Atmanand Prakash Pustak 020 Ank 12

Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

જીવનનું વિશ્રામસ્થાન.
નોકરી અપાવી, કેટલાકને રાજયમાંથી બીજા પ્રકારને લાભ અપાવી, કેટલાકને રાજ્ય સાથે વેપાર રોજગાર કરાવી, સહુને પોતાના ઉપકારમાં લઈ શક હતો. ઘણા માણસે કાંઈને કાંઈ આશાથી તેની પછવાડે ફરતા. આવી પ્રતિષ્ઠા અને રા
જ્યનું સન્માન ભાગ્યેજ આ જમાનામાં કોઈ મેળવી શકે. એક દિવસ ગમે તે કારણથી એકાએક તેને દરબારમાં આવવાની બંધી થઈ રાજાએ તેની સલામ લેવી બંધ કરી, અને એકાએક તેના ઉપર ભારે અકૃપા થઈ ગઈ. આ ભાઈ ઉપર આથી સખ્ત આઘાત થયા. તેણે ઘરે આવીને ખાટલો ઢાળ્યા, તે પછી લગભગ છએક માસ જી હશે. પણ તે કઈ દીવસ ઘર છોડીને બહાર ગયે નહિ. કેઈને મળતું નહીં. દરેક પ્રકારનો આમોદ પ્રમોદ અને આનંદ ઉલ્લાસને તેણે ત્યાગ કર્યો. તેનું જીવન એકાએક છિન્નભિન્ન થઈ ગયું. તે આ જગત છોડી ચાલ્યા ગયે. આમ થવાનું કારણ શું? એજ કે તેના જીવનરૂપી ઈમારતને પાયે માન, આબરૂ, પ્રતિષ્ઠા અને ખ્યાતિ ઉપર ચણાએલો હતો. પ્રતિષ્ઠાને લેપ થતાં તેના જીવનની ઈમારત તુટી પડી.
આ પ્રમાણે આપણે માનવ-ચરિત્રના મૂળમાં તપાસ કરીશું તે જણાશે કે કેટલાકનાં જીવનનું વિશ્રામસ્થાન દ્રવ્ય ઉપર, કેટલાકનું સન્માન ઉપર, કેટલાકનું અધિકાર ઉપર, કેટલાકનું પ્રભુત્વ ઉપર, કેટલાકનું ઇતર સ્ત્રી પુરૂષના પ્રેમ ઉપર અને બાકીના કેટલાકનું વિવિધ વસ્તુઓ અને ભાવનાઓ ઉપર હોય છે. મહાપુરૂ
એ આવા મનુષ્યને બાળ- ગણેલા છે. તેમને બાળક કહેવાનું કારણ એટલું જ જણાય છે કે બાળકે જેમ બહારના ક્ષણિક સુંદર ભાસતા વિષથી આકર્ષાઈ તેનું અનુકરણ કરે છે, તેમ આવા મનુષ્ય પણ પિતાનાં જીવનનું અવલંબન મેહક અસ્થિર વસ્તુ ઉપર રાખે છે.
પ્રિય વાચક! તમે શું એમ માને છે કે હરકેઈ પ્રકારે આ જગતમાં પાંચ પીશ વર્ષ જીવીને ખાવું, પીવું, પહેરવું, ઓઢવું, મોજમજા ભેગવવી અને મૃત્યુ આવે ત્યારે દીન ભાવે અસહાય થઈ તરફડીયા મારતા મરી જવું એનું નામ જીવન છે? હાથ પગ હલાવ્યા, જીભ, કાન, નાક દ્વારા સ્વાદ લીધે, સાંભળ્યું કે સુંઠું એનું નામ જીવન છે? અગર લાંબું જીવન સુખપૂર્વક વ્યતીત ન કર્યું એનું નામ જીવ્યા ગણી શકાય ? એવું દીર્ધ જીવન તે રજવાડાના હાથીએ પણ અમન ચમનથી ભેગવે છે. માણસ શું ખાય છે, શું પીએ છે, શું પહેરે છે, કેવા ઘરમાં રહે છે, તેની સ્ત્રીના દેહ ઉપર કેવી જાતના કેટલાં ઘરેણું છે, તેની પાસે કેટલી મુડી છે, ઓણસાલ કેટલું કમાણે, કેટલી રકમ બેન્કમાં જમા છે, અગર શેરના કાગળમાં રોકાએલી છે, તે બધી તેનાં જીવનની ક્ષુદ્ર, અકિંચિકર ઘટનાઓ છે. જે માણસે પિતાનાં જીવનની ઈમારતના પાયા તરીકે આવી વસ્તુઓને સ્વીકારે છે તેનું જીવન રેતી ઉપર પાયા તરીકે ચણાએલું છે; તેનાં જીવનની પ્રત્યેક ઘટના તુચ્છ,
નિવ,