Haim Laghu Prakriya Tippanya Part 01

Author(s): Priyankarsuri
Publisher: Priyankar Sahitya Prakashan

Page 575

५५६
हैम लघुप्रक्रियाव्याकरणे
(A) ફ્લેમિંોતુરિયુ-વ્િ-ચાવ” ૭।।૪૮ માને! इदं मानमस्य- इयान् कियान् पटः ।
4.
માનસૂચક મ અને વિમ્ શબ્દને ‘તેનું માપ' એવા ષષ્ઠીના અ’માં ‘મેચ-માપવા યેાગ્ય’ અર્થ જણાતા હાય તા અર્ (બતુ) પ્રત્યય થાય છે અને અતુ થવા સાથે इदम् ના इय् થાય છે અને મિ ના વિષ્ણુ થાય છે. ‘માન’ શબ્દ અહી' ચારે જાતના માપના સૂચક છે.
૧. પ્રમાણુ લંબાઇ–કપડાનું માપ. ૨. પરમાણુ-ભરવાનું -અનાજનું માપ. ૩ ઉમાન-તેાલવાનું-સે નાચાંદીનું માપ અને ૪. સખ્યા-એક બે વગેરે.
પ્રમાળ-ટું માનમ્ અચ-રૂમ+ત્-ત-જ્ઞાન=આટલા લાંબે એછાડ. ક્રિં માનમ્ અસ્ય ?-મિ+ાત્-વિયત્-જિયાનું પટઃ =કેટલા લાંખા ઓછાડ-પટ.
(B)
‘‘યત્તરેતરાકાવાહિ:” સ્।૨૪૧ | તુ: | યવાન્ तावान् एतावान् ।
પ્રથમાંત અને માનસૂચક એવા ચત્, સત અને एतत् શબ્દને ‘મેય’ અર્થ જણાતા હાય તા એનું માપ' એવા ષષ્ઠીના અથ માં આવતૂ-ડાવતુ પ્રત્યય થાય છે.
ચત્ માનમ્ ગત્સ્ય-ચેત+ઢાવતુ-ચાવતુ-ચાવાનું=જેટલેા ધાનના ઢગલા તત્ માનમ્ બક્ષ્ય-તત્+ડાવતુ-તાવત્-સાત્રા-તેટલા ધાન્યના ઢગલા. તલ્ માનમ્ અન્ય-તત્+ડાવતુ-તાવત્-તાવાનું-ધાન્ય રાશિઆટલા ધાનના ઢગલે।.