________________
ધમ્મપદના સ્વાધ્યાય
"
સરતું સાહિત્ય વક કાર્યાલય'ના સચાલક તરફથી ‘ધમ્મપદ’ના સરળ અનુવાદ કરી આપવાનું નિમ...ત્રણ મળ્યા પછી હું એ ગ્રંથને લગભગ પાંચ સાત વાર આઘોપાંત વાંચી ગયે; અને મને જ્યાં જ્યાં સ્પષ્ટ ન સમજાયું. વા સંદેહ જેવું લાગ્યું, ત્યાં ત્યાં નિશાને કરી રાખ્યાં. પછી વિદ્યાપીઠમાં નિવાસ કરતા માનનીય શ્રી ધર્માંન દજી ક્રાસ બીને પત્ર લખી ધમ્મપદ વિશે કેટલીક ચર્ચા કરવાને સમય માગી લીધે; અને તે પ્રમાણે કેટલીય વાર વિદ્યાપીડમાં શ્રી કાસ`ખીચ્છને નિવાસે જઈ ધમ્મપદ વિશે જે પૂછવા જેવું હતું, તે બધું પૂછી લઈ એ ખાત્મત તદ્દન અશંક થઈ આ તેનેા સરળ અનુવાદ કરેલ છે.
આમ તે મેં ધમ્મપદ ઘણીવાર વાંચેલુ, પરંતુ એ વાચન માત્ર સમજવા પૂરતું હતું. જ્યારે તેના આ અનુવાદને પ્રસંગ આવ્યા, ત્યારે મારે તેને વિશેષ ગભીરપણે વાંચવું પડયું અને તેનાં અનેક પારાયણ। કરવાં પડયાં. આ પારાયણે! પૂરાં કર્યાં પછી મહાભારતના શાંતિપર્વનું અને જૈનઆગમ આચારાંગ, ઉત્તરાધ્યયન અને દશવૈકાલિકનું સવિશેષ સાવધાનતા સાથે અવલેાકન કયુ તેથી મને એવાં અનેક વયનેા મળ્યાં, જે ભાવમાં એ બધા ગ્રંથામાં એક સમાન છે; ખીજા' પણ એવાં કેટલાંક વચને મળ્યાં, જે શબ્દમાં અને ભાવમાં એ બધા ગ્રંથામાં એક સમાન છે.
1
૧
આ પ્રસંગે એક રૂપકકા યાદ આવે છેઃ એક મેટા કુટુંબના મુખ્ય મુખ્ય ત્રણ પુરુષેા વેપારવણજ માટે જુદી જુદી દિશા તરફ આવેલા પરગણાઓમાં જઈને વસ્યા. આરંભમાં તે બધાએ વચ્ચે કામકાજને અંગે પરિચય ટકી રહ્યો; પણ પછી કામકાજ અને સંતિતપરપરા વધતાં એકખીજાના સમાચાર આવતા એાછા થઈ ગયા અને ધીમે ધીમે સમૂળગા અંધ થઈ ગયા. એવા એક પ્રસંગ અન્યા, કે તે જુદા જુદા પરગણામાં વસેલાં ત્રણે કુટુ એ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
