Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Hovered 3421816 kezariyAjI mahAvIrtha ujjayinI tIrtha paricaya muni zrI jita ratna sAgara jI 'rAjahaMsa' For Private and Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI siddhacakrArAdhana keza riyA jI mahAtIrtha (ujjayinI tIrtha paricaya) - muni zrI jitaratnasAgarajI "rAjahaMsa" : AzIrvAda dAtA : zaMkhezvara Agama mandira saMsthApaka pUjya panyAsa pravara zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. mAlava bhUSaNaM pUjya paMnyAsa pravara zrI navaratnasAgarajI ma. sA. tathA jyotirviva pUjya munirAja bhI jinaratnasAgarajI ma. sA. spa : sampAdaka : muni zrI candraratnasAgarajI ma. For Private and Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org prakAzaka zrI ratnasAgara prakAzana nidhi, 35 kuMvara maNDalI, indaura ma. pra. pIna. 452004 -: prApti sthAna :-. zrI siddhacakra TrasTa C/o zrI RSabhadevajI chaganIrAmajI per3hI zrIpAlamArga, khArAkuA ujjaina ma. pra. vikrama saMvat 2046, IsvI san 1989 zrI manohara indu jaina jJAnazAlA po. gautamapurA ji. iMdaura (ma. pra. ) pina 453220 - prakAzana zrI ratnasAgara prakAzana nidhi C/o zrI mahendrakumAra lAbhacandajI jaina 35, kuMvara maNDalI, indaura ma. pra. mudraka : bhAgyodaya ArTa priMTarsa 22, raMgamahala, ujjaina ma. pra. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dinAMka vIra saMvat 2516, AgamoddhAraka saMvat prathama saMskaraNa 1000 prati chAyAMkana : esa. kumAra sTuDiyo, ujjaina mUlya mAtra pAMca rupaye For Private and Personal Use Only dwt
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samarpaNa jisa mahApuruSa ke upakAra ko mAlava deza kabhI nahIM bhUla sakatA jinhoMne isa zrI sidhdacakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha kA tI(dhdAra karavAyA aise parama pUjya mAlavodhdAraka AcArya deva zrI candrasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke pAvana padakajoM meM sAdara savinaya savaMdana jitaratnasAgara candraratnasAgara For Private and Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Private and Personal Use Only BA U Kulud en kake . k selerek ligi detail Rob lake leksika wants xe e t rare SOTT Fo ernon DSIKA T STATISUR C ena 1274716 * W W hite batera la h ai 44 43 42 , k = = = = thang 12 28 82 Sekreteri WF talsetele W *** * ******* * Ren t aitihAsika zilAlekha ** . iran **T *** 982 a 2 bbat felis skelblutus 1334492 2. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mujhe bhI kucha kahanA hai / bhArata ke itihAsa meM jaina dharma aura jaina tIrthaM apanA mahatvapUrNa sthAna rakhate hai| jaina tIrthoM meM avantikA nagarI kA mahatvapUrNa sthAna hai avantikA ko ujjayinI aura ujjaina bhI kahA jAtA hai / dhArmika dRSTi se hI nahIM apita sAMskRtika, vyApArika aura sAmAyika dRSTi se bhI isakA advitIya sthAna hai / yaha ujjaminInagarI deza kI prAcInatama nagariyoM meM pramukha nagarI mAnI jAtI hai isa nagarI kI prAcInatA kA kAla nirdhAraNa abhI taka itihAsajJa bhI nahIM kara pAye hai / hamArI saMskRti jitanI prAcIna hai utanI hI prAcIna hai yaha ujjayinI nagarI / ujjayinI prAyaH bhArata ke madhya bhAga meM 23.11 akSAMza aura 75.47 dezAntara para sthita hai / vidhyAcala ke uttarI DhAla meM eka paThAra para kSiprA nadI ke kinAre para basI huI hai| prAcIna kAla meM yaha nagarI mAlava athavA mAlavA ke nAma se jAnI jAtI thI / madhya kAlina itihAsa meM mAlabA nAma se hI isa nagarI kA ullekha huA hai / mAlava pradeza kI jalavAyu samazItoSNa hai Aja ujjaina kisI sAmrAjya kI rAjadhAnI nahIM hai / phira bhI bhaugolika sthiti aura gauravamaya itihAsa hajAroM dhArmika yAtrI evaM ko AkarSita kara rahA hai| dezI ho yA videzI saba ne isa nagarI kaSTha se prazaMsA kI hai| saMskRta ke vidvAna kaviyoM ne jinameM For Private and Personal Use Only yahAM kI paryaTakoM kI mukta kAlidAsa aura pramukha hai isakI prazaMsA kI hai| phAhyAna ne apanI yAtrA varNana meM isa nagarI kA varNana kiyA hai| mugala samrATa jahAMgIra isa pradeza para mugdha thA / briTiza adhikArI DA. viliyama haMTara ne bhI isa nagarI kA sajIva varNana kiyA hai / ujjayinI kA itihAsa bahuta prAcIna hai| yaha nagarI kaba banI kisane
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir basAI yaha nizcitarupa se nahIM kahA jAsakatA / garUDa purANa ke anusAra bhArata kI sAta nagariyoM meM isa nagarI kI gaNanA hai| ayodhyA, mathurA, mAyA, kAzI' kAMcI, avantikApurI, dvArAmatI cava, saptatA mokSadAyakA usa zloka se ujjayinI kA mahatva sahaja sidhda ho jAtA hai / mahAbhArata ke kAla meM ujjayinI na kevala rAjanaitika dRSTi se mahatvapUrNa thI apitu eka vidyAkendra ke rUpa meM bhI prasiddha thii| ___zrIkRSNa apane bhAI balarAma ke sAtha yahIM apane gurU sAMdIpanI ke Azrama meM adhyayana kiyA thaa| sudAmA aura kRSNa kI yahIM mitratA huI thii| yaha nagarI prAcIna kAla se hI jainoM kI tIrtha sthalI rahI huI hai / yahAM aneka ghaTanAeM ghaTita huI hai| unameM se kucha ghaTanAoM ko akSara deha pradAna karane kA saubhAgya pAkara maiM apane Apako bhAgyazAlI samajha rahA huuN| _____ mahAsatI mayaNAsundarI ke janma se pAvana banI yaha avantikA nagarI jaina zAstroM meM aneka jagaha apanA astitva rakhatI hai| avantikA nagarI atIva prAcIna nagarA hai isa nagarI kI mahatvapUrNa ghaTanAoM meM zrI sidhdacakrArAdhana karane ke dvArA zrIpAla mayaNA ne apanA kuSTa roga miTAyA thA va zrIpAla mArga khArA kuA para sthita jinAlaya varSoM pahale kI yAda tAjI karate hai / bhagavAna zrI avanti pArzvanAtha jinAlaya varSoM pahale kI karUNa ghaTanA kI smRtiyoM ko tAjI karatA hai to bherugar3ha sthita siddhabar3a mANIbhadra deva ke parAkramI evaM ArAdhaka seTha mANakazA kI yAda dilAtA hai| ina ghaTanAkoM ko sAkSAta karane liye hI yaha pustaka likhane kA cAru prayAsa kiyA hai maiMne / jo ki yahAM yAtrArtha Ane vAle sabhI ko upayogI siddha hogI mere prayAsa ke bAvajUda bhI ho sakatA hai kucha bhUle raha gaI hogI ataH dhyAnAkarSaNa ke liye AbhArI rahU~gA una yAtriyoM kA sAtha hI isa pustaka ko aura bhI AkarSaka banAne ke liye Apake sujhAvoM kA bhI svAgata hai / munizrI jitanagara For Private and Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra hon zrI navapada siddha 3 www.kobatirth.org 25457 SSNERIS cakra yaMtra // Axbelky For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6x40x
