Atmanand Prakash Pustak 054 Ank 05 06

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

શ્રમણ સંસ્કૃતિનું મહત્વ
5. THIS
(લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ)
મરાઠી ભાષામાં પ્રાથમિક કેળવણીમાં ઇતિહાસ ખાવ્યું છે. અને પ્રભુ મહાવીરે પાંચ મહાવ્રત કરૂણા ભણાવવામાં આવે છે. તેમાં જૈનધર્મ માટે બે ત્રણ એમાં વાસ્તવિક નવું એવું કાંઈ પણ નથી. ચાર પાનાઓમાં જૈનધર્મ સંબંધી ઘોડી માહિતી આપવામાં માત્રમાં ચોથા મહાવ્રતને પણ સમાવેશ તો થઈ જ આવેલી છે. તેમાં જણાવવામાં આવેલું છે કે, મહાવીર ગએલો હતો. પરિગ્રહમાં જ સ્ત્રીને સમાવેશ કરવામાં નામને એક સરદારનો છેક હતા. નાનપણથી જ આવેલો હતો. પ્રભુ મહાવીરે પરિગ્રહ પરિમાણ વ્રતનો એ વૈરાગ્ય તરફ આકર્ષિત થએલો હતો. પ્રથમ એણે વિસ્તાર કરી તેને ચારને બદલે પાંચ મહાવતિ ગણાવ્યા. પાર્શ્વનાથના ધર્મમાં પ્રવેશ કર્યો. પણ ત્યાં એનું સ્ત્રીને પરિગ્રહ ગણવામાં સ્ત્રીનું ગૌરવ એછું ગણાતું. મન રમ્યું નહીં. ત્યારે એણે જૈન નામને ન જાણે અનેક જાતની પરિગ્રહમાં સમાતી વસ્તુમાંની જ ધર્મ સ્થાપન કર્યો. આ માહિતી કેવી વિપરીત સ્ત્રી એ એક વસ્તુ હેય એવો આભાસ ઉત્પન્ન થત છે એ સ્પષ્ટ જણાય છે. ઈતિહાસકારને લખવા છતાં હતા. અને ત્રીનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ અને માનપિતાને લખાણમાં તેઓ ફેરફાર કરવા તૈયાર નથી. ભર્યું સ્થાન નહીં અંકાતા એને ગૌણપણું આવે બીજી પણ અનેક અસત્ય અને અર્ધસત્ય બાબતે એમાં એવો અર્થ એમાંથી ફલિત થતો હતો. તેથી જ પ્રભુ લખાએલી છે. અને જેનેના બાળકોને પણ એ જ ભણું- મહાવીરે સ્ત્રીનું ગૌરવ જાળવી રાખવા માટે એને વવામાં આવે છે. આમ થવાનું મુળ કારણ શોધતા એમ સ્વતંત્ર મહાવ્રતની પંક્તિમાં મૂક્યું હતું. જેનશાસ્ત્ર જણાય છે કે, લેખકો હજુ મૂળ ઈંગ્લીશ ઇતિહાસકારો- સ્ત્રીને પુરુષના બરાબરીથી સમાન હક્ક આપે છે. ને લખાણ ઉપરથી જ તારવણી કરી પિતાના લખાણો એટલું જ નહીં પણ પ્રત્યક્ષ મેક્ષની પણ અધિકારિણી તૈયાર કરે છે. અને સાથે સાથે તેઓ વૈદિક ધર્મનુયાયી એને ગણવામાં આવે છે. એવી પરિસ્થિતિમાં વિષયહોવાને લીધે હજી બદલાતા કાળનો પણ વિચાર નહીં પભેગના ત્યાગને સ્વતંત્ર સ્થાન આપી ચારને બદલે કરતા અને સીધા જેનધર્માવલંબીઓ પાસેથી ઇતિહાસ પાંચ મહાવતે પ્રભુએ ગણુવ્યા એમાં ઘણી દીર્ધદષ્ટિ મેળવી સાચી વસ્તુ પ્રગટ નહીં કરતા પિતાના પૂર્વગ્રહને વાપરવામાં આવી છે એમાં જરાએ શંકા નથી. લીધે ગમે તેમ લખે જાય છે. એમાં ધમાનંદ કૌસાંબીએ કાળનું પરિવર્તન થઈ રહેલું હતું અને દરેક વસ્તુનું બૌદ્ધ ધર્મને લગતું પુસ્તક પ્રગટ કરેલું અને તેમાં જેનોને મૂલ્ય બદલાઈ રહેલું હતું. એવી પરિસ્થિતિમાં પહેલાંની માંસાશન જેવી ભયંકર વાતો પ્રગટ કરેલી તેથી જૈનધર્મ પેઠે જ ચાર મહાતે રહે તો સ્ત્રી જાતિના ગૌરવમાં સંબંધી ઘણું પૂર્વગ્રહમાં ઉમેરો કરવામાં આવ્યો છે. વધુ ને વધુ એટ આવે તેવા સંભવ જણુતા પ્રભુ
મહાવીરે પાંચ મહાવ્રતની પ્રરૂપણ કરી એ અત્યંત પ્રભુ પાર્શ્વનાથને વખત સુધી ચાર જ મહાવતે ઉચિત જ ગણાવવું જોઈએ. હાલમાં આપણે પ્રત્યક્ષ મનાતા. ધનદે એને ચાર્લામ ધર્મ તરીકે ઓળ- અનુભવીએ છીએ કે, સ્ત્રી જાતિએ પોતાનું ગૌરવ