________________
૩પ. વસ્તુને ન્યાયની રીતે જોતાં હું આવ્યો તે જ નિર્ણય પર તમો આવશે. મારો અનુભવ તે એ છે કે દરેક માણસ માંસના રાક કરતાં વેરીઅન
રાકથી પિતાની ફરજો સારી રીતે બનાવી શકે છે. માંસ ખાવામાં આ પણે આપણે ખોરાક બીજાના હાથથી મેળવીએ છીએ ને તે પણ વળી બગડેલી રીતિમાંજ, જે માંસ લંડનના બજારમાં આવે છે તેમાં લગભગ ૭૫ અગર ૮૦ ટકા તે બગડેલું જ હોય છે ને હું એમ પણ નથી ધાર કે ૨૫ કે ૩૦ ટકા સારૂ માંસ માન્ચેસ્ટરના લેક મેળવતા હેય. આપણે જાણીએ છીએ કે હમેશાં રોગીષ્ટ ઢોરના માંસનું વેચાણ પણ અટકાવ પામતું નથી. હવે આપણે કરકસર તરફ નજર કરીશું. માંસને તમે સારું ધારતા હો તો પણ એક તલની આક, દશ કે ૧૨ પેની આપવી પડે છે ને તેમાં હમેશાં લગભગ ૭૦ ટકા જેટલું તે પાણી રહેલું હોય છે એટલે કે માત્ર ચે ભાગજ માંસનો હોય છે અને આનાથી આપણું શરીરનું બંધારણ થાય છે. હવે અનાજનો રાક તે લંડનમાં તેમજ માંજોસ્ટરમાં ૨ પનીએ રતલ મેળવી શકે છે. સારાં સારાં ફળો કદાપી સેંઘાં મિધા મળે પણ ચણ, ઘઉં, ચેખા વિગેરે તે સરેરાસ તેટલા ભાવે મળી શકે
અને આ રાક જ્યારે રાંધવા અગર રોટલી કરવામાં આવે તે કદમાં ઘટવાને બદલે માંસની માફક વધે છે ને વળી વેજીટેરીઅન ખેરાક પણ વધારે સારી તન્દુરસ્ત રાખે છે અને ૯, ૧૦ કે ૧૨ પનીમાં એક પાઉંડ માંસને બદલે આપણે ચારશેર ખેરાક મેળવીએ છીએ, જે જોઈને એક હાસ્યજનક દેખાવ થાય છે. માંસવાળા ખેરક કરતાં વેજીટેરીઅન ખોરાક વધારે શક્તિ આપે છે. વળી થોડા થાક સાથે માંસ ખાનાર જેટલું જ કામ તે કરી શકે છે. માંસ પાચન ન થવાથી કોઈ વખત હદયને પણ ઇજા કરે છે, અને તેથી કરી વેજીટેરીઅન છેરાથી જેટલો મજબુત થાય તેટલે મજબુત થઈ શકતો નથી.
જે મારા છોકરાએ માંસ ખાવું મુકી દીધું ન હતું તે તે પિતાનું કામ ચલાવવાને શiીવાન થયો ન હોત. મગફળી તથા વટાણું ઘણું બળ આપનારો ખોરાક છે, તેમાં વળી જેને હાથમહેનત કરવાની છે તેને ઘણો જ ફાયદે કરનારે છે પણ જેઓને ઘરમાં કામ કરવાનું છે તેઓને તે આ વસ્તુઓને ઘણે ઉપયોગ કરે તે અપચો કરનારું છે કેમકે તેમાં નાઇટ્રોજન વાળો પદાર્થ ઘણે રહે છે. કેટલાક લોકે આને લઈને વિચાર વગર દાળના ખોરાકને એકદમ ધીક્કારેજ છે પણ માણસે કે જેઓ કસરત કરે છે તેમજ જેઓને બહાર સખત કામ કરવાનું હોય તેમને તો આ પ્રેરક
