Jain_Satyaprakash 1946 03

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 5

કેટલાંક પ્રાચીન સ્થાને
[ ૧૨૭ કે જે આટલી બધી જેન મૂર્તિઓની મોંઢેરાના જૈન મહાજનને ખબર પડશે તો તે મેળવવા પ્રયત્ન કરશે, કદાચ મંદિર પણ પોતાનું છે એમ અ૫ પ્રયને સિદ્ધ કરશે, એમ લાગવાથી એ મહાનુભાવે તરત જ ત્યાં માટી નંખાવી એ બેદાણુ પુરાવી દીધું. અને ઉપર પણ ચણવી લીધું. ત્યાર પછી થોડા દિવસે ત્યાંના શેઠને કહ્યું કે આ કુંડ ખોદાવતાં અંદર તમારા ભગવાનની મેટી મૂર્તિઓ હતી પણ તમારા કામની નથી એમ ધારી મેં બધું પુરાવી લીધું. કહે છે કે આખી વિશી અંદર છે. હવે તે ભવિષ્યમાં આવા પ્રસંગે સાવધાની રાખી મઢેરાના જેને મૂર્તિઓ બહાર કઢાવે તો જરૂર સારા લાભ થાય તેમ છે. અહીં ગામ બહાર પ્રાચીન ટીલા, ખંડિયરે ઘણું છે અને બે હજાર વર્ષની પુરાણું ઈટે પણ દેખાય છે. મેઢેરાથી અમે ગાંબુ આવ્યા.
ગાંભુ–આ સ્થાન પણ ખૂબ જ પ્રાચીન છે. આચારાંગસૂત્રની શીલાંકાચાર્યું બનાવેલી મોટો ટીકા જે “ fમુતા રાજે ' બનાવી તે આ જ સ્થાન છે. તેમજ ગુજરાતના મંત્રીશ્વર, આબુનાં જગપ્રસિદ્ધ મંદિરના નિર્માતા વિમલ મંત્રીના પૂર્વજો ભિન્નમાલથી અહીં ગાંભુ આવેલા તે આ નગર છે. અહીંથી જ તેઓ પાટણ ગયા અને યશ, કીતિ, ધન અને ધર્મભાવના કમાયા. આ ગાંભુમાં પ્રાચીન શ્રી ગંભીરાપાર્શ્વનાથજીની ભવ્ય મૂર્તિ બિરાજમાન છે. જેથી ગંભીરાપાર્શ્વનાથના પ્રાચીન તીર્થ તરીકે આ સ્થાન પ્રસિદ્ધ છે. અહીં સુંદર જિનમંદિર છે. ઉપર અને નીચે બને માળમાં પ્રાચીન ભવ્ય અને પરમ દર્શનીય વિશાલ જિનમૂર્તિઓ છે. ઓછામાં ઓછાં હજાર વર્ષથી વધુ પ્રાચીન જિનમૂર્તિઓ છે, એમાં તે સંદેહ જ નથી. “ અમો ભરી મૂતિ રચી રે ઉપમા ન ધટે કેય” આવી સુંદર જિનમતિએ છે.
આજે ઘણું મહાનુભાવો પ્રાચીન કળાનાં દર્શન કરવા માંગે છે તેમને મારી ખાસ ભલામણું છે કે આ ભારતીય પ્રાચીન જૈન કળાના અપૂર્વ નમુનારૂપ જિનમૂર્તિઓનાં જરૂર દર્શન કરે; ઇલોરા અને અજંતાની બૌદ્ધ કળા અને મરાડને પણ ટક્કર મારે તેવો મરોડદાર આકૃતિએ પરિકરમાં બહુ જ સુંદર દેખાય છે. મુમુક્ષુ ભાવિક આ સ્થાનના દર્શન કરી આત્મિક લાભ જરૂર મેળવે. અહીંથી અમે વડાવલી ગયા.
વડાવલી–આ વડાવવી એ જ છે કે જ્યાં જગદ્ગુરુ શ્રી હીરવિજયસૂરીશ્વરજીના ગુરુદેવ શ્રી વિજયદાનસંરજી સ્વર્ગસ્થ થયા હતા. શ્રી વિજયહરસૂરીશ્વરજી સમ્રાટ અકબરને પ્રતિબોધવા જતાં પહેલાં અહીની ગુરૂદેવની પાદુકાઓનાં દર્શન કરવા આવ્યા હતા અને પછી આગળ વધ્યા હતા. અત્યારે અહીં એ સ્થાન તો લગભગ તન ભુલાઈ ગયા જેવું છે. પ્રાચીન મંદિર અને પાચીન ઉપાશ્રય છે. શ્રી હીરસૂરિજી મહારાજ અહીં અમુક સમયે કેટલેક વખત રહ્યા પણ હતા એમ કહેવાય છે. પાછળથી અહીં યતિપુંગવોની ગાદી પણ હતી, પુસ્તક ભંડાર પણ હતો. પણ એ બધું આજે ભૂતકાળની વાતમાં જ જળવાઈ ( ૨ કવિવર શ્રી લાવણ્યસમયે વિમલપ્રબંધમાં આ ઉલ્લેખ કર્યો છે અને ગાંભુ પણ આપ્યું છે. - ૩ આ પ્રાચીન મૂર્તિઓ સંપ્રતિ મહારાજાના સમયની હેય એમ પણ કહેવાય છે પાછળના ટેકા અને શ્રી ઋષભદેવ ભગવાનની મૂર્તિની રચનાની વિશેષતા આના પુરાવારૂપ છે.