________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એક ૯
મી
|
વીરવિલાસ
વસ્થામાં ધન કમાવાની ધમાધમ, પુખ્તવયે જ્ઞાતિ કે સમાજના અર્થ વગરના ઝગડી અને વૃદ્ધાવસ્થામાં ઘરની વધી પડેલી જવાબદારીઓ અને શારીરિક નબળાંઈઓને અંગે ઠરી ઠામ બેસવાનો વખત આવતો નથી, ચૂલોમાંથી એલામાં પડવા જેવી બદલાતી સ્થિતિમાં પણ નિરાંત મળતી નથી અને આખું વ્યવહાર બંધારણ જાણે હાથે કરીને સંકીર્ણ થઈ ગયું હોય અને આપણે પોતે જાણે તેના અસહાય ભાગ બની કોઈ અદશ્ય બળના ધકેલાયા આગળ ધપતા હોઈએ એમ અંદરખાનેથી લાગ્યા કરે છે અને અનેક વાર સુખ ન હોય ત્યાં સુખ માની લઈ કોઈ કોઈવાર સુખનાં ઘુંટડા ભરતા હોઈએ ત્યારે પણ અખંડ શાંતિ, અંદરની શાંતિ, અંતરંગ શાંતિ કે ‘હા’ કરીને બેસવાને વારે આવતો નથી, મગજ પરનો બેજે મટતે. નથી અને ચેતનને અંતરાત્મદશા સાથે મેળ ખાતા નથી. આ પ્રત્યેકનો દરરજનો અનુભવ છે.
આવા ચારે તરફથી લાગેલા દાવાનળમાં શાંતિ મેળવવી હોય, શાંતિની વાનક ચાખવી હોય, શાંતિનું પારખું કરવું હોય તો “ પૌપધ”ની યોજના ખાસ વિચારવા જેવી છે. એક આખો દિવસ વ્યવહારની સર્વ ઉપાધિ મૂકી દઈ ચેતનરાજ સાથે વાત કરવાની આમાં યોજના છે, એમાં ધર ભૂલાઈ જવાય, ઘરનાંને ભૂલાઈ જવાય, ઘરાકની સાથે વાત * કરવાની નહિ, માલની લેવડ-દેવડ કરવાની નહિ, અસીલના વ્યવહાર કરવાનો નહિ કે તેને સલાહ આપવાની નહિ, છોકરાંઓને સમજાવવા કે ધમકાવવાનું નહિ, પરાણુઓને નેતરવાનાં નહિ, ઘેબી ક દરજીને કપડાં આપવામાં નહિ, શોક લેવા જવાનું કે તેને સમારવાનું નહિ આવી દશા દરરોજ હોય તે ચાલુ આનંદ થાય, પણ એ ન બની શકે તેને માટે પસહની
જના છે. એક દિવસ માટે સંસારથી શ્રા થઈ જવું, પિતાનો અલગ ભાવ સંમજી લેવા અને સર્વ આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિથી પર રહી ચેતનરાજને ધ્યાવ. એ બહુ સુંદર આદર્શ છે. એટલું પણ ન બની શકે તે બે ઘડી સામાયક કરવામાં આવે તે ત્યાં પણ ચક્કર પર ચઢેલ મનની ગરમી તે જરૂર ઓછી થાય છે અને પ્રાણી એક વાર રસ્તા પર આવતે થઈ જાય તે પછી એને ભવિષ્યનો માર્ગ ખુલ્લો થવાનો સંભવ રહે.
આ સામાયક કે પૌષધના કાળમાં વધારે લાભ ન થાય તો પણ કિંચિત અંતર્દષ્ટિ તો જરૂર થાય છે, એટ ધમાલ કે અર્થવગરની દોડાદોડ તે જરૂર અટકે છે અને કાંઇ નહિ તો વચન અને કાયાના વેગે પર તેટલા વખત માટે અંકુશ તે જરૂર આવે છે અને અભ્યાસ તથા પરિશીલનથી મન ૫ર પણ કાબૂ આવતા જાય છે. અનાદિ અભ્યાસ અને અધ્યાસ છૂટતા સમય તે જરૂર લાગે, પણ ચારે તરફ સખત ગરમી હોય, તડકો ધોમ ધખતે હોય, ગરમી ઉગ્ર હોય ત્યારે આંબાના ઝાડની છાયામાં જે મેજ આવે તેટલી શાંતિ તે તેમાં જરૂર મળે છે અને એટલું થાય તે પણ ઓછી વાત નથી. આખી બાજી હારી જતાં હોઈએ ત્યારે તેને જેટલો લાભ મળે તેટલે લઈ લેવાની આ તરકીબ છે અને મહાલાની શકયતા પર કરાયેલી અતિ ઉપકારી ગોઠવણ છે. એ વ્યવસ્થા અને ભેજનાને, લાલા લેવામાં એકાંત આનંદ, અચૂક શાંતિ અને સ્પષ્ટ પ્રગતિ છે.
આ છાયી તે ખરી ધરમની છાયા છે. ભર ઉનાળામાં વિશાળ આંબાના ઝાડ નીચે જે આનંદ આવે તેને આબેહુબ મળતી આવે તેવી છે, અંતરાત્માને ખૂબ પ્રસન્ન કરે
For Private And Personal Use Only
