Avidyavichar

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Sanskrit Sanskriti Granthmala

Page 192

ભાવરૂપ અજ્ઞાનનું સાધક ત્રીજા પ્રકારનું સાક્ષિપ્રત્યક્ષ 33. ननु ज्ञानविरोधित्वादेस्तदाननुभवेन ‘नावेदिषम्' इति तेनाकारेण कथं परामर्शः ? अद्वैतसिद्धि,
पृ.५५८ . न्यायामृत, पृ. ३१२ ३४. न द्रष्टद्यन्तःकरणतादात्म्येनाहमुल्लेखस्येव ज्ञानविरोधित्वादेरपि तदैवानुभूयमानत्वेन तदंशे
परामर्शत्वानभ्युपगमात्, सुषुप्तिकालीनस्य द्रष्टुरेव परामृष्टत्वात् । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ उ4. अहङ्काराभावाच्च नैका विशिष्टवृत्तिरिति । सिद्धान्तबिन्दु, राजेन्द्रनाथ घोष सं, पृ. ६२४ 39. वस्तुतस्तु ज्ञानत्वसविषयकत्वाभ्यां रूपाभ्यामेव ज्ञानस्येव ज्ञानविरोधित्व-सविषयकत्वाभ्यामेवा
ज्ञानस्यानुभवः, तस्येव तस्यापि सविकल्पकैकवेद्यत्वात् । तथा च तदन्यप्रकारकज्ञानस्यैव सुषुप्तावभावनियमात् तादृशज्ञानं प्रत्येवाहङ्कारस्य हेतुता । विस्तारेण चेदं बिन्दुटीकायामुक्तम् ।
लघुचन्द्रिका, पृ. ५५८ ३७. न्यायरत्नावली, राजेन्द्रनाथ घोष सं., पृ. ६२६ ३८. नन्वज्ञानवृत्तिप्रतिबिम्बितचैतन्यरूपस्याज्ञानानुभवस्य जाग्रत्यपि विद्यमानत्वात् कथमज्ञान. स्मरणम् ? न हि. धारावाहिकेषु अनुभवेषु तुल्यसामग्रीकेषु स्मरणव्यवहारः, तथा च
धारावाहिकोऽज्ञानानुभव इति वक्तव्यम्, न तु परामर्श इति । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ ३८. सत्यम्, सुषुप्त्याख्यायास्तामस्या अज्ञानवृत्ते शे जाग्रति तद्विशिष्टाज्ञानस्य साक्षिणाऽनुभूय- मानत्वाभावेन संस्कारजन्याविद्यावृत्त्यैव सुषुप्तिविशिष्टाज्ञानभानात् परामर्शत्वोपपत्तेः। अद्वैतसिद्धि,
पृ.५५८ ४०. वेदान्तपरिभाषा, पृ. २० ४१. केवलाज्ञानांशे तु तुल्यसामग्रीकत्वात् धारावाहिकत्वमेव। अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ ४२. अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ । लघुचन्द्रिका, पृ. ५५८ ४३. अत एव कार्योपाधिविनाशसंस्कृतमज्ञानमात्रमेव प्रलयोपमं सुषुप्तिरित्यभिप्रेत्य वार्तिककारपादैः .: सौषुप्ताज्ञानस्मरणमपाकृतम् । तथा चोक्तम् न सुषुप्तिगविज्ञानं ... विकल्पस्तेन स स्मृतः ॥
बृहदारण्यकभाष्यवार्तिक, १.४.३००-३०१] इत्याद्यव्याकृतप्रक्रियायाम् [बृहदारण्यकोपनिषद्
१.४.७] । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ ४४. बृहदारण्यकभाष्यवार्तिक, १.४.३०० । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ ____४. :.. प्रत्यक् अज्ञानोपहितचित्। ... विकल्प: न तु स्मृतिरूपनिर्विकल्पः। सः नावेदिषमिति प्रत्ययः
. विकल्पतां घटयति । यस्तस्य प्रत्ययस्य स्वार्थदेशःस्वार्थाधिकरणकः। परार्थोऽर्थः विषयः अज्ञाने
अज्ञानभिन्नो ज्ञानविरोधित्वादिरूपो विषय इति यावत् । लघुचन्द्रिका, पृ. ५५८ ४१. इत्याद्यव्याकृतप्रक्रियायाम् । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८ ४७. विवरणकारैस्तु अभावप्रत्ययालम्बना वृत्तिनिद्रा' इति योगसूत्रानुसारेण तमोगुणात्मकावरण
मात्रालम्बना काचिद्वृत्तिः सुषुप्तिरित्यभिप्रेत्य ... । अद्वैतसिद्धि, पृ. ५५८-५५९ ...उद्रिक्ततमोगुणः आलम्बनं विषयो यस्याः सा तथा प्रतीयते प्राप्यते कार्यमनेनेति व्युत्पत्तेः प्रत्ययपदस्य कारणार्थकत्वात् । तमोगुणस्योद्रेके सति सत्त्वगुणपरिणामरूपा सुषुप्तिरूपा वृत्तिः, न तु