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir do zabda atyanta harSa ke sAtha hama hindIbhASI zrAvaka zrAvikAoM ke hAthoM meM mAtra savA sAla meM hI chI pustaka "zrI ujjaiyinI tIrthaM paricaya" sopa rahe haiN| pUjya munirAja zrI jitaratnasAgarajI ma. dvArA likhI gaI pustakoM kA prakAzana karane kA saubhAgya hameM prApta hotA hI rahatA hai / pUjya munizrI ne khArAkuA deharA khiDakI sthita zrI sidhdacakrArAdhana kezariyAjI mahAtIrtha kA zodhapUrNa prAcIna itihAsa likhA hai| itanA hI nahIM avantipArzvanAtha tathA mANIbhadra deva ke sthAnaka ke prAcIna itihAsa ke sAtha sAtha ujjaina ke karIba 21 jinAlayoM kA paricaya bhI taiyAra kiyA hai / hama atyanta AbhArI haiM munizrI ke / sampAdana kArya ke liye muni zrI candraratnasAgarajI ma. ke hama atyanta RNI hai apanA AkAra dilAne meM mukhya bhUmikA nibhAtI hai sampAdana karane kI kalA hai| aisI kalA jo ki pustaka ko meM TAiTala peja ke liye dhanyavAda ke pAtra hai suprasidhda ArTisTa zrIbAbU lAla jo jaina 'gaurI ArTa' ujjaina jinhoMne TAiTala peja ko AkarSaka banAne meM sahayoga kiyA / isa avasara para zrI ramezabhAI 'bhAgyodaya ArTa prinTarsa' ujjaina ko bhI yAda karanA Avazyaka hai jinhoMne pustaka kI prinTiMga alpa samaya meM karake hameM prakAzana karane meM sahayoga pradAna kiyA hai| zrI ratnasAgara prakAzana nidhi, indaura For Private and Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 8 mAlavoddhAraka AcArya deva zrI candrasAgara surIzvarajI ma. sA pU. paM pravara zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. pa. pU. AcArya bhagavanta zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. Residentiadkicodeceasested 808 --- 858 mAlava bhUSaNa pajya zrI navaratnasAgarajI ma. sA. zAsana prabhAvaka pUjya zrI jinaratnasAgarajI ma.sA. For Private and Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org lekhana kArya meM vyasta lekhaka For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI siddhacakrAya namaH zrI avantipArzvanAthAya namaH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI kezariyAnAthAya namaH mAlavapradeza kI hRdayasthalI avantikA nagarI / avantikA nagarI apane ApameM eka mahatvapUrNa sthAna rakhatI hai / isa nagarI ko prAcIna kAla se hI mAlavapradeza kI rAjadhAnI banane kA gaurava prApta huA hai / isa nagarI meM kucha aisA AkarSaNa hai hI jo isa nagarI ko rAjA..... mahArAjA.... paMDitoM aura sAdhakoM ne sadA yahIM rahakara apane ko dhanya samajhA hai / isa nagarI se AkarSita hokara mahAkAla ne isa nagarI ko apanI sAdhanA bhUmi banAI thI to rAjarSi bhartRharI aura gopIcandra ne bhI yahIM sAdhanA kI thI / maharSi sAMdIpani ne apanA Azrama banAne ke liye bhI isI nagarI kA cayana kiyA thA / to zrIkRSNa mahArAjA bhI isI nagarI ke Azrama meM adhyayana hetu padhAre the| mahArAjA samrATa samprati ne bhI isa nagarI ko apanI rAjadhAnI banAyA thA to samvat prarvataka mahArAjA vikramAditya ne bhI isI nagarI ko apanI rAjadhAnI banAI thI / lAkhoM varSa pUrva bhI isa nagarI kA astitva thA / mahAsati mAsundarI ke pitA mahArAjA prajApAla ne bhI apanI rAjadhAnI hetu isI nagarI ko pasanda kiyA thA to avantisukumAla kI sAdhanA bhUmi banane kA gaurava bhI isI nagarI ko prApta huA thA / I mahArAjA vikramAditya ke darabAra meM yahA~ kAlIdAsa Adi navaratnoM ne Akara apanA sthAna jamAyA thA / prAcInakAla se yaha nagarI jyotiSa tathA saMskRta kI vidvattA ke liye prasiddha rahI haiM / yahA~ mahAna jyotirvida tathA saMskRta ke vidvAnoM ne sadA hI nivAsa kiyA hai / isa nagarI ne aneka prakAra kI halacaloM se sarAbora yuga dekhA haiM / kAla ke aneka AkramaNa bhI sahe haiM / phira bhI yaha nagarI apanI ada se Aja bhI khar3I khar3I muskurAhaTa bikheratI najara AtI hai / bhArata deza kI sAta nagariyoM meM ujjayinI nagarI bhI eka purAnI nagarI mAnI jAtI hai| yaha nagarI kSiprA nadI ke kinAre para basI huI hai / isake kaI prAcIna nAma haiM avantikA..... puSpaka raMDinI... vizAlA.... ujjayinI aura ujjaina / mAlavapradeza kI prAcIna rAjadhAnI kA yaha nagara dakSiNapatha kA mukhya nagara ginA jAtA thaa| cInI yAtrI hevnasAMga jaba mAlava pradeza For Private and Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir meM AyA thA taba mAlavapradeza vidyA kA kendra mAnA jAtA thA / isvI san kI sAtavIM AThavIM sadI taka mAlava deza kI rAjadhAnI kA kA nAma avantikA thaa| kintu bAda meM yaha nagarI ujjaina ke nAma se prasiddha ho gii| ujjaina nAma ke sambandha meM zrI dayAzaMkara dube ne 'bhArata ke tIrtha' nAmaka apanI pustaka meM batAyA hai ki avantikA meM rAjA sudhanvA rAjya karatA thA / vaha jaina dharmAvalambI thA / usake samaya meM avantikA nagarI atIva vizAla nagarI thii| usane isa avantikA ke prAcIna nAma ko badalakara ujjaina nAma rakha diyaa| tabhI se yaha nagarI ujjaina ke nAma se prasiddha huI hai| __ujjaina zabda meM se jaise jainatva kI gaMjatI dhvani dhvanita hotI hai vaise ho avantikA zabda se bhI phalita hotA hai| isa viSaya ko jAnane se pahale hama isa nagarI ke prAcIna itihAsa para dRSTipAta kareM to bho yaha siddha ho jAvegA ki yaha nagarI jaina dharma kA kendra thii| bhagavAna mahAvIra ke samaya meM isa nagarI kA svAmI rAjA caNDapradyotana thaa| jo ki jaina dharmAvalambI thaa| una dina vittabhaya pattana meM 10 mukuTabaddha rAjAoM kA svAmI udAyana rAjA rAjya karatA thaa| vahAM usa rAjA ke rAjamahala meM kumAra naMdI deva dvArA nirmita jIvita svAmI (mahAvIra svAmI) kI candana kASTa kI pratimA virAjamAna thii| usa rAjA kI dAsI suvarNa gulikA ke prema meM pAgala banakara caNDapradyotana rAjA ne jIvita svAmI kI pratimA sahita dAsI kA apaharaNa kiyA thaa| vaha jIvita svAmI kI pratimA ujjaina meM hI thii| jIvitasvAmI kI pratimA ke darzana vaMdana ke liye yahA~ aneka loga Ate the| kucha samaya ke bAda samrATa azoka kA putra kuNAla ujjaina kA sUbedAra thaa| kuNAla ke