Jain_Satyaprakash 1946 03

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 20

૧૭૮ ]
શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
કરી છે તે સાચી નથી એમ આપણા કવિઓ (ભા. ૧, અન્ય જૈનેતરનું અને તે પણ નતિષ કે નચિત્રં નામના કાર્દકનુ સબળ કારણું જણાતાં નથી.
માટે ભાટે-૬૫ કડીએ જેટલા ગુજરાતી લખાણવાળા આ ફાગના ર્તી તે જ વિ. સં. ૧૪૯૫ નો આસપાસમાં વસંતવિલાસ રચનાર હશે એમ શ્રી. મુનશી અનુઞાન કરે છે અને તેનાં કારણ તરીકે કેટલી પંક્તિમાં શબ્દ તેમજ ભાવ પણ. એક છે તેમ જ કેટલીક પંક્તિમાં કેવળ ભાવની એકતા છે એમ અપાયાં છે. શ્રી. મુનશી ઉપર્યુક્ત વસંતવિલાસને જૈન કૃતિ ગણે છે. અને આ કામ “ વસંત વિલાસને જોટા " છે એમ તેઓ કહે છે અને તેની તુલના કરે છે. અનૈના વિષય એક જ, વસ ́તવિલાસમાં પુરુષના વસ'વિદ્વાર કે વિષેગનું વણુન છે, જ્યારે આ ફ્રાગમાં કૃષ્ણ અને એની પટરાણીઓના વિલાસનું વન છે. પહેલામાં ઉછળતા શૃંગાર ૐ તેા ખીજામાં પ્રૌઢ છે. પહેલાને ગાતાં કંઈક સક્રાંચ થાય, જ્યારે ખીજાને નિઃશંક ગાઈ શકાય.
ઉપર્યુ’ક્ત ત્રૈમાસિક (પુ. ૧, અ. ૪, પૃ. ૪૩૪-૩૩૭)માં આ ફ્ાગ લગભગ પૂરેપૂરા અપાયા છે. પહેલું, મ, ૬મું અને ૬૭મું પદ્ય પૂ. ૪૩૩માં અને ૪હ્યુ', રજી અને ૩ ' ૪૩૪મામાં છે. ૪૩૫મા પૃષ્ઠ ઉપર ૮, ૯, ૧૫-૧૭, ૨૧-૨૪, અને ૨૮ ગે અંકવાળાં પદ્મો-કડીએ છે. એવી રીતે ૪૩૬મા પૃષ્ઠ ઉપર ૨૯, ૩૦, ૩૩, ૩૭, ૪૦, ૪૧, ૪૩, ૪૪ ક્રમાંકવાળાં અને ૪૩૭માં પૃષ્ઠ ઉપર ૪૮, ૧૧, ૧૨, ૧૭, ૬, ૬૧ અને ૬૪ ક્રમાંકવાળાં પદો છે. વળી વિષ્ણુ રૂપે આ પદોના તે તે પૃષ્ઠ ઉપર અથ અપાયા છે. વિશેષમાં મહૈયુ, આંદાલા, ફાગ, ફાગુ, રાસ અને રાસક એમ કડીનાં વિવિધ મથાળાં છે.
"
પ્રથમ સારઢ અને પછી સારિકાના વર્ષોંનથી શરૂ થતા આ ફાગ કૃષ્ણના પરાક્રમ અને વૈભવને સારી રીતે વણુવે છે. આના બીજા પદ્યમાં ‘ ફાગ' વડે નારાયણુનું વર્ષોંન કરીશ એમ કવિ કહે છે. પ્રસ્તુત પ`ક્તિ નીચે મુજબ છેઃ---
· વિનસ કિંગ નરાયણુ, રાય ણુમઈ જસુ પાઈ.
"
આ ફાગકાવ્ય કાઈ સ્થળે પૂરેપુરું પસિદ્ધ થયું હાય એમ જાણવામાં નથી. જે એમ જ હે.ય તે। એ કાઈ પ્રસિદ્ધ કરશે ?
[૧૬] નારીનિરાસફાય
કર્તા રત્નમ ડનગણિ
આ ાગમાં ભાવન કહીએ છે. આની પહેલી મે અને કેલ્લી બે કડીઓ જૈન ગૂર્જર કવિઓ। ( ભાગ ૩, ખંડ ૧, પૃ. ૪૪૧)માં અપાયેલી છે. તેમાં પહેલી સંસ્કૃતમાં નીચે મુજબ છેઃ-~~
सकलकमला केलीधामत्वदीयपदाम्बुज
प्रणतिनिरतः श्रीनेमी स्मृतभुतदेवतः ।
[ વર્ષ ૧૧
૩૪૭)માં ઉલ્લેખ છે. આ એમ માનવા માટે મને
છે
प्रथणरज सोल्ले का द्वेषप्रदान्त्यरसास्पदं
रचयति यतिः फागं नारीनिरास इति श्रुतम् ॥१॥"
અંતિમ ડી પણ સસ્કૃતમાં છે અને એમાં કર્તાનું નામ છે. આ ાગના વિષય મિનાથે રાજીમતીના કરેલા ત્યાગ એ છે. આના તત રનમાનગણિ છે.
• એમણે