Book Title: Vandittu Pratikraman
Author(s): T U Mehta
Publisher: Neki Pankaj Shah Florida USA
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004594/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditu pratikramaNa (saMtabAlajIno padhAnuvAda) : rajuAta : caM. u. mahetA -: prakAzaka :NEKI PANKAJ SHAH 2711, North Ridge, Drive East, Clear Water, Florida - 33761 (USA) Ph. : 727 - 786 - 4074 2010_04 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika ane pratikramaNa jainomAM sAmAyika ane pratikramaNa e be zabdo vadhAre pracalita che. sAmAyikamAM aDatAlIsa miniTa lagI vAMcana, manana ane nididhyAsana karIne samatAyoga sAdhavAno hoya che. sAdhuo ane sAdhvIo samatAyogane sAdhIne ja dIkSita thAya che. eTale emane sAmAyika karavAnuM hotuM nathI. kAraNa ke covIse kalAka emanI sAmAyika hoya che. paNa gRhasthAzramI zrAvaka-zrAvikAo sAmAyika kare che. eTale ke samatAyoga sAdhavAnI tAlIma meLave che. pratikramaNa eTale AkhA divasamAM je je kaMI kriyAo (manathI, vacanathI ane kAyAthI) karI hoya tenuM ciMtana karavAnuM hoya che. jene AlocanA zabdathI oLakhavavAmAM Ave che. emAM je bhUla dekhAya che tenuM niMdAmaNa karavAnuM hoya che. jene niMdanA zabdathI oLakhavAmAM Ave che. evI ja rIte sArI vastu sthApavAnI hoya che. eTale ke bhUlone dUra karI navA saMkalpo karavAnA hoya che. jene gaINA kahevAmAM Ave che. A pratikramaNamAM kSamApanAno pATha paNa Ave che. kSamApanA eTale mAphI mAMgavI. khAsa karIne arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhuonI kSamA mAgavAnI hoya che. evI ja rIte prANImAtranI paNa kSamA mAgavAnI hoya che. jevo aparAdha ke bhUla khyAlamAM Ave ke tarata (pANIvALI hAthanI rekhA sukAya nahIM te pahelAM) mAphI mAgI levI joIe. Ama badhA dharmo potAnA che ane tethI koipaNa dharmanI asAtanA (apamAna) avinaya, abhakita ke aparAdha nahi karavo joIe ane kadAca thaI jAya to tenI turata mAphI mAgI levI joIe. A che pratikramaNano sAra. mArA raNApuranA samauna ekAMtavAsamAM - te samayanA kASThamaunamAM, je kaMI lakhAtuM temAM eka prakAranuM kudaratamaya jIvananuM ojasa hatuM. Aje paNa jyAre e divaso yAda karuM chuM tyAre eka avanavo romAMca khaDo thAya che. A pratikramaNa te divasonI prasAdIrUpa che. - saMtabAla. 2010_04 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditu pratikramaNa (saMtabAlajIno padyAnuvAda). saMtAbAla (aa ja mahetA) : rajuAta : caM. u. mahetA prakAzaka NEKI PANKAJ SHAH 2711, North Ridge, Drive East, Clear Water, Florida. - 33761 (USA) Ph. : 727 - 786 - 4074 2010_04 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaMditu pratIkramaNa. (saMtabAlajIno padhAnuvAda) munIzrI saMtabAlajI racita "citta cAritra vizudhdhi" pustakamAM vaMditu pratIkramaNa racela che. teno bhAvAnuvAda tathA rajuAta zrI caMbakalAla u. mahetA dvArA prathama AvRtti : me - 2004 prata : 1000 | kiMmata : rU. 5/- * $ 2 prApti sthAna : (1) Neki Pankaj Shah 2711, North Ridge, Drive East, Clear Water, Florida-33761 (U.S.A.) Ph. : 727 - 786-4074 (2) jazavaMtalAla cImanalAla zAha sI-3, arcanA pArka, svastika cAra rastA pAse, navaraMgapurA, amadAvAda-380009. (gujarAta) phona: 26468077 mudraka arihaMta prinTarsa ke-6, vibhAga-1, zAyonA sITI, amadAvAda-61. (gujarAta) mobAila : 9825023239 2010_04 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa zrImatI HIbena jazavaMtalAla zAha arpaNa amArA pu. mAtuzrI jenA mana, vacana ane kAyAthI AcarAela dhArmika jIvane amone satata preraNA Apela che. paMkaja zAha-nekI zAha 2010_04 - Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_04 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nivedana munizrI saMtabAlajIe asala vaMditu pratikramaNano padyAnuvAda karI Adhunika yuganI jarUrIyAtone baMdha bese te prakAranuM arthaghaTana karela che je jaina temaja jainetara samAjane paNa upayogI thAya te prakAranuM che. zrI caMbakabhAI mahetAe munizrInA padhyAnuvAdanuM Adhunika daSTie vivaraNa karI pratikramaNa karavAnA khyAlane eka sAMpradAyikavADAmAMthI bahAra kADhI tene lokabhogya banAvavAno prayatna karela che te prazaMsaniya che. zrI mahetA vyavasAye vakIla che ane tera varSa vakIlAta karyA bAda ane himAcala pradezanI hAIkorTamAM mukhya nyAyamUrti tarIke pharaja bajAvyA bAda bhAratanI suprIma korTamAM paMdara varSa sInIyara eDavokeTa tarIke prekaTIsa karI teo amadAvAdamAM sthIra thayA che. hAla teo munizrI saMtabAlajIe sthApela bhAlanaLakAMThA prAyogika saMgha - guMdInA pramukha che. teo vizvamAM pracalita dharmonA ane khAsa karIne jaina darzananA abhyAsI che ane te aMge judA judA pustako paNa prakAzIta karela che. viMditu pratikramaNanI A pustaka dvArA rajuAta karIne temaNe Adhibhautika praznomAM rasa dharAvatI janatAnI sevA karI che tenI kadara rUpe amoe A pustakanuM prakAzana karela che. phalorIDA (yu.esa.e.) paMkaja zAha tA. 2-6-2004 nekI zAha prakAzako 2010_04 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2010_04 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ News Amreli R prAstAvika AjathI poNAso varasa pahelAMnA divaso yAda karuM chuM jyAre saMvatsarInA dIvase samasta jaina samAjamAM eka anokhA prakAranI dhArmika utsukatA jaNAI AvatI eka sAMjanA samaye vArSika pratikramaNanI taiyArImAM badhAnI sAthe amo bALako paNa ati guMthAela rahetA, pratikramaNamAM be aDhI kalAka vaDIlonI sAthe amo paNa upAzrayamAM besatA paraMtu ardhamAgadhI bhASAmAM bolAtA pratikramaNano zuM artha che te kAMI samajyA vinA bIjAo UTha besa vagerenI je kriyAo kare te karatA - samasta prasaMgamAM amArI hAjarI phakata aupacArika anivAryatAnI gaNatrI e ja rahetI ane A sthiti mArI umaranI tamAma vyaktiomAM rahetI AthI moTI umara thatAM paNa pratikramaNamAM koI rasa lAgyo nahI jaina darzananA maulika sidhdhAMto samajayA bAda ane tenI aI mAgavI bhASAno anuvAda vAMcyA bAda paNa temAM rasa utpanna thaI zakyo nathI AthI dara saMvatsarInA divase bhaktAmara kiMkarpara, longasTa, namothaNam jevA prArthanA kavyomAM mana parovI sAMtvana meLavato rahela. paraMtu mArA parama mitra zrI jayaMtibhAIe mane pu. saMtabAlajIe racela vaMditta pratikramaNa tathA tenA vivecana rUpa "citta cAritra vizudhdhi" nuM pustaka ApyuM te vAMcyA bAda mane jarUra bhAna thayuM ke pratikramaNamAM AtmazuddhinI temaja rojIMdA jIvananI saphAInI je bhAvanA bharI che te jIMdagIbhara huM gumAvato ja rahyo chuM. A jAtanI lAgaNI mArI kakSAnA bIjA amuka mitrone paNa hovA saMbhava che. tema samajIne munizrIe padyamAM vaMditu pratikramaNanI racanA karIne mAnava samAjane je rIte upakRta karela che tenI noMdha A pustikA rUpe lIdhI che. munizrI saMtabAlajIne phakata eka jaina muni tarIke oLakhIzuM to e eka moTI bhUla thaze. teo eka maulika ane krAntikArI vicAraka hatA. samasta mAnava samAjanI racanA dharma daSTie karavAnI temanI kalpanA hatI ane te kalpanAne sAkAra karavA temaNe 0 3 Le 2010_04 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanabhara tanatoDa mahenata karI. jaina temaja jainetara sAhityano UMDo abhyAsa karI temAM rahela sAra tatvone kAMi paNa AMca lAvyA vinA Adhunika samAjanI viSamatAone nivAravAnA upAyo temaNe sUcavyA. pratikramaNanI kriyAne temaNe e rIte vaMdittumAM samajAvela che ke asala vyavahAra mAM vaparAtA ardha - mAgarSi gAthAonA sAra tatvane jarApaNa AMca na Ave ane chatAM Adhunika yuganA gRhasthIone sAMpradAyika saMkucitatAmAMthI bahAra kADhIne eka zreSTha nAgarika tarIke ghaDe. pratikramaNa eTale zuM ? te samajAvatA kahyuM che. : svasthAnAt yat parasthAnaM, pramAdasya vazam gataH / bhUyaH, pratikramaNam ucyate // tatreya kramaNaM bhUyaH, arthAta H- AtmA pramAdavaza potAnA sthAnamAMthI parasthAnamAM gayo hoya tyAMthI pAchA pharavuM te pratikramaNa kahevAya. AtmAnuM 'parasthAna' zuM che ? jJAna, darzana ane cAritrano bhAva choDIne mithyAtva avirati, pramAda ane krodha, lobha, mAna, moha mAyA ane madanA kaSAyo AtmAne vaLage tyAre AtmA "sva" sthAna choDI ''parasthAna" mAM jAya che. te parasthAnamAMthI pAchuM pharavuM ane zudhdha Atma bhAvamAM ja rahevAno prayatna karavo te pratikramaNa che. pratikramaNa eka Atmika saphAinI prakriyA che. jIvananA rojIMdA vyavahAramAMthI dareka vyaktine kAma, krodha, lobha, rAga, dveSa, moha, matsara vagerenA kaSAyomAMthI pasAra thavuM paDe che. AvA pravRttimaya divasane aMte ''me mArA rojIMdA vyavahAramAM kyAM kyAM bhUlo karI, zA mATe karI ane tevI bhUlo pharI na thAya te mATe zuM zuM karavuM iSTa che" te jAtanI saphAi karI Atma nirikSaNa karavuM tenuM nAma pratikramaNa che. rojIMdA jIvanano krama rAga-dveSa nA kaSAyomAM gayo te kramane pheravI zuddha Atma tatva tarapha pAchuM pharavuM 4 _2010_04 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale