Book Title: Gyansara
Author(s): Bhadraguptasuri
Publisher: Mahavir Jain Aradhana Kendra Koba

View full book text
Previous | Next

Page 524
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ૪૭૧ ચૌદ રાજલોક આ દશ પ્રકારના વ્યવહારને સમાચારી કહેવામાં આવે છે. સાધુજીવનમાં આ વ્યવહારનું પાલન અવશ્ય કર્તવ્ય છે. વર 3 થોદ રાજલોક કોઈ કહે : “આ મેદાન ૪૦ મીટર લાંબું છે,' કોઈ કહે : “આ ઘર પ૦ કુટ ઊંચું છે.” આપણને તરત કલ્પનામાં બેસી જાય છે, કારણ કે “મીટર.' ફૂટ' વગેરે માપોથી આપણે પરિચિત છીએ. “રાજલોક' એ પણ એક માપ છે. સહુથી નીચે “તમતમ પ્રભા' નરકથી માંડી સહુથી ઉપર સિદ્ધશિલા સુધીનું વિશ્વ ૧૪ રાજલોક ઊંચું છે! આ ૧૪ રાજલોક પ્રમાણે વિશ્વનો આકાર કેવો હશે, એ જિજ્ઞાસા સ્વાભાવિક રીતે ઉદ્ભવે. એક મનુષ્ય પોતાના બે પગ પહોળા કરીને અને બે હાથ કેડે ટેકવીને ઊભો રહે, તેનો જેવો આકાર બને, તેવો આકાર આ ૧૪ રાજલોક પ્રમાણ વિશ્વનો છે. વિશ્વ અંગે કેટલીક મૂળભૂત વાતો સ્પષ્ટ કરવી જોઈએ. (૧) આ લોક (વિશ્વ)ની ઉત્પત્તિ કોઈએ કરી નથી. (૨) આ લોકને કોઈએ ઉપાડેલો નથી, અર્થાત્ કોઈના આધારે તે રહેલો નથી. (૩) આ લોક અનાદિ કાળથી છે, તે અનંત કાળ સુધી રહેશે. (૪) આ વિશ્વ ધર્માસ્તિકાય, અધમસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, પુદ્ગલાસ્તિકાય અને જીવાસ્તિકાયથી પરિપૂર્ણ છે. લોકના ત્રણ ભાગ છે : (૧) ઊર્ધ્વલોક, (૨) અધોલોક, (૩) મધ્યલોક ઊર્ધ્વલોક : ઊર્ધ્વલોકમાં વૈમાનિક દેવો અને સિદ્ધ આત્માઓ રહે છે. ૧૦૧. ૨૪ મું શાસ્ત્ર અષ્ટક, શ્લોક ૨. १०२. वैशाखस्थानस्यः पुरुष इव. कटिस्थकरयुग्मः | - प्रशमरति For Private And Personal Use Only


Page Navigation
1 ... 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553