________________
સિદ્ધ છે.
૭૮૮ઃ જ્ઞાન-વિજ્ઞાનની તેજછાયા : અસર છે, સંગીતના જાદુ વડે માનવીમાં સંગીતના પ્રભાવથી ભયંકર વિષધર સર્પદંશ આશ્ચર્યકારક પરિવર્તન લાવી શકાય છે. દેવાની હિંસક પ્રવૃત્તિ ભૂલી જાય છે.
સંગીતની મધુર લય અને તેના કેમલ લંડનના પ્રાણ ઘરમાં સંગીતના પ્રાગે સ્વર પશુ-પક્ષી અથવા માનવીની ઉગ્રભાવના કરવામાં આવ્યા હતા. ચિત્તાને એવું સંગીત એને કેમળ બનાવીને તેમના જીવનમાં નવી પસંદ હતું જેથી તેની રગેરગમાં ઉત્તેજના સ્પતિ પ્રગટાવે છે.
થઈ આવે. હરણેએ તે સંગીતને પ્રેમ પ્રગટ મેડમ મેંટેસરીનું નામ શિક્ષણક્ષેત્રમાં સુખ
. કર્યો જ હતે. એક બંગાળી વાઘણ (Royal
Bengal Tigress) એકાગ્ર ચિ સંગીતમાં બાલ્યવયમાં મેંટેસરીએ એક બિલાડી પાળી
મોહિત થઈ હતી. હતી. આ બિલાડીને સ્વભાવ ઘણું ઉગ્ર હતે.
જે ધ્વનિ તરંગોની શક્તિમાં પશુ-પક્ષી પ્રત્યેક આવનારની સામે ધસી જતી, બિલાડી
એને વશ કરવાની તાકાત છે તે પછી ધ્વનિ સામેની ફરીઆદો સાંભળીને મેંટેસરી કંટાળી
તરંગે કયારેક માનવહૃદયમાં રહેલા સુષુપ્ત ગઈ.
ભાને જાગૃત કરે, કયારેક ચિત્તવૃત્તિઓ શાંત
કરે કે કયારેક મનને એકાગ્ર કરે, તેમાં શું પરંતુ જ્યારથી મેંટેસરીએ પિયાના ઉપર
આશ્ચય ? સંગીતને અભ્યાસ શરૂ કર્યો ત્યારથી બિલાડીમાં આશ્ચર્યજનક પરિવર્તન આવ્યું, શેઠા દિવસે
જો સામાન્ય પ્રકારની વ્યક્તિઓ દ્વારા પછી ખેલાડી બીલકુલ શાંત થઈ ગઈ.
રચાયેલા સંગીતમાં શ્વનિશક્તિની આશ્ચર્ય આ ઘટના વડે મેંટેસરીને શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં
કારક અસરો છે, તે શ્રી જિનેશ્વર ભગવંતે
જેને મહામંત્ર કહ્યો છે તેવા શ્રેષ્ઠ મંત્રમાં પરમ યશસ્વીપણે કાય કરવા માટે નવી પ્રેરણું મળી,
કલ્યાણને પ્રગટાવનારી અનેક ઉચ્ચ શકિતઓ બીજો પ્રસંગ પંડિત કારનાથજી ઠાકુરને છે. હોય તેમાં શી નવાઈ! એક વાર સંગીત માર્તડ પંડિત ઠાકુર
સ્વાથનો મહા રેગ લાહેર આવ્યા હતા. લાહેરના પ્રાણી ઘરમાં એક વિકરાળ વાઘ આવ્યું હતું, તેની ગર્જના
જ્ઞાનમાં છે એટલે બધે ઘમંડ આવી જાય એથી ત્યાં આવનારા ધ્રુજી ઉઠતા,
કે હૈયું કમળ ન રહે, આંખ રડી ન શકે, પંડિતજીએ વાઘને વશ કરવા માટે સંગી. એટલે અહંભાવ આવી જાય કે અન્યના ગુણ તેનો પ્રયોગ કર્યો. પંડિતજીના ગળામાંથી મધુર
જોઈ પ્રમોદ ન થાય, ઓષ્ઠ હસી ન શકે અને સ્વર જેમ જેમ નીકળતા ગયા તેમ તેમ વાઘ એટલું સ્વકેન્દ્રિત બની જાય કે માત્ર પિતાના શાંત થતે ગયે. છેલ્લે આ જંગલી પશ પાંજ- સિવાય અન્ય કેઈની ય ચિંતા ન કરે તે રાના સળીઆમાં પંજા બહાર કરી, પાળેલા આવું જ્ઞાન અજ્ઞાનથી ય વિશેષ હાનિકારક છે. કુતરાની જેમ પંડિતજી સામે જોઈ રહ્યું.
–ખલીલ જિબ્રાન કહેવાય છે કે બેજુબાવરાનું સંગીત સાંભળી કેવળ પિતાના જ સુખને વિચાર કરનાર હરણે આવતાં. આ યુગના પણ એવા ઘણું આરાધક વિશ્વહિતની ભાવના ધરાવતા શ્રી ઉદાહરણે સંભળાય છે, મિંયા ગુલામરસુલ જિનેશ્વરદે કે તેઓના માર્ગે અપ્રમત્તભાવે ગાતા ત્યારે બુલબુલ પક્ષીઓ તેની આસપાસ ચાલનારા અન્ય પરમેષ્ઠી ભગવંતે સાથે સંબંધ એકઠા થતા, તે વાત પ્રસિદ્ધ છે.
કઈ રીતે બાંધી શકશે?