pratikramaNa. AmAM koi sAMpradAyika vAta nathI Atma nirakSaNa to haMmezAM vyaktigata hoya che. ane tethI A pratikramaNanI prakriyA phakata jaina samAjanI ja che tevI mAnyatA paNa bhUla bharela che. tenI vizeSa pratiti to saMtabAlajIe racela vaMdittu no abhyAsa karavAthIja thaze, ane harakoi AtmArthI ciMtakane khAtrI thaze ke pratikramaNa karavuM te koi sAMpradAyika prakriyA nathI. vaMdittu pratikramaNanI vizeSatA e che ke temAM phakata Atma nirikSaNanI ja vAta che 'izvara" nAmanI koi bAhya sattAne pApa muktinI koi AjIjI nathI kAraNa ke Atma nirikSaNa mAraphata AtmaniSThA prApta karavAnuM ja eka mAtra dhyeya dareka sAdhakanuM hovuM joie tevo jaina darzanano Agraha che A pratikramaNamAM kula 48 gAthAo che jemAM gRhastha jIvavanA vyavahAramAM je je doSo thavA saMbhava che te tamAmane AvarI levAmAM Avela che ane temAMthI parikramI te pharIthI utpanna thatAM aTake ne jAtano nizcaya dareka jIvane thAya tevo prayatna karavAmAM Avela che. gAthA naM. 1-2 mAM je AtmAoe vitarAga sthiti prApta karI che temane vaMdanA karIne zarUAta karavAmAM Avela che. ,, gAthA naM. 3-4 mAM '" darzana, jJAna, cAritra ' aMgenA doSonuM nirIkSaNa che. gAthA naM. 5-6-7 mAM AtmAne '" karmabaMdha '' kevI rIte thAya che te sajAvavAmAM Avela che. ane tyArabAda gAthA naM. 8 thI 13 mAM " darzana, jJAna ane cAritra ' nA doSo vicArIne temAMthI pratikramaNa (pAchA pharavA) no nirdhAra vyakata thayela che. tyArabAda gAthA naM. 14-15 gRhasthanA bAra vrato aMge thayela kSatiomAMthI pratikramaNanI vAta Ave che. tyArabAda gAthAomAM gRhastha jIvanamAM pALavAnA dareka aNuvrata bAbata kAMI kSati thai hoya temAMthI pratikramaNano ullekha che. AthI gAthA naM. 16-17-18 mAM ahiMsA 19-20 mAM satya, 21-22 mAM adattAdAna (acaurya), 23-24-25 (a), 25 (ba) mAM brahmacarya ane 26-27 mAM aparigraha vizenA doSono ullekha che. tyArabAda traNa guNa vrato ane cAra zikSAvrato Ave che. je bAbatamAM gAthA naM. 28-29-30-31 (guNavratto) ane naM. 32-33-34 (zikSAvratto) bAbata che. gAthA 35-36-30 ane 38 samatvabhAva keLavavA aMge che. 5 _2010_04 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA naM. 39-40 samiti-guptinA ATha niyamo je " pravacana mAtA " tarIke oLakhAya che te bAbata che. gAthA naM. 41 thI 4pa " bhAvanA " bhAve che ane Asrava, samyatva zuM che te samajAvI ToLA zAhI ane laukika kAmanAthI dUra rahevA samajAve che ane kaivalyanI bhAvanA bhAve che. gAthA naM. 46-47mAM bodhI bIjanI yAcanA che ane gAthA 48 mAM kSamApanA karI maMgalanI kAmanA karavAmAM Avela che. rajAAta :- pU. munizrI saMtabAlajIe karela padyAnuvAda dareka gAthA dITha bolDa akSare rajA karI tene gadyamAM thayela artha ApyA bAda vizeSa vivaraNa "noMdha" nA svarUpamAM iTAlIsamAM ApavAmAM Avela che. A rIte Adhunika jIvanane baMdha bese te pramANe vaMditu pratikramaNanI racanA ane arthaghaTana munizrIe karela che je jaina tathA jainetara tamAmane svIkArya thaI zake tema che. pratikramaNano mULa hetu to pApa karmathI nivRtti che ane tethI te hetu siddha karavA judA judA vidvAnoe tenI judI judI racanA karela che. paraMtu te tamAma racanAo jaina darzananA mULabhUta siddhAMtone anurUpa che. " vaMditu " te prakAranI racanA che. Adhunika jamAnAnA yuvAnone tathA jaina temaja jainetara varganI tamAma vyaktione padyanI gAthAono artha saraLatAthI ane tatvArthanI guMcavaDamAM paDyA vinA samajAya tevI rajuAta karavAno prayatna karyo che. jemAM yogya sUcano tathA mArgadarzana ApavAnuM zreya zrI jayaMtibhAI zAhane jAya che. A pustikA vAMcIne koi gaNI gAMThI vyaktio paNa pratikramaNa karavA AkarSAze to A prayatna saphaLa che tema mAnuM chuM. - caM. u. mahetA "sidhdhArtha", 3 dAdA rokaDanAtha sosAyaTI, nArAyaNanagara chellA basa sTenDa pAse, vAsaNA, amadAvAda-380007. phona : 079 - 26608816 mobAIla : 98790 26354 2010_04 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyotsarga nI vidhi sAmAyika eka agatyanuM Avazyaka che ane temAM thatA kAyotsarganI vidhI zuM te jANavuM jarUrI che. te nIce mujaba che. ''sAmAyika" zabda samarthei uparathI Avyo che. tenuM pada "samaya" ke "sAmAya" che. samAya eTale samanI prApti - samaratra sAca: samaya - rAma eTale samabhAva - rAgadveSa rahitanI avasthA. bIjA zabdomAM kahIe to sAmAyikano hetu amuka samayane mATe samabhAva ane zAMti prApta karI te kAyamane mATe prApta thAya tevI keLavaNI. AthI sAmayikanI racanAmAM kAyotsarga (kAussaga)ne agrasthAna ApavAmAM Avela che. A kAyotsarganI vidhi pUrNa rIte thaI zake te mATe navakAra maMtra bolI tiSNutonA pAThamAM paMca parameSTIne vaMdanA karavAmAM AvI che ane tyArabAda ""iriyA vahiyA"nA pAThamAM, mana, vacana ane kAyAthI nigodanA jIvothI mAMDI paMcendriya jIvonI koipaNa prakAre AzAtanA karI hoya to tenI kSamA mAMgavAmAM AvI che. tyArabAda pATha 4 - je tassotarI karaNano che. temAM kAryotsarga (kAussaga)nI vidhino ullekha Ave che. temAM A "kAyotsarga" zuM che te prathama samajAvyuM che ane kAyotsarga daramyAna kAyAnA amuka vyApAro anivArya thai paDe te mATe chUTa ApavAmAM AvI che. kAyotsarga eTale "kAyA"no "utsarga" - kAyAne bhUlI javI. dehabhAna bhUlIne AtmabhAnamAM sthira thavuM. kAyAne bhUlI javuM eTale zuM ? gRhasthajIvananI tamAma sAMsArika pravRttio "kAyA" nI ja pravRttio che. saMsAranI te tamAma ghaTamALomAM rAga dveSa, mAyA, moha vagerenA aneka prasaMgo AvatA hoya che. kAyotsarga vakhate te tamAma prasaMgo bhUlI jaIne ApaNuM je zAzvata svarUpa - AtmasvarUpa che temAM mana sthira karavuM tevo Adeza che. sama eTale samatAnA guNo pragaTAvavA. kAma, krodha, moha, lAbha vagere kaSAyothI AtmAne subdha thato aTakAvavAnI jarUra che ane te tyAre ja aTake ke jayAre mananI caMcaLatA kAbUmAM rAkhI AtmAmAM ja manane parovAya. paraMtu prazna e che ke Ama karavAno saraLa rasto zuM hoI zake ? gItAmAM arjune paNa bhagavAnane A ja prazna pUchayo ane kahyuM ke bhagavAna ! manane kAbUmAM rAkhavAnuM eTaluM ja duSkara che jeTaluM vAyune kAbUmAM rAkhavAnuM che. bhagavAne tenA be rastA batAvyA 2010_04 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - eka to vairAgyathI ane bIjo abhyAsathI manane kAbUmAM lai zakAya tema jaNAvyuM. sAmayikanI vidhimAM A banne rastAono nirdeza Ave che. sAmayikanI zarUAtamAM ja navakAra maMtra, tikhutto ane logassanA pATho "vairAgyanI" bhAvanA utpanna karavA mATe che ane iriyA vahiyAno pATha kaSAyone laIne thatI hiMsAne dUra karavA mATe che ane rojiMdA vyavahAramAM niyamita rIte sAmAyika karavAno je Adeza che te ''abhyAsamATe che. A abhyAsanI saraLatA mATe dhyAna (Meditation)nI vividha prakAranI vidhio che. paraMtu te darekano hetu manane phakata AtmAmAM sthira karIne tenA bIjA saMvego aTakAvavAno ja che. A mATe je saraLa vidhi che te nIce pramANe che. (1) prabhAtane pahoramAM jayAre saMsAranI ghaTamALa hajI zarU thai na hoya ane vAtAvaraNa svaccha tathA tAjagI bharela hoya tyAre koI zAMta sthaLe eka Asana upara koIpaNa jAtanA mAnasika ke zArIrika tanAva vinA karoDarajaju sIdhI rAkhI sthira beso. (2) pachI vicAro ke mAnavajIvanano aMtima hetu zuM che? "zAzvata zAMti ane samatA"mAMthI prApta thato AnaMda meLavavAno ja aMtima hetu che tema bodhi prApta karanAra tamAma vicArakoe kahela che te satya che ? A praznano javAba tamArA aMtarAtmAmAMthI hakArano maLato hoya to ja dhyAnanI prakriyAmAM AgaLa vadhavAnuM zakya che. (3) javAba jo hakAramAM Avato hoya to bIjo prazna ApaNI jAtane karavAno rahe che. te e che ke ""zAzvata zAMti ane samatA" azAzvata - kSaNika - vastumAMthI prApta thaI zake ke je vastu pote ja zAzvata che tenI mAraphata thaI zake ? A bIjA praznano javAba jarUra Avaze ke vastu zAzvata che temAMthI ja maLI zake. (4) have AgaLa vadho ke ApaNA jIvanamAM zAzvata zuM che ? zarIra agara zarIra mAraphata prApta karela vastu ane saMbaMdho zAzvata che ke zarIramAM rahela caitanya tattva - AtmA? javAba jarUra maLaze ke AtmA. (5) jo Ama hoya to siddha thAya che ke zuddha Atmatattva mAraphata ja ApaNane zAzvata zAMti ane samatA prApta thaI zake ane Atmatattva tyAre zuddha gaNAya ke jayAre kAyama mATe nahIM to thoDIka kSaNa mATe paNa AtmAne zarIranA vyApAro mAraphata utpanna thatA kaSAyothI dUra rAkhIe. kaSAyone A rIte dUra rAkhavAnI A prakriyAne kAyotsarga kahevAya. 