________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વીર માતા
ભરફેસરની સજઝાયમાં આપણે રોજ પ્રાત:કાળે મહાસતી મૃગાવતીને સંભારીએ છીએ. પણ તે એક વીર નારી હતી અને કુશળ પુરૂષને છાજે વાં કાર્યો તેણે કર્યા હતાં તે આપણે બહુ નથી જાણતા.
મૃગાવતીનું પાત્ર કાલ્પનિક કે ઈતિહાસ પૂર્વના યુગનું પાત્ર નથી. એ ૨૫૦૦ વર્ષ પહેલાંનું પ્રભુશ્રી મહાવીર દેવના સમયનું અને સંપૂર્ણ અતિહાસિક પાત્ર છે. તેના ઉન્નત જીવનને આલેખતી આ એક હળવી કથા છે.
વત્સદેશની રાજધાની કૌશબિ સુખસમૃદ્ધિથી ભરપુર એક મનહર નગરી હતી. ત્યારે રાજા શતાનિક પ્રજાવત્સલ, પરાક્રમી અને ધર્મપ્રેમી હતા. તેની રાણી મૃગાવતી અતિ રૂપવતી, ગુણવતી અને કુશળ નારી હતી. તેના રૂપના બધેય વખાણ થતા અને તેનું શીયળ આદર્શ લેખાતું. તેની ગણના મદ્રાસતીઓમાં થતી. બન્ને જણા પ્રભુ શ્રી મહાવીર દેવના ઉપાસક હતાં.
રાજા શતાનિક કળાપ્રેમી હતો. પિતાનું કોબિ કળાકૌશલ્યથી સમૃદ્ધ બને એ એની ભાવના રહેતી અને તેથી તે અનેક કળાકારોને ઉત્તેજન આપતે તેમજ પિતાના દરબારમાં તેમને સન્માનતા. આ કળાકારોમાં એક ચિત્રકાર પણ હતા.
એક દિવસ, કંઈક કારણ બન્યું અને રાજા શતાનિક એ ચીતારા ઉપર નારાજ થયા! રાજાની નારાજગી એટલે પાળતાડેલું પાણી ! એ કયાં જઇને થોભે એ કે ભાંખી શકે? અને એ એક વખતના માનીતા ચીતારાને દેશનીકાલનીને દંડ મળ્યો !
ચીતારાનું મન આથી તેફાને ચડયું ! રાજા તરફથી થયેલ દેશની કાલીનું અપમાન તેના મગજમાં વેર-પ્રતિપોધના પડઘા પાડવા લાગ્યું. તે વિચારવા લાગ્યો બદલો લેવાનો કઈક માર્ગ!
તેને યાદ આવ્યું : કાંટે કાંટાથી જ કદાય ! રાજનું વેર રાજાની મદદ વગર વાળવું અશક્ય! પણ રાજાનું વેર રાજાની મારફત વાળવા જતાં પિતે પિતાના વતનનું-વતનની નિર્દોષ પ્રજાનું-સત્યાનાશ નેતરી રહ્યા છે એની તેને તમન્ના ન હતી ! નમાલી કાંસકીના કારણે સારા વલભી રાજ્યનું ખેદાન મેદાન વાળનાર કાકુના જેવી ભાવના ત્યારે પણ હયાત હતી !
પોતે અજમાવવા ધારેલ યુક્તિ ક્યાં સફળ થશે તેને તેણે વિચાર કર્યો અને તે અવંતિપતિ મહારાજા ચડપ્રતની પાસે પહોંચ્યું
For Private And Personal Use Only
