Jain Dharm Prakash 1944 Pustak 060 Ank 09

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

Sી
શ્રી પ્રશ્નસિંધુ છું
રચયિતા –આ. શ્રી વિજયપદ્યસૂરિ
( અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૨૦૧ ) ૧૨૬. પ્રશ્ન-કેટલાએક અધમ છે હાલ સુખી દેખાય છે તેનું કારણ શું ?
ઉત્તર–તેઓ પાછલા ભવમાં બાંધેલાં પુણ્યકર્મોનાં કુલ હાલ ભોગવે છે, માટે સુખી દેખાય છે. હાલ જે અધર્મ–પાપ કરે છે તેનું અશુભ ફલ ભવિષ્યમાં તેમને જરૂર ભેગવવું પડે છે. કર્મ કેઈન છોડતું નથી. જેમ માદરપાટ માટે કપાય ને મલમલ જલ્દી કપાય, તેમ કોઈ પાપકર્મ વહેલું ઉદયમાં આવે ને કઈ પાપકર્મ મોડું ઉદયમાં આવે, પણ કરેલ પાપને બદલે જરૂર મળે, એમ ચકકસ સમજવું. અધમ જીવો કસાઈના ઘરના બાકડાની જેમ ઘેડા કાળ માટે, સુખી જાણવા. તેની બીના ટૂંકામાં આ પ્રમાણે જણવી-એક કસાઈએ બેકડો અને કૂતરો પાળ્યા હતા. કસાઈ બાકડાને ખાવા રાતપ આપે ને કૂતરાને સૂકે કેટલે આપે. આ બનાવ જોઈ કુતરાને ખેદ થયો, પણ એક વખત તહેવારને દિવસે
સાઈએ છરીના ઘા કરી બેકડાને મારી નાંખ્યું, ત્યારે આ કુતરાને તે જોતાં ડહાપણું આવ્યું કે એને રાતપ કરતાં મારે સૂકે ટુકડા સારો છે. એમ અધમી જીવો ભયંકર દુર્ગતિનાં દુઃખ પરિણામે ભેગવે છે માટે હાલ સુખી દેખાતાં અધમીને જોઈને કંઈ આશ્ચર્ય પામવા જેવું નથી. ધમી જીવો કદાચ પાપકર્મના ઉદયે હાલ દુઃખ ભોગવતાં હોય, તો પણ તેઓ મનમાં શુભ લાગણી રાખી કાયાથી નિર્મલ ધર્મારાધન કરે છે, તેથી ચેડા જે કાળમાં દુઃખને હઠાવીને સુખ પામે છે.
જ્યારે પુણ્યનું જોર વધતાં પાપનું બલ ઘટે ત્યારે દુ:ખના દહાડા ચાલ્યા જાય એમાં નવાઈ શી ? એક બલવાન માણસ અપ બળવાળા માણસને જરૂર દબાવી દે છે. આ હકીકતને ધ્યાનમાં રાખીને દુ:ખના સમયે ધમી જીવેએ પરમ ઉ૯લાસથી વધારે ને વધારે ધર્મારાધન જરૂર કરવું, પણ અધમ જીવોને સુખ ભેગાવતાં જઈને ધર્મારાધન તજી દેવાની ભયંકર ભૂલ ન જ કરવી. આ વસ્તુને યથાર્થ સમજાવવાને ગતાંકમાં પુણ્ય પાપની ચિભંગીનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી સમજાવેલ છે.
૧૨૭. પ્રશ્ન-જીવ અજીવાદિ સાત તત્ત્વોમાં પહેલું જીવતત્વ કહેવાનું શું કારણ?
ઉત્તર—તમામ કર્મ બંધાદિ પ્રવૃત્તિ કરનાર જીવ છે. પુદગલાદિ અંજીવની કિંમત જીવને લઈને જ અંકાય છે, કારણ કે પદાર્થોને કાર્યમાં જોડનાર કેઈ ન હોય, તો તે પદાર્થો શા કામના ? આવા અનેક કારણોને લક્ષ્યમાં લઈને શ્રી. તીર્થંકરદેવે સાત તોમાં પહેલું જીવતરે કહ્યું છે.
૧૨૮. પ્રશ્ન–જીવતત્વની પછી બીજા નંબરે અજીવતત્વ કહ્યું તેનું શું કારણ? ઉત્તર–જીવ એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને જાય, ઊભા રહે, બેસે, શયન કરે