2010_04 WWW.jainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che (6) A mATe vAraMvAra yAda rAkhavA mATenuM sUtra che : sahajAnaMdI, zuddha svarUpI, avinAzI huM AtmasvarUpa" eTale ke "huM" koNa chuM ? tenA javAbamAM kahe che ke huM AtmasvarUpa chuM ane mAro te AtmA kaSAyothI mukata thayela zuddha svarUpe che, te avinAzI che ane sata citta ane AnaMda tene sahajarUpe prApta che. A sUtranuM raTaNa rAta-divasanI tamAma pravRttio daramyAna jo rahe to kAyotsarga saphaLatApUrvaka thAya. (7) ATaluM thayA bAda sIdhA TaTTAra besI zarIra tathA mananA tamAma prakAranA tanAvone dUra karI zAMta citte thoDAka UMDA zvAsa lo ane mUko. (8) tyArabAda kudaratI rIte je zvAsocchavAsa letA hoie te pramANe lo paraMtu tamAruM samagra dhyAna phakata zvAsa levA ane mUkavA upara ja rAkho. (9) Ama karatAM tareha tarehanA vicAro Avaze ane dhyAnanI prakriyAmAM vikSepa paDato jaNAze. paraMtu tethI mUMjhAyA vinA eTaluM karo ke koI eka vicAramAM cittane aTakavA devuM nahIM ane vicAronI hAramALAne sinemAnuM citra jotA hoIe te rIte pasAra thavA do. (10) vicAranI hAramALAne aTakAvavA zvAsa levA ane mUkavA upara dhyAna kendrita karavAnA prayAso cAlu ja rAkhavA. (11) badhA vicAro kAyAnA vyApAromAMthI utpanna thayA hoya che, tethI teno utsarga karavAnI jarUra hovAthI mAruM kharuM svarUpa AtmAnuM che te eka ja khyAla zvAsanI kriyA sAthe thavA devo. (12) dhyAna yoganI eka bIjI kriyA zarIramAM rahela sAta cakro upara dhyAna kendrita karavAnI che teno ullekha paNa ahIM jarUrano che. je koine te anukULa paDe to te paNa kAyotsarganI ja kriyA che. A cakro nIce mujaba zarIramAM cheH 1. sahastrAra cakra - mastiSkamAM tadana UMce 2. AjJA cakra - kapALamAM cAMdalo karIe te jagyAe 3. vizuddhi cakra - gaLAmAM svaranaLI pAse 4. anAhata cakra - chAtImAM dRya pAse 5. maNipura cakra - tUTI pAse peTamAM 6. svAdhiSThAna cakra - jananendriya nIce 7. mUlAdhAra cakra - karoDarajajunA aMta bhAgamAM AmAMthI koI eka cakra ke vArApharatI dareka cakra upara dhyAna kendrita thaI zake to te paNa kAyotsarga thaze. - caM. u. mahetA 2010_04 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA vaMditu pratikramaNa (rAga zArdula) jJAne Apa triloka - vyApaka chatAM svAdhIna saMsArathI, ne tethI prabhu ApanA avanIthI maMdira UMce rahyAM; AvuM chuM jinadeva ! toya zaraNe Urmi vimAne UDI, vaMdu chuM vitarAga ! Apa caraNe artho dharI aMganA; (1) arthAta : jene rAgadveSa nathI tevA niHsvArtha jinezvaranuM zaraNa svIkArIne A gAthAmAM kahe che ke prabhu Apa ApanA jJAnanA baLe karIne triloka vyApI cho ane chatAM saMsArathI virakta cho. ane saMsArI jIvothI ghaNA UMcA Asane bIrAjo cho. tema chatAM mArA bhavormi rUpI vimAnanI madadathI Apane smaruM chuM ane ApanA caraNamAM mAruM samarpaNa karuM chuM. nodha : saMsAranI rojIMdI ghaTamALathI nivRtta thaI Atmasthita thavA mATe prathama to je AtmA rAga-dveSa jevA vikAro thI mukta che tene zaraNe jaIe toja thoDA samaya mATe paNa temanA jevA thavAya. sarve sAdhujano vahe nada banI o siMdhu ! Apa prati, huM biMdu banI emanA vahanamAM bheLAMnuM bhAve namI, rAkhIne nija draSTine nija, prati TALI vibhAvo badhA, saMbhAruM mama sAdhanA truTI phaLe have sukSma ke skUla vA. (2) arthAta : he vitarAga ! Apa jJAna - siMdhu cho ane ApanA ciMdhelA patha para cAlatA sAdhu jano nadI svarUpe Apane pAmavA pragati karI rahela che. A pravAhamAM mAruM sthAna to eka biMdu jevaDuMja che tethI temAM bhaLI Apane bheTavAnA mArA bhAvo che. AthI saMsAranA tamAma vibhAvone bAjue rAkhIne huM Atma-daSTi keLavuM chuM ane mArI sUkSma tathA sthUla tamAma truTIone AtmanirikSaNa karI yAda karavA icchuM chuM. gAthA 10 2010_04 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA gAthA (anuSTrapa) jJAna, darzana, cAritrya, tripuTI nija bhAvanI, svaccha e ArasI mArI DAghA luchI pratikramu. (3) arthAta : nija bhAva" eTale zudhdha AtmabhAva je phakata jJAna, darzana ane cAritrayanI zuddhatAthIja prApta thaI zake che. paraMtu kaSAyonA baLe te azuddha thayela hovAthI te kaSAyo rUpI truTIone dUra karI te svaccha ArasI rUpa bane tevI mArI mahecchA che. (vaMzastha) AlocanA AMkhathI doSa dekhIne, vivekathI niMdana sarvanuM karI; guNonI paMkti grahI mAtra gUMthIne, haiye jaDuM mALa kubuddhithI tarI. (4) arthAta : (kaSAyo rUpI truTIone dUra karavA) mArAmAM zuM zuM doSo che. tenuM huM mArA manaHcakSu vaDe nirIkSaNa karIza ane viveka buddhi vAparI zudhdha buddhi, saguNonI mALA guMthI mArA haiye dhAraNa karIza. nodha : jJAna darzana ane cAritryane lAgelA doSo dUra karavA mATe paNa vivekanI jarUra rahe che kAraNake eka ja jhATake tenuM "niMdana" thaI zakatuM nathI te jAtano 'viveka' lAvavA mATe prathama jarUra 'kubuddhi" thI tarI jaI zuddha buddhi keLavavAnI che. (upa jAti). parigrahothI pratibaMdha thAya, baMdhAye AraMbhathI karmagraMthI, e mohatRSNA bIjavRkSa kAya, phaLe kaSAyo bhavacakra jethI. (5) arthAta : "parigraha" eTale zakya teTaluM ekaThuM karavAnI vRtti dhAraNA karavAthI aneka jAtanA samAraMbho AdarIne huM karmagraMthIo bAMdhu chuM. tenA bIjamAM moha ane tRSNA, parigrahonA bIja rUpa che. jemAMthI vividha prakAranA kaSAyo utpanna thAya che. ane pariNAme bhavacakranA pherA cAlyA kare che. gAthA 2010_04 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nodha : gAthA arthAta : nodha : ''parigraha'' phakata bhautika vastuonoja hoya che tevuM nathI. vAsanA ane bhogeSaNAno paNa parigraha hoi zake che. parigrahanI koi sImA nathI hotI ane jema jema teno vistAra thato jAya che. tema tema te vadhu meLavavAnI pravRtti paNa jora pakaDatI jAya che. pariNAme pApAraMbho paNa vadhatA jAya che. ane mRtyu sudhI mAnavI AMkhe pATA bAMdhela ghAMcInA baLadanI peThe bhavacakranI cakkI pIsyAja kare che. gRhastha jIvanano A mahatvano sUcitArtha che. jene prathama sthAna pratikramaNa mATe ApavAmAM AvyuM. (vaMzastha) mamatva budhdhi ! athavA mamatva e, che vastumAtre ubhaye parigrahe Aveza ne tADana roSa tarjanA ! hiMsAdi doSo mana-vANI-dehanAM (6) sAvadha evI karaNI haze karI, karAvI kiM vA anumodanA karI, padArtha ke jIva taNA mamatvathI, te satvanI zuddhi karuM sva satvathI (7) vastu mAtranA parigrahanA mULamAM che ''mamatva buddhi" eTale ke ''kAmanA' ane ''mamatva" eTale kAmanAthI janma pAmatuM mAnasa. paraMtu parigraha nA pariNAme mana vANI ane dehanA Avezo utpanna thAya che. jene pariNAme kalaha thAya che. A rIte sajIva tathA nirjIva vastu pratyenA mamatvathI je pApo meM karyA, karAvyA ke anumodayA hoya tene mArA khudanA prayatnothI satva zuddhi karUM tevI abhilASA che. A bAbata munizrI saMtabAlajI jaNAve che. ''mamatva buddhi eTale zuM ? eka vAra padArtha maLyo hoya to mamatva thAya che. paNa vastu nA maLI hoya to paNa mamatva thAya che. pazune to kAMIka maryAdA Ave che paNa manuSyane to AkhA vizvanuM rAjya maLe to paNa tene saMtoSa thato nathI. AkhA jagatanA du:khanuM kAraNa to parigraha ja che.... aparigraha vinA ahiMsA TakI zakatI nathI. tame dhana na rAkho e banavAnuM nathI paNa enI pAchaLa maryAdA hovI joie, TrasTIzIpanI bhAvanA hovI joie.... 12 _2010_04 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mamatA ane samatAmAM phera e che ke mamatA bAMdhe che ane samatA choDe che." vizeSamAM saMtabAlajI jaNAve che :''parigraha mAtra bahAra nathI, AMtarika paNa che. zarIra paNa parigraha che. zarIra jo AtmasAdhanAnuM sAdhana nahIM banatAM karma baMdhananuM sAdhana bane to te paNa parigraha che." gAthA zradhdhA vinA jJAna svabhAvanuM nahi, Take na cAritrya rati ajJAnathI, cAritrya ne darzana jJAnanI kharI, che mohathI AvaraNA maLe bharI. (8) arthAta: (upara "satvanI zuddhi karUM sva satvathI" tema kahyuM eTale kahe che.) svabhAva nuM (svasatvanuM) jJAna zradhdhA vinA thAya nahIM ane ajJAna dazA hoya tyAM caritra-prema paNa na hoya. A rIte zradhdhA (darzana) jJAna ane cAritryanI kSati je mohajanya che te AtmaprakAzane AvarI le che. nodha : asala gAthAmAM ahiM "samakitanA pAMca doSo - zaMkA, kAMsA, vicikitsA, prazaMsA, stuti - mAMthI pratikramavAnI vAta che. tene munizrIe gAthA 8, 9, 10 mAM sAcI zradhdhA ane tenA AvaraNonI carcA karI samajAvI che kAraNa ke AtmatatvamAM zradhdhA hoya toja samaktino pAyo baMdhAya che. darzana, jJAna cAritrya ne vidvAnoe "rAnatrayI" kahela che Adarza jIvananA A traNa mahAmUlyavAna ratno che. jagatanA tamAma dharmonuM aMtima lakSya sadAcAra, satuM cAritryanuM ja che. A sadAcAranI khIlavaNInA traNa manovijJAnika pagathIA darzana, jJAna, ane cAritryanI ratnatrayImAMja che. eka vastunuM darzana thAya eTale jhAMkhI thAya to te zuM che tenI khAtrI mATe je mAnasika tathA baudhdhika prayatna thAya che te jJAna meLavavAnuM pagathIyuM che. ane te jJAna meLavyA bAda, tenA sAtatyanI khAtrI thayA bAda mANasa tene meLavavA ke tyajavA je prayatno kare che, tethI tenuM cAritrya ghaDAya che. AthI cAritryanA ghaDataramAM pAyArUpa "darzana" che. A ""darzana" tatvamAM sAcI zradhdhAnuM astitva nihita che. je jhAMkhI rUpe jaNAya che. temAM kAMIka hovuM joIe" eTalI zradhdhA paNa na hoya to vAta AgaLa vadhe nahIM ane vastu ke vicAranuM jJAna prApta