________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એમાં આપણે શું?
કચ્છ
૯૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦૦e pe bes
અનેક મનુષ્યોના મુખમાંથી આ છ અક્ષરને ઉપેક્ષા મંત્ર અનેક પ્રસંગે સાંભળવામાં આવે છે. કોઈ માણસને તાત્કાલિક અકસમાત થતો જુએ, કંઈને ગાડી કે મોટરના સપાટામાં આવી ગયેલ જુએ કે કે માણસને આકસ્મિક વ્યાધિ થયેલ જુએ તેમજ એવે વખતે સુજ્ઞજનેનું હૃદય આદ્ર થઈ જાયને અન્યના દુઃખે દુ:ખી થાય અને બની શકે તેટલા પ્રયાસથી અન્યને દુઃખનું નિવારણ કરવાનો પ્રયત્ન કરે; પણ એમાં આપણે શું ? એમ કહીને રસ્તે પડી જાય નહીં, જેમના હદય કઠોર હોય તેઓ જ એવી શો બેલીને ત્યાંથી ચાલ્યા જઈ શકે. આવા પ્રસંગ અનેક વખત બને છે. તે વખતે મનુષ્યના હદયની સાચી પરીક્ષા થાય છે. તે વખતે મનુષ્યને મનુષ્ય સહાય ન કરે તો તેને મનુષ્ય કહેલ કે પશુ ?
. આવા પ્રસંગે કોઈ વખત આપણી ઉપર આવી પડે ત્યારે જે આપણા દુ:ખને જોનાર કે સાંભળનાર એમાં આપણે શું ? એમ કહીને ચાલ્યા જાય તે આપણને કેવું લાગે તેનો વિચાર કરીએ ત્યારે ખરી સમજણ પડે છે, માટે દયાળુ અંત:કરણવાળાએ એવા પ્રસંગે ચાલ્યા જવા ન દેતાં બને તેટલી અન્યને સહાય કરવી એમાં જ મનુષ્યત્વ છે. મનુષ્ય જેવી જિંદગી પ્રાપ્ત થયા છતાં જે તેને સદુપગ કરવામાં ન આવે તો તે અમૂલ્ય જિંદગી વૃથા જાય છે એટલું જ નહીં પણ ફરીને તેવી જિંદગી પ્રાપ્ત થતી નથી એ ચોક્કસ માનવા યોગ્ય છે. - આ પ્રસંગે આપણે અશક્ત હઈએ તે બીજા સશક્તની સહાય મેળવવા તેને પ્રેરણા કરવી, પરંતુ ઉપર જણાવેલ ઉપેક્ષા મંત્રનું ઉચ્ચારણ તો ન જ કરવું, - આ જન્મમાં આપણને જે દુ:ખ પ્રાપ્ત થાય છે તે આપણા પૂર્વજન્મનાં કાનું પરિણામ છે, એમાં તે શંકાને સ્થાન જ નથી ત્યારે અત્યારે આપણે જે કરુણા ભાવ ન દાખવીએ તો આગામી ભવે આપણી ઉ૫૨ કરુણાભાવ કેણ દાખવશે ? આ કાળમાં તો કેટલીક વખત તાત્કાલિક જ આપણું સુકૃત્ય કે દત્યનાં પરિણામ જણાય છે પરંતુ તે જોવાને માટે અને તેવી કડી મેળવવા માટે ઉત્તમ પ્રકારની જાગૃતિ જોઈએ. આ બાબત ખાસ ધ્યાન આપવા યોગ્ય છે. વધારે શું કહેવું ?
કુંવરજી અને તેનો અમલ કરવાથી માગ પ્રાપ્તિ અને માર્ગ પ્રગતિ થાય છે અને લક્ષ્ય સાધ્ય તરફ હોઈને એ માર્ગે આગળ વધતાં જતાં તેની નજીક નજીક જવાય છે. આ ભાવથી વહન કરાતું જીવને એ સાચું જીવન છે, બાકી માત્ર ફેરો છે. કાચની કાયા છેવટે છારની છેધૂળમાં મળવા ગ્ય છે અને મળવાની જ છે, પણ એમાંથી અને એનાથી ધર્મ–સહકારની છાયા કે અણગારની માયા આપણે મેળવી લીધી તે આપણી છે. આ બંને વાત ખાસ આદરવો અને જીવવા યોગ્ય છે.
મૌક્તિક
For Private And Personal Use Only
