________________
૨૪૨
જોઇએ. કારણ કે ઉચ્ચ ગૃહથાશ્રમમાં તે ગુણુ પ્રધાનપદ ધારણ કરે છે. જે મનુષ્ય લક્ષ્મીને સદ્ઉપયાગ કરતા નથી તે તે ગૃહસ્થની પદવી ધાર કરવાને લાયકજ નથી. જે પેાતાનુ ધન પેાતાના ન્યાત લકાના ઉદ્ધાર કરવાને અને એવાં બીજા અનેક શુભ કાર્યોમાં વાપરતા નથી તેએ ગૃહસ્થતા નહી પણ કનીષ્ટ કહેવાય છે. જે મનુષ્યમાં પરેપકાર વૃત્તિ હાય છે. તેવાજ મનુષ્યા લક્ષ્મીના સદ્ઉપયોગ કરી શકે છે માટે ચ્યા બાબતમાં દરેક મનુષ્યે પાપકાર વૃત્તિ રાખવી જોઈએ. એવું સિદ્ધ થાય છે. તે હવે છેલ્લે દરેક મનુષ્ય પર પકાર વૃત્તિવાળા થવાની અગત્યતા છે. આપણે પણ તે ગુણ્ ઉપર વધુ વિચાર કરશું. પરેાપકાર વૃત્તિવાળાએજ લક્ષ્મીને સદ્ઉપયેાગ કરી શકે છે. કુદરતમાં મોટામાં માટે ગુણુ જ દૃષ્ટિએ આવતા હાય તે તે પા પકાર ત્તિજ છે. જેમાં કુદરતની અવધીક સત્તા જામેલી છે તેમાં કુદરતે પા પકારવૃત્તિને ગુણુ અધીક ખીલાવેલા દૃષ્ટીએ આવ્યાં કરે છે. દાખલા તરીકે ગુલાબપર કુદરતની સત્તા છે અને સુવાસ આપી પારકાના મનમાં આનઃ ઉીઆ ઉપજાવે છે.
આપણે ઉદય પણ કુદરતને અનુકુળ વર્તવાથી થાય છે તો આ પાપકાર વૃત્તિ જેવા ગુણુને વધુ કેળવવાથીજ આપણે કુદરતને મદદ કરી શકીએ તેમ છીએ. આથી જેને આપણે ઉય ઇચ્છતા હાઇએ તે આપણે પાપકારી બનવાની પ્રથમ આવશ્યકતા છે. જેમ કુદરતમાં પરાપાર વૃત્તિ છે પશુ તે માટે તે નિરાભિમાની છે, તેજ પ્રમાણે દરેક મનુષ્ય પરેપકારી થવાની સાથે નિરાભિમાની થવાની જરૂર છે. કુદરત ધ્રુવી નિરાભિમાની છે? તેને એમ કદાી લાગતુંજ નથી કે અમુકે મારા વૃક્ષને છેદી નાંખ્યું અને તૈયી તે કદાપી તેને માટે વૈર પણ લેતી નથી. વૃક્ષને કા કાપી નાંખે છે, કાણ બાળી નાંખે છે, પશુ કાઇના ઉપર ધે ભરાતુ નથી, પણ પેાતાની વસ્તુ પારકા માટે ઉપયોગ છે એવા વીચાર લાવી તે પારકાને ઉપયેત્ર કરવા દે છે. તેજ માફક પરોપકારી વૃત્તિ આપણે મનુષ્યે પણ રાખવાની જરૂર છે. આપણામાં જ્યારે આવી નિરાભિમાની પરેપકાર વૃત્તિ ઉત્પન્ન થાય છે ત્યારે આપણા હૃદય થવાના છે. આવી પરેાપકાર વૃત્તિવાળા પુરૂÀાજ લક્ષ્મીના સદ્ઉપયોગ કરી શકે છે. ધન પ્રાપ્ત કરી પોતાના ભાગનેજ માટે લક્ષ્મીના વ્યય કરવા એ સદ્ઉપયેગ નથી પણ પેાતાનો લક્ષ્મીના પારકાને માટેજ જ્યારે વ્યય થાય છે ત્યારેજ તે ઉગી નીકળે છે, આવી રીતે ખીજા અનેક ગુણા ખીલવીને હરકેઇ મનુથે પેાતાને ગૃહસ્થાશ્રમ સુખી અને ઉચ્ચ કરવાના છે,
