________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૮૬
શ્રી આત્માન પ્રકાશ
२४ ૨૫
વર્ષ, બિંદુમારે ૨૫ વર્ષ અને અશકે ૩૬ વર્ષ રાજ્ય આ મંત્રીપદ આપવા નવમાં ન દે ઈચ્છા કરી પણ કરેલું હોવું જોઈએ. આ રાજ્યકાલ સ્વીકારતાં તેમને એ ૫૬ ઉપર પોતાના મોટા ભાઈને હક છે તેમ સમય નીચે પ્રમાણે આવે છે :--
શ્રીયકે જણાવ્યું. આ મોટો ભાઈ છેલ્લા બાર વર્ષથી સમયેવર્ષ. વિ. નિ. સં.
S: કોશ વેશ્યાને ત્યાં પડી રહેતું હતું. તેને બોલાવવામાં
આવ્યો. પિતાનું ખૂન અને રાજ્યના કામકાજમાં ચંદ્રગુપ્ત
૨૧૫-૨૩૯
રહેતી હંમેશની ખટપટ જોતાં તેને મંત્રીપદ સ્વીકારવાની બિંદુસાર
૨૩૯-૨૬૪
ઇચ્છા ન થઈ, પરંતુ રાજાની ઈચ્છાનો અનાદર પણ અશોક
૨૬૪-૩૦૦
થઈ શકે તેમ ન હતું. આ વિમાસણમાં વિચાર કરતાં એમ મનાય છે કે અશોકના મૃત્યુ પછી મૌય તેને સંસાર તરફ તિરસ્કાર છૂટો અને વૈરાગ્યભાવ સામ્રાજ્યના પૂર્વ અને પશ્ચિમ એમ બે વિભાગ પડી ફૂર્યો. એટલે તેણે આચાર્ય શ્રી સંભૂતિવિજય પાસે ગયા, અને પશ્ચિમ હિંદના સમ્રાટ તરીકે સંપ્રતિ જઈ દીક્ષા લીધી. તેઓ આ. યૂલિભદ્રના નામથી ગાદીએ આવ્યો. aિ. ની પરંપરા રવીકારનારા પ્રસિદ્ધ છે. તેમની દીક્ષા સમય વી. નિ. સં. ૧૪૬ લેખકે ઉજજયિનીમાં સંપ્રતિનું રાજ્યારોહણ વિ. નિ. નો સ્વીકારવામાં આવે છે એટલે નવમે નંદ વી. નિ. સં. ૩૦૦ માં થયું હતું તેમ જણાવે છે, જે વિધાન સં. ૧૪૬માં ગાદી ઉપર હતો તેમ નક્કી થાય છે, ઉપરની કાલગણન સાથે મળી રહે છે.૨
હવે જે સિ. પૂ. માં આપેલી કાલગણના પ્રમાણે વેતાંબર જૈનના મત પ્રમાણે મહાવીર પછી જે
ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યનું રાજ્યારોહણ વી. નિ. સં. ૨૧૫ માં
થયું હોય તો નવમા નંદનો રાજ્યત્વકાલ ઓછામાં જે મહાન આચાર્યો થયા, તેમનાં દીક્ષા, યુગપ્રધાનલ.
ઓછો સીત્તેર વર્ષ જેટલો લાંબો થવા જાય છે, પરંતુ સ્વર્ગવાસ વગેરેનાં વર્ષોની નૈધ થવાવ માં મળે
પુરાણ પ્રમાણે પહેલા સિવાય બાકીના આઠે નંદેએ છે. આમાંથી જરૂરી વિગતે નીચે આપવામાં આવી
સાથે મળીને માત્ર બાર જ વર્ષ રાજ્ય કર્યું છે;
બ્રોના મતે નવે નં દેએ સાથે મળીને માત્ર બાવીસ આ. સ્થૂલિભદ્ર દીક્ષા. વી. નિ. સં. ૧૪૬ જે વર્ષ રાજ્ય કર્યું છે. એટલે અહીં અસંગતિ
સ્વર્ગવાસ , ૨૧૫ ઉભી થાય છે. જો કે તમારું સિરિ નમનઆ. મહાગિરિ
૨૪૫ થર્ષ ની અવસૂરિમાં નવમા નંદનો રાજ્યત્વકાલ આ. કાલક સૂરિપદ , ૪૫૩ ૫૫ વર્ષને આપવામાં આવે છે પરંતુ આથી ક્ષમા. જિનભસૂરિ સ્વર્ગવાસ , ૧૧૧૫ ઉપરની અસંગતિનું સમાધાન થતું નથી.
હવે આ બંને કાલગણનાઓને સ્વીકાર કરતાં કેટલીએક અસંગતિએ ઊભી થાય છે. આપણે તેમાંની
(૨) આ. મહાગિરિની સંપ્રતિના રાજ્યકાલ
દરમ્યાન વિધમાનતા. મુખ્ય અસંગતિઓને અહીં વિચાર કરીએ. (૧) આ. સ્થૂલિભદ્રને સમ્ય :
એક એ ઉલ્લેખ છે કે એક વખત સમ્રાફ્ટ
સંપતિના રાજ્યમાં ઉજ્જયિનીમાં જૈન સાધુઓને શિક્ષા નવમે નંદને વંશપરંપરાગત મંત્રી શટલનું
બહુ સરળતાથી મળતી હતી. તે ઉપરથી આ મહાકાવતરાના પરિણામે ખૂન થયું. શબ્દાલના પુત્ર શ્રીયકને
ગિરિને શંકા ગઈ કે આમાં સમ્રાટ્ર સંપ્રતિને હાથ જ આ સમયમાં અનભિષિક્ત અશોકનાં ચાર વર્ષનો હશે. એમણે આ બાબતની તપાસ કરવા આ. સુહસ્તીને સમાવેશ ગણી લેવાને છે.
કહ્યું, પરંતુ આ. સુહસ્તીએ તપાસ ન કરતાં આ તો
For Private And Personal Use Only
