________________
૭૮ : વ્યાકારની મહત્તા : -
ભાર આપવામાં આવ્યું છે. નાના જ્ઞાન વગર વગર વસ્તુ સ્વરૂપને ચોક્કસ નિર્ણય નથી થત વસ્તુમાં રહેલા ભિન્ન ભિન્ન સાપેક્ષ ધર્મોનું જ્ઞાન તેથી સાધ્ય માટે ડામાડોળ સ્થિતિ રહે છે. શું થઈ શકતું નથી.
ઉપાદેય કે શું હેય છે? તેને પણ ચેક
નિર્ણય થઈ શકે નહિ. તેથી પરમપદની પ્રાપ્તિ દા. ત. વસ્તુમાં રહેલા અસ્તિત્વ અને નાસ્તિત્વ માટે ચોકકસ ઉપાયે હાથમાં ન આવવાથી ધ માટે વિચારીએ તે અસ્તિત્વ અને નાસ્તિત્વ સાધકને સાધની સિદ્ધિમાં અનેક વિને આવે ધમાં પરસ્પર અવિનાભાવ-એકબીજા વગર છે. અને વતતવના ચેકકસ નિર્ણય વગર ગમે ન રહેવાપણું છે. જેમ કે, “છગનલાલ ધનવાન
તેટલા કષ્ટ અનુષ્ઠાન કરવા છતાં સાયની સિદ્ધિ છે? અને છગનલાલ ધનવાન નથી. આ “છે? |
થતી નથી. અને “નથી તે અપેક્ષાથી બેલાયેલું છે. કેમ કે છગનલાલ ધનવાન છે તે મગનભાઈની અપેક્ષા આમ સ્યાદ્વાદનું જ્ઞાન આત્મવિકાસની છે. કારણ કે હજાર રૂપીયાવાળા મગનભાઈ પ્રાપ્તિમાં અનન્ય સાધન . અને વસ્તુતત્વને કરતાં લાખ રૂપીયાળા છગનભાઈ ધનવાન કહે નિર્ણય કરવા માટે અત્યંત આવશ્યક છે માટે વાય. પણ તેજ છગનભાઈ કરોડપતિ ચિનુભાઇની બુદ્ધિમાન મનુષ્યએ તેના જ્ઞાતા પાસે તેનું જ્ઞાન અપેક્ષાએ ધનવાન ન કહેવાય, આમ વસ્તુને મેળવવા ખૂબ પ્રયત્ન કરી જોઈએ. અને ગંભી. વ્યવહાર અપેક્ષાવાદથી થાય છે.
રતાથી તેના ઉપર વિચાર કર જોઈશે, કારણ
કે શ્રી જિનવચન અતિગંભીર અને સ્યાદ્વાદએમ આત્મામાં અસ્તિત્વ ધર્મ છે તે સ્વ- ગર્ભિત હોઈ તેને પરમાને અહપ જ દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-કાળ અને ભાવથી છે પણ પરના દ્રવ્ય, પામી શકે છે. ક્ષેત્ર, કાળ અને ભાવથી નથી. એટલે વસ્તુમાત્ર
જો કે આ મારે લેખન વિષયક પ્રયાસ આ સ્વસ્વરૂપે સત્ છે પણ પરરૂપે અસત છે. તે
દિશામાં પ્રથમ જ હેવાથી ક્ષતિઓ થવા સંભવ પણ સવથા વસ્તુ છે જ, અને સર્વથા વસ્તુ છે. માટે આ વિષયના જ્ઞાતા વિદ્વાનો આ લેખને નથી જ એમ ન કહેવાય. જો એમ કહેવા
વાંચી મારી ક્ષતિઓને બતાવશે તો હું તેમને જઈએ તે પ્રથમપક્ષે (વસ્તુ છે જ) બધી વસ્તુ
* અંતઃકરણથી આભાર માનીશ. મેં મારી યથાઓનું એકય થઈ જાય. ઘટ જેમ સ્વદ્રવ્ય ક્ષેત્ર
મતિ પ્રયત્ન કર્યો છે. શિષ્ટ પુરુષોનું વચન છે કાળ ભાવથી સત્ છે તેમ જે પટના પણ દિવ્યાદિ ૪ થી સત્ હોય તે ઘટ પણ પટ બની
કે “જુમે થથરાવત ચાનીચં” એ ઉકિતને આધારે
મેં પણ પૂ. ગુરુદેવની કૃપાથી જે કંઈ થતું જાય. એમ જગતની બધી જ વસ્તુઓનું એકય
કિંચિત્ બોધ થયો છે તેને આધારે કેવળ બાળ થઈ જવાથી જગતને અબાધિત વ્યવહાર ન
જીના ઉપકારને માટે જ આ પ્રયત્ન કર્યો છે. ચાલી શકે. અને સર્વથા વસ્તુને અસત્ કહેવાથી જગતશૂન્યતાની આપત્તિ આવે. કારણ કે સ્વ
અંતે પૂ. પુરુષાના શબ્દોમાં હું કહીશ કેરૂપે જ વસ્તુ અસત્ બની જવાથી બાકી શું દાવા નમરત્તમૈ, ચં વિના સવેન્ટી ક્રિયા રહ્યું જગતમાં?
लोकद्वितयभाविन्यो, नैव सांगत्यमिति ॥ આમ વસ્તુમાં રહેલા ભિન્ન ભિન્ન સાપેક્ષ ભાવાર્થ-તે સ્યાદ્વાદને નમસ્કાર થાઓ કે ધર્મોની અપેક્ષા નથી રાખતા તે અનેક આપ- જેના વિના આલેક અને પરલેકમાં થનારીત્તિઓ આવે છે. આ સ્યાદ્વાદ સિદ્ધાંતને જાણ્યા સકલ ક્રિયાઓ સંગતિને પામતી નથી.
