________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માન પ્રકાશ ૬૦ વર્ષને છે, અને નાદેએ ૯૫ વર્ષ સુધી રાજ્ય ગર્દભિલોએ તેમને હરાવી પિતાની અવંતિની ગાદી કર્યું છે. અને એ રીતે નંદવંશને અંત ૧૫૫ વર્ષે વી. નિ. સ. ૭રમાં પાછી મેળવી. ત્યારબાદ પુરાણ આવે છે. જેને નિખાલસતાથી કબૂલ કરે છે કે તેમના નેધે છે તે પ્રમાણે તેમણે ૭૨ વર્ષ રાજ્ય કર્યું ઇતિહાસમાં બે વખત શ્રત અને પારંપારિક જ્ઞાનનો લેપ અને વી. નિ. સં. ૫૪૪માં શકાએ ફરીથી તેમને થયો છે. દીર્ધકાલી દુકાળને લીધે આ જ્ઞાનને સાચવી ઉખેડી નાખ્યા. આ શકેએ પશ્ચિમના ક્ષત્રપાનું રાજ્ય રાખનાર જૈન મુનિઓને ભરણપોષણ માટે વિખરાઈને સ્થાપ્યું અને શકસંવત્સર ચાલુ કર્યો. આ રીતે ઉપર દૂર દૂરના દેશમાં જવું પડયું હતું. આમ વિખરાઈ નેધેલી ત્રીજી અસંગતિ પણ નિર્મૂળ થાય છે. જવાથી પઠનપાન લગભગ બંધ થઈ ગયાં હતાં અને શક સંવત અને વીર નિર્વાણ સંવત વચ્ચે ૫૪૪ આ દીર્ઘકાળમાં ઘણું જ્ઞાનીએ સ્વર્ગે ચાલ્યા ગયા હતા. વર્ષ અને ૫ માસનું અંતર લેતાં ક્ષમા. જિનજેઓ વિધમાન હતા તેમને જ્ઞાન શી-વિશીર્ણ થઈ ગયું ભદ્રસૂરિને સ્વર્ગવાસ શક સંવત ૧૭૧માં આવે છે હતું. પરિણામે કંઠસ્થ જ્ઞાનને ભેટ ધક્કો લાગ્યો હતે. એટલે એથી અસંગતિનું સમાધાન થઈ જાય છે. વળી કાળા પુરા થતાં જ્યારે સારી વર્ષા થઈ અને અનાજનું કલ્પસૂત્રના પ્રથમ વાચનને સમય વી. નિ. સં. ૧૮૦ ઉત્પન્ન પૂરતા પ્રમાણમાં થયું ત્યારે તેઓ પાછા વતનમાં એટલે શક સં. ૪૩૬ એટલે વલભી સં. ૧૯૫ આવે છે ફર્યા અને એકબીજાને મળી અરસપરસ જે યાદ જેથી પાંચમી અસંગતિનો ખુલાસો પણ થઈ જાય છે. હતું તે સંભારી-સંસ્કારીને જ્ઞાનની પુનર્રચના કરી. હવે વીરનિર્વાણ અને વિક્રમ સંવતને વિચાર સંભવ છે કે આવા પુનર્રચનાના સમયે આ ૧૫૫ કરવાનો રહે છે. કેટલાક ગ્રંથમાં વારનિર્વાણ પછી વને સંયુક્ત કાળ એકલા ન દે. માટે જ ગણાઈ 90 વર્ષ પૂરાં થયે વિક્રમ સંવત ચાલુ થયો તેમ ગયો હોય, અને એ રીતે સિ. 1. તથા તેને અનુ
લખેલું છે. પણ કોઈ જાની કાળગણના વિક્રમના નામે સરનારા લેખકોએ ધી છે તે ખેટી ગણત્રી ઉપસ્થિત
ચડી છે. સનના લગભગ નવમાં સકામાં લોકપ્રિય થઈ થઈ હેય. છતાં એમ પણ જણાય છે કે કોઈ કાઈ
હોય અને ત્યારથી લોકવ્યવહારમાં ચાલુ થઈ હોય તેમ લેખકોએ સાચી ગણત્રી જાળવી હશે, જેને હેમચંદ્રચા નોંધી છે.
જણાય છે. આ ઉપરથી આઠમા સકા પછીના લેખકોએ વળી . ૬. ગત શક વર્ષને વર્તમાન વર્ષ ની કાળગણુની અને શક સંવત વચ્ચે ૧૩૫ વર્ષનું
અંતર જોતાં તિ. નાની ગણત્રીને આધારભૂત માની ગણવાની ભૂલ કરે છે. ૬૦૫ વર્ષ અને ૫ માસનો ?
વિક્રમ રાજા મહાવીર નિર્વાણ પછી ૪૭૦ વર્ષ થયા તેમ કાળ તે વીરનિર્વાણ વધે અને વર્તમાન શિક વર્ષ
નેંધ કરેલી છે. કોઈ કોઈ લેખક વી. નિ. સં. ૪૭૦માં વચ્ચેનું અંતર છે એટલે સાચું અંતર ૬૦ વર્ષ અને
વિક્રમનું રાજ્યારોહણ દર્શાવે છે અને કોઈ કાઈ લેખકે ૫ ભાસનું છે. તેમાંથી ૬૦ બાદ કરતાં વી. નિ. સં. ૫૪૪માં ગઈભિલોને અંત આવે છે અને વી. નિ. તેનું મૃત્યુ જણાવે છે. આ ઉલ્લેખે, પાછળના લેખકોના સં. ૫૪૪માં તેમના રાજ્યને આરંભ આવે છે. એ
ભ અવે છે હોવાથી બહુ આધારભૂત ગણુંય નહીં. આચાર્ય કાલક વી, નિ. સ. ૪૫૩માં સુરિ થયા અને
- છાયા અને આ વિચારસરણી પ્રમાણે જે નિર્વાણ પછી સરસ્વતીને પ્રસંગ ત્યાર પછી તરત જ બનેલો હો ૨૪૨૨ વર્ષ વહી ગર્યા છે. અને તેથી વિક્રમનું વર્ષ જોઈએ. યતિ વૃષભ નેંધે છે કે એક શક વી, નિ, ૨૦૧૨ (શક વર્ષ ૧૮૭૭-૭૮) એ નિર્વાણુ વર્ષ સં. ૪૬૧ માં રાજા થયો.૨ ૨ હું માનું છું કે ગઈ. ૨૪૨૨ બરાબર છે અને નહીં કે હાલમાં જૈન પંચાંગે ભિલોએ વી. નિ. સં. ૪૪૪થી ૪૬૧ સુધી રાજ્ય કર્યું. Íવે છે તે પ્રમાણે ૨૪૮૨ ની. પછી સરસ્વતીને છોડાવવા આ. કાલકના પ્રેર્યા શકીએ જેન પરંપરા અને ઇતિહાસની અભ્યાસીઓ ગભિલોને હરાવ્યા અને શક રાજા અવંતિની ગાદી અને વિદ્વાન મુનિ મહારાજે આ વિધ્યમાં વિશેષ ઉપર બેઠે. શકોએ લગભગ દશ વર્ષ રાજ્ય કર્યું, પછી પ્રકાશ પાડશે તેવી હું વિનતિ કરું છું.
For Private And Personal Use Only
