________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદરાના રાસ ઉપરથી નીકળતો સાર.
વધામણીઓ દેવાવા લાગી અને આનંદ આનંદ થઈ રહ્યો. તે આનંદમાં લાગી લેવા માટે વાંચકોને પણ કાંઈક વિશ્રામ આપવા આ પ્રકરણ સમાપ્ત કરવામાં આવે છે. હવે આગળ તે ચંદરાજાના અભ્યદયનું વૃત્તાંતજ આવવાનું છે. આખી લાઈન બદલાઈ જવાની છે. તેનો રસ કમે કેમે વાંચકને ચખાડવામાં આવશે. દરમ્યાન આ પ્રકરણમાંથી આપણે સાર શું ગ્રહણ કરવાના છે તેને કાંઇક વિચાર કરીએ.
પ્રકરણ ૨૨ માનો સાર. આ પ્રકરણના પ્રારંભમાં તો ચંદરાજ પ્રત્યે પ્રેમલાએ કહેલાં વાકયોને વિસ્તાર છે. જ્યારે મનુષ્યને પોતાના સંબંધીનો દીઈ કાળે મેળાપ થાય છે ત્યારે પોતાનું સર્વ વીતક કહી દેવાની ઈચ્છા થાય છે, તેમ કરવાથી કાંઈક હદ
નો ભાર પણ ઓછો થાય છે, દુ:ખમાં દિલા મળે છે અને બંને સરખા સુખદુ:ખના ભાગીદાર થાય છે. અહીં તો વિલક્ષણ પ્રકાર છે. એક સ્ત્રી છે ને સામે કુકડે છે, પરંતુ તેના તરફ અવ્યક્તપણે સ્નેહનું આકર્ષણ થયા વિના રહેતું નથી. તેથી પ્રેમના પોતાનું હૃદય તેની પાસે ખાલી કરે છે. પ્રેમલાના દરેક વચમાં સ્નેહને, પ્રેમનો, મેહનો ઇત્યાદિ આવેલ છે. તેનું હૃદય નિર્મળ છે. તેણે પાતિવિરહનાં સેળ વર્ષમાં પપુરૂષ સામે દૃષ્ટિ પણ કરી નથી. કુર્કટ તેનાં દરેક વચને અને તેમાં રહેલું રહસ્ય બરાબર સમજે છે, પણ તે નિરૂપાય છે, જોકે તે કહેવા ધારે તો કહી શકે તેમ છે; પણ શિવમાળાની જેમ પ્રેમલા પશુ પક્ષીની ભાષા જાણતી નથી. કદી ચાંચવડે અક્ષરો લખવા ધારે તો લખી શકે તેમ છે, પરંતુ તેને આ સ્થિતિમાં પોતાની ઓળખાણ આપવી યોગ્ય લાગી નથી. કુકડા તરીકે તેના પતિપણે ઓળખાવું, ને પછી તેની પાસે રહેવું. તે ઉલટું વધારે દુઃખદાયક થઈ પડે છે. આર્થિક સ્થિતિ મંદ પડે ત્યારે અથવા બીજી રીતે દુ:ખદાયક સ્થિતિ પ્રાપ્ત થાય ત્યારે સજજનોમાં વસવા કરતાં અજ્ઞાત સ્થાનમાં જઈને રહેવું દાદિત છે. કારણકે જ્યાં માનવતી સ્થિતિ ભોગવી હોય ત્યાં અધમ સ્થિતિમાં રહેવું તેના જેવું બીજું દુ:ખ નથી. આવા હેતુથી જ કુક ટે પિતાની સ્થિતિ પ્રેમલાને જણાવી નથી. . શિવમાળા પ્રેમલા પાસે આવીને કુર્કટને રાખવાની મુદત ચાર માસની કહી જાય છે, તે સાથે કેટલાંક ગર્ભિત વચનો કહે છે, પણ તે મુગ્ધા પ્રેમલા સમજી શકતી નથી. આ વખતે વર્ષાઋતુ ચાલે છે, તે નિમિત્તેજનટે અહીં રહેલા છે, તે હકીકત આગળ આવી ગયેલી છે. વર્ષાઋતુ કામી જનને-વિરહી જનોને વધારે હેરાન કરે છે. તે સમયે વિરહીને કામોત્પત્તિ વિશેષ થાય છે. કુર્કટની પાસે તે પ્રસંગના ઉભરા પણ પ્રેમલા કાઢે છે. કેટલેક અંશે તે કુર્કટપર પતિવત
For Private And Personal Use Only
