Jain_Satyaprakash 1946 03

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 16

૧૭૪ ]
શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
[ વર્ષે ૧૧
૧૭, ૧૮, ૨૦, ૨૧ અને ૪૭. • ગિરનાર ’ગિરિને ક્રીડાસ્થાન તરીકે આલેખી વસન્તખેલ વણુ વાયેા છે. વસન્તનાં આકર્ષણેા તેમજ રાણીઓની વિવિધ ક્રોડા નેમિનાથના વિરક્ત હૃદય ઉપર કશી અસર કરતાં નથી એ આ કાવ્યમાં સારી રીતે આલેખાયું છે. “ એક ઋતુકાવ્ય તરીકે દીપી ઊઠે એવું આ સર્વશ્રેષ્ઠ કાવ્યૂ છે એમ કહેતાં જરાય સકાય થતા નથી ” એમ આપણા કવિએ ( પૃ. ૩૧૫)માં ઉલ્લેખ છે.
જૈન સાહિત્યના સક્ષિપ્ત ઇતિહાસ” (પૃ. ૪૮૭)માં જયશેખરસરને ૫૮ કડીને મિનાથફાગ નોંધાયા છે અને જૈન ગૂર કવિએ (ભા. ૩, ખ, ૧, પૃ. ૪૨૫૦૬) માં ચાર ચાર લીટીની પહેલી અને છેલી (૫૮મી)કડી પાયેલી છે. આમ ભિન્ન ભિન્ન કડીએ અપાયેલી હાવાથી અને બીજુ કાઈ સાધન મારી પાસે અત્યારે નથી એટલે ઉપર સૂચવેલ ૧૧૮ દોહરાનેા કાગ તે ૫૮ કડીના ફાગથી ભિન્ન જ છે કે કેમ એને અંતિમ નિય કરવા તે। બાકી રહે છે. છતાં વિષય વગેરે વિચારતાં એ એ એક હાવાના સ’ભવ છે, જો કે કડીની સંખ્યામાં મેટે ભેદ છે.
[9] તેમીધરચરિતરાગમધ: કર્તા માર્કાચમુ દરસૂરિ
અચલ' ગુચ્છના મેરુતુ ગસ રૅના શિષ્ય માણિકચરુ દરસૂરિએ વિ. સં. ૧૪૭૮ની આસપાસમાં એકાણુ ગાથાનું આ કાવ્ય રચ્યું છે. એમાં પહેલી ત્રણ ગાથાઓ સસ્કૃતમાં છે જૈન ગૂર્જર કવિઓ (ભા. ૩, ખ. ૧, પૃ. ૪૪૩)માં ચેાથી, પાંચમી અને ૯૧મી ગાથા અપાયેલી છે. ‘ જીરાપર્પલ 'પતિ પાર્શ્વનાથ અને સરસ્વતીને પ્રણામ કરી અઢક, ફ્રાગ અને રાસુ એ ત્રણુ છંદના વારાધરતી ઉપયાગ કરી કવિએ આ કૃતિ રચી છે. વિશેષમાં ૯૧મી ગાથાને પૂર્વાધ જોતાં કવિએ પેાતાનું નામ ખૂબીથી સૂચવ્યું છે એમ જણાય છે. આ પૂર્વા નીચે મુજ્બ છેઃ
“ કય અક્ષર જિમ એ તિહ... મિલીયા, સુંદર, પરમ બ્રહ્મસિ મિલીયા દુ:ખ વજિત વિલસતિ ’’
[૮] સ્થલિભદ્રફ઼ાગ : કર્તા સામસુ ંદરસૂરિ
"6
છે. સા. સં. ઈ” ( પૃ. ૪૮૭ ) પ્રમાણે આ ફાગ આરાધનારાસના કર્તા સામસુદ્રસૂરિએ વિ. સ’. ૧૪૮૧માં રચેો છે, ગુજરાતી સાહિત્યમાં ગદ્ય અને પુત્ર એમ અને પ્રકારનું સાહિત્ય રચનારા જે ધણા થેડા લેખા છે એમાં આ રિનું લગભગ પ્રથમ સ્થાન છે. વિ. સં. ૧૪૫૭માં એમને ‘સૂરિ' પદ મળ્યુ હતું. એએ વિ. સ’, ૧૪૯૯માં માલધર્મ પામ્યા.
[૯] દેવરત્નસૂરિફાગ : કર્તા દેવરત્નસૂરિના શિષ્ય
“ જે. સા. સં. ઈ.” (પૃ. ૪૮૭)માં આ ફાગ વિ. સ. ૧૪૯૯માં દેવરત્નસૂરિના રાઈ શિષ્ય રચ્યાના ઉલ્લેખ છે. આ ક્ામ જૈન ઐતિહાસિક ગૂર્જર કાવ્ય સચયમાં દસમી કૃતિ તરીકે છપાયા છે, એને સાર આ પુસ્તક (પૃ. ૮૬)માં અપાયા છે. [૧૦] ભરતેશ્વરચક્રવર્તીફાગ : કર્તા અજ્ઞાત
આ વીસ કડીની કૃતિ છે. એની પહેલી બે લીટી અને છેલ્લી ચાર લીટીએ જૈન ગૂર્જર કવિઓ (ભા. ૩, ખ. ૧, પૃ. ૪૨૧)માં અપાયેલી છે. ત્યાં આ કૃતિને વિક્રમની પંદરમી સદીની કૃતિ ગણી છે. આ ફાગ સુમંગલાના પુત્ર ચક્રવતી' ભરત રાજાને ઉદ્દેશીને રચાયેલા છે.