Jain Purano ka Sanskrutik Aavdan

Author(s): Pravinchandra Jain, Darbarilal Kothiya, Kasturchand Suman
Publisher: Jain Vidyasansthan Rajasthan

Page 8

-
७
४. लोको देशः पुरं राज्यं तीथं दानतपोऽन्वयम् ।
पुराणेष्वष्टधारव्येयं गतयः फलमित्यपि ॥ लोकोद्दे शनिरुक्त्यादिवर्णनं यत्विस्तरम् । लोकाख्यानं तदाम्नातं विशोधितदिगन्तरम् ॥ तदेकदेशदेशाद्रि द्वीपाब्ध्यादि प्रपञ्चनम् । देशाख्यानं तु तज्ज्ञयं तज्जैः सज्ञानलोचनः ॥ भरतादिषु वर्षेषु राजधानी प्ररूपणम् । पुराख्यानमितीष्टंतत् पुरातनविदांमते ॥ अमुष्मिन्नधिदेशोऽयं नगरञ्चेति तत्पतेः । आख्यान यत्तदाख्यातं राजाख्यानं जिनागमे ।। संसाराब्धेरूपारस्य तरणे तीर्थमिष्यते । चेष्टितं जिननाथानां तस्योक्तिस्तीर्थसंकथा ।। यादृशं स्यातपोदानमनीदृश गुणोदयम् । कथनं तादृशशयास्य तपोदानकथोच्यते ।। नरकादिप्रभेदेन चतस्त्रो गतयो मताः । तासां संकीर्तनंयद्धि गत्याख्यानं तदिष्यते ॥ पुण्यपापफलावाप्तिर्जन्तूनां यादृशी भवेत् । तदाख्यानं फलाख्यानं तच्च निःश्रेयसावधि ॥ वही, ४/३-११ द्रव्य क्षेत्र तथा तीर्थ कालो भावः फलं महत् । प्रकृतं चेत्यमून्याहुः सप्ताङ्गानि कथामुखे ॥ द्रव्यं जीवादि षोढा स्यात्क्षेत्रं त्रिभुवनास्थितिः । जिनेन्द्रचरितं तीर्थ कालस्त्रेधा प्रकोर्तितः ॥ प्रकतं स्यात् कथावस्तु फलं तत्त्वावबोधनम् । भावः क्षयोपशमजस्तस्य स्यात्क्षायिकोऽथवा ॥ इत्यमुनि कथाङ्गानि यत्र सा सत्कथा मता। यथावसरमेवैषां प्रपञ्चो दर्शयिष्यते ॥ वही, १/१२२-१२५ पुराणं संग्रहीष्यामि त्रिषष्टि पुरुषाश्रितम् । तीर्थेशामपि चक्रेशां हलिनामर्धचक्रिणाम् ।
त्रिषष्टि लक्षणं वक्ष्ये पुराणं तदद्विषामपि ॥ वही, १/१९-२० ७. चउवोसवारतिघणं तित्ययरा छत्तिखंडभरहवई ।
तुरिए काले होतिहु तेवट्ठि सलागपुरिसा ते ॥ त्रिलोकसार, गाथा ८०३ । तित्थयर चक्कबलहरि पडिसत्तुणाम विस्सुदा कमसो। विउणियबारस बारस पयत्यणिघिरंध्रसंखाए ।। ५११ ।।
तिलोयपण्णत्ति, जैनेन्द्र सिद्धान्तकोश, भाग ४, प्रकाशन ई० १९७३, पृ०९। ८ संस्कृति के चार अध्याय, राजपाल एण्ड सन्स, दिल्ली, प्रथम संस्करण, प्रस्तावना, पं. जवाहरलाल नेहरू, पृष्ठ १ । .. आदिपुराण में प्रतिपादित भारत, पृ० १९२ ।
Jain Education Intemational