________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનધર્મ પ્રકાર.
જરૂર નથી, માનમાં મહત્તા નથી તેથી આત્મિક ગુણમાં ખાસ વધારે થતું નથી. આ વાત આગળના વિષયમાં સ્પષ્ટ કરી. અહીં પ્રાપ્ત થયેલ માન કીતિને સ્વપર હિત ખાતર જાળવી રાખવાની જરૂર આત્મપ્રગતિને અંગે બતાવી. માન માટે કોઈ કાર્ય કરવું નહિ, પણ અમુક આબરૂ બંધાઈ ગઈ હોય તેને સત્ય માર્ગે જાળવી રાખવી, દેશની સેવા કરવી નહિ, એ વાત ઉચિત છે, તેમજ જાહેર રીતે કે પ્રછન રીતે તેને આદરવાને વિચાર આવે ત્યારે પિતે કેવી મહત્તાને સ્થાને હતો તે પર પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. સદ્દગુણ પ્રાપ્તિમાં માનની જરૂર નથી, પણું એની જાળવણી કરી રાખવાનો પ્રસંગ આવે ત્યારે કદાચ બીજા લાંબા વિચાર ન આવે, વિભાવદશાનું જોર થઈ જાય અને ચેતન વિસરાઈ જાય તે પણ છેવટે માન જાળવી રાખવાની ખાતર પણુ ગુણને છેડી ન દેવા, દેષને આદરવા નહિ અને સ્વાસ્થાન જાળવી રાખવું–આ આખા વિષયનું રહસ્ય છે, એનું વારંવાર મનન કરવું. એ પર જેમ વિચાર કરવામાં આવશે તેમ તેમાંથી બહુ નવીન પ્રતિભાસ થતો જશે. માન ખાતર કામ કરવામાં આત્મિક લાભ નથી, મળેલી આબરૂ જાળવી રાખવા ખાતર કામ કરવામાં પણ આમિક લાભ નથી, પણ એક વખત અમુક સ્થિતિ બની રહે તે આગળ પ્રગતિ થાય છે અને તેવી રીતે ટકાવ કરી રાખવામાં કદાચ આમિક લાભ લયમાં ન હોય પણ માનઆબરૂ કીતિને ખ્યાલ જ રહે તે પણ આગળ વધવાના પગથીઆ તરીકે તે ઉપચગી હોવાથી તેને સંસ્થાપક અને પ્રેરક તરીકે બહુ ઉપગી સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે, આટલી વાત ધ્યાનમાં રાખી જે કીર્તિ પ્રાપ્ત થઈ હોય તેની પાલના લક્ષ્યબિન્દુ પ્રાપ્ત કરવાની નજરે કર્યા કરવી.
એ કીર્તિપાલનને સોજન્ય ગણવાનું કારણ હવે સ્પષ્ટ જણાય છે. કીતિને જાળવી રાખવાથી આગળ પ્રગતિ થાય છે, વધારે થાય છે, કાન્તિમાં વધારો થવાનો પૂરો સંભવ રહે છે. લાભ થાઓ કે ન થાઓ, એ જુદો સવાલ છે; પણ કીર્તિપાલના પર મક્કમ રહેવાથી નુકશાન થતું નથી અને “ પપા પાપ ન કીજીએ તે પૂન્ય કીધું સે વાર એ વ્યવહારિક ઉક્તિ પ્રમાણે એથી જે આડકતરે લાભ થાય છે તે અવશ્ય છે. એ નિયમ લક્ષ્યમાં રાખી જેમ બને તેમ કીર્તિની પાલના કરવી અને તે હોય તેટલી બની રહે તેટલું ધ્યાનમાં રાખવું તેમજ આત્મિક વધારા માટે તેમાં વધારે કર્યા કરે, એ સંત જીવો-મુમુક્ષુ મહાત્માઓનું લક્ષણ છે.
માક્તિક
For Private And Personal Use Only