bAda usakA putra samprati yahA~ kA samrATa banA usake samaya meM jainAcArya Aryasuhasti surijIma ujjaina meM jIvita svAmI kI pratimA ke darzanArtha padhAre the| unhoMne sampratti ko jainadharmI banAyA thaa| samrATa sampratti ne jaina dharma kA bahuta vikAsa kiyA thA isa bAta kI gavAhI itihAsa bhI detA hai| ___AcArya zrIcaMDarudrAcArya......."AcArya zrIbhadraguptasUrijI... AcArya zrIAryara kSita sUrijI....... AcArya zrIArya ASATha Adi AcArya devoM ne ujjaina nagarI meM vicaraNa karake jinezvara deva kI vANI ghara ghara meM pravAhita kI thii| [2] For Private and Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vikrama saMvat ke pahale isI ujjainI nagarI meM AcArya zrI AryakAla sUrijI padhAre the / yahA~ kA rAjA una dinoM gardabhilla thA / usane sAdhvI sarasvatI kA apaharaNa kiyA thA / ataH AcArya zrI AryakAlaka ne usa AtatAI gardabhilla ko siMhAsana se utAra kara usake sthAna para zakastAna ke zAhIyoM kA sthApita kiye the / ( AcArya AryakAlaka aura gardabhilla ke kathAnaka ko jAnane vAle jijJAsu merI likhI "jina zAsana ke pA~ca phUla" pustaka kA avalokana kareM) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir usake bAda yahA~ vikramAditya ne apanA zAsana jamAyA thA / vikrama saMvatsara ko pravRti AryakAlakasUrijI kI hI kRpA kA phala thI / siddhasena divAkara vikramAditya rAjA kI sabhA ke hI vidvaratna the / AcArya zrImAnatu sUri ne ujjainI ke vRddha rAjA bhoja ko bhaktAmara stotra kI racanA ke dvArA camatkRt kiyA thA / vRddha bhoja kA samaya vikrama kA sAtavAM saikA mAnA jAtA hai / vidvapriya paramAra vaMzI muMja aura bhoja ke samaya meM aneka jainAcArya isa ujjainI meM vicaraNa karate the / bhoja rAjA ke samaya meM zobhana muni ne apane bhAI kavIzvara dhanapAla ko pratibodhita kiyA thA / dhanapAla ne tatpazcAta 'tilaka maMjarI' vagairaha granthoM kI racanA kI thI / AcArya zrI zAntisUrijI ne usakA saMzodhana kiyA thA / dhanapAla kavi ke Agraha para hI zAnti sUrijI ne mAlave meM vicaraNa karake bhoja kI sabhA ke 84 vAdI jIta kara 'vAdI vetAla' kA viruda prApta kiyA thA / isa nagarI kI aisI aneka ghaTanAai haiM parantu ullekhanIya vizeSa ghaTanA cAra haiM / (1) zrIlaMkA se rAma lakSmaNa sItA jI dvArA zrI RSabhadeva jI kI pratimA ujjaina lAnA / (2) zrI pAla mahArAjA aura mayaNA sundarI dvArA zrI siddhacakrArA dhana dvArA apanA kuSTha roga nivAraNa / (3) avanti sukumAla dvArAzmazAna meM anazana ke dvArA nalinI gulma vimAna kI prApti / samAdhi yukta kAla dharma va unake putra dvArA samAdhi mandira zrI avantiM pArzvanAtha kA jinAlaya / (4) adhiSThAyaka zrI mANibhadra deva kA sthAnaka / prathama zrI siddha cakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha para dRSTipAta kareM / [3] For Private and Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI sidhda cakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha vartamAna meM zrIpAlamArga khArAkuA para zrI siddhacakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha tIrthoM kI nagarI kI taraha gagana cumbI jinAlayoM se suzobhita hai / isa tIrtha kA itihAsa koI 11 lAkha varSa pUrva kA hai / itihAsa bar3A hI romAMcaka evaM adbhuta hai| Aja se 11 lAkha varSa pahale kI bAta hai| taba bhagavAna munisuvratasvAmI kA zAsanakAla thA / bhagavAna zrI munisuvratasvAmI ke zAsanakAla meM aneka dharmAtmA rAjA mahArAjA ho gaye unameM ayodhyApati mahArAjA dazaratha naMdana zrI rAma lakSmaNa aura sItAjI bho bhagavAna zrI munisuvratasvAmI kA zAsana svIkAra kara unake anuyAyI bane the| bAta usa samaya kI hai jaba dazarathanaMdana zrI rAma aura lakSmaNa ne laMkApati rAkSasarAja rAvaNa kA vadha karake mahAsatI sItA se mile the| yaha pati patni kA milana adbhuta thaa| kaash"| usa milana kA varNana itihAsakAroM ne kiyA hotA to....? kintu yaha to, to kI bAta hai naa....| zrIrAma jaba sItA se mile to sItAjI unheM bheMTa par3I jaba zrIrAma ayodhyA lauTane lage to sItAjI ne kahA ? "svaamii...|" pahale mere bhagavAna ko puSpaka vimAna meM virAjamAna kIjiye phira maiM Apake sAtha AUMgI." zrI rAma ne pUchA "yaha kauna se paramAtmA haiM aura yahA~ kaise Aye haiM" ? tuma inheM sAtha meM calane kA Agraha kyoM kara rahI ho priye....?" sItAjI ne uttara diyA deva....! maiM inhIM bhagavAna ke zaraNa se sanAtha banI huuN""| jaba rAvaNa mujhe uThA lAyA thA taba vaha mujhe rAjamahala meM nahIM le gayA usane mujhe laMkA ki azoka vATikA meM lAkara rakhA thaa| mere mana kI maiM hI jAnatI hU~ naath....| Apake nAma kA raTana hI meMre jIvana kA maMtra thA usa samaya mujhe yAda AyA ki paramAtmA kI bhakti meM aisI zakti hai ki vaha bhakti saMsAra se mukti dilA detI hai| [4] For Private and Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org maiMne rAvaNa ke paMje se mukta hone ke lie paramAtmA kI bhakti kA mArga cunaa| kiMtu yahA~ paramAtmA kI pratimA kahA~ thI ? aura Alambana ke binA paramAtma bhakti honA kaise sambhava ho sakatI hai / ataH usI samaya maiMne azoka vATikA ke pavitra sarovara se miTTI lAkara Adi tIrthaMkara devAdhideva zrI RSabhadeva prabhujI kI pratimA kA nirmANa kiyaa| miTTI aura bAlUreta se adbhuta nayanaramya pratimA kA nirmANa ho gayA / " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sItAjI ne kucha kSaNa rUkakara kahA - "Aryaputra....! jaba yaha pratimA banakara taiyAra ho gaI uso dina se maiMne do lakSya se hI paramAtmA kI bhakti prArambha kara dI / " meM itanI lIna ho jAtI "ve do lakSya kauna se the bhAbhI ....? lakSmaNajI bIca meM hI pUcha baiThe, "lakSmaNa jI ....! merA prathama lakSya thA zIla rakSA kA ....! aura dUsarA lakSya thA laMkA kI kaida se mukti kA !' aura ina paramAtmA kI pratimA jI kA Alambana lekara maiM bhakti thI ki mai apane sAre dukhoM ko bhUla jAtI thI mere donoM lakSya pUrNa kara diye| merA zIla bhI mukti bhI ho gaI / maiM khoye huve mere jIvana sAthI Aryaputra se bhI mila gaI ... ! jaba Aja mere manoratha saphala ho gaye to maiM ina paramAtmA ko kaise bhUla sakatI hUM ...? / paramAtmA kI bhakti ne surakSita rahA aura merI "vAstava meM prabhu pratimA sAkSAt kalpavRkSa tulya kahIM gaI hai| yaha zAstrIya bAta satya hI hai / " zrIrAma sahasA bola uThe / sItAjI ne kahA - " pahale mere bhagavAna aura phira maiM .... / ataH Apa mere bhagavAna ko sAtha le cliye....