________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૫૩
ચંદરાજાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર. ભગવંતની પુજા કર્યા પછી પ્રેમલા ફરતી ફરતી પવિત્ર સુર્યકુંડ ઉપર આવી, અને ત્યાં શીતળ જળને ફરસીને આવતા શીતળ પવનને લાભ મેળવવા બેઠી. કુકડાને હાથ પર રાખ્યો. તે વખત કુકેટે કરેલા વિચાર ખાસ ધ્યાન આપવા લાયક છે. આ સંસારની અસારતાનું ખરું ભાન દુ:ખી અવસ્થા વખતે જ આ પ્રાણને થાય છે. જેવું જ્ઞાન દુઃખની વખતે થાય છે તેવું જે સુખી અવસ્થામાં થતું હોત તો પ્રાણીમાત્રની ગતિ થયા વિના રહેજ નહીં, પરંતુ સુખને વખતે તો પ્રાયશ: મનુષ્ય વિષયસુખમાં નિમગ્ન થઈ જાય છે, તે વખતે ધર્મ સાંભરસ્તો નથી. સંસારની અસારતા કે અનિત્યતાનું સ્મરણ પણ થતું નથી. તે વખતે તો પિતાની વર્તમાન સ્થિતિ કાયમ રહેશે એમ માની તેમાં આસક્ત બની જવાય છે. ઉત્તમ છે તો તે વખતે પણ સાધ્ય ચુકતા નથી, પણ તેવા જીવે બહુ અપ હોય છે. બાકી બહોળે ભાગે તો વિષયમાં અથવા કષાયમાં એટલે કે મુખ્યતાએ દ્રવ્યોપાર્જનમાં કે સ્ત્રીસંસર્ગાદિકમાં લુબ્ધ થઈ જનારાજ ઘણા છો રષ્ટિએ પડે છે. કુટપણાની સ્થિતિમાં અંદરાજાને સોળ વર્ષ વ્યતીત થઈ જતાં જે ખેદ થયો છે તે રવાભાવિક છે. તેવો ખેદ જ જોઈએ, અને તેથી એવું જીવિત પણ અકારું લાગે એમાં આશ્ચર્ય નથી. જેવું ને રેવું, દેખવું ને દાઝવું, એ કહેવત તો તેને યથાર્થ અનુભવમાં આવેલી છે. એ પ્રસંગે આવું ઉત્તમ સ્થાન મળવાથી ત્યાંજ પાપાત કરીને મૃત્યુ પામવું તેને યોગ્ય લાગે છે, પરંતુ તે વખતે આત્મઘાત કરે તે મહા પાપ છે. ઉત્તમ અને તે ઘટિત નથી. એ વાકય તેમજ જીવતો નર ભદ્ર પામશે એ વાકય મરણમાં આવતું નથી. તે પ્રેમલાની નજર ચુકાવીને સુર્યકુંડમાં કંપાપાત કરે છે અને
આ શું ? ' એમ વિચારતી પ્રેમલા પણ તેની પાછળજ તેને પકડવા અથવા તેની ગતિ તેવી મારી ગતિ ભલે થાય, એમ ચિતવતી કંપાપાત કરે છે. તે પણ વિયોગના દુ:ખવડે તો ચંદરાજની સમાનજ દુ:ખવાળી છે, માત્ર તેનું મનુષ્ય પણું વિદ્યમાન છે એટલું જ વિશેષ છે. '
- જ્યારે રોગની સ્થિતિ પૂરી થાય છે ત્યારે ધુળની ચપટી વડે પણ આરામ થઈ જાય છે, તેમ આજસુધી કોઈ પ્રકારે પણ પશુપણું ટળી શકયું નહોતુંતેનો ઉપાયજ હાથ લાગ્યો નહોતો, તે ઉપાય અણધાર્યો હાથ લાગે છે અને મંત્રિત દોરો કે જેના પ્રભાવથી કુકડાપણું પ્રાપ્ત થયું હતું તે એકાએક ત્રુટી જાય છે, તેથી ચંદરવાજા અસલ સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરે છે. શાસન દેવી બંનેને કુડની બહાર લાવે છે, જો કે તે બંને પાણીમાં તરવાની કળાના જાણ હતા; તે કાંઈ બુડી જાય તેવા નહોતા. તેઓ કિનારે આવ્યા, સર્વત્ર જયજયકાર , સ ખુથી ખુશી થયું અને આનંદનો તે મેઘ વરસે.
For Private And Personal Use Only
