________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
અંક ૯ મા ]
નિગેાદ–સ્વરૂપ
૨૦૯
અન્ય પૃથ્વીકાયાદિ વેના આત્મપ્રદેશ જ્યાં વધારે લાગે ત્યાં ત્યાં ઉત્કૃષ્ટપદ્ર સમજવું. જેથી ગાળક અને ઉત્કૃષ્ટપદ એ બે સરખા નહિ થાય પણું ઉત્કૃષ્ટપદ ગાળા કરતાં આછા થશે. બાકી બાદર નિગેાદ વિગેરેના આશ્રય વિના તે તેની સમાનતા જ ચરો, ગાળા અસખ્યાતા છે અને તે પ્રત્યેક ગાળામાં અસંખ્ય નિગેાદ તે તેટલી જ અવગાહન વાળી રહેલી છે. બાકી વધતી ઘટતી અવગાહનાવાળી નિગેાદા અસખ્યાતગુણી છે અને તે પ્રત્યેક નિગેાદમાં અનતા વા રહેલા છે, તે દરેક નિગેદના જીવા સિદ્ધના જીવેા કરતાં અનંતગુણા છે. સિદ્ધના જીવે · પાંચમે મધ્યમયુક્ત ' અનતે છે અને આ એક નિાદમાં રહેલા જીવા આઠમે અનતે છે. સમકિત પામ્યા પછી પતિત થયેલા જીવા કે જેઓ અ પુદ્ગલ પાવનની અંદર ફરી સમકિત આદિ પામીને મેક્ષે અવશ્ય જવાના જ છે, તેવા જીવા અભવ્ય કરતાં અનંતગુણા છે અને સિદ્ધ્તે અન તમે ભાગે છે. તે પણ પાંચમે અનંતે છે. પાંચમા અનતાના અનતા સ્થાને હેવાથી આ સંખ્યા અબાધિતપણે ઘટી શકે છે. સિદ્ધના જીવામાં નિરંતર વૃદ્ધિ થતી જાય છે, છતાં તે પાંચમે અનંતે આ કારણથી જ ગણી શકાય છે. પુદ્દગલપરાવર્તનના કાળ અનતા હોવાથી અપુદ્ગલપરાવર્ત્તન જેટલા કાળમાં પ્રથમના પડવાઇ જીવે મેક્ષે જાય છે અને બીન્ન લગભગ તેટલા જીવા નવા પડવાઇ થાય છે.
.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ક્ષેત્ર વિચારણાએ પ્રત્યેક ગાળકની તેમજ પ્રત્યેક નિગેાદની અવગાહના અંગુલના અસખ્યાતમા ભાગની અને અસંખ્ય આકાશપ્રદેશની એક સરખી હેાય છે, ખાદર નિગેાદની અવગાહના પણ અંકુલના અસંખ્યાતમા ભાગની છે અને તેમાં પણ દરેક નિગેાદમાં અનંતા જીવે છે. દરેક જીવનુ તેજસ અને કાણુ એ એ શરીર જુદા જુદા છતાં ઔદારિક શરીર જુદુ જુદુ નથી.
નિગેાદના જીવા કયા કથી અન`તકાળ સુધી અતિ દુઃખિત હોય છે ? આ સંબંધી સપૂર્ણ વિચાર જણાવવાને કેવળી સિવાય કાઈ સમર્થ નથી, તે પણ તે આશય સમજવા સારું કિંચિત્ કમ પ્રકાર કહેવામાં આવે છે.
નિગેદના છવો થૂલ આશ્રય સેવવાને સમર્થ નથી પરન્તુ તે એક એકને વધીને એક એક શરીર આશ્રી અનત રહેલા છે, પૃથક્ પૃથક્ દેહરૂપી ગૃહથી રહિત છે. પરસ્પર દ્વેષના કારણભૂત ઔદારિક શરીરમાં સ ંસ્થિત છે અને અત્યંત સંકીણુ નિવાસ મળવાથી અન્યાઅન્ય વિધીને નિકાચિત વૈર બાંધે છે, જે પ્રત્યેકને અનંત જીવા સાથે ઉગ્રપણે ખૂંધાય છે. હવે જ્યારે એક જીવે એક જીવ સાથે ખાંધેલુ વૈર અત્યંત ગાઢ હાઇને એક જીવે અનંત જીવા સાથે બાંધેલું વૈર્ અનતકાળે ભગવાય તેમાં શુ' આ ? અને તે ભોગવવાના કાળ અનત છે. કેદખાનામાં પૂરાયેલા કેંદીએ જેમ પરસ્પર સ’મનથી પીડાયા છતાં આમાંથી કોઇ મરે અથવા જાય તે હું સુખે રહુ. તે લક્ષ્ય પ્રમાણમાં કંઇક વધારે મળે એવી દુષ્ટ ભાવનાથી એક એક જીવ પ્રતિ અશુભ કર્મ બાંધે છે તેમ નિગેદ જીવાના કુ ળધ વિષે પણ સમજવું, અતિ સાંકડા પાંજરામાં પૂરાયલા પક્ષીઓ, જાળ વિગેરેમાં સપડાયેલા માછલા પરસ્પરની બાધાયી દ્વેષયુક્ત થયા છતાં અતિ દુ:ખી થાય છે. પડિતા કહે છે કે- ચારને મરાતા અથવા સતીને અગ્નિમાં પ્રવેશ કરતી કુતૂહલથી જોનારા દ્વેષ
For Private And Personal Use Only
