Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 4

રેલર
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
તિઓ, લાકડાના કટકા, ઝરડા ઝાંખરા અને બાળના સમૂહ તણાતા આપણે
ભાળીએ છીએ. તેઓ કયાંથી આવ્યા, કયાં જશે, શામાટે તણાય છે, જળ-પ્રવાહમાં • તેમની મુસાફરીને શું ઉદ્દેશ છે, તે કઈ કહી શકતું નથી. પાણીના તાણ સાથે તેઓ તેમના મૂળ સ્થાનથી ભ્રષ્ટ થઈ તણાયા છે, અને પુર ઉતરી ગયે ગમે ત્યાં છૂટા થઈ પડી રહેશે. નદીના પુર સિવાય તેના જવા આવવાનું કશું કારણ જડતું નથી. આપણા માટેના અનેકનું જીવન આવા જ પ્રકારનું છે. જે વખતે જે ચર્ચા ઉઠે તેમાં આપણે ભળીએ છીએ, જે કાળે જે હવા વાય તેની સાથે ઉડીએ છીએ. જે કાળે જે જે પ્રકારની પ્રવૃત્તિ અગર કયેજન આવી પડે તે કાળે તેવા રૂપ ધારણ કરીએ છીએ ગઈ કાલે અસહકારની હવા હતી તેથી તે જુ બેશમાં ભળતા હતા. આજે એ ઉભરો થડે પડે છે તેથી ફરીથી વફાદારીના પુરમાં તણાઈએ છીએ. કાલે ખાદીની ચળવળ જેલમાં હતી તેથી વિલાયતી કપડાં પ્રત્યે દ્વેષ હતું, આજ એ હિલચાલ નરમ છે, તેથી પાછા પૂર્વે હતા તેવા બની જઈએ છીયે, થોડા દિવસ અગાઉ પર્યુષણ ચાલતા હતા તેથી આપણા જીવનમાં ધર્મ–ભાવની ભરતી ઉછળી ચાલી હતી. હવે તે વીતી ગયા છે તેથી ફરીથી આપણે આપણું પ્રાકૃત-જીવન સંભાળી લીધું છે, અને જુની ઘરેડમાં, તેના તે જુના રાગ સહિત પાછા ફર્યા છીએ. - આ પણ અંતરમાં, જીવનનો લક્ષ્ય સ્થિર રાખવા જેવી કશી સામગ્રી હતી નથી, જીવનની ગતિનું નિયામક કશું તત્વ હેતું નથી. શા માટે જન્મ લીધે, તે પ્રશ્નના ઉત્તરમાં એજ કહેવાનું હોય છે કે “મેં કાંઈ જાણ બુઝીને સમજણપૂર્વક આ જન્મ લીધે નથી અગર મને રહી એકલતામાં આ જગતની કન્ફળ પ્રદાત્રી શક્તિએ મારો અભિપ્રાય પણ પૂછો નથી; અને હવે જ્યારે જમ્યા છીએ તે પછી જીવ્યા વિના છૂટકે નથી, અને જીવવાની વાત તો નકકી છે તો પછી જીવન નિભાવવા હરીએ ફરીએ છીએ, કમાઈએ છીએ, પરણીએ છીએ, પુત્ર કન્યા થાય તેમના લગ્ન કરીએ છીએ, તેમનું પાલન કરીએ છીએ, કેમકે એ એકે કર્યા વિના ચાલે તેમ નથી.” શામાટે આ બધું થાય છે, તે સર્વને આંતરિક મર્મ, ગુઢ સંકેત શું છે તેને વિચાર કઈ ભાગ્યેજ કરે છે.
આપણું જીવનનો મૂળ આધાર ક્યાં છે તે વિચારવાનું, આપણી ધર્મ–સા. ધના માટે મુખ્ય પ્રયોજન છે. આપણે એક સાધારણ મકાન બાંધવાનું હોય છે ત્યારે તેને પાયા મજબૂત કરવા માટે આપણે ભારે ચિંતા રાખીએ છીએ. પરંતુ આપણું જીવનરૂપી ઈમારતના પાયા સંબંધી આપણે કશી પરવા રાખતા નથી, તેમજ આપણાં ચારિકનો આધાર કેની ભૂમિ ઉપર છે તેને પણ વિચાર કરતા નથી. જેઓ મકાન બાંધે છે તેઓ પ્રથમ મકાનનો પાયે પાકી અને સખત જમીન ઉપર છે કે નહીં, તેની ચીવટ રાખે છે. જ્યાં સુધી તેવી કઠણ ભૂમિ આવે નહી ત્યાં સુધી જમીનને ઉંડી ઉંડી ખોદે છે. આ પ્રમાણે પાયે તૈયાર કરાવનાર એક માણ