરિકામાં તાજેતરમાં ડેમોક્રેટીક પક્ષના નથી.
જોન કેનેડી ચૂંટાઈ આવ્યા છે, અમેરિકાના બંધાઉર્દૂ સાહિત્યના પ્રસિદ્ધ સાક્ષર દયાનારાયણ નિગમ રણ મુજબ પ્રમુખની ચૂંટણી દર ચાર વર્ષે થાય છે. કાનપુરથી “જમાનામાસિક પ્રસિદ્ધ કરતા હતા. આ કોઈ એક જ વ્યકિત વધુમાં વધુ બે વખત એકી માસિક ખૂબ લોકપ્રિય બનેલું. મુનશી દયાનારાયણ સાથે પ્રમુખ બની શકે. એથી વધુ વખત આપણું સાચું કહેતા સંકોચ રાખતા નહિ. માસિકનું ધોરણ ભારતની જેમ ન રહી શકે. ત્યાં પ્રમુખના પ્રભુત્વઉંચું રાખવા માટે, તેઓ મોટા મોટા લેખકોની વાળી લેકશાહી છે. ત્યાં પ્રધાનમંડળની સત્તા કરતાં રચનાઓમાં પણ સુધારો કરતાં ખચકાતા નહિ, પ્રમુખની સત્તા જ સર્વોપરિ છે. નેંધપાત્ર હકીક્ત એ એકવાર એક પ્રસિદ્ધ લેખકે પોતાના લેખમાં સુધારે
છે કે, અમેરિકાની કારભાર ચલાવતી સેનેટ કે પતિ
છે કે, અમારકાના કારભાર ચલાવતા સન કરવા બદલ રોષ ઠાલવતે એક પત્ર મુન્શીજી પર નિધિ સભામાં પ્રમુખ બીજા પક્ષને હેય અને બહુલખ્યો. મુન્શી નિગમે જવાબમાં સાફ લખો નાંખ્યું; મતિ ૫ક્ષ બીજો પણ હોય છતાં વહિવટ સરલ રીતે
હું મારા માસિકના તંત્રી છું. માસિકનું ધોરણ ચાલે છે. કારણ કે પ્રમુખને તો સીધા લોકો જ ચૂંટી ઉંચું રાખવા માટે લેખમાં ફેરફાર કરવાનો મને કાઢે છે. આઇઝનહાવરનાં તંત્રમાં અત્યારે પ્રમુખ અધિકાર છે, હું મુદ્રક નથી કે કેવલ ટાઈપના બીબા પિતે રીપબ્લીકન પક્ષના છે. જ્યારે અમેરિકાની સેનેટ ગોઠવી દઉં, તે પછી મારી અને કપિઝીટરની વચ્ચે (રાજસભા) અને પ્રતિનિધિ સભા (કસભા) માં તફાવત છે?” જેઓ વાત-વાતમાં મારો લેખ અક્ષરે ૧૯૧૯ ના છેલ્લા આંકડા મુજબ સેનેટના એ સભ્યઅક્ષર આવવો જોઈએ એમ તંત્રી ઉપર દબાણ લાવે માંથી ૬૫ ડેમોક્રેટીક પક્ષના અને ૩૫ રીપબ્લીકન છે, તેઓએ આ હકીકત સમજવા જેવી છે.
- પક્ષના સભ્ય છે. પ્રતિનિધિ સભામાં કુલ ૪૩૭ સભ્યો
છે. તેમાંથી ૨૮૪ ડેમોક્રેટીકના અને ૧૫૩ રીપબ્લીકન પષ્ટ ટીકીટ કે પોપરમોટ પક્ષના છે. છતાં મહત્ત્વની બાબતમાં તો ઉપલી કે કયુબાની અગાઉની સરકારે એકવાર જ્યારે નીચલી સભા કોઈ પણ બીલને નામંજુર કરે તો પિઝની ટીકીટ નવી બહાર પડી હતી. ત્યારે એનું
પ્રમુખ પોતાનો વિટોપાવર વાપરી શકે. બીજું, ત્યાં વેચાણ વધારવા નવી યુકિત અજમાવી હતી. આ
જે પક્ષમાંથી જે સભ્ય ચૂંટાઈને આવે એટલે તે ટીકીટની પાછળ ગુંદર લગાડવાને બદલે પીપરમેંટ
પક્ષના પુતળા થઈને આંગળી ઊંચી કરવાની નહિ કે જેવો સરસ બીન નુકશાનકારક સ્વાદવાળો મીઠ
- પક્ષની શિસ્તના નામે તે મતદાર વિભાગની ન્યાયી પદાર્થ લગાડયો હતો. આ ટીકીટને સુગંધિત પણ
વ્યાજબી માંગણીની ઉપેક્ષા કરવાની નહિ. ચૂંટાયેલો બનાવવામાં આવેલ હતી. આ ટીકીટે પ્રજામાં તથા
સભ્ય કોઈપણ પક્ષની ટીકીટ ઉપર ચૂંટાઈ આવે બાળકમાં એકદમ લોકપ્રિય બની ગઈ હતી. ઘણા
પણ પોતાને જે યોગ્ય લાગે તે રીતે સેનેટ કે પ્રતિબાળકે ખીસ્સા ખચના પૈસાથી આવી ટીકીટ
નિધિ સભામાં પોતાના મતદાર મંડળને વફાદાર રીતે ખરીદી પીપરમીંટની જેમ તેને ચૂસતા હતા. સામા
મત આપી શકે. ભારતના બંધારણમાં આવી કોઈ ન્ય મીઠી ટીકડીઓ કરતાં આ ટીકીટ ચાટવાનું
જોગવાઈ નથી. અહિં તો પક્ષીય શિસ્ત એજ મોટ વધુ પસંદ કરતા હતા.
દુષણ બન્યું છે. જે કોઈ વખતે જે મતદાર મંડળ- ભારત સરકારે પણ પૈસા કમાવવા માટે આ માંથી ચૂંટાઈને તે સભ્ય આવ્યે હાય તેને પણ નુસખે અજમાવવા જેવું છે.
ગુંગળાવી નાંખે છે.