|" zrIrAma to jinezvaradeva ke parama upAsaka the / unhoMne sItA jI kI bAta mAnakara apane sAtha RSabhadevajI kI pratimA le jAnA maMjUra kara liyA ! idhara ayodhyA lauTane kI sampUrNa taiyArI ho cukI thii| zrI rAma ne atyaMta bhakti aura bahumAna pUrvaka RSabhadeva svAmI kI pratimA puSpaka vimAna meM virAjamAna kI / sabhI yathAyogya apane apane vimAnoM meM ArUr3ha ho gaye / zubha ghar3I meM zrIrAma ne parivArajanoM ke sAtha ayodhyA kI ora prasthAna kiyA / [5] For Private and Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . zrIrAma parivAra sahita AkAza mArga se vimAnoM meM baiThakara ayodhyA lauTa rahe the| prAtaH kAla kA samaya hone AyA thaa| abhI sUrya razmiyAM pRthvI ko cUmane nahIM AI thii| phira bhI vihaga vRnda kI surAvaliyoM se AkAzamaMDala gUjita ho uThA thaa| zrIrAma kI dRSTi pRthvI ke ramaNIya pradeza para thii| ve prakRti ke saundarya kA pAna kara rahe the / yakAyaka unakI dRSTi meM kala-kala kalakala bahatI nado dikhAI dI / nadiyAM to zrIrAma ne aneka dekhI thIM kiMtu yaha nadI Azcarya paidA karane vAlI thii| isa nadI kA jala nIlA tathA svaccha thaa| zrIrAma ne sevaka se pUchA "yaha kauna sA pradeza hai . ? aura isa nadI kA nAma kyA hai?" sevaka ne kahA: "svAmin ...! yaha pradeza mAlavadeza ke nAma se jAnA jAtA hai / isa nadI kA nAma kSiprA nadI hai / isa nadI ke suramya taTa para ujjayinI nagarI basI huI hai|" ____ "vimAna nIce utAro....!" zrIrAma ne Adeza diyaa| kSaNabhara pahale kA prazAnta nadI taTa zrIrAma ke parivArajanoM se dhamadhamA uThA / sabhI vimAna nIce utara gye| cAroM ora prAtaH ke Agamana se nadI kA taTa kolAhalamaya ho gyaa| - sUryodaya ho cukA thA / mahAdevo sItAjI ne snAna karake zuddha vastra dhAraNa kiye evaM kSiprAnadI ke taTa para ratnamaya siMhAsana sthApana kiyA / puSpaka vimAna se paramAtmA zrI RSabhadevajI kI pratimA utArakara siMhAsana para virAjamAna kii| zrIrAma lakSmaNajI aura sItAjI ne aneka vidyAdharoM ke sAtha bhagavAna zrI RSabhadeva svAmI kI aSTaprakArI pUjA kii| paramAtmA kI bhakti se prasannacita hokara Age ke liye prayANa kI taiyArI kI gii| sItAjI ne RSabhadeva svAmI kI pratimA ko uThAkara vimAna meM virAjamAna karanA cAhA kiMtu pratimAjI ke adhiSThAyaka devoM ko yaha maMjUra nahIM thA ki pratimAjI ayodhyA jaave| ataH pratimAjI apane sthAna se calita nahIM huii| ... anekoM vidyAdharoM ne pratimAjI ko uThAne kA vyartha prayAsa kiyA anta meM adhiSThAyaka devoM ne kahA 16) For Private and Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "he balabhadra zrIrAma .. ! tuma vyartha mehanata kara rahe ho ...! yaha pratimAjI aba yahAM se nahIM uThegI / yaha pratimA aba isI ujjayinI nagarI meM puujaayegii|" zrIrAma lakSmaNajI aura sItAjI ke cehare khinna ho gaye / kiMtu ve samajhadAra the| adhiSThAyakoM kI icchA ke viruddha ve kucha bhI nahIM karanA cAhate the| zrIrAma ne tAtkAlina ujjayinI ke mahArAjA ko bulAkara prabhujI kI pratimA unheM saupa dI / mahArAjA ne bhI apane iSTadeva samajhakara ujjayinI ke madhya gaganacumbI jinAlaya kA nirmANa karavAkara zrI RSabhadeva svAmI kI pratimA kI mahotsava pUrvaka pratiSThA karAI / zrI RSabhadeva svAmI kI pratimA zrIrAma lakSmaNa sItAjI evaM aneka vidyAdharoM ke dvArA pUjAne ke bAda ujjayinI ke zrAvaka zrAvikAoM kI zraddhA ke kendrabindu bana gaI / samaya kA pravAha saritA ke jala kI taraha bahatA rahatA hai| ujjayinI meM bhI aneka rAjA mahArAjA ho gaye / aba samaya AyA mahArAjA prajApAla kA ...! mahArAjA prajApAla mAlavapati ke nAma se duniyA meM vikhyAta the / mahArAjA prajApAla kI do rAniyAM thiiN| eka kA nAma thA mahArAnI saubhAgyasudarI ... ! dUsarI kA nAma thA mahArAnI rUpasudarI .... mahArAnI saubhAgyasundarI kI eka putrI thI nAma thA usakA sursudrii| mahArAnI rUpasundarI kI bhI eka putrI thI nAma thA usakA mayaNA sundaro ... ! mahArAnI saubhAgyasundarI zaivadharma kI anuyAyI thI ataH usane apanI putrI surasundarI ko zaiva paMDita ke pAsa adhyayana krvaayaa| mahArAnI rupasundarI jinezvaradeva kI upAsikA thIM ataH usane apanI putrI mayaNAsundarI ko jinezvaradeva ke upAsaka subuddhi nAmaka paMDita ke pAsa adhyayana krvaayaa| donoM putriyAM par3ha kara pravINa ho gii| aura yauvana kI dahalIja taka [7] For Private and Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir phuNcii| mahArAjA prajApAla ne eka dina donoM kanyAoM kI parIkSA lene ke liye rAjasamA blvaaii| __sabhA khacAkhaca bharI thI mahArAjA prajApAla ne apanI rAjakanyAnoM se prazna kiyA "puNyena kiM kiM labhyate ....?" surasundarI bola uThI ...."pitAjI prazna kA uttara pahale maiM dUgI...." pitA ne surasundarI ko uttara dene hetu kahAsurasundarI ne uttara dete huve kahA"rUpaMca rAjyaM subhagaM subhA nirog2a g2AtraJca pavitra bhojyam / gAnaM ca nRtyaM parivAra pUrNa puSyena ceta sakalaM labhet // " . . "pitAjI ..! puNya ke udaya se sundara rUpa ... vizAla rAjya ... saubhAgya uttama bhari.... nirogI kAyA .. pavitra bhojana.... adbhuta nRtya aura gAna.... tathA pUrNa parivAra kI prApti hotI hai|" surasundarI ke uttara se mahArAjA prasanna ho utthe| prajAjana aura sabhAsada bhI harSa se nAca utthe| mahArAjA prajApAla ne apanI putrI mayaNAsundarI se bhI prazna kiyaa| "beTI.... / puNyeka kiM kiM labhyate ...? mayaNAsundarI ne uttara dete huve kahA- .. "zIlaM ca dakSo vinayo viveka saddharma goSThi prabhubhakti pUjA akhaNDa saukhyaM ca prasannatA hi labhyeta puNyena samasta metat / " '' "pitAjI ...! puNyodaya se zIla kI prApti hotI hai / dakSatA vinaya aura viveka kI prApti bhI puNya se hotI hai| sadharma kI goSThI aura prabhu kI bhakti aura pUjA tathA akhaNDa sukha aura prasannatA kI prApti puNyodaya se hI hotI hai|" ... mayaNAsundarI kA uttara sunakara mahArAjA Anadita ho utthe| prajAjana ne bhI tAliyA~ bajAkara rAjakumArI kA svAgata kiyaa| . prasanna hokara mahArAjA prajApAla ne apanI putrI surasundarI se prazna