Jain Satyaprakash 1937 12 SrNo 29

Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad

Page 9

અંક ૫ ]
સમ્યગ્દર્શન
ભવ્ય છે-મિથ્યાષ્ટિ જ કહી શકાય, કારણ કે તેઓ મિથ્યાત્વના દલિકોને અનુભવી (ભગવી) રહ્યા છે. અનાદિ મિથ્યાષ્ટિ ભવ્ય છે- જ્યારે પહેલી સ્થિતિના લિક સંપૂર્ણ ભોગવી રહે, ત્યારે અંતરકરણના પહેલા સમયે આપશમિક દર્શનને મેળવે છે. સેનાધિપતિ જેમ દુર્જય શત્રુને જીતીને ઘણો જ ખૂશી થાય, તેમ સંસારી ભવ્ય જીવો પણ ( આ વખતે
અપૂવે વર્ષોલ્લાસવાળો હોવાથી) મહાસેનાધિપતિ જેવા બનીને પિતાના ખરા શત્રુભૂત મિથ્યાત્વ (વગેરે)ને જીતીને અત્યંત સારિક આનન્દ પામે છે. આ બીનામાંથી આપણને અપૂર્વ બોધ એ મળે છે કે-ખરા શત્રુઓ-આઠ કર્મો છે. તે આઠે કર્મોમાં પણ દુર્જય શત્રુ મેહનીય છે. તેમાં પણ મિથ્યાત્વ એ મુખ્ય છે. જેમ વિજય મેળવવાની ચાહનાવાળા બુદ્ધિશાળી પુરૂષ પહેલાં–સેનાપતિને હરાવે તે જ લશ્કરને થોડા વખતમાં હરાવી શકે છે. તેમ જેઓ મિથ્યાત્વને હરાવે તેઓ જ મહાદિને હરાવવા પૂર્વક તમામ કર્મ શત્રુઓને જીતી શકે છે. આવાજ ઇરાદાથી ઘણું એકાગ્રતાથી આત્મવીર્ય ફેરવીને શરૂઆતમાં મિથ્યાત્વને જીતવાની જરૂર પડે છે. આ અભ્યતર શત્રુઓ જેટલી આપણું ખરાબી કરે છે તેટલી ખરાબી બાહ્ય શત્રુઓ કરતા નથી; અને કરવાને સમર્થ પણ નથી. જ્યારે બાહ્ય શત્રુઓ ચાલુ વિનશ્વર સુખનાં સાધનોને બગાડે છે, ત્યારે અભ્યતર શત્રુઓ આત્માની સ્થિર, અખૂટ સમ્યગ્દર્શનાદિ ભાવ લક્ષ્મીને બગાડે છે. આવું સમજતાં મહાસાત્વિક પુરૂષે બાહ્ય શત્રુઓના જુ તરફ લક્ષ્ય રાખતા જ નથી. પરમાત્મા મહાવીર દેવને ગોશાલાએ, ગેવાલિઆએએ તથા સંગમદેવે ઘણું યે ઉપસર્ગો કર્યા, છતાં તે તરફ પ્રભુએ ધ્યાન આપ્યું જ નહિ. ઉલટું તે શીતારક દેવે પિતાની ઉપર તેજલેમ્યા મુકનારા મંખલિપુત્રને પણ શીતલેશ્યા મુકીને બચાવ્યું. અને આપણને શીખામણ આપી કે જો તમે ખરા ધર્મવાસનાવાળા થવાને ચાહતા હે, અથવા તેવા હે તે અપરાધિને જરૂર બચાવજે. નિરપરાધિ જેને બચાવનારા તો દુનિયામાં ઘણું યે જ દેખાય છે. ખરું ધર્મિપણું (ખરૂં સમ્યગ્દષ્ટિપણું) તે અપરાધની ઉપેક્ષા કરીને ભાવદયાપિ અમૃતને ધેધ–પ્રવાહ વરસાવીને ગુનેગાર જીવેને પણ બચાવવામાં છે. માટે જ મહાસમર્થ પ્રભુદેવે સંગમદેવની ઉપર અને ગોવાલિયાની ઉપર તથા ચંડકૌશિક સપની ઉપર લગાર પણ ઠેષ રાખ્યું નથી અને અખંડ ભક્ત ઇન્દ્રાદિની ઉપર રાગ પણ ધારણ કર્યો નથી. ગ્રંથિભેદને અપૂર્વ પ્રસંગ પણ આવે જ ઉત્તમ બોધ આપે છે. એમ આખી સમ્યગ્દર્શન પામવાની પ્રણાલિકા પણ અનેક સ્થળમાં અપૂર્વ આત્મશક્ષાને બોધ આપવા સમર્થ છે. માટે આ પ્રક્રિયા અપૂર્વ બેધદાયક છે, એ જરૂર સમજવું જોઈએ.
(અપૂર્ણ)
૧. જેમ જેટલી ઢાંકવાની વરતુઓ ( તપેલી વિગેરે ] હેય, તેટલા જ ઢાંકણાની જરૂર પડે, તેમ અહીંયા આઠ કર્મો એ ઢાંકણું જેવા સમજવાં. કારણ કે દરેક ભૂલ કર્મ એકેક મૂલ ગુણને શિકે છે. તેવા ઢાંકવા લાયક આઠ ગણોને ધ્યાનમાં રાખી કર્મો આઠ માન્યાં છે.