________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
ઇચ્છા બાહ્ય પ્રદેશમાં કાર્ય કરે છે. તેમજ ઈચ્છાશકિત આંતર પ્રદેશમાં કાર્ય કરે છે. ઇચ્છાશકિત વિહિન માશુસ પ્રબળ ઇચ્છા હેાવા છતાં પણ ચેતિપથ પર વિચરી શકતા નથી. તે અધવચ રહે છે. માટે ઇચ્છાશકિતની આવશ્યકતા છે. જેવી રીતે શરીરના કોઇપણ ભાગ નિળ હાય તે તેને સબળ કરવા વ્યાયામ કરીએ છીએ, અમુક નિયમા પાળીએ છીએ, તેમ ઇચ્છાશકિત ને નિબળ હોય તે તેને સખળ કરવા અમુક યમ નિયમ આચરવા જોઇએ. દઢ સાંકલ્પ કરવા અને તે સકલ્પ પૂરું થાય ત્યાં સુધી અવિરત ધ્યાન તે બાબત પર આપવું. પહેલાં નાની નાની બાબતે લેવી, પછી મેાટી મોટી માનતા લેવી. સવારમાં ધ્યાનની આખરે દિવસ દરમ્યાન અમુક કાર્ય અમુક સમયે કરવુ છે એવા નિશ્ચય કરીને ઉઠવું, ગમે તે વિઘ્ન આવે તે પણ નિમેલે સમયે નિયત કરેલું કાર્ય કરવા ચુકવું નહિ. એક વખત તેમ કરવાથી જે અ ંતરના આનદ મળશે, જે અંતરની શાંતિ મળશે તેથી શ્રીજી વખત તેજ પ્રમાણે સંકલ્પ પૂર્ણ કરવાના ધૂન લાગશે. પહેલાં સંકલ્પ એક દિવસ માટેના કરવા, તે પૂર્ણ કરતાં શીખ્યા એટલે એક અઠવાડિયા માટેને કરવા તે પૂર્ણ થાય અને તે પૂર્ણ કરવામાં જે જે વિઘ્નેા આવ્યા હોય તે બધી બાબતને સરવાળા બાદબાકી માંડી અનુભવ મળતાં એક માસ માટેને કરવા, પેાતાની શકિત, સયેાગ, ઉત્સાહ વગેરેની ગણત્રી કરતાં જવુ, તે ગણત્રીમાં ભૂલ થતી હાય તે ભૂલ સુધાયે` જવી. એક માસ બાદ એક વર્ષ માટે અને પછી જીંદગી માટે. પહેલાં નાની નાની સામાન્ય બાબત માટેના સ ંકલ્પ કરવા અને તેમાં જો લીભૂત થાય તા માટી માટી અગત્ય ખાખતના સ`કલ્પ કરવા. જીવનની દિશા ધીમે ધીમે બદલાય છે અને જ્યેાતિપંથ પર વિહરાય છે. જાએ તે માબત સમજી શકતા નથી. પાતે પેાતાની ખાખત સમજી શકે. ઘણી વખત એવું બને છે કે બીજાએ આપણુને સમજતા નથી. સમજતા નથી એટલુંજ નહિ પણુ ગેરસમજ કરે છે, કટાક્ષ કરે છે, તીવ્ર ટીકા કરે છે. ભલે તેમ થાય ! આપણને તેવી ખાત્રતાની દરકાર ન હાવી જોઇએ. જો આપણે તેવી બાબતેની દરકાર રાખતાં શીખશુ તે ચેાતિપથ પર આગળ ચાલી શકશું નહિ; ખુલ્લા શબ્દોમાં કહીએ તે ન્યાતિપથ પર ચાલવાને અચેાગ્ય જ ગણાઇએ.
૩. તીક્ષ્ણ વિશાળ બુદ્િ.—ઇચ્છા પર અકુશ રાખવાને મન. પણ જો તે મન પર ભરેસા મૂકીએ તે તે પણ આપણને ખખર ન પડે તેમ ઉધે રસ્તે લઈ જાય છે, તેટલા માટે આપણા મન ઉપર અકુશ રાખવાનું આપણને મન થવુ ોઈએ, તે મન થવુ તેનું નામ જ બુદ્ધિનું પ્રાગટ્ય. બુદ્ધિના પ્રાગટ્ય માટે મનને કેળવવાની આવશ્યકતા. તેટલાજ માટે અધ્યયનની જરૂર અધ્યયનના અર્થ અનેક પુસ્તકે માત્ર વાંચી જવાના નથી, પણ પુસ્તકમાંના વિષય પર મારિક વિચારવિષય
For Private And Personal Use Only