kiyaa| - [8] For Private and Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir " beTI" tere liye kauna sA vara lAuM " ? " pitAbI . / yadi Apa prasanna haiM to mai zaMkhapurI ke rAjakumAra aridamana ko cAhatI huuN| mere liye Apa aridamana kA cayana kiijie| putrI kI bAta sunakara rAjA ne dhUmadhAma purvaka rAjakumAra aribamana ke sAtha surasundarI kI zAdI kara dii| mAsapati ne mayaNA se prazna kiyA "beTI .. / tU kahA~ ke rAjakumAra ko apanA jIvana sAthI banAnA cAhatI hai|" "pitAjI .. | Apa yaha kyA pUcha rahe ho .... ? kanyA kI zAdI to yogya pati ke sAtha mAtA pitA hI karate haiM yaha viSaya ApakA hai, na ki merA ... / " mayaNAsundarI ne namratA pUrvaka uttara diyaa| mAlavapati ne puna: AgrahapUrvaka puchA " beTI .... / tU jise cAhatI hai usakA nAma mujhe batAde / maiM usI ke sApa terI zAdI kara dU ... / " "pitAjI |mynnaa sundarI gambhIra hokara bolI "Apa cAheM usa pati ke sAtha merI zAdI kara dIjiye / Apa to nimittamAtra haiM pitaajii| bAkI to mere hI karma ke AdhAra para mujhe pati kI prApti hogii| __ "beTI |ye karmoM kI bAta eka ora rakha de .... / maiM nimitta mAtra hI nahIM hU~ / maiM saba kucha kara sakatA huuN| maiM cAhU~ to raMka ko rAjA banA sakatA huuN| maiM cAhUM to rAjA ko raMka banA sakatA hUM ataH tU batA mujhe ki tere liye kauna sA vara le mAuM....?" "pitAjI " / ApakA kathana satya nahIM hai / Apa to mAtra nimitta hI haiM sukha duHkha kA kartA to karma hI hai? dekhiye mere hI puNyodaya se maiM isa rAjaparivAra meM janmI h.|" "beTI " prajApAla bhapAla kI AMkhoM meM krodha umar3a AyA" bhAja tU mere mahaloM meM mauja para rahI hai usakA kAraNa maiM nahIM hU~ / " "nahIM pitAjI ! Apa to nimitta mAtra haiN|" mayaNAsundarI ne zAnta rahakara hI uttara diyA / mAlavapati ke aMga-aMga meM Aga laga gaI / yaha kanyA durvinita [9] For Private and Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir haiM / ise isake karmoM kA phala cakhAnA cAhiye / rAjA kucha kahe usase pahale to mahAmantrI ne bAjI sambhAlate huve kahA--- "mahArAja / rAjavATikA jAne kA samaya ho gayA hai| yaha vivAda chor3iye Apa aura padhAriye prabhu / " mantrIzvara kI bAta sunakara mAlavapati ne sabhA vahIM samApta kara dI aura mantrIzvara ke sAtha vATikA kI ora prasthAna kara gaye Aja pratidina kI taraha rAjA kA mana prasanna nahIM thaa| mana meM udvega thA isaliye ghUmanA bhI rUcikara nahIM laga rahA thA rAjA mana hI mana vicAroM ke dvandva meM ulajhe the ki acAnaka vAyumaMDala durgandha maya ho gyaa| mahArAjA prajApAla ne mantrIzvara se pUchA 'mantrIzvara / Aja yaha durgandha kahAM se A rahI hai / ?' "abhI talAza karavAtA hU~ kRpAnAtha / ' mantrIzvara ne do azvArohI bheje jo ki kSaNa bhara meM vApisa lauTa Aye / unhoMne nivedana kiyA "rAjan ! 700 koDhiyoM kA TolA isa ora A rahA hai / unake deha se khUna Tapaka rahA hai, pIpa gira rahA hai / bar3I badabU mAra rahe haiM ve|" mantrIzvara ne usI kSaNa rAjA sahita apanI dizA ba:la dI ve dasarI ora ghUmane cala diye ki eka khaccara para savAra ko DhayA vahAM para daur3a aayaa| mAlavapati ko praNAma karake usane apanA paricaya dete huve kahA "he yathAnAma tathA guNa prajApAla rAjA / hama 700 koDhiyoM kA TolA ApakA nAma sunakara Aye haiN| hamAre rANA kA nAma hai umbara raannaa..| maiM unakA lalitAGagulI nAmaka maMtrI huuN| hameM Ate dekhakara Apane rAha kyoM badala dI rAjan ? hama to bar3I AzA lekara Aye haiM ApakI nagarI meM / " mAlavapati ne pUchA-"kyA cAhate ho tuma ?'' "kRpAnAtha ! ApakI kRpA se sampatti to athAha hai hamAre pAsa kintu hamArA rANA yuvA hone ke bAda bhI kuvArA hai / Apa kRpA karake apanI dAso kI kanyA hame de deM to bahuta upakAra hogA prabhu / " "kanyA cAhiye tumheM / " mAlavapati kucha kSaNa vicAra meM par3a gaye [10] For Private and Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir unakI AMkhoM ke sAmane rAjasabhA kA vivAda grasta dRzya tairane lgaa| unhoMne kahA - "tuma mere darabAra meM Ao maiM tumheM avazya hI kanyA dUgA . / ' mAlavapati rAjavATikA na jAte hue sIdhe darabAra meM aaye| usI kSaNa mayaNA ko bulAkara kahA-"beTI Aja terI bAtoM ne mere antarmana ko jhakajhora diyA hai / tUne mere Adhipatya kA svIkAra na karake karma dharma kI anargala bAtoM ko svIkArA isI kAraNa merA mana terI ora se bahuta dukhI hai abhI bhI kucha nahIM vig2ar3A hai maiM phira tujhase kahatA hU~ ki merI bAta para dhyAna dhara aura pasanda karale kisI rAjAko,dharI rahane de terI zIla aura zaNagAra kI baateN|" mayaNA ne kahA "pitAjI ! Apa bAra-bAra kyoM mujhe zaramindA kara rahe ho| Apa cAheM usake sAtha merA vivAha karadeM mere bhAgya meM sukha hogA to avazya hI milegA aura dukha hogA to bhI milegaa| Apa usameM kyA kara sakeMge ? Apa to nimitta mAtra hai|" mayaNA kI bAteM sunakara rAjA prajApAla kI AMkhoM se aMgAre barasane lge| usI kSaNa 700 koDhiyoM ke Tole ne darabAra meM praveza kiyA madhya meM eka yuvAna jisake mastaka para chatra dhAraNa kiyA gayA thaa| usake donoM ora do koDhiye caeNvara DolA rahe the| usakA zarIra kor3ha rog2a se grasita thaa| kAna supaDe jaise ho rahe the / nAka bUThI ho cukI thI zarIra se khUna aura paru (popa) jhara rahA thA aura durgandha itanI A rahI thI ki khar3A honA dUbhara thaa| mahArAjA prajApAla ke sAmane jAkara usa chatradhArI ne kahA -- "maiM 700 koDhiye kA svAmI umbara rANA mAlavapati ko praNAma karatA hU~ / ". . . . . . . mahArAjA prajApAla use ephaTakI AkhoM se dekhane lage / rANA ke maMtrI lalitAMgulI ne kahA "rAjan ! hamAre rANA ke liye koI suyogya kanyA dIjiye nA?"" prajApAla ne kahA-maiM abhI tumheM apanI kanyA detA huuN|"mhaaraajaa ne mayaNA se kahA - "mayaNA " / yadi maiM mAtra nimitta hI hUM aura tujhe tere karmo para bharosA ho to isa umbara rANA ke gale meM baramAlA DAla de / [11] For Private and Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pati kA Adeza sunakara sabhA meM nitkAreM chUTa gii| sannATA chA gayA darabAra meM / kintu kSaNa bhara kA vilamba kiye binA bhagavAna jinezvaroM ke vacana para zraddhA rakhanevAlI mayaNAsundarI ne varamAlA uThAkara rANA ke gale me