________________
૧૨૬
હજરત મહંમદ અને ઇસ્લામ
મારતા, પોતાને હાથે પોતાનાં ચંપલ સીવતા અને પોતાના ઊંટને પોતે જ ખરો કરતા. તેઓ ખજૂરીની ચટાઈ પર કે ખુલ્લી જમીન પર સૂઈ જતા. છેલ્લી માંદગીના દિવસોમાં એક વાર તેમની પીઠ પર સાદડીનાં નિશાન પડેલાં જોઈને કોઈએ ગાદી પાથરવાની રજા માગી. “હું આરામ ભોગવવા પેદા નથી થયો.” એમ કહીને મહંમદસાહેબે ના પાડી.
અમે આગળ કહી ચૂકયા છીએ કે મરણ સમયે મહંમદસાહેબનું કવચ દોઢ મણ વના બદલામાં ગીરો મૂકેલું હતું. આમ છતાં કોઈ મહેમાન તેમને ત્યાં આવતો તો પોતે ભૂખ્યા રહીને અને કયારેક પોતાનાં ઘરનાંને ભૂખ્યાં રાખીને તેઓ મહેમાનને પ્રેમપૂર્વક જમાડતા. જ્યારે ઈટન, રોમ અને ઇથિયોપિયાના એલચીઓ મહંમદસાહેબના દરબારમાં આવતા-જતા તે દિવસોમાંયે આરબોનો આ અનોખો બાદશાહ કી કોઈ પ્રકારના સિંહાસન, ગાદી કે કોઈ ઊંચા આસન પર ની બેઠો. તેઓ બીજા આમલોકો સાથે મળીને એવી રીતે જમીન પર બેસી જતા કે જેથી કોઈને કશો ભેદ ન દેખાય. તેઓ આવે ત્યારે તેમના માનને ખાતર કોઈ ઊભું થતું તો તેમને દુ:ખ થતું અને તેઓ નારાજ
થતા.
મહંમદસાહેબ કદી રેશમી કપડું પહેરતા નહોતા. તેઓ કહેતા : “ધર્મિષ્ઠ માણસે કદી રેશમી કપડાં ન પહેરવાં જોઈએ.” (વકીો.) રંગીન કપડાં તેઓ કયારેક પહેરી લેતા. પરંતુ સફેદ રંગનું જાડું સુતરાઉ કપડું તેમને વધારે ગમતું અને ઘણુંખરું એવું જ પહેરતા. વગર સીવેલું કપડું તેઓ વધારે પહેરતા. સામાન્ય રીતે એક સફેદ ચાદર ઉપરથી નીચે સુધી લપેટી રાખતા અને તેના બંને છેડા ખભા પર ગરદન પાછળ બાંધી દેતા. તેઓ ઉઘાડે માથે અને ઉઘાડે પગે વધારે રહેતા. કોઈ કોઈ વર તેઓ અર્ધી બાંયનું ઢીલું પહેરણ, લુંગી અને માથે ફેંટો પણ બાંધતા. પાયજામો તેમણે કદી નથી પહેર્યો. તેમણે માટીના કે લાકડાના એક લોટા ઉપરાંત વધારે વાસણ પોતાની પાસે કદી રાખ્યાં નથી. ઈંટોનું હતું. તેમની બધી પત્નીઓ કોટડીઓ વચ્ચે ખજૂરીનાં તાડછાંની છાપરું પણ આ જ તાડછાંનું હતું.
તેમનું રહેવાનું મકાન કાચી માટે જુદી જુદી કોટડીઓ હતી. એ ગારો છાંદીને બનાવેલી દીવાલો હતી.
