________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અર્ક ૫]
ધનપાલનું આદર્શ જીવન
[૧૫]
થયેલી જે ભ્રમ!! તે સર્વને સચોટ પ્રત્યુત્તર આપીને મને દિગ્મૂઢ કરી દીધો છે. માટે હે પુત્ર, મે કરેશ ભીષ્મ—પ્રતિજ્ઞાનું અવશ્ય પાલન કરવાતુ છે ”
**
અલબત્ત, આપે શુ પ્રતિજ્ઞા કરી છે? ”
60
• સંપત્તિને અર્ધો ભાગ આપવાની.”
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
“ આપી ઘે, તેમાં આટલી બધી વ્યગ્રતા શા માટે ? સપત્તિમાંથી અર્ધ ભાગ આપી દે, શું એ જ ડીભારી મુશ્કેલી
છે? ''
તે કંચનકામિનીના સર્વથા ત્યાગી હાવથી ધન દોલતને સ્વીકારવાની, તેને સ્પેશ સુદ્ધાં કરવાની, ના પાડે છે. મે તેમને જણાવ્યું હતું કે હું વિબુધ શિરામણિ, પ્રાણાંતે પણ હું મારી પ્રતિજ્ઞાના ભંગ કરવાના નથી. પ્રથમ આપ સ ંપત્તિના અર્ધ ભાગ સ્વીકારી યે, ત્યારબાદ આપને ઉચિત લાગે તેમ કરજો. એટલે છેવટે સૂરિજીએ જણાવ્યુ કે–હે ભદ્ર, અમે ક્રાઇ પણ હિસાબે સ્વીકારવાના જ નથી. છતાં પણ જે તમને પ્રતિજ્ઞાના ભગ નડતા હોય તે તમારા ધરમાં સારરૂપ પુત્રો છે, તેમાંથી એક પુત્ર આપે, એટશે તમારી પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ થાય. મે અત્યંત દુઃખિત હુક્યે, અશ્રુ પૂ` લોયને, એને પણ સ્વીકાર કર્યો. અને આ પ્રમાણે પેટ ચોળીને શૂળ પેદા કર્યુ છે. હવે તે ઘણું જ અસહ્ય થઇ પડયુ છે. માટે હું મારા વહાલા પુત્ર, તમારા એમાંથી એક જણ મને આ મહાન ભીષ્મ પ્રતિજ્ઞામાંથી મુક્ત કરા! અર્થાત્ જૈન દીક્ષાને અંગીકાર કરો, એટલે મારા આત્મા સુખ સમાધિ પૂર્વક મરણુને શરણ થાય !”
6;
પોતાના પિતાના આ અન્તિમ શબ્દ સાંભળતાં જ બુદ્ધિનિધાન એવા ધનપાલ ક્રોધાયમાન થઇને કહેવા લાગ્યું:૧ હું તાત, વૃદ્ધાવસ્થામાં તમારી મતિ ભ્રષ્ટ થઇ ગઇ લાગે છે. સ્પર્શને પણ અયોગ્ય, મલીન, મહાધૃત અને આપણા ધર્મના દૂષી એવા સાધુગ્મા પાસે જઇ શુ કુળનું નામ ખાળવુ છે? આપણા ચતુર્થવેદી વડવા-પૂજો કે જેમની કીતિ આજ સુધી ઉજજવલ રહી છે, તેને શું બટ્ટો (કલંક) લગાડવા છે ? ચારે વેદમાં નિષ્ણાત એવા આપણા ચતુર્વેદ વેદી વડવા દરેક કરતાં ઉચ્ચ ગણાય છે. વિદ્વત્તા અને અનુષ્ઠા તેને લીધે સાંકાશ્યમાંર કેટલા પવિત્ર ગણાય છે? શુ' તે તમે નથી જાણુતા ? તુચ્છ સ ંપત્તિ ખાતર આ અકાય !
શ્રી. મુજરાજે પુત્ર તરીકે મને સ્વીકારેલ, શ્રી ભોજરાજના હું બાળમિત્ર, મારી પ્રતિષ્ઠા, ચુસ્ત વૈદિક રાજા ભોજના સમ્બન્ધ; આ સર્વના મારે વીચાર કરવા જોઇએ. તમારા એકની ખાતર૪ સવ પૂર્વજોને શું નરકમાં નાખવા? સત્પુરૂને નિંદનીય એ વ્યવ
१ कोपगर्भ तदाह श्री धनपाला धियांनिधिः ॥ प्र. म. प्र. २ संकाश्यस्थानसंकाशा वयं वर्णेषु वर्णिताः ॥
चतुर्वेदविदः सांगपारायणभृतः सदा ॥ ४३ ॥ प्र. म. प्र. ३ तथा श्रीमुंजराजस्य, प्रतिपन्नसुतोऽभवत् ॥
શ્રીમોનવાસૌદાર્થ-મૂમિ»મિત્યુત્તે થમ્ ॥૪૪ || ૬૦ ૬૦ ૬૦ ४ एकस्त्वमृणतो मोच्यः पात्याः, सर्वेऽपिजनाः ॥ # વ્યવહાર નાવાસ્યે સન્નનનિવિતમ્ ॥૪॥ ૬૦ ૬૦-૬૦
For Private And Personal Use Only