________________
૧૦૪
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ મોજૂદ હતા. અલ્લા એવા લોકોને ખચીત ચાહે છે.” આમ કહીને તેમણે સફના અને તેની સાથેનાં બધાં માણસોને તે જ વખતે કશી પણ શરત વગર છોડી દીધાં. અદીને આ વાતની ખબર પડી ત્યારે તે મહંમદસાહેબને મળવા મદીના આવ્યા. મહંમદસાહેબ એ સમયે અરબસ્તાનના બહુ મોટા ભાગના માલિક હતા; છતાં તેમની સાદી રહેણીકરણી જોઈને અદી પર ઊંડી છાપ પડી, તે લખે છે :
“તેમણે (મહંમદસાહેબે) મને મારું નામ પૂછ્યું. મેં મારું નામ કહ્યું એટલે તેમણે કહ્યું કે, મારી સાથે ઘેર ચાલો. રસ્તામાં એક અશક્ત અને દૂબળી સ્ત્રીએ તેમને કાંઈક કહેવાની ઇચ્છા બતાવી, એટલે તેઓ ઊભા રહીને તેના પ્રશ્ન વિશે વાતચીત ક્રવા લાગ્યા. મેં મનમાં વિચાર કર્યો, કે આ તો કાંઈ બાદશાહોના જેવી રીત નથી. અમે તેમને ઘેર પહોંચ્યા ત્યારે તેમણે મને ખજૂરીનાં તાડકાં ભરેલું ચામડાનું એક ગાદલું બેસવા માટે આપ્યું અને તેઓ પોતે ખુલ્લી જમીન પર બેસી ગયા. મને ફરી વિચાર આવ્યો કે, આ તો કાંઈ બાદશાહોની રીત નથી.”
થોડા જ દિવસમાં ધીરે ધીરે ‘ઈ’ કબીલાના બધા માણસોએ ઈસ્લામ ધર્મ અપનાવી લીધો. પોતાનો ઇલાકો તેમણે મદીનાના રાજ્યમાં જોડી દીધો. અને એ રાજ્યની હદ ઉત્તરમાં દૂર સુધી વધી ગઈ.
આપણ યાદ રાખવું જોઈએ કે આ બધા સમયમાં મહંમદસાહેબના જીવનનાં બરાબર બે પાસાં હતાં. તેઓ એક નવા ધર્મના પ્રવર્તક પણ હતા અને મદીનાની નવી સ્વતંત્ર સરકારના સરપંચ અને સરદાર પણ હતા. ઈ. સ. ૬૩૧માં ખબર પડી કે સીરિયાની સરહદ પર રોમના સમ્રાટ તરફથી, અરબસ્તાનની આ નવી રાષ્ટ્રીય હકૂમતનો નાશ કરવા માટે, પાછું એક મોટું લશ્કર ભેગું કરવામાં આવે છે અને રોમન સમ્રાટે સિપાઈઓને એકેક વરસનો પગાર અગાઉથી આપીને તેમની ભરતી કરી છે. મહંમદસાહેબ ચારે તરફથી આરબ યુવાનોને ભેગા કરીને અરબસ્તાનની આઝાદી માટે આગળ વધ્યા. એટલામાં રોમના રામાટને પાતાની રાજધાનીમાં નવા બળવાનો સામનો કરવો પડ્યો એટલે રામના લશ્કરને સરહદ પરથી ખસેડી લેવામાં આવ્યું. મહંમદસાહેબ પણ કશી લડાઈ વગર સીરિયાની રારહદ પરથી પાછા ચાલ્યા આવ્યા.