thAya nahI. 13 2010_04 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S gAthA ahi A gAthAmAM je zradhdhAnI vAta Ave che. te "AtmazraddhA" nI vAta che. AtmA che. tenuM svarUpa zuM che, tenuM jJAna nathI paraMtu te che tenI jhAMkhIja mAtra che. teTalI zraddhA paNa na hoya teno rasto samaktino nathI ane tene mATe pratikramaNanI koI agatya paNa nathI. zradhdhA taNA ghAtaka pAMca doSa A, dubudhdhinA vahema vitarkathI bharyA. zaMkA, viparyAsa vikalpa jIvamAM, jaDa prazaMsA jaDavAda pUjanA. (9) arthAta : dubudhdhithI utpanna thayela vahema ane vitarkathI bharela zradhdhAnA ghAtaka pAMca doSo che. te zaMkA, viparyAsa, vikalpa, jaDa prazaMsA ane jaDavAda che. nodha: munizrI A aMge jaNAve che. "zaMkA na karavI tevo ahi niSedha nathI paNa zaMkAno pAyo jijJAsA hovo joIe. gautama vAreghaDIe potAne je zaMkA thatI te bhagavAnane pUchI jotA. jijJAsA rahita jayAre zaMkA thAya che. tyAre teno pAyo kAco rahI jAya che. emAMthI carcA ane vitaMDAvAda janme che." samyakatva draSTi suvicAra namratA, viveka jijJAsumati, guNajJatA, rokI vadhAre jIva kerI mUDhatA, AtmAtaNI nAstika A azradhdhA. (10) arthAta : AtmAnA astitvamAMja azradhdhA hoya tevI nAstikatA jIvanI ajJAnatA che ane te samyaktanI draSTi, suvicAra, namratA, viveka, jijJAsumati ane guNajJatAnA guNone rokI rAkhe che. nodha : munizrI A aMge jaNAve che. "agnine aDIe to dajhavaze tethI ApaNe agnIne aDatA nathI. Aja rIte moha, rAga-dveSa, mAna mAyAnAM aniSTonI ApaNane khabara nathI eTale enAthI DaratA nathI ane agninI dAhakatAthI ajANa bALakanI jema ApaNe emAM abudhanI jema vartIe chIe. "jIvane koI rokI rAkhatuM hoya to mUDhatA roke che. ... eTale mUDhatA dUra karavI joIe..... "nimittamAM daSTi hoya evo manuSya durguNo ane doSano Topalo sAtheja rAkhe che. ene koI sAruM dekhAtuM nathI paNa enI mUDhatA gayA pachI kharAbamAM kharAba tatvamAMthI paNa sAraMja grahaNa gAthA 14 2010_04 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA athArta : kare che. somila jyAre gajasukumArane mAthe kheranA aMgArA mUke che. tyAre gajasukumAra vicAre che ke Avo uttama sasaro kyAre maLe? mane A svarga mATenI pAghaDI paherAve che. suvicAra Avaze to namratA ApoApa Avaze." e pAMca doSothI niHzalya thaI have, doSo huM cAritrya taNA tapAsuM chuM, khAtAM pItAM sthira thatAM jatAM sUtAM, ke bolatAM vAparatAM ke besatAM (11) je je virAdhyAM jIva jaMtu mAnavI, mArA anAbhoga tathA niyogathI, kaSAya ne indriya vazya meM rahI, haNyA haze kaeN abhiyoga dhAtathI (12) chakAyano pALaka mAnavI thaI, svArthe parArthe athavA mudhA vaLI, vrato gumAvuM, mamatA ahaMtvathI, e mUrkhatA kevI navAIthI bharI (13) upara gAthA naM. 9 mAM jaNAvela zradhdhAne ghAtaka pAMca doSone nivArIne have huM mArA cAritrya taNA doSo tapAsuM chuM. meM khAtA, pItAM sthira, avasthAmAM, cAlatAM, sUtAM, bolatAM, besatAM ke vastuno upayoga karatAM mArA anAcArathI (anAbhogathI) ke niyoga (vahema, lAlaca, pAmaratA rasasvAda vagere) thI kaSAyo tathA indriyone vaza thaIne koI paNa jIva jaMtu ke mAnavIne du:kha pahoMcADyuM haze ke humalo karIne haNyA haze agarato huM chakAya jIvono pAlaka mAnavI thaIne mArI svArtha vRttithI doravAIne agara to parArthe temaja kAraNa vagara paNa meM hiMsaka vRtti darzAvI hoya ane te rIte mArA vratonuM pAlana na karyuM hoya to te mArA aham ne kAraNe hatuM ane tethI meM je mUrkhAI karI te kevI navAInI vAta che? zradhdhAne ghAtaka doSonuM varNanaM karIne te doSomAMthI pratikramaNa karI pAchA Atmasthira thavAno prayatna karyo, paraMtu saMsAranI ghaTamALamAM vyasta rahetAM jANyuM ke ajANya, mArA aham - bhAvathI doravAIne agara IndriyonA pralobhanane vaza thaIne me nAnA - moTA jIvone koIpaNa rIte dubhavyA hoya ke temanI hiMsA karI hoya to tevA kRtyonuM paNa Atma nirIkSaNa karI tene niMdI grahiM ane pazcAtApa karI Atmastha thavA prayatno karU chuM. ahiM eka vaizvika bhAvanAno vicAra che. jIva mAtra A samagra vizva nodha : 1 5 2010_04 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ racanAno eka bhAga che. tethI tamAma jIvo parasparAvalaMbI che teTaluM ja nahi paraMtu te tamAma Atmavata che. temAMnAM koInI paNa hiMsA te mArI ja hiMsA che. paraMtu huM to mArA ajJAnathI mArA ja aham mAM baMdhAela rahuM chuM, tethI A vizvamayatAno khyAla rAkhI zakato nathI. A vizvamayatAnAM khyAlane saMtabAlajI "prerakabaLa" kahe che ane sAcuM ja kahe che ke jyAM sudhI AtmAnI kharI oLakhavALuM A prerakabaLa mANasa prApta kare nahIM tyAM sudhI tenI kaThoramAM kaThora tapasyA paNa nakAmI che. kAraNake tyAM sudhI ""jIvane svacchedanuM rAMDhavuM evuM baMdhAyuM hoya che ke te tyAMne tyAMja pharyA kare che - dhanane mATe, putrane mATe, pratiSThA mATe. paNa huM mArA vikAsa mATe ane vizvanA vikAsa mATe paNa karU chuM evI preraNA ApanAra vicAra nuM baLa nA hoya tyAM sudhI enAthI chuTAtuM nathI." A gAthAmAM varNavela doSo rAga dveSamAMthI utpanna thayela hovAthI mULa gAthAmAM te vize kahyuM che. "rAgeNava doeNava, tuM niMde taM va garihAmI" AthI munizrI kahe che. ""mArA rasAsvAdane poSavA agara krodha, mAna, mAyA tathA lobhane vaza vartIne ke IndriyonA sukhArthe huM tenA para AkramaNa karI tene pajavato nathI ne ? dubhavato nathI ne? ema karIne mArA A tatvane ke te tatvanA satyarUpa chakAyanI rakSArUpe vratane mUrkhatAthI gumAvato nathI ne ? gAthA gRhastha sAdhako mATe, pAMca bodhyA, aNuvrato, traNa guNavrato bIjAM, cAra zikSAvrato tathA. (14) bAre vratothI supratita thayo huM, toye kSati the muja rAga - dveSathI, te te nivArI pharI huM gati karUM, sajJAna cAritrya nijAtma bhAvathI (15) athArta : vidvAna saMtoe gRhastha sAdhako mATe bAra vrato nakkI kya (ke jethI gRhasthAzramamAMthI utpanna thatI pharajo barAbara bajAvI zakAya.) te bAra vratomAM pAMca aNuvrata, traNa guNavrata tathA cAra zikSAvrata Ave che te tamAma huM jANuM chuM, chatAM rAga - dveSathI doravAIne mArAthI temAM kSati thaI che tethI mArA AtmabhAvamAM jAgRtti lAvI jJAna ane cAritryanA baLe te kSatio nivArI have huM gati karIza. gAthA 2010_04 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nodha : prathama parigrahomAMthI pariNamatI viSamatAono vicAra karyo (gAthA-pa) tyArabAda samaktinA AvaraNarUpa zradhdhAnA doSonA nivAraNano vicAra karyo. (gAthA 8,9, 10) ane tyArabAda cAritryanA aticArono vicAra karyo. (gA. 11, 12, 13) ATalI saphAI thayA bAda have gRhasthajIvanamAM je vyaktigata tathA sAmAjika javAbadArIo utpanna thAya che ane temAM je kSatio Ave che teno vicAra thAya che. A vicAronA mULamAM vizvamayatAno khyAla, jenI carcA ApaNe gAthA 11, 12, 13, nI nodhamAM karI gayA, te upara ja lakSya rAkhavAnI jarUra che. kAraNa ke pratikamaNanI samagra kriyAno AdhAra vizvamayatA ja che. gRhasthajIvana phakta vyaktigata jIvana, aihika sukha, kauTuMbika vistAra ane ahama poSaka pravRtti mATe ja nathI. mAnavI eka sAMsArika prANI che. A saMsAranI ja pedAza che, samAje ja tenuM pAlana - poSaNa karela che. te je kAMI che te mATe te samAjano RNI che. tethI gRhasthAzramanI pharajo bajAvatAM te jo sAmAjika RNa adA karavAnuM cukI jAya to te doSane pAtra Thare che. tema na thAya tema jovAne mATe saMtoe bAra aNuvratonA pAlanano Adeza Apyo che. te Adezono bhaMga saMsAranI pravRttio karatAM kyAM kyAM thayo tenuM AMtara - nirIkSaNa karI tenuM pratikramaNa karavA ahiM Adeza che. munizrI saMtabAlajI A viSaya aMge kahe che. "ApaNe potAnAM doSo dUra karI nAkhIe pachI bIjA mATe kAMI karavAnuM rahe che ? kharI rIte, bIjA prANIo ane ApaNe judA nathI. - vizvanA prANI mAtra eka che. eka vAtAvaraNanI asara bIjA upara paDe che... eTale kahyuM che ke gRhasthAzramamAM rahIne potAnI pharaja bajAvatAM vikAsa karo... eTalA mATe bAra vrato kahyA che. " ANaMdAdi zrAvako pAse karoDo sonA mahoro hatI. ATale badho parigraha hoya ane Asakti kema nahIM hoya ? Avo savAla thAya, paraMtu pahelethI ja tAlIma letA. paMdara divasa thAya eTale ra4 kalAka sudhI badhI 17 2010_04 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA sAMsArika mAyAthI dUra rahevAnuM vrata (pauSadha) letA. rAjA rAjya karato hoya to tene anyAya dUra karavA mATe laDAI karavI paDe ane te vakhate hiMsA thAya to paMcendriya vadhanI paNa kSamatA ApI. kriyA karo eTale karma baMdhana thAya. eTale ema kahyuM ke kiyAe karma, pariNAme baMdha, ane upayoge dharma. eTalA mATe viveka ane upayoga e be zabado vAparavAnI jarUra che. tame upayoga mATe vastu lejo paraMtu upabhoga mATe nahIM." have vrata vicAro aNuvrata 1luM - ahiMsA paMcedriyo ke vikasendriyo taNA, prANAtipAte apravRtti sUcave, sthAvaro cetana yukta vizvanAM, viveka ne tyAM upayoga zIkhave. (16) pelA aho A aNuvratamAM bharI, che vizvabaMdhutvataNI vicAraNA, e AdaryuM meM jinadeva bhAvathI, bhUlyo, prabhu toya huM mUDha svArthathI, (17) hiMsA thaI te pharIne huM ciMtavI, ne e ahiMsAvratane samAcaruM. rAkhI have saMyama, prema cittamAM, karuM kriyA huM saghaLI vivekathI. (18) arthAta : A prathamanuM aNuvrata ekendriyathI mADIne paMcendriyanA tamAma jIvonI hatyA sAme pratibaMdha sUcave che. temAM A cetanayukta vizvanA je sthAvara jIvo che. (dA. ta. nigodanA jIvo che.) teno paNa samAveza thAya che. paraMtu ahiMsAnI A prakAranI vyApakatA gRhastha jIvanamAM keTale aMze zakya che? tenA javAbamAM A gAthA jaNAve che ke teno amala "viveka' ane ""upayogane" lakSamAM rAkhI karavo. (gA.