Buddhiprabha 1912 02 SrNo 11

Author(s): Adhyatma Gyan Prasarak Mandal
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal

Page 9

૩૨૭
જ્ઞાન ખાટું છે, તેના એમ કહેવાથી એમ, એ ના કલાસ અને તેનું જ્ઞાન ખોટું ઠરતુ નથી, તેમ વ્યવહાર માર્ગના પ્રથમ પગથીએ એ ચઢવાને લાયક થયા છે તેએ અધ્યાત્મજ્ઞાનીઓના સૂક્ષ્મ ખાધને સમજી શકે નહિં અને તેને ખાટા ઠેરવે તેથી કંઈ મધ્યાત્મજ્ઞાનના અભ્યાસકે ખાટા સિદ્ધ ઠરતા નથી.
સાર એટલે ખેંચવાના છે કે, અધ્યાત્મજ્ઞાનના અભ્યાસીઓએ શુષ્ક પશુ પ્રાપ્ત ન થાય અને અધ્યાત્મજ્ઞાન નિન્દાય નહીં એવા ઉપયાગ રાખવા ોઇએ. જ્ઞાનિયાના વ્યવહાર આચારામાં અને મૂર્ખાના વ્યવ્હાર આચરમાં ભિન્નતા પડે છે. જ્ઞાનીઆના સદાચારનું બાળજીવાએ અનુકરણ કરવું જીએ. કેટલીક વખત એવુ બને છે કે અધ્યાત્મ શાસ્ત્રજ્ઞાનના કેટલાક અ ભ્યાસ કરીને ખાળવા પેાતાનુ એક ટાળુ અધ્યાત્મિના નામનું ખાંધવા પ્રયત્ન કરે છે અને વ્યવહાર માર્ગના ભેદેાની ઉત્થાપના થાય એવા ઉપદેશ છે તેથી તેઓ અધ્યાત્મજ્ઞાનીઓ ગણાતા છતાં ઉલટા અન્યાની સાથે લડીને અધ્યાત્મજ્ઞાન અને શુદ્ધ વ્યવહારથી પશુ દૂર થઈ જાય છે.
અધ્યાત્મજ્ઞાનથી કદી ગચ્છ બાંધી શકાય નહિ. વ્યવહાર નયને અવ લખી ટાળુ ભેગું કરતાં છતાં વ્યવહાર ધર્મ નયનું ખંડન કરવું એ વા વિધાતજેવુ છે. જૈનધમનાં ખધારણા, આચારેા, ઉપદેશ અને ગુરૂ શિષ્યના સબંધ વંદન પૂજન ત્યાદિ સર્વની સિદ્ધિ ખરેખર વ્યવહારનય માન્યા વિનાથતી નથી. ગુરૂ શિષ્યના સંબંધ, વંદન, પૂજન, યાત્રા, દર્શન, વાચનઆદિ વ્યવહાર ધર્મના આચારેને આચરતાં છતાં વ્યવહાર નયનું ખંડન કરીને નિશ્ચય ધર્મના વિચારાનુ એકાન્ત પ્રતિપાદન કરવું, એવાત કદી બનવા યેાગ્ય નથી--જે પાતાની માતાનુ સ્તનપાન કરીને મોટા થયાબાદ એમ કથે છે કે માતાનું દુધ પીવું નહિ એવાત કેમ ખને, ભલે તે પાતે દૂધ પીવાના અધિકારી નથી પશુ અન્ય બાળક છે. બાળકાને જો દૂધ પીવાનુ નિષે ધીએ તે કેવુ ખરાબ ગણુાય તેમ વ્યવહાર ધર્મનાં અનેક પ્રકારનાં આચરણ આદરીને ઉત્તમ અધ્યાત્મજ્ઞાન માર્ગમાં પ્રવેશ કરી શકાય છે, અધ્યાત્મજ્ઞાનના સ્વાદ લહીને પશ્ચાત્ અન્ય જીવેના અધિકાર યાગ્ય ધર્મોચરાના નિષેધ કરવા મડી જવું એ તો શાસ્ત્રથી શું પશુ નીતિના માર્ગથી પશુ વિરૂદ્ધ કૃત્ય છે એમ કય્યા વિના ચાલે તેમ નથી. અધ્યાત્મજ્ઞાનના જિજ્ઞાસુએ નીતિઆદિ વ્યવહારને પણ કદી ત્યાગ કરવા નહિ. શુષ્ક અધ્યાત્મજ્ઞાનની ધૂનમાં ઉતરીને બાહ્યના કર્તવ્ય વિવેકથી કદી ભ્રષ્ટ થવું નહિ, તે ઉપર એક સામાન્ય દા