pahanA dii| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjasabhA me zora zarAbA aura kolAhala maca gyaa| sarvatra hAhA kAra sA hone lagA / rANA ne acAnaka cauMkakara kahA " rAjakanyA / yaha tumane kyA kiyaa| kaisI jida hai tumhArI, kyoM apanA jIvana barbAda kara rahI ho mujha kor3hI ke saMga to tumhArA jIvana hI bhyartha ho jAvegA tuma phUla-sI navayauvanA ho phUloM kI taraha tumane paravariza pAI hai tumame yaha bAta kahAM se ghara gayo abhI bhI samaya haituma apanI bhUla sudhAra lo aura apane samAna sundara sukomala rAjakumAra kA varaNa kara ko kyoM isa durlabha jIvana ko dUbhara karane ko aura kadama bar3hA rahI ho kintu karmo ke sidhdAnta para aTUTa zradhdA rakhane vAlI mamagA ne rANA kA hAtha pakar3a liyA va rAjadarabAra kI sIDhIyA utara gaI mahArAjA prajApAla siMhAsana para hI hoza gavA baiThe / kor3hiyoM ke harSa kA pAra nahIM thA / unheM mAnavapati kI putrI apanI rAmI ke rUpa meM mila cukI thii| ve mAlavapati kI jaya jayakAra karate huve apane sthAna para nagarI ke bAhara tambU meM A gye| vahAM unhoMne vivAha kA mahotsava mnaayaa| sandhyA taka cukI thI / pRthvI para andhakAra chA rahA thA / tambU meM umbara rANA aura mayaNA sundarI baiThe the| rANA ne kahI "rAjasutA / abhI bho tuma vicAra karalo aura pitA kI bAta svIkAra lo abhI bhI kucha nahIM bigar3A hai| kisI anya rAjakumAra se ve tumhArI zAdI "" "basa karo naath....| Apake dvArA bole jArahe pratyeka vAkya mere komala hRdaya meM tIkSNa bANa kI taraha cubha rahe haiN| maiM ApakI rAjakumArI hu nAtha .. [12] For Private and Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir .. kanyA eka hI bAra zAdI karatI hai / Apa mere paramezvara haiM / ataH bhava.isa taraha kI anargata bAteM kadApi na kareM svAmI " " umbara rANA kI AMkhoM se harSAzru ke do bindu motI banakara gira pdd'e| harSa isa bAta kA thA ki deva loka kI apsarAse bhI jyAdA rupavAna - rAjakanyA ne mere jaise kuSThi pati ko paramezvara mAnakara svIkAra kiyA hai| zanaiH-zanaiH rAtrI vyatIta ho rahI thI donoM pati-patni bhI nIMda ke AliMgana meM samA cuke the| prAtaH kAla ho cukA thaa| sUrya kI surabhita kiraNeM cAroM ora phaila cukI thii| vihag2avRnda ne apanI surAvaliyoM se AkAza ko dhvanita kara diyA thaa| sUryadeva bhI pati patni kI isa jor3I ko dekhane ke liye pUrvAkAza se jhAMka rahe the| . . mayaNAsundarI ko nIMda khula gaI / usane Asana para baiThakara mahAmantra navakAra kA smaraNa kiyaa| thor3I hI dera meM rANA bhI nidrA kA tyAga karake apane prAtaH kArya se nivRta hokara vahAM aayaa| mayaNAsundarI abhI bhI mahAmantra kA smaraNa kara rahI thii| do ghaTikA taka mahAmantra kA smaraNa karane ke bAda mayaNA ne paryaka para baiThe apane pati ke caraNoM meM namana kiyaa| * rANA to rAjakumArI kA yaha vinaya dekhakara prasanna ho gyaa| . mayaNAsundarI ne kahA- "nAtha " / calo jinamandira jAkara mAte haiN|" .. * rANA ne jinamandira kA nAma bhI zAyada pahalI bAra sunA thA kintu mayaNA meM use patA ho gaI thii| usa AryAvataM kI Avarza nArI meM use jyoti ke darzana ho rahe the| usane manomana nizcaya kiyA thA ki mayaNA merI preraNA hai yaha jo bhI kahegI maiM sviikaaruuNgaa| thor3I hI dera meM donoM nagara ke rAjamArga se gujarate have nagarI ke madhya meM sthita zrI RSabhadeva prabhu ke jinAlaya para aaye| mArga meM logoM ke Tole ke Tole unheM aneka taraha kI bAta karate huve dikhAI diye the| koI mayaNA kI burAI kara rahA thA ki kanyA hI duSTa thI jo use phala milA hai| koI pitA kI niMdA kara rahA thA ki kanyA kaiso bhI ho . [13] For Private and Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAjA meM to buddhi thI nA ? usane use kuSThi ke sAtha paraNA kara ghora anyAya kiyA hai / koI mAtA kI burAI kara rahA hai to koI zikSaka paMDita subuddhi ko kosa rahA hai to koI dharmaM ko hI niMdA kara rahA hai| are jaina dharma hI aisA hai jisameM na to vinaya hai aura na viveka / 1 mayaNA sArI bAteM sunatI huI jA rahI thI / use dukha eka bAta kA thA ki loga dharma kI niMdA kara rahe haiM usameM nimitta vaha banI hai / mayaNA umbara rANA ko lekara nisihi nisihi nisihi bolate huve jinAlaya ke mukhya dvAra se andara praveza karatI hai| sAmane hI RSabhadeva prabhu kI pratimAjI yo bhavya mukhAra binda tejasvI nayana prazAnta vadana kI kAnti padmAsana para virAjamAna prabhu ke sanmukha rANA ko le jAkara prabhu kI stuti bolane meM eka tAna ho gii| apane sAre duHkha ko bhUla kara mayaNAsundarI paramAtmA kI bhakti meM lIna ho gaI / usI samaya vahAM camatkAra huaa| paramAtmA zrI RSabhadeva jI ke kaNTha meM rahI puSpamAlA aura unake hAtha meM rahA bijorU phala uchale jise rANA aura mayaNA ne jhela liye / aho bhAgya hai hamArA jo ki adhiSThAyaka devoM ke dvArA ye deva durlabha vastu hameM prApta huI / mayaNA ko vizvAsa ho gayA ki thor3e hI dinoM meM usake svAmI kA roga dUra ho jAyegA / jinAlaya meM caitya baMdana karane ke bAda mayaNA upAzraya meM virAjamAna pUjya gurudeva ko vaMdana karane ke liye gaI / gurudeva bhI acaraja meM par3a gye| roja aneka sakhiyoM ke sAtha Ane bAlI rAjasutA kisI kuSThi ke sAtha kaise AI ? gurudeva ne mayaNA se pUchA "rAjakumArI / Aja akelI kaise ? aura ye sAtha meM kauna hai ? gurudeva .... / aba meM mAlavapati kI putrI nahIM rahI umbararANA kI mahArAnI bana gaI huuN..