________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કીર્તિ પાલન :
૨૫૦ છે, પછી તે નિયમોને અનુસરવામાં ધનની કે બીજી સગવડની હાનિ થતી હોય તો તેની દરકાર કરવી ન જોઈએ. આવી રીતે અમુક નિયમને ચીવટથી વળગી રહેનારનું એક પ્રકારનું જીવનનું ધોરણ મુકરર હોય છે અને તેને અનુસરવામાં ગમે તેટલે આમભેગ આપવાની તત્પરતાને અંગે તેને અમુક પ્રકારનો યશ થાય છે. એ યશને ૫ બાવાની પ્રબળ ઇચ્છા તે યશ ખાતર નથી હોતી, પરંતુ નિયમને વળગી રહેવાની ચીવટને અંગે હોય છે આ દ્રષ્ટિથી વિચાર કરતાં કીર્તિપાલન એ ખાસ મહત્વ દશાંવનાર સદ્ગુણ થાય છે. એટલું ખરૂં કે ચારિત્ર બંધારણના નિયમોનો નિર્ણય કરવામાં બહુ વિશાળ નજર રાખવાની, અવકન કવાની અને વ્યવહારદક્ષતા સમજવાની જરૂર રહે છે. પરંતુ યેગ્ય સંભાળ પૂર્વક અમુક જીવન નિર્વહન કરવાના નિયમો બંધાઈ ગયા તેને પછી પ્રાણાંત કષ્ટ પડે, ગમે તેટલે આત્મભેગ આપ પડે તોપણું મૂકવા નહિ-આનું નામ કીર્તિપાલના છે. એમાં કીર્તિની ખાતર કાર્ય કરવાની ઈચ્છા જરાપણ રહેતી નથી, પણ નિયમને અનુસરવાની ચીવટ એ સજન્ય છે. આપણે એને દાખલો લઈએ. હરિશ્ચંદ્ર વિગેરેનાં ચરિત્ર વાંચવાથી, આત્મગુખ્ય અને ફરજનો પણ ખ્યાલ થવાથી કે બીજી કોઈ રીતે, અમુક માણસે એ નિર્ણય કર્યો કે સત્ય વચન ગમે તે ભેગે બોલવું. હવે પ્રસંગ એ બની આવે કે એક અસત્ય વચન બોલે તો તેને લાખો રૂપિયાનો લાભ મળે, અથવા સારી જગે મળે અથવા બીજે કાંઈ મેટો લાભ થાય-આ પ્રસંગ આવતાં લાલચને લાત મારનારના મનમાં કીર્તિ મેળવવાની ઈચ્છા હોતી નથી, પણ નિયમપાલનામાં કાતિ મળી જાય છે અને એવી કીર્તિ પાલન કરવી એ આત્મસંયમને અંગે બહુ અગત્યનો ભાગ બજાવે છે.
કોઈપણ કાર્ય કીર્તિ મેળવવાના ઈરાદાથી કરવામાં મજા આવતી નથી અને તે અનુષ્ઠાન પણ ઠીક થતું નથી. આલેક કે પરલેકની ઈચ્છાથી કરેલા અનુષ્ઠાનને વિષ અને ગરલ અનુષ્ઠાન અનુક્રમે કહેવામાં આવે છે. એ બને ત્યાજ્ય છે. આટલી વાત છતાં યણ અહીં કીર્તિ પાલન માટે ખાસ સુજનત્વ બતાવવામાં આવ્યું છે, તેને આશય વ્યવહારમાં આગળ વધવાની ઈચ્છા રાખ-- નાર, મુમુક્ષુને અંગે પ્રગતિ કરાવનાર તરીકે હોય તેમ પણ લાગે છે. શ્રીભગવત્ ગીતામાં પણ સ્પષ્ટ કહ્યું છે કે “તારો અધિકાર કાયપર છે, ફળ ઉપર નથી. તારે ગમે તે કરવું તે ભગવત્પાદમાં અર્પણ કરવું. આ પ્રમાણે કહવાના આશય ધન માન કે પરભવમાં શુભપદપ્રાપ્તિની ઈચ્છાનો ત્યાગ બતાવે છે. આટલું છતાં પણ જેઓનું ઉત્થાન હજુ થવાનું છે, તેને માટે જેણે શરૂઆત કરી છે અને જે આગળ વધવાની ઈચ્છા રાખે છે તે કદાચ કીર્તિ મેળવવાની
For Private And Personal Use Only
