________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
મહાવીર નિર્વાણનુ વ
E
લેાકેાની ધર્મ ભાવનાને લીધે હશે તેવા જવાબ આપ્યા, આ ઉપરથી આ મહાગિરિએ આ. સુહસ્તી સાથેને ભાજન વ્યવહાર તેાડી નાંખ્યું. ઉપરની કાલગણનાએ પ્રમાણે આ. મહાગિરિના સ્વર્ગવાસ વી. નિ, સ, ૨૪૫માં છે, કે જે વખતે સપ્રતિના જન્મ પણ કદાચ નહીં હોય, કારણ કે તેનું રાજ્યાાણુ વી. નિ. સ. ૩૦૦ માં છે. અહીં અસંગતિ આવે છે.
જિનદાસ મહત્તરે નદિત્રની ચૂંશિક સ', ૫૯૮ માં લખી છે. આ મહત્તરે કરેલા કેટલાક ઉલ્લેખા ઉપરથી જણાય છે કે તેમણે પેાતાની યુવાન વયમાં વૃદ્ધ થયેલા ક્ષમા. જિનભદ્ર ગણિતે જોયા હશે. હવે વિ॰ પ્રમાણે ક્ષમા, નિભદ્ર મહાવીર નિર્વાણુ સંવત ૧૧૫ માં સ્વર્ગ વાસ પામ્યા છે, જો શક સંવત્સરની ઉત્પત્તિ નિર્વાણ પછી ૬૦૫ વર્ષ પૂરાં થયે થઈ હાય
(૩) શ્રી કાલકાચા ને સમય :
તે ક્ષમા. જિનભરના સ્વર્ગવાસ શક સ. ૫૧૦ માં આવે એટલે જિનદાસ મહત્તરે તેમને જોયા હોય તે
શ્રી કાલકાચાર્યની કથા સુવિક્તિ છે, તેમાંની મુખ્ય અસંભવિત ખતે. આ અસંગતિ પણ વિચારણીય છે. હકીકતો ઐતિહાસિક હશે તેમ વિદ્વાનો માને છે. જૈન
(૫) કલ્પસૂત્રનું વાચન :
સાધ્વી સરસ્વતી બહુ સુંદર હતી, તેના રૂપથી માહિત થઇ ઉજ્જયિતીને ગભિન્નવવંશીય રાજા ( દર્પણું ? ) ( તેને ઉપાડી ગયેા. જૈનસંધૈ તથા સાધ્વીજીના ભાઇ આચાર્ય કાલકે રાજાને ખૂબ સમજાવ્યા પણ તે માન્યા નહીં. આથી રાજાને નાશ કરી સરસ્વતીને છેડાવવાની પ્રતિજ્ઞા લઇ આચાર્ય કાલક શક સ્થાનમાં ગયા. તે વખતે ત્યાં શક્ષત્રો રાજ્ય કરતા હતા. આ. કાલકના ધાર્મિક જીવનથી તથા તેમના જ્યાતિષના જ્ઞાનથી ક્ષત્રપ તેમના તરફ આકર્ષાયા. દરમ્યાન એવુ બન્યું કે એ ક્ષત્રપોના શહેનશાહ તેમના ઉપર ગુસ્સે થયા, તેમના ગુસ્સાના ભંગ થવાને બદલે હિંદુ તરફ નાસી છૂટવાની સલાહ આ. કાલકે તેમને આપી, આ સલાહ સ્વીકારી આ, કાલકને સાથે લઈ તે સિંધમાં થષ્ટને સારાષ્ટ્રમાં નાસી આવ્યા. ત્યાં સ્થિર થયા પછી તેમણે ઉજ્જયિની ઉપર ચડાઇ કરી અને ગર્દભિન્ન રાજાને મારી સાધ્વી સરસ્વતીને છેડાવી. પરં'તુ શકક્ષત્રપોની આ જીત બહુ ટકી નહીં. થે।ડા સમયમાં જ મરનાર રાજાના પુત્રે તેમને હરાવી પોતાની આણુ ઉજ્જયિનીમાં સ્થાપી.॰ હવે વિ પ્રમાણે આ. કાલકને સરિષદ વી. નિ, સ, ૪૫૩ માં મળેલું છે, એટલે આ બનાવા આ વર્ષની આસપાસના સમયમાં બનેલા હેાવા જોઇએ. પરંતુ ત્તિ. ૬. ની કાલગણના પ્રમાણે ગભિલ્લુ શનું રાજ્ય વી. નિ. સ. ૫૦૫ માં શરૂ થયું છે એટલે અહીં પણુ અસગતિ આવે છે. (૪) ક્ષમાક્ષમણુ જિનભદ્ર ગણિત સમય :
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૭
કલ્પસૂત્ર ( ખારસા ) જૈનેામાં પર્યુષણ પર્વમાં વાંચવાના રિવાજ છે. આ સૂત્રનુ` પ્રથમ વાયન વી. નિ. સ. ૯૮૦ માં વલભીના ધ્રુવસેન રાજા પાસે તેના પુત્રના મૃત્યુના શોક નિવારણ અર્થે થયું હતું તેમ મનાય છે. હવે વલભી સંવત શક સંવત ૨૪૧ માં શરૂ થયા હતા એટલે વલભી સંવતની શરૂઆત આ કાલગણના પ્રમાણે વી. નિ. સ. ૮૪૬ માં આવે. અને ઉપરના પ્રસંગ વલભી સંવત ૧૩૪ માં બન્યા હોવા જોઇએ. પરંતુ વલભીના મૈત્રક વંશમાં ત્રણ ધ્રુવસેને થઇ ગયા છે. અને સૌથી પહેલા ધ્રુવસેનને સમય વલભી સંવત ૨૦૦ની આસપાસના છે, એટલે અહીં પણ અસંગતિ ઊભી થાય છે.
For Private And Personal Use Only
ઉપરની અસંગતિને સમગ્રપણે વિચાર કરતાં મહાવીરસ્વામીનું નિર્વાણું શક પૂર્વે ૬૦૫ વર્ષ અને ૫ માસે થયું હતું તે પરંપરા સ્વીકારી શકાય તેવી લાગતી નથી.
હવે આ પ્રશ્ન આપણે જરા વિગતવાર તપાસીએઃ (૨)
જે સમયમાં મહાવીર અને બુદ્ધ ધર્મોપદેશ કરતા હતા તે સમય દરમ્યાન મગધના મહારાજા બિંબિસારશ્રેણિક ) તું મૃત્યુ થયું અને તેના પુત્ર અજાતશત્રુ ( કૂણિક ) રાજગૃહની ગાદી ઉપર આવ્યો. ગાદીનશીન થયા પછી તેને પોતાના ભાઈએ હલ્લ અને વિષુલ્લ