| pitAjI ne merI zAdI 700 koThiye ke svAmI ina rANA ke sAtha kI hai / mayaNA ne rAja sabhA meM ghaTita sArI ghaTanA kaha DAlI / kSaNa bhara to gurUdeva bhI acaraja meM par3a gaye eka pala ko to unheM bhI nahIM samajha meM AyA parantu zIghra hI sakate kI hAlata se bAhara Ate hue unhoMne mayaNA se kahA "rAmakumArI yaha saba pUrva bhava ke karmo [14] For Private and Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke pariNAma hai isalie pariNAma kI cintA se mukta rahakara apanA dharma karatI rhnaa| mayaNA ne kahA " garudeva.... / mujhe koDhiyA pati milA hai isa bAta kA kataI dukha nahIM hai kintu loga dharma kI nindA karate haiM yaha bAta mujhe kAMTe kI taraha cubha rahI hai Apa koI upAya nahIM batA sakate gurUdeva ? "mayaNA ... / hama to nirgrantha sAdhu hai mantra-tantra batAnA hamAre liye yogya nahIM haiM kintu isa jaina zAsana meM manavAnchita kI prApti karavAne vAlA sidhdacakra hai tU navapada kI ArAdhanA karanA terA pati avazya hI roga mukta ho jAvegA / " gurudeva ne upAya btaayaa| mayaNAsundarI punaH gurudeva ko vaMdana karake apane sthAna para calI gaI / usane nizcaya kiyA ki maiM navapada kI ArAdhanA kruugii| samaya bItA aura zAzvato navapada kI olIjI kA padArpaNa huA mayaNAsundarI ne apane kuSThipati rANA ke sAtha bhagavAna zrI RSabhadevajI ke jinAlaya meM navapada ko olI ArAdhanA prArambha kii| pahale hI dina arihaMta kI ArAdhanA karake prabhujI kA pakSAla apane pati ko lagAyA ki camatkAra huA / AdhA kuSTha roga usI kSaNa bhAga gyaa| ArAdhanA karane kA ullAsa khUba hI bar3ha gayA thaa| pratidina ArAdhanA ke bAda pakSAla lagAne se roga naSTa hone lgaa| antima dina to rANA kI deha suvarNa kI taraha camakane laga gayI thii| usakA sArA roga naSTa hokara nirogI ho cukA thaa| usakA rUpa mAnoM kAmadeva se bhI jyAdA rUpavAna ho cukA thaa| ___ umbararANA bhaura mayaNAsundarI ke harSa kA pAra na rhaa| unhoMne sabhI sAta sau kor3hiyoM ke kuSTa roga kA bhI nivAraNa kiyA snAtra nala se .. / sabhI umbararANA kI jaya-jayakAra karate huve apane-apane sthAna para cale gye| umbararANA hI zrIpAlarAjA ke nAma se jaina jagata meM prasiddha have hai| zrIpAla rAjA ke pitA kA nAma siMharatharAjA thaa| ve campAnagarI ke rAjA the| zrIpAla aura mayaNAsundarI ne isI ujjaina meM navapada ko mArAdhanA karake kuSTha roga dUra kiyA thaa| . [15] For Private and Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir isa ghaTanA se bhagavAna zrI RSabhadeva prabhu kI mahimA baDhatI hI gayI jo bhI koI zrI RSabhadeva prabhu ke darabAra meM AtA usakI manokAmanA pratimAjI ke adhiSThAyaka pUrNa karate the| ataeva logoM kI zraddhA prabhajI ke mandira meM dRSTi-gocara hone lago bhAva bhakti se logoM ne pratimAjI ko kezara car3hAnA zuru kara diyA dhIre-dhIre kezara itanI mAtrA meM car3hane lagI ki prabhujI kA nAma taka badala gayA aura bhagavAna RSabhadevajI kezariyAnAtha ke nAma se hI pahacAne jAne lge| ____ zrIpAla mahArAjA aura mahAsatI mayaNAsundarI ne yahA~ navapada kI bhArAdhanA karake kuSTha roga kA nivAraNa kiyA thA tabhI se yaha jinAlaya zrI siddhacakrArAdhana-kezariyAnAtha mahAtIrtha ke nAma se jaga prasiddha huA ... / kAla kI tUphAnI capeToM se bacatA huA yaha mahAtIrtha ujjayinI nagarI meM sthira rahakara apanA astitva banAye thA ki eka dina adhiSThAyaka devoM ne yahAM se bhagavAna zrI kezariyAnAtha prabhu kI camatkArI pratimAjI ko pAtAla mArga se mevAr3a ke bar3oda gAMva le jAkara pratiSThita kara dii| samaya ne karavaTa badalI to adhiSThAyaka devoM dvArA vaha pratimA vahAM se udayapura dhulevA nagara meM le jAI gii| vartamAna meM dhulevA meM pujita kezariyAnAtha prabhu kI pratimA vahI hai jo zrIrAma....sItAjI .. aura lakSmaNajI ke bAda zrIpAla mahArAjA aura mahArAnI mayaNAsundarI ke dvArA pUjAI gaI thii| Aja vaha pratimA kezariyAjI dhulevA meM usI sthiti meM pUjA rahI hai| zrIrAma lakSmaNa aura sItAjI ke dvArA pratimAjI ujjana lAnA tathA ujjaina meM zrIpAla mahArAjA tathA mahArAnI mayaNAsundarI dvArA zrI siddhacakrajI kI ArAdhanA vAlI bAta kI satyatAujAgara karatAeka aitihAsika zilAlekha yahAM Aja bhI vidyamAna hai| vartamAna meM tIrtha kA jIrNoddhAra vikrama saMvata 1990 meM AgamoddhAraka dhyA. sva. parama pUjya AcArya bhagavanta zromAn AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke paTTaziSyaratna parama pUjya munimahArAja zrI candrasAgarajI ma. sA. apane ziSya samudAya ke sAtha ujjaina pdhaare| vaise pUjya gurudeva ko yahAM lAne kA zreya zreSThivayaM zrI hIrAlAlajI pipalona vAloM ko hai / pUjA munirAja [16] For Private and Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI candrasAgarajI ma.sA. kA ujjaina padArpaNa huA taba yahAM ke zrAvakagaNoM ne kahA "gurudeva ...! yahAM zrIpAla - mayaNAsundarI kA mandira hai / " zrAvakagaNa kI bAta sunakara gurudeva ke dila meM varSoM pahale kahIM pustaka meM par3he itihAsa kI smRti tAjI ho gaI / pUjya gurudeva zrI candrasAgarajI ma.sA. bacapana se hI navapada ke ArAdhaka rahe haiN| lagabhaga 14 varSa kI bAlyavaya se hI pUjya gurudeva zrI candrasAgarajI ma. sA. ne zrI siddhacakrajI ko apane mAnasa paTala para virAjamAna kiyA thA / ApakI AtmA ke pora-pora meM siddhacakrajI ke prati apAra zraddhAbhakti basI huI thii| Apane 14 varSa kI bAlyavaya se hI natrapada kI olIjI prArambha kI thI jo ki jIvana paryanta donoM olI karate rahe / Apane bAlyakAla se hI zrIpAlarAjA tathA mayaNAsundarI ke jIvanacaritra ko par3ha rakhA thA evaM muni jIvana meM zrIpAla mayaNAsundarI kA caritra Apane rasamaya zailI meM aneka bAra pravacana meM zrotAoM ko sunAyA bhI thaa| unheM yAda thA ki navapadajI kI olIjI kA prArambha sarvaprathama ujjaina meM hI huA thaa| ujjaina navapadajI kI ArAdhanA kA mUla sthAna hai| ujjaina ke zrAvakoM ne jaba kahA ki yahAM zrIpAla mayaNAsundarI kA mandira hai taba usI kSaNa gurudeva ziSyoM ke sAtha khArAkuA deharAkhaDakI para Aye / usa samaya saMvat 1990 meM yahAM jIrNa-zIrNa avasthA meM mandira thA / gurudeva ne zrAvakoM se pUchA "kahAM hai zrIpAla mayaNAsundarI kA mandira ...? " rani ne kahA "gurudeva mandira to jinezvaradeva kA hai kintu . yaha mandira zrIpAla mayaNAsundarI ke mandira ke nAma se jAnA jAtA hai / yahAM aisI dantakathA hai ki Aja se 11 lAkha varSa pahale zrIpAla - mayaNA ne yahAM zrI kezariyAnAtha prabhu ke jinAlaya meM zrI siddhacakrajI kI ArAdhanA se kuSTha roga nivAraNa kiyA thA / " gurudeva ne zrIpAla caritra meM par3ha rakhA thA ki unakI ArAdhanA sthalI ujjaina hai / Aja unheM dantakathA se yaha mAlUma huA ki yaha vahI sthAna hai jahAM zrIpAla mahArAjA ne ArAdhanA kI thI / [17] For Private and Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir murudeva ne jIrNaM jinAlayoM ke darzana baMdana kiye va pAsa hI meM eka jIrNa makAna thA vahAM apanA mukAma lgaayaa| usa samaya khArAkuA sthita isa mandira meM mUlanAyakajI AdinAthajI kA mandira