-16) paraMtu "viveka" tathA ""upayoga" ne samajatAM pahelA e khAsa samajavAnI jarUra che. ke A aNuvratamAM "vizvabaMdhutvanI vicAraNA bharI che. A vicAraNAnA bhAvothIja meM, he prabhu ! jIvananI zarUAta to karI paraMtu mArA mUDha ajJAnatA bharela svArthane laIne meM bhUlo karI che ane tethI hiMsA paNa thaI che. tethI have huM mArA cittamAM saMyama ane premanI bhAvanA rAkhI viveka vAparI ahiMsA, vratane AdarIza. (gA. 17-18) - 18 - * 2010_04 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nodha : A aNuvratamAM ahiMsAno vyApa ghaNo vistRta kalpAyo che, je jIva-hiMsAthI AgaLa vadhIne tamAma prakAranI bhAva hiMsAne paNa AvarI le che. "e AdaryuM meM jinadeva, bhAvathI" - A vAkyamAM paNa munIzrIe "bhAva" upara ja jora ApyuM che, hakIkate jyAre jyAre skUla hiMsA thAya che tyAre tyAre tenAM pahelAM bhAva - hiMsA zarU thaI gayela hoya che. ane karmanuM baMdhana A bhAva - hiMsAnA prakAra ane bhAvanI ugratA upara ja AdhAra rAkhe che. Aja kAraNasara munizrI "viveka" ane "upayoga" nI jarUriyAta upara vajana ApatAM kahe che, "game tevA aniSTo Ave tyAre tame aMgata rIte sAmano karo, paNa sAmAjika saDAno, prazna Ave tyAre. viveka vAparavo paDaze... nakAmuM phula cuMTazo to vanaspatino dhAta thaze. pANInuM TIyuM bagADazo to pANInA jIvano ghAta thaze. bIjI bAju sunyAya ke rakSA mATe sAparAdhI evA evA paMcendriya manuSyano vadha karavo paDe to kSamatA ApI. eka phulanI pAMkhaDI paNa akAraNa dubhAya nahIM e vAta ApI ane bIjI bAju hajAro jIvonI hiMsA thaI tevI laDAIomAM jena rAjAo bhaLyA che... eTale saMyamamAM prema rAkhIne anivArya kAryo mATe thatI hiMsAnuM vicArapUrvaka nivAraNa karavuM joIe. akAraNa to koInI hiMsA na ja thAya paNa anivArya hiMsAmaya upayoga rahe eTale ke koI pAsethI gajA uparavaTa kAma na levuM, koInA aMganuM chedana sajArUpe na karavuM, annapANImAM aMtarAya na karavo, bAMdhavA godhavAnI sajA na karavI. Ama prANI mAtramAM ekatva rahe eTale vizvabaMdhutva bhAva vadhe evI niraticAra vizvavAtsalayanI bhAvanA bharI che. tethI huM tene lakSamAM rAkhI badhI kiyA saMyamathI tathA vivekathI karIza." 19 2010_04 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA bIjA vrate satyataNuM mahAtmaya che. jethI ahiMsAvrata zobhatuM khare, mRSA ahiMsA kadIye maLe nahIM, satye ahiMsA vahatI sakhI banI. (19) nyAyAlaye phUTa vicAra lekhathI, kutuhale ke bhaya lAbha krodhathI, rahasya ! pIDAkAra vAkya je vadhyo, asatya te vartanathI pratikamuM. (20) athArta bIju aNuvrata satyanuM che je mahatvanuM che kema ke tenAthI ahiMsAnuM vrata : zobhe che. juThANuM ane ahiMsA sAthe rahI zake ja nahIM AthI AthI satya ane ahiMsA banne sakhIo che. nyAyAlayamAM kUDA kAmo je kAMI karyA hoya, kutuhala ke bhayane vaza thaI ke gussAmAM koInA rahasyo khullA karyA hoya ke pIDA kare tevI bhASA vAparI hoya AvA tamAma asatya vartanathI huM have parINamIza. noMdha : munizrI kahe che ke koIvAra satya ane ahiMsA vacce virodhAbhAsa jaNAya tevA saMjogo utpanna thAya che te samaye hiMmata rAkhIne samAjahita dhyAna mAM rAkhI kAma levuM. adatta trIjuM upayoga vastuno, chAje nA kadI upabhoga vastuno, bodhI ane jIvana sAdagI bharyuM, jIvADavA mAnavane ja preratuM (21) svadeza ne saMgha samaSTirUpa, che vizvanA aMgaja karma dharme, vidroha koI mujathI thayo ho, to sarvane huM manathI nivArUM. (22) athArta : trIjuM vrata adattA dAnanuM che. acaurya - je corI karIne lIdhuM nathI teja svIkAravAnuM A vrata che. vastu upayoga mATe meLavI zakAya. paraMtu upabhoga mATe te meLavavI yogya nathI. gRhasthanuM jIvana samajaNa ane viveka puraHsaranuM temaja sAdagI bharyuM hoya tevI preraNA meLavavI joIe. gRhasthanuM kartavya (karma) ane dharma, A samaSTinA be aMgo svadeza ane saMgha che, tenA hitamAM hoya te rIte artho-pArjana karavuM joIe. tethI tema karavAmAM mArAthI galatI thaI hoya to te huM nivArU chuM. huM gAthA A trIjA acaurya vratano artha munizrIe ati vyApaka karyo che. phakta sthULa svarUpe karavAmAM AvelI corIno to pratibaMdha jarUra che. paraMtu je koI kamANI svadeza ke janasamAjanuM hita jokhamAya te rIte karI hoya 20 _2010_04 noMdha : Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA tenuM svarUpa paNa corInuM ja che tema samajavuM joIe. teo kahe che ke : ""adattAdAna vratane ApaNe vyavasAya maryAdArUpa gaNatA hovAthI karmAdAna sAtamAM vratamAM gaNavAmAM Ave che. .. vizruta, agni, kolasA vagerethI cAlatA mahAyaMtronI bhaThThIo sphoTaka padArtho aNubhaThThIonA mahAraMbho jemAM che. teno tyAga karavo." pAMca prakAranA karma dAnathI dUra rahevAnI teozrI salAha Ape che. hAthIdAMta, cAmaDAM, pIchA, jherI ke kephI padArtha saMgharavAmAM Ave ke pedA karavAmAM Ave to samAjane hAnI thAya che. teo kahe che -zramajIvI ane sajajanonuM zoSaNa thAya ane anyAya anIti tathA sattA saMpatinI, pratiSThA vadhArI tenI pakaDa majabUta kare tevA sAmAjika anyAya, anIti ane zoSaNa poSaka vyavasAyano tyAga karavo joIe." sau vrata mAMhe zirachatrarUpa che, samudra-zuM jyAM saritA badhI maLe, che brahmanI mUrtija brahmacarya e svabhAva saMjIvana tatva eja che. (23) che vizvanI sau vanitA janetA, rage rage vatsalatA bharelI, e mAtRbhAvo dagathI pIe je, gRhastha te sAdhaka brahmacArI (24) svanArI maryAdita brahmacArI, hoye bhale toya ja brahmacArI, paraMtu jo te vRtti ja kAmacArI to brahmacArI nahIM, brahmacArI (25-a) svanArI maryAdita brahmacArI, gRhastha te sAdhaka brahmacArI jo brahmacArI vRtti kAmacArI to brahmacArI nahIM brahmacArI (25-ba) gRhastho mATenA je bAra vrato nakkI thayA che. temAMthI A cothuM vrata (brahmacaryanuM) zirachatrarUpa che. jema nadIo samudramAM jaI maLe che. tema bAkInA tamAma vrato A vratamAM bhaLe che. brahmamAM carcA karavI eTale brahmarUpa thaI javuM ane AtmabhAva (svabhAva) mAM sthita thavuM, jIvananI teja kharI saMjIvanI che. (23) kharo sArthaka brahmacArI to e che ke je jagata samastanI nArI jAtine mAtA samAna gaNe che ke jenI rage ragamAM vatsalatA bharI che. (24) athArta : 21 I 2010_04 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja noMdha : gRhasthanI brahmacaryanI maryAdA paradArA - gamana puratI nakkI karavAmAM Avela che. ane svadArA sAthe viveka pUrvaka varti kAmAcArI valaNa dharAve nahIM to tenI gaNatrI paNa brahmacArImAM thaI zake. (""svanArI maryAdita hoya bhale toyaja brahmacArI") (2pa-a) svanArI maryAdita gRhastha sAdhaka maryAdAmAM rahe to brahmacArI kahevAya, paraMtu sanyAsa lIdhela ane brahmacArI gaNAtI vyakti jo kAmAcArI vRtti dharAve to te bahmacArI gaNAya nahI. (25-ba) gAthA naM. 25-a, tathA rapa-ba, ne prathama draSTie vAMcatA munizrI kharekhara zuM kahevA Icche che. te spaSTa thatuM nathI. paraMtu munizrInA khudanA ja vacano, upara je tarajumo raju karela che tene Teko Ape che. munizrI jaNAve che. - bahArathI vezadhArI brahmacArI kharo brahmacArI nathI, paNa gRhasthAzramI dekhAto mANasa brahmacArI hoI zake... jayAM lagI manasA, vacasA, karmaNA, saMpUrNa brahmacaryane te ArAdhI nathI zakato tyAM sudhI saMpUrNa brahmacaryanA lakSe maryAdita chUTa mAMge che. te jaina, draSTi gRhastha mATenI e chUTa kabula rAkhe che... te gRhasthanuM sthAna brahmacArI karatAM UMcuM ApavAmAM AvyuM che je kAmAcArI nathI paNa gRhastha dharma pALavA chatAM brahmacarya pALe che" brahmacaryanA A vratane vize eka ati - agatyanI vAta lakSamAM rAkhavI jarUrI che te e che ke bha. mahAvIra pahelAM prabhu pArzvanAthanA anuyAyio je caturvidha dharmanuM pAlana karatA hatAM temAM brahmacaryane svataMtra vrata tarIke sthAna ApavAmAM AvatuM nahi kAraNake mAnyatA evI hatI ke aparigrahanA vratamAM eka patnitvanuM vrata AvI jAya che. AvI mAnyatAno artha to evo thAya ke patni bIjI bhautika cIjo nI peThe parigrahanI vastu che. te jamAnAmAM to dareka puruSane eka patnI karatAM vizeSa patnI karavAnI chUTa hatI eTale sAmAjika DhAMco ja evo hato 22 2010_04 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA ne pAMcamuM bAhya parigrahonI AsaktithI sajjanane nivAre, je vAsanA siMcatI lAlasA ne, tRSNA taNA lobha vaLI