________________
११४
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ મક્કાથી હિજરત કરવામાં આવી ત્યારે તેઓ બધાં–પુરુષો, સ્ત્રીઓ અને બાળકો પોતાનાં મક્કાનાં મકાનોને તાળાં મારીને મહંમદસાહેબ સાથે મદીના ચાલ્યાં આવ્યાં હતાં. અબુ સુફિયાનને અટકાવવા માટે આ ખાનદાનની મદદ મહંમદસાહેબને માટે બહુ કીમતી હતી. મદીના પહોંચ્યા પછી ઝેનબનાં માબાપે તેનું લગ્ન મહંમદસાહેબ સાથે કરવા ઇચ્છા કરી. પણ મહંમદસાહેબે ના પાડી. કુરેશીઓમાં ખાનદાનનો ઘમંડ અત્યંત હતો. મહંમદસાહેબ આ ઘમંડ દૂર કરવા માગતા હતા અને માણસ માણસ વચ્ચે સમાનતા સ્થાપવા માગતા હતા. તેમણે દુદાન કુળવાળાઓને ઝેનબનું લગ્ન ઝેદ સાથે કરવાની સલાહ આપી. ઝેદ મહંમદસાહેબે આઝાદ કરેલો ગુલામ હતો. ઘમંડી દૂદાન કુળને આ વાત ગમી નહીં, છતાં મહંમદસાહેબની સમજાવટથી તેમને ઝેનબનું લગ્ન ઝેદ સાથે કરવું પડયું.
ઝેનબના પોતાના મનમાંથી પોતાના કુળનો ઘમંડ ન નીકળી શકયો. એક ગોરા આરબ સરદારની પુત્રીને એક ગુલામ સાથે પરણાવવામાં આવે એ એનાથી સહ્યું જતું નહોતું. બંનેનું જીવન સુખી નહોતું. ઝેદે થાકીને ઝેનબને તલાક આપવાનો વિચાર કર્યો. અને તેને માટે મહંમદસાહેબ પાસે રજા માગી. મહંમદસાહેબે તેને પૂછ્યું, – “કેમ? તેં ઝેનબમાં કશો દોષ જોયો?” ઝેદે ઉત્તર આપ્યો: “ના, પણ હવે હું તેની સાથે રહી શકે એમ નથી.” મહંમદસાહેબે ગુસ્સે થઈને કહ્યું “જા, તારી પત્નીને તારી સાથે રાખ અને અલ્લાથી ડર.”
પણ આ ઠપકાથી બહુ દિવસ ન ચાલ્યું. છેવટે ઝેદે ઝેનબને તલાક આપી દીધી.
એના પોતાના પિતાને ત્યાં પાછી આવો. બાપે વારાફરતી કેટલાક જગ સાથે તેનું લગ્ન કરવા વિચારી જોયું. પણ જે સ્ત્રી એક ગુલામની પત્ની તરીકે રહી હતી તેની સાથે લગ્ન કરવાની કોઈની ઇચ્છા નહોતી.
દાન કુળને આમાં પોતાનું બહુ ભારે અપમાન જણાયાં. તેમને બહુ દુ:ખ થયું. તેમની આ બધી બેઆબરૂની જવાબદારી મહંમદસાહેબ
૧. કુરાન, ૨૩-૭,