kAle patthara kA thA jo ki atyanta jIrNa ho gayA thA / eka ora zrI vardhamAna svAmI kA jinAlaya ImAratI lakar3iyoM se nirmita thA jo ki atyanta jIrNa hAlata meM khar3A thaa| dUsarI ora zrI candraprabha svAmIjI kA jinAlaya lakar3I kA banA girane kI sthiti meM thaa| pUjya gurudeva ko dantakathA se vizvAsa nahIM ho rahA thA ki yaha vahI sthAna hogA ..? unhoMne mandirajI kA bArIkI se nirIkSaNa kiyaa| vahIM gurudeva ko eka jIrNa aitihAsika zilAlekha hAtha laga gyaa| jise par3hane para yaha taya ho gayA ki yaha zilAlekha zrIrAma sItAjI ke dvArA laMkA se lAye zrI kezariyAnAtha prabhu kA hai| tathA zrIpAla mayaNAsundarI kI bhArAdhanA kA bhI varNana ukta zilAlekha para aMkita thaa| gurudeva ke mana meM acAnaka hI yaha bhAvanA A gayI ki isa tIrtha kA jIrNoddhAra karavAnA hI hai| Apa navapada ke ananya ArAdhaka to the hii| Apane tIrtha jIrNoddhAra ke liye ujjaina meM jaina zrIsaMgha kI per3hI kI sthApanA ke liye zrAvakoM ko prerita kiyaa| per3hI kI sthApanA dinAMka 16 aprela 1935 vikrama saMvat 1992 ke caitra suda 13 ke zubha dina per3hI sthApanA kI bolI ujjana zrIsaMgha ke samakSa bolI gii| jo ki 2101 rupaye meM sva. zrI chaganIrAmajo pannAlAlajI siroliyA ke nAma para samApta huii| usI dina ina mandiroM kI vyavasthA ke liye "zrI RSabhadevajI chaganIrAmajI per3hI" kI sthApanA per3hI kI sthApanA hote hI jinAlayoM kA jIrNoddhAra kArya prArambha karane ke liye taiyAriyAM huI / vikrama saMvat 1995 kI vaizAkha sukI 7 zukravAra ke dina zreSThivarya zrI amaracandajI chaganIrAmajI siroliyA ne isa tIrtha kA mukhya dvAra tathA per3hI kA bhavana apanI lakSmI kA sadu [18] For Private and Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir payoga karake bnvaayaa| jo ki Aja bhI apane Apa meM bejor3a misAla kAyama kiye hue kAyama hai| siddhacakrapaTTa kI sthApanA pUjya gurudeva zrI candrasAgarajI mahArAja sAheba ke upadeza se vikrama saMvat 1995 kI vaizAkha sudI 7 ko zrI kezarImalajI jeThamalajI karADiyA vAlA hAla ujjaina nivAsI ne zrI siddhacakrajI kA ArasA paTTa ru. 5000) kI lAgata se banAkara deharI meM pratiSThita kraavaayaa| [19] For Private and Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir siddhacakrajI kA paTTa apane Apa meM benuma hai| yahAM Ane vAle darzanArthiyoM kA kahanA hai ki bhAratabhara meM aisA sundara paTTa kahIM bhI nahIM hai / Arasa kI zikhara vAlI deharI meM mandira ke madhya meM yaha paTTa eka tIrtha ke rupa meM yahA~ sazobhita hai| prativarSa yahAM donoM olIjI kI ArAdhanAeM hotI haiN| mAlave ke kaI gAMva ke zraddhAlu yahAM olIjI karane Ate haiN| ___ sAmudAyika olIjI kA silasilA saMvata 2000 ke sAla meM pU. muni zrI candrasAgara jo ma. sA. ko preraNA evaM nizrA meM prArambha humA hai| olojo ko ArAdhanA bhArata varSa kA aitihAsika rekArDa rahI hai| usa samaya AmantraNa patrikAeM chapavAkara sampUrNa bhArata varSa meM nimantraNa bheje the| pariNAma svarupa 135 jagaha ke zrIsaMghoM ke zrAvaka zrAvikAoM ne yahAM Akara olI kI sAmuhika ArAdhanA prathama bAra kI thii| samApana para zrAvako kI saMkhyA anumAnita sattAvIza hajAra ke kriibpii| vikrama saMvat 2045 ke vaizAkhasadI 7 ko zrI siddhacakrajI ke 50 varSa para suvarNa jayanti mahotsava manAyA gyaa| usa samaya pU. AcAryadeva zrI candrasAgara sUrIzvara jI ma. sA. ke kRpApAtra zaMkhezvara Agama mandira saMsthApaka pUjya panyAsa pravara zrI abhyudayasAgara jI ma. sA. ke laghugurubhrAtA mAlava bhUSaNa pUjya panyAsa pravara zrI navaratnasAgarajI ma. sA. tathA pUjya jyotirvida munirAja zrI jinaratnasAgarajI ma.sA. kI pAvana nizrA meM siddhacakra jI paTTa ke upara gumaja jaisA zikhara banavA kara usa para dhvaja daNDa pratiSThA 9001 ru. kI bolI boLakara zrI jeThamalajI kezarimalajI karADiyAvAloM ne karavAI hai / usa samaya pU. nemisUrijI ma. sA. ke samudAya ke pUjya paMnyAsa zrI kunda kunda vijayajI ma.sA. bhI yahAM upasthita the| navapada lakSmI nivAsa dharmazAlA vikrama saMvata 1995 meM pUjya munipravara zrI candrasAgarajI ma. sA. rAjagar3ha cAturmAsa karake punaH ujjaina padhAre yahAM zrI saMgha ke Agraha se caitra mAha kI navapada jI kI olI pUjya gurudevazrI kI nizrA meM huii| isa avasara para bambaI navapada ArAdhaka samAja ke sAtha sAtha mAlave ke 35 gAMvoM ke zrI saMghoM ke dasa hajAra ArAdhakoM ne yahAM olI jI kI ArAdhanA kI thI / ArAdhakoM kI saMkhyA dina pratidina baDhatI jAne lagI [20] For Private and Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir thI ataH navapada ArAdhaka samAja ke suprayatna se yahAM dharmazAlA banavAne kA nizcaya kiyA gyaa| jAmanagara nivAsI zreSThivarya zrI cunnIlAla jI lakhamIcaMdajI ne ru. 10000 kI lAgata se yahAM dharmazAlA bnvaaii| dharmazAlA kAnAma zrI navapada - lakSmI nivAsa dharmazAlA rakhA gayA / dharmazAlA do maMjila pakkI evaM tIsarI maMjila para TIna ke patare lagAkara kula 21 kamaroM kI vizAla dharmazAlA yahAM Aja bhI vidyamAna hai| yahAM tIrthaMyAtrI ko nizulka ThaharAyA jAtA hai / vardhamAna tapa Ayambila khAtA vikrama saMvat 2001 meM pUjya gurudeva zrI kI preraNA se prerita hokara lunajI zrI chaganalAlajI mAru evaM sva zrImatI sundaravAI kI puNya smRti meM unake suputra zrI bAbUlAla chaganalAla mAha isa tIrtha meM 9501 ru. [21] For Private and Personal Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kA vyaya karake zrI vardhamAna tapa Ayambila bhavana kA navanirmANa karavAyA / usa samaya yahAM AThama aura caudasa ko Ayambila hote the tathA prati varSa donoM olI hotI thI / vikrama saMvat 2023 meM pUjya munirAja zrI abhyudayasAgara jI ma. sA. kI preraNA se yaha vardhamAna tapa Ayambila khAtA pratidina ke liye cAlU kiyA gayA / bhojana zAlA vikrama saMvata 2001 meM yAtriyoM kA AvAgamana adhika bar3ha jAne se vyavasthApakoM ne isa tIrtha meM suvidhA ko dRSTi se yAtriyoM ko sAtvika [22] For Private and Personal Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhojana prApta ho sake isa hetu bhojanazAlA kA nirmANa karavAne kA nizcaya kiyaa| yahAM ke jAgRta adhiSThAyakoM ko mehara se bar3havANa nivAsA zreSThivarya zrI kAntilAlajI jIvanalAlajI avajo