________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદરાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર.'
चंदराजाना रास उपरथी नीकळतो सार.
(અનુસંધાન પૃષ્ઠ ૧૧૯ થી )
પ્રકરણ ૨૨ મું. નટપુત્રી શિવાળા પાસેથી કુર્કટનું પાંજરૂ પ્રાપ્ત થતાં પ્રેમલાએ તેમાંથી કુર્કટને બહાર કાઢી અને પિતાના હાથ ઉપર રાખી તેની પાસે પોતાના હૃદયના ઉભરા કાઢવા લાગી. તે કુર્કટને કહે છે કે, “હે કુર્કટ ! તું સોળ વર્ષે મારા સસરાનો પક્ષી ભેળે થયે છું. તારા નગરનો રાજા તે મારો રવાની છતાં મેં જેમ ભિક્ષુક રત્નને ગુમાવી દે તેમ તેને હાથ આવેલા ખોઈ નાખ્યા છે. તેના વિરહથી મારૂં રૂધિર સુકાઈ ગયું ને પાંસળીઓ નીકળી પણ તારા રાજા હજુ સુધી મને મળ્યા નહીં, એટલું જ નહીં પણ મેં તારા રાજાની એવી શી ચોરી કરી કે આજસુધી મારી ખબર પણ લીધી નથી ? મને પરણીને કુષ્ટીને
પી ચાલ્યા ગયા એમાં ઈજજત શું વધારી? મારો જન્મ અકૃતાર્થ કર્યો. આવું તેને કોણે શીખવ્યું ? જે હાર વહેવા કાયરજ હતા તો પાણિગ્રહણ શા માટે કર્યું? અને કયી પછી તરતમાંજ શા કારણથી મારી ઉપર અભાવ થયો ? હે પક્ષી! મેં તારા રાજા જેવો તો નિર્મોહી જ ન દીઠે કે જેણે પરણને ગયા પછી કાગળથી પણ મારી ખબર લીધી નહીં. કયાં આ પુરી ને કયાં આ નગરી ! મન પણ ત્યાં પહોંચી શકે નહીં એટલું છેટું. તેમાં મારા કંથે જે કર્યું તેવું તો વૈરી પણ ન કરે ! તેઓ અહીં ન આવી શકે, હું ત્યાં જઈ ન શકું. આવી સ્થિતિમાં મારા દિવસો શી રીતે જાય ? વળી આ જગમાં એ પરમાથી પ્રભુનો વહાલો કોઈ માણસ પણ દેખાતો નથી કે જે જઈને મારા સ્વામીને સમજાવે અને તેનું કઠોર હદય પીગળાવે તેમાં કરૂણા ઉત્પન્ન કરે. સેળ સળ વર્ષ થયાં પણ તેમના મનમાં નેહ જાગે નહીં તે મન તે કેવું કઠોર સમજવું ! એને માટે મારા પિતાએ પણ મને ઘણું કઈ આપયું પણ તેની ફરીયાદ કેની પાસે કરવી ? આ જગતમાં સ્નેહ બધા સહેલે છે પણ તેને નિવાહ કરવો તેજ અતિ મુશ્કેલ છે. તેમાં પણ જે નિઃસ્નેહીની સાથે સ્નેહ બાંધવો તે તો માત્ર દુઃખ સહેવા માટે જ છે. તું તેના ઘરનો પક્ષી છે તેથી તેને જોઈ મને રોમાંચ ઉપર થાય છે એટલે મેં તારી પાસે મારા દુ:ખની પિથી વારી બતાવી છે-તને દેખવાથી મારું દુ:ખ કેટલેક અંશે નઇ રહ્યું છે, જાણે મારા સ્વામીને જ દીઠા હોય એમ લાગે છે પણ તું રખે તેના જે ધીઠે ન થતો ! ”
આ પ્રમાણે પ્રેમલાનાં સ્નેહગર્ભિત માર્મિક વચને કુર્કટે સાંભળ્યા પણ તે પક્ષી હોવાથી તેને ઉત્તર આપી ન શકે. જે કે દંપતી એકત્ર મળ્યા છે
For Private And Personal Use Only