________________
આસક્તિ
માણસે ધર્મ અને વ્યવહાર વિષે ઊહાપોહ કરવા માંડ્યો ત્યારથી એક ગંભીર પ્રશ્ન હંમેશા તેને મૂંઝવે છે. દુઃખ અને પાપ એ શી વસ્તુ છે? ખરેખર જ જે પાપ ને દુઃખ હોય તે તે શી રીતે ઉત્પન્ન થયાં? માણસ વિચાર કરવા લાગ્યો ત્યારથી તે આજની ઘડી લગી એ કેયડો ઉકેલવા મથે છે. જેમને બહુ ઊંડા વિચાર કરવાની ટેવ કે કુરસદ નથી હોતી તેમનામાં દુઃખ તેમજ પાપ વિષે કેટલાક વિચારે રૂઢ જેવા બની ગયા હોય છે. સુખ અને દુઃખ એ બને આપેક્ષિક શબ્દ છે. આ અપેક્ષા નથી સમજાતી ત્યાં ઘણી વાર ભ્રમ અને વહેમ ઘુસી જાય છે. એ ભ્રમ અને વહેમમાંથી છૂટવા પહેલાં તે આપણે સુખ-દુખ જ સમજી લેવાં જોઈએ. ' તમે ઘણી વાર જોયું હશે કે એકને જે સુખરૂપ લાગે છે તે જ બીજાને દુઃખરૂપ લાગે છે. સાહિત્ય કે કાવ્યની ચર્ચામાં, અભ્યાસમાં તરબળ રહેનારે માનવી ગમે તેવું ખાઈ-પીને ચલાવી લેશે. એને સારું કાવ્ય, સાહિત્ય કે નવલિકા વાંચવા મળે છે તે ભૂખ-તરસ્ય પણ તેમાં