samAve, (26) pAMce vratomAM truTIo thaI je, vyApAravRtti athavA rUDhIthI, vANI tathA karma mane karIne, te cittathI dUra karu have huM (27) parigrahonI AsaktithI gRhasthane bacAve che, athArta : pAMcamuM aNuvrata bAhya temaja parigraha ekaTho karavA vAsanAthI prerAIne je pralobhano thAya che. teTaluM ja nahIM paraMtu tethI je tRSNA tathA lobha vadhato ja jAya che, tenAthI paNa bacAve che. (26) ke strInuM sthAna gauNa hatuM ane purUSe parigraha vadhAravo joIe nahi te prakAranA lakSamAM strInI koi svataMtra gaNatrI nathI. bha. mahAvIre te samayanA cAra vratomAM pAMcamuM vrata brahmacaryanuM umerI strIne purUSathI svataMtra rIte brahmacaryanuM vrata levAno adhikAra ApI AdhyAtmika kSetre tene purUSa samovaDI karI. teTaluM ja nahI paraMtu caturvidha saMdhanI racanAmAM bha. budhdhanI peThe strIone yogya sthAna ApatA khacakAyA nahIM. te jamAnAmAM bha. mahAvIranuM A eka krAtikArI pagalu hatu. nodha : > mArI vepAra vRtithI agara rUDhigata AcaraNathI meM mana vacana ane kAyAthI A vrata aMge je truTIo AcarI hoya temAMthI pratikamu chuM. (27) agAu gAthA 5 mI mAM parigraha doSa aMge joi gayA chIe. tRSNA ane dhana Asakti vAsanAnA je paribaLo kAma kare che, tene gRhastha jIvanamAM parimita karavAmAM Ave nahIM to mAnavInuM jIvana pazu jIvana karatAM koI vizeSa ucca koTinuM nathI. pazcimanI bhautika pragatinuM pariNAma dhana ke bhautika cIjo ekaThuM karavAmAM ja pUrNa virAma pAmatuM hoya to te pragati paNa mAnava samAja mATe keTalI upayogI che, teno vicAra dareka ciMtanazIla gRhasthe karavo ja ghaTe che. 23 _2010_04 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA traNa guNa vrato mAlInI traNa guNavrato e to pAMcane poSavAmAM, jananirUpa svarUpe siMcatA premavANI, sukhada taru thaI e cAra zikSAvratothI, madhura rasa phaLo ne ApatuM AtmavRkSa. (28) zikharINI dizAnI maryAdA svadhAra hita arthe jina mate, padArtho mATenI paNa kahI tathA rUpa ja vaLI, chatAM pUrvAdhyAse matikRti thakI je kSati thaI, krame pele bIje guNavrata vize huM pratikram (29) abhakSya ne kAma vadhAranArAM, rasALa je bhojana pAna - karma kudazya kaMdarpa kathA kucitra, kusparza doSo saghaLA vamuM chuM. (30) dudhdhana ke zoka aniSTa yoge, irSA, dhRNA, matsara, daMbha, taMdra ne mAna vyAmoha ja ISTa yoge, taja thayelA saghaLAM anartho (31) athArta : pAMca aNuvratone poSaNa ApavA traNa guNavrato che je mAtA svarUpe, puSTi Ape che. AthI aNuvrato vikAsa pAme che. (sukhada tarU thaI) ane cAra zikSAvrato temAM potAno madhura rasa sIMce che. ane A rIte AtmArUpI vRkSa moTuM thAya che. je traNa guNavratonI vAta karI te che. 1 dizA parimANa 2 bhoga upabhoga parimANa 3 anarthothI bacavA mATenI anarthI daMDa virakti je cAra zikSA vrato che. te 1 samAyika 2 dezAvakAzika 3 pauSadha 4 atithi saMvibhAva. A bAbatanI carcA have Ave che. (28). 24 2010_04 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNavratomAnuM prathama guNavrata dizAnI maryAdA nakkI karavAnuM che. bIjuM guNavrata padArthonI maryAdA temaja rUpa rasagaMdhavAnI maryAdA mATe che. A maryAdAo aMge mArA manathI tathA kAryathI je kSati pUrvAbhyAsane kAraNe thaI hoya to te pratika" che. (29) A ja pramANe khAvI joIe nahi tevI vastu hoya khAdhI kAma vadhe tevA kAryo karyA hoya, rasALa bhojanano Agraha sevyo hoya, kudazya, kAmottejaka kathA sAMbhaLI hoya agara tevA citro joyA hoya anicchanIya sparza karyo hoya to tevA tamAma kAryothI pratikramuM chuM. (30) koi zokajanya sthitinA aniSTa yogathI mArA manamAM irSA, dhRNA, matsara, daMbha ke ThaMda bhAva utpanna thayA hoya athavA koI sArA banAvathI iSTa yogathI vyAmoha pedA thayo hoya to te baMnne prakAranI sthiti anarthakArI che mATe A baMnne sthiti aMge mane je doSa lAgyo hoya temAMthI pratikramuM chuM. (31) gAthA ra9 mAM prathamanA be guNasthAnako - dizA parimANa ane bhogopabhoga parimANanI vAta AvI. parimANa eTale maryAdA, gRhastha keTalA vistAramAM potAnuM dhaMdhAkIya kAma vistAravuM tenI maryAdA mukavI joIe, ke jethI aparigrahanA vratane baLa maLe. munIzrInA maMtavya mujaba mANasa jayAM janmayo tyAM ja kAma karI potAnI AjIvikA calAvavI joIe, kAraNa ke teozrInA mAnavA mujaba bIjA vistAramAM kAma karavAthI te vistAranA lokonuM zoSaNa thAya che. sUtro lakhAyA tyAranI A viSaya paratve je paristhiti hatI te Adhunika samayamAM nathI rahI. Aje vijJAnanI zodhone pariNAme duniyA eka zahera jeTalI nAnI banI gaI che. ane kArya vistAranI sImAM mANasa janamyo te sthaLa puratI ja maryAdita rahI zake tema nathI. temaja mANasa paradeza 25 nodha: I , I 2010_04 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaIne sthAnika prajAne cUsI zake tevI zakyatA paNa nathI. ulTAnuM amerIkA jevA dezoe to paradezIone vasAvI potAnA dezanI pragatine vikasAvI che. munizrIne paNa A paristhitinuM jJAna hoya tema jaNAya che je temanA nIcenA kathana parathI jaNAya che ''AjanuM jagata vijJAna putra che, tethI mANasane bIje javuM saheluM banI gayuM che. paradezI sattA AmAM ghaNI kAraNabhUta banI che. AphrikAmAM ghaNA loko gayA che. kamAvA mATe... Ama ApaNe kamAMvA bhale gayA, paNa tyAMnA loko mATe kAMI karIe nahIM to vatanIo dhRNA kare te svAbhAvika che... bhale gayA paNa jyAMthI roTalo meLavyo tyAMnI prajA mATe kAMika karavuM joIe. AthI sva. ane paranuM kalyANa thAya che.'' je dezamAM arthopArjana karyuM te arthopArjana upara te dezano hakka prathama pahoce che te sidhdhAMtano svIkAra hoyato ja vatana choDIne bIjA vatanamAM dhaMdhArthe javuM te jAtano artha ''dizAnI maryAdA'' zabdone mukIe to yathArtha thaze. bhoga upabhoganI maryAdA vinA aparigrahanuM vrata pALavuM zakya ja nathI. Arthika draSTie paNa A maryAdA jarUrI che kAraNa ke bIna jarUrI vastuo phakta zokhane khAtara ke zrImaMtAIno dekhAva karavA khAtara bhegI karavAthI kAcA mAlano durupayoga vadhe che. ane bajAra bhAvo asamatula bane che. munIzrI jaNAve che ''jainoe A sAtamA vratamA (bhogopabhoganA vratamAM) vicAra karyo che ke nAnAmAM nAnI cIjano paNa durUpayoga na thAya. gAMdhIjI eka mATInA DhephAne paNa jarUra karatAM vadhu na vAparatA. khAvAnI pIvAnI paheravAnI, oDhavAnI badhI sAmagrI hoya paNa temAMthI upayoga puratI ja vAparavI bAkInI choDI devI te sAcI TrasTIzIpa che.'' 2010_04 26 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja A gAthA cAra zikSAvato samatva sAmAyika aMga yoga, prasanna citte phaLa to prayoga, vizudhdha ekAnta nivRta sthAne, deDhAsane AtmIya ciMtanAthI (32) dezAvakAzika vrate vadhIne sarvevrato pauSadhamAM rahelA, krame krame Atma nimajjatAmAM, saMsAranA baMdha zithila thAtA (33) traNe vratono ripu che pramAda, niMdA, samA nirdaya bANa pheMke, te bANathI cita ghavAya tyAre saMsAranA baMdha nibiDa thAye (34) athArta : prathama zikSAvrata je sAmAyika che teno prayoga prasanna citathI vizudhdha, ekAnta ane nivRtta sthAne besIne karavo. tamAma aMgone ekAkAra karavAno A yoga che. (aMga yoga) tethI draDhAsane sthIra) besIne Atma ciMtana karavuM, (32) bIjuM zikSAvrata dezAvakAzikanuM che. je AgaLa vadhIne pauSadhavratamAM pariName che. sarvavrato (gRhasthanA tamAma bAra vrato) no samAveza pauSadha vratamAM thAya che ane tethI krame krame Atma ciMtanamAM ja vyakti DubelI rahe che. ane saMsAranA baMdhano DhIlA thAya che. (33) A traNe vrato (sAmAyika, dezAvakAzika ane pauSadha) no duzmana pramAda che, jene pariNAme niMdA (sadguNo ane sada vyaktionI) vRttino avakAza vadhe che jethI citA ghavAya che ane saMsAranA baMdha ati gADhA thAya che. (34). nodha : sAmAyikano hetu samatva prApta karavAno che. je mukhyatve kAryotsarga karavAnI dhyAna dharavAnI vidhi ja che. A vidhi zAMta azudhdha cita thAya te mATe prathama navakAra maMtra bAdamAM sAdhuvaMdanA tathA covIsa tirthakarone vaMdanA (logassa) tathA tirthaMkara devonA guNo tathA atizayonuM varNana vagere Ave che. te to phakta citta zuddhi mATe che. paraMtu temAM kAyotsarga - dhyAna - no hetu mukhya che. kAryotsarga eTale kAyAno utsarga - kAyAne tathA kAyAnA pariNAmone bhUlI jaI Atma sthiratA prApta karavI eTale sAmAyika thAya. (kAyotsarganI vidhI bAbatamAM A pustakanA pA. 7 thI pA. 10 juo.) 27 2010_04 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SADA munizrI kahe che "emAM sauthI pahelAM AtmAnuM ciMtana Ave che." mAre ciMtA zA mATe karavI ? je kaIMka Ave te karmanuM pariNAma che. emanI sAthe mArA saMbaMdho che, RNAnuMbaMdha pUro karIza. Ama jaya, ajaya, niMdA, prazaMsAmAM, samatA rahe te mATe sAmAyika che. " dezAvakAzika vatamAM parigraha maryAdAmAM AMtarabhAvanI draSTi pradhAna svarUpe che. tene munizrI samajAvatA kahe che " saMsAranI aMdara aneka jAtanA jhaMjhAvAto Ave che. temAM DolI na javAya tene mATe A kriyA karavI joIe. roja eka ghaDInuM ciMtana karavAthI navuM baLa maLe che..... ochAmAM ochuM lo. ochAmAM ochuM rAkho ane ema nija jIvana karI daI sukhI thAo " dezAvakAzika ane pauSadha vratone samajAvatA munizrI jaNAve che ke "dezAvakAzika vrata evuM che ke, amuka hadathI vadhu javuM nahI. tamAre vRttine ekAgra karavI hoya tyAre koI sthira sthAna lo nahI ane kAyAne Dagalene pagale pheravyA karo to mananI caMcaLatA dUra nahI thAya... sAdhana sAmagrImAM anAsakta bhAve rahevAnI tAlIma levI jarUrI che. eTalA mATe pauSadhanuM vrata ApyuM che. ra4 kalAka mATe badhAM sAMsArika sAdhanothI mukta banI jIvana jIvavuM mAla milkata, sagA saMbaMdhIo sAthe saMbaMdha nathI ema manane keLavavuM joIe. gAthA nivRttimAM citta vikalpavALuM vadhu vadhAre bhaya rAga-dveSa, tethI prabhu o ! tuja bhakti eka, saMkalpa sAcuM zaraNuM ja tArUM (35) sAdhujanomAM tuja bhAva ropI, pUjAM sadA ziSya zizu banIne, sevA ane bhakti samarpaNAthI satsaMga raMge muja aMga raMgu (36) sau sajjanonAM guNa le pramodu, asAdhu bhAveya rahu taTastha, virodha vRtti kRti ke vicAre, sarvatra maitrI anukaMpabhAve (37) athArta : (pauSadhamAM besavAthI) jyAre nivRti prApta thAya chetyAre eka vAta dhyAnamAM rAkhavI joIe ke nivRtine laIne cittamAM jAta jAtanA vikalpo utpanna thAya che. jene pariNAme bhaya, rAga ane dveSanA vikAromAM mana sapaDAya che. tethI he prabhu! AvuM na banavA pAme te mATe tArI bhaktino saMkalpa karI tArUM ja zaraNa svIkArU. (35) 28 2010_04 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te uparAMta, sAdhu purUSomAM prabhutvano bhAva ropIne eka bALa ziSya banI sAdhu janonI sevA karUM ane sevA, bhakti, ane samarpaNanA bhAvo dhAraNa karI sAdhu puruSonA satsaMgathI mArA samasta jIvanane raMga. (36) temaja tamAma sajjanonA guNo svIkArI AnaMda pAmuM ane mArAmAM sAdhubhAva janme nahIM to kamamAM kama eTaluM to karuM ke saMsAranI ghaTamALamAM taTasthatA keLavuM. koIpaNa vyakti virodhanA vicAra ke kRtyo kare to paNa haiye anukaMpAnA bhAvo lAvI maitrInI bhAvanA dhAraNa karU. (37) noMdha : pauSadha samaye nivRtti hoya tyAre cittamAM dhaNA bina jarUrI vicAro Ave. jaina paribhASAmAM Ane "pramAda" kahe che. pramAda eTale ALasa tevo ja phakta artha nathI. munizrI kahe che te mujaba viSayanI ke niMdAthI prasAda utpanna thAya che kAraNa ke te samaye je rAga-dveSanA bhAvo ubhA thAya che, tenAthI AtmAnuM vismaraNa thAya che. cothuM zikSAvrata ''atithi samavibhAga" nuM vrata kahevAya che. AthI A vibhAgamAM kahyuM ke je sAdhu che tenI sAtheno satsaMga vadhAravo. munizrI jaNAve che tema ApaNA virodhIomAM paNa je saguNo hoya to tenI kadara karavI joIe paraMtu teTaluM ja nahIM koI ApaNane trAsa Ape tyAre paNa taTastha rIte vicAra karavo joIe. teozrI kahe che. "A gAthAmAM kahyuM che ke ApaNI kRtti, vRtti ke vicAro pratye koIno virodha hoya tenA tarapha paNa Apaze potA pratye jevA pratibhAvo (hoya) tevA rahe." mRtyu tathA jIvanamAM samatva, niMdA - prazaMsA apamAna - mAne, pralobhano saMkaTamAM raheluM e svatvane Aja pharI smarU chuM. (38) athArtaH jIvana ane mRtyu te bannemAM mArU samatva rahe, niMdA ke prazaMsA, mAna ke apamAna ke tamAma paristhitimAM huM samatva rAkhI zakuM, bhUtakALamAM saMkaTa samaye jyAre je je pralobhano maLyAM tyAre huM je samatva rAkhI zakyo te yAda karI te pramANe vartavA prayatno karU. (38) gAthA 2la 2010_04 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA kAyAthI kAyAnA doSo, vAcAthI vAkyanA vaLI, manathI mananA TALuM, vratanA aticAra e (39) samiti pAMca ane gupti traNa e ATha ne ure, mAtRrUpe pharI dhArI, samyam draSTi samAcaruM (40) athArta: keTalAka doSo kAyAnA hoya, koI doSo vAcAmAMthI utpanna thayA hoya, ane koI mananA hoya te tamAma bhogavyA vinA chUTako nathI tethI samabhAve bhogavI tenI nIrjarA (nivAraNa) karuM. te judA judA vratonA aticAra che. tethI tene parikram (39) pAMca samiti Ane traNa gupti ema ATha "pravacana-mAtA" kahevAya che tenuM pAlana karI samyam draSTi meLavuM. nodha: pAMca samitimAM irSA samiti eTale kema cAlavuM, kema jovuM, kema vartavuM, bhASA samiti eTale kema bolavuM, eSaNA samiti eTale AhAra, vyavasAya vagere kevI rIte karavA. traNa guNi eTale mana, vacana, ane kAyAnI pravRtti kevI rIte karavI te aMgenA je niyamo che te huM samyagu draSTithI pAchuM ke jethI A niyamo mAtRrUpe dhAraNa karI zakAya. A samiti guNinA ATha niyamo "pravacanamAtA" tarIke oLakhAya che. kAraNa ke manuSya jIvanane te vyavasthita banAve che. munizrInA zabdomAM "A samitinA niyamo jIvana ema jIvavAnuM zIkhave che ke kacaro, maLamutrAdi gaMdakI ke jaMtu na vadhAre tema sUga paNa na vadhAre e Tevo keLavavI jarUrI che.... "ApaNI sAdhanAnuM saMgopana ane saMvardhana A pAMca samiti ane guNirUpI mAtA kare che. samyapha draSTipUrvaka enuM AcaraNa karavAno adhika saMkalpa kare to A pravacana mAtA e vrato rUpI zIla ane cAritryanI rakSA kare che." 30 2010_04 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanA. gAthA 41-42-43-44-45 nodha : upara chellI gAthA 40 mAM samyapha - draSTinI vAta AvI sAdhaka gRhastha jayAre bAra vratone saMpUrNa rIte pALe che. ane pAMca samiti tathA traNa gumi rUpI pravacana, mAtAne paNa dhAraNa kare che. tyAre tene samyaku - draSTi prApta thAya che. tyArabAdanI Atma sthiti vize gAthA 41 mAM kahe che. gAthA loke rahyA AsravasthAna je je, samyakatvamAM saMvara rUpa dhAre, prajJapta e kevalI dharma satva, ArAdhavA vIrya vadhuM pavitra (41) athArtaH jIvanamAM karmonI saravANIrUpa je je AgnavasthAno che te sthAno je vyaktine samyakatva prApta thayuM hoya tene te saravANI baMdha karanAra saMvara rUpa bane che. kaivalya prApta thayuM hoya tevA zudhdha AtmAe dharmanuM je satva nirUpela che te pavitra satvane ja samyakta prApta thayela jIva ArAdhato rahe che. nodha : A gAthAmAM ''Asava, ""samyaktava" ane "kevalI" vagere zabdo Ave che. A zabdo jene paribhASAnA hovAthI tenA sUcitArthanI prAthamika samajanI jarUra che. Asrava" eTale karmanI saravANI. jIvanamAM vividha prakAranA karmo anivArya rIte satata thayA ja kare che. eka kSaNa mATe paNa mana vicAra hIna dazAmAM rahI zakatuM nathI. ane A vicArothI ja karmonI saravANI zarU thAya che. vicArone kAryAnvita karavAmAM Ave che, tyAre judI judI Indriyo mAraphata karmanI saravANI zarU thAya che. AthI mana tathA Indriyo karmonA "Asrava sthAna" che - 31 - 2010_04 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA athArta : noMdha : ''saMvara'" te kriyAne kahevAya che ke jethI navA karmonI saravANI baMdha thAya. je AtmAe bAra vrata tathA samiti guptione yogya rIte ArAdhI hoya te madahuM aMze navA karmanuM upArjana aTakAve che. ''samyaktva" samatA tathA zreya prApti jeno ullekha gAthA-40 mAM AvI gayo. ''kevalI'' eTale je AtmAne zudhdha jJAna darzana tathA cAritrya prApta thayela che. ane jenAmAM jJAtA draSTA sIvAya bIjA koI paNa bhAva rahela nathI te AtmA, jevA ke tirthaMkaro. - have gAthA 41 ema kahe che ke je AtmAne samayaktava prApta thayuM hoya che, te sajIve saMsAramAM hovAthI tene karmopArjana to thAya che. eTale AnnavasthAno saMpUrNa baMdha thatA nathI. paraMtu tevI vyaktinuM valaNa jIvananA tamAma praznomAM tadana nirapekSa, ni:svArtha ane vitarAgI avasthAnuM hovAthI tenA AsravasthAno saMvara jevA ja bane che. eTale ke tene karma baMdhana thatuM nathI agara jo thAya che to evuM pAtaLuM hoya che ke je turata kharI paDe che. arihaMta bhagavaMtonI A sthitI hoya che. sau odhasaMzA aLagI karIne, ne lokasaMjJA saghaLI tarIne, pramAda hINA upayoga yoge, zamavuM pe'lA cittavRti vega (42) tamAma prakAranI "odhasaMjJA" eTale ToLAzAhI - gADarIo pravAha tathA " lokasaMjJA" (eTale laukika kAmanA) thI dUra rahIne pramAda rahItanA purUSArthathI mArA cittanA Avego zamAvuM. - jIvananA dareka kAryomAM - sAmAjika, rAjakIya ke dhArmika tamAma kAryomAM mAnava samAja cilA - cAlu, praNAlikAne anusarato hoya che. maulika vicAra karI krAntikArI pagaluM bharavAvALI virala vyaktio hoya che. tevI virala vyaktinA purUSArthano ahiM ullekha che. 32 2010_04 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA thatAM prabhujI kriyamANa zudhdha, ne zIghra prArabdha paDo vIMkhAze, vaMToLamAM muja nAva Dole, to Apajo Apa eka Teko (43) kriyamANa eTale karmabaMdha - te karmabaMdha chuTTe tyAre prArabaSnA tamAma paDo vIMkhAze - AtmAnI zudhdhi mATe - paraMtu te prakriyAmAM jo mArI mAnasa sthiti samatulatA gumAve to he, prabhujI, mane Teko Apajo. nithatA AMtara bAhya sAdhI, nirlepa thaI baMdhana sarvaTALI, pAmI prabhu kevaLa jJAna pUrNa, dhyeyAkRttirUpa banuM anaMta (44) athArta : mArA aMtaranI ane bahAranI tamAma graMthIothI mukta thaI, badhA karma baMdhanone TALI anaMta, jJAna rUpa kaivalyane prApta karavAnA mArA dhyeyane meLavuM tevI bhAvanA che. athArta : gAthA A aMge munizrI jaNAve che ke ''ApaNe manuSya tarIke AkhA vizva sAthe saMkaLAyelA chIe ane vyaktinI asara vizvane thayA vagara rahetI nathI.... bhautika draSTithI kevaLa Aje vicArye nahI cAle.'' AjanI paristhitimAM bhautikavAda bahu vyApyo che. bhogavilAsanI draSTi vadhe eTale AtmA bhulAI jAya.... cittamAM Avego, vikRttio na uddabhave evuM samatola, zAMta ane svastha tene karatA rahevuM" gAthA acala akSara dhAma nirAmaya, ziva sanAtana sthAna sunirbhaya, apunarAvRtIyukta dazA ja e, parama mukti subodhI bIje phaLe. (45) athArta kaivalyanI prApti bAda je sthiti AtmAnI thAya che. tenuM ahiM varNana che. te AtmA calAyamAna na thAya tevo, avinazvara, Arogya pUrNa, kalyANakArI, anAdi, nirbhaya, ane jyAMthI punaH saMsAra bhramaNa thatu nathI. tevI dazAmAM, rahela pa2ma muktine pAme che, paraMtu tevI mukti krame krame amuka (traNa thI cAra ) bhave phaLe che. (45) noMdha : : munizrI kahe che. 'jIva jenuM dhyAna dhare che, te rUpa te bane che. e pachI enI zuM sthiti thAya che teno khyAla A gAthA Ape che. 19 33 2010_04 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA athArta : noMdha : 1. ra. bodhI bIja yAcanA maMdAkrAntA pApo mArA tama caraNamAM, meM karyo cheka khullA, ApI bAMdhI bIja prabhu have Apa TALo upAdhi, jyAM jyAM hovA, tama guNa nidhi, aMza vahetA ja vizva, yAcu saune mamahdayamAM, Apano vAsa hojo. (46) prabhu ! mArA tamAma pApo khullA karI have ApanA caraNamAM dharUM chuM. to mane kSAyika samakita (bodhI bIja) ApI mArI upAdhi TALo - eTale ke mane zudhdha samAdhI Apo. A saMsAra bhramaNa mArUM jyAM jyAM thayA kare tyA tyAM tamArI guNa nidhi vahyA kare ane mArA hRdayamAM tamAro vAsa paNa rahyA kare tevI yAcanA che. - uparanI gAthAnA bhASAntaramAM 'kSAyika samakti' no ullekha Avyo che. tenA anusaMdhAnamAM gAthA 39 mAM " samyaka draSTi" no ullekha Ave che, ane gAthA 40 mAM "samyaktava" no ullekha Ave che. A tamAma zabdo jaina paribhASAmAM agatyanA che. ane te eka ja arthamAM vaparAyA hoIne tenA khulAsAnI jarUra che. . ''samyaktava'' agara ''samaka dRSTi'' AtmAno pariNati rUpa mULa guNa che. bIjA zabdomAM kahee to samyaka draSTi je AtmAne hoya nahIM te jIvano jIvana vyavahAra samatA ane zAMti pedA karI zake nahIM. AthI prazna e thAya che ke samatA ane zAMti meLavavA eTale ke samyaktva agara samakti prApta karavA zuM karavu joIe. tenA javAbamAM vidvAnoe nIcenI pAMca jarUriyAto meLavavAnuM jaNAvyuM. Astikaya : eTale nava tatvo - jIva, ajIva, puNya, pApa, Azraya, baMdha, saMvara, nirjarA ane mokSa, - mAM zradhdhA hovI joIe. A nava tattavonI, samaja Ave eTale jIva mAtra, pratyenI anukaMpA kudaratI rIte ja utpanna thAya. 34 _2010_04 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. 5. gAthA gAthA AvI anukaMpanA pariNAme "nirveda" janme eTale ke janma maraNa ane saMsAra bhramaNathI utpanna thatAM sukha duHkhanA prasaMgothI kAyamI chuTakAro meLavavA zuM karavuM joIe tevA prazno upasthita thAya. mArAM, saphaLa hajo ka mArAM, akaLa vahajo A. satata saraLa zuci ne satyamaya bhava paryaMta mujamAM (47) athArta : mArA tamAma aMgo haMmezA ApanA caraNamAM rahyA kare ane mArA tamAma kAryo sarvanA hitamAM ja thayA kare temaja mArAmAM prema, kSamA, zAMti, pavitratA ane satyamayatAnA daivI bhAvo bhave bhava rahyA kare tevI mArI yAcanA che. athArta : A rIte zarU thayela ciMtanane pariNAme "saMvega" janme ke jethI saMsAranA sarva viSayo - bhogothI dUra thavAnA prayatno thAya. pariNAme yAgya samaye 'zama samatA nA guNo pragaTavA lAge jyAre kAma, krodha, moha, lobha vagere kaSAyathI AtmA zudhdha thato nathI. ane samaktinI prApti thavAnI zaruAta thAya che. zIkhariNI sadA aMgo ane prIti kSAMti, zAMti, Take daivI bhAvo kSamApana have sau prANIone huM khamAvuM, sudhA advaitanI pIvA, verajhera badhAM khAmemI sarve mitti me savva jagatanA sarva jIvone huM kare. huM paNa temane khamAvuM chuM. verajherane nivArU chuM. (48) 35 Apa sarva _2010_04 sarvathA vadhuM jIvA, savvajIvA 1 khamantu me bhUyeSu, verama na keNai 11 (mArI kSatio mATe) prArthu chuM ke mane mApha vaizvika ekAtmakatA sAdhI tamAma caraNe, hitamAM, khamuM, (48) Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadgI kSamApanA (khAmaNA) he bhagavAn ! huM bahu bhUlI gayo, meM tamArA amUlya vacanane lakSamAM lIdhAM nahIM, tamArAM kahelAM anupama tattvano meM vicAra karyo nahIM, tamArA praNIta karelAM uttama zIlane sevyuM nahIM, tamAre kahelAM dayA, zAMti, kSamA ane pavitratA meM oLakhyAM nahi. he bhagavAna! huM bhUlyo, AthaDyo-rajhaLyo ane anaMta saMsAranI viTambaNAmAM paDyo chuM. huM pApI chuM, huM bahu madonmatta ane karmarajanI karIne malina chuM. he paramAtmA! tamArAM kahelAM tattva vinA mAro mokSa nathI. huM niraMtara prapaMcamAM paDyo chuM, ajJAnathI aMdha thayo chuM; mArAmAM vivekazakita nathI, ane huM mUDha chuM, nirAzrita chuM, anAtha chuM. nirAgI paramAtmA! have huM tamAruM, tamArA dharmanuM ane tamArA sAdhunuM zaraNa grahuM chuM. mArA aparAdha kSaya thaI huM te sarva pApathI mukta thauM, e mArI abhilASA che. AgaLa karelAM pApono huM have pazcAttApa karuM chuM. jema jema huM sUkSma vicArathI UMDo UtaruM chuM, tema tema tamAre tattvanA camatkAro mArA svarUpano prakAza kare che. tame nirAgI, nirvikArI, saccidAnaMdasvarUpa, sahajAnaMdI, anaMtajJAnI, anaMtadarzI ane gailokyaprakAzaka cho. huM mAtra mArA hitane arthe tamArI sAkSIe kSamA cAhuM chuM. eka paLa paNa tamArAM kahelAM tattvanI zaMkA na thAya; tamArA kahelA rastAmAM ahorAtra huM rahuM; e ja mArI AkAMkSA ane vRtti thAo ! he sarvajJa bhagavAn ! tamane huM vizeSa zuM kahuM? tamArAthI kaMI ajANyuM nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA IcchuM chuM. zAntiH zAntiH zAntiH * * * * * * * dvavya pratikamaNa tathA bhAva pratikramaNa apakRtya taNA pathathI vaLavuM, vaLI satya taNA pathamAM paDavuM thayuM dravya vizudhdha paDikkamaNuM, vaLI bhAva thakI paNa pUrNa thajo. ahaMnta cho maMgalarUpa Apa, sidhdho tathA sAdhaka sAdhudharma sAstra sau maMgala maMgalomAM, satye bharyuM jIvana mAMgalika 36 OM zAni. 2010_04 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cattAri maMgala : (1) arihaMtA maMgalaM (2) siddhA maMgalaM (3) sAhU maMgalaM (4) kevali pannatto dhammo maMgalaM cattAri loguttamA : cattAri maMgalaM (1) arihaMtA loguttamA (2) siddhA loguttamA (3) sAhU loguttamA (4) kevali pannatto dhammo loguttamo cattAri saraNe pavAmi : (1) arihaMtA saraNaM pavajjAmi (2) siddhA saraNaM pavajjAmi (3) sAhU saraNaM pavajjAmi (4) kevali pannAM dhamma saraNuM pavajjAmi cAra zaraNA cAra mAMgalika cAra bhAvanA cAra uttama kare jeha, bhava sAgaramAM na bUDe teha. sakala karmano ANe aMta, mokSa taNA sukha lahe anaMta. _2010_04 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhaka paricaya A pustikAnA rajAAtakAra zrI yaMbakalAla u. mahetA (u.va. 87 varSa) himAcala hAikorTanA nivRtta cIpha jasTisa che ane potAnI nivRtti bAda gujarAtamAM jAhera praznomAM sakriya rasa le che. nivRtti bAda temanI mukhya pravRtti vAMcana-lekhananI rahela che. hAla teo munizrI saMtabAlajIe paMcAvana varasa pahelAM sthApela bhA.na. prA. saMghanA pramukha che. teo munizrI saMtabAlajIe zarU karela ''vizvavAtsalya" mAsikanA saMpAdaka maMDaLanA sabhya che ane vizvamAM pracalita dharmonA temaja khAsa karIne jainadarzananA abhyAsI che. temanI racanAo nIce mujaba che. 1. pAtha opha at (aMgrejImAM) jainadarzananA mULabhUta siddhAMtonI vaijJAnika dRSTie samajUtI. 2. saMtabAla - e seinTa vItha A Dipharansa (aMgrejI) munizrI saMtabAlajInuM jIvana tathA preraka prasaMgo . 3. saMtabAla, eka anokhI mATInA saMta - uparanA pustakano gujarAtI anuvAda - anuvAdaka zrI maganabhAi paTela. 4. AnaMdadhana stavano (gujarAtI) avadhUta zrI AnaMdaghanajIe bAvIsa tIrthaMkara upara racela stavanonuM vivecana. uttarAdhyayana - sAra - bhagavAna mahAvIre Apela aMtima upadezanI gAthAo aMgenuM vivecana. jainadarzananI rUparekhA - jainadarzananA dareka pAyAnA siddhAMtonI sAdI samaja. 7. voTa ijha jainIjhama (aMgrejI) - praznottarI rUpe jaina siddhAMtonI aMgrejI bhASAmAM samaja. 8. bombe pablika TrasTa ekTa (aMgrejI) A kAnUnanI aMgrejImAM kAnUnI daSTie vakIlo tathA korTone upayogI TIkA. 9. islAmanuM rahasya sUphIjhama (gujarAtI) 10. mokSa mArganA pagathiyA (gujarAtI) zrImadjInA "apUrva avasara"nuM vivecana 11. sAmAyika sUtro. nIcenI racanAo prakAzita karavAnI yojanA che. (1) anekAntavAdanI jIvanamAM upayogitA. (2) gujarAtanI asmitA (AdikALathI zarU karI marAThAkALa sudhIno gujarAtano itihAsa) (3) sokreTisa pUrvenA grIka phIlasUpho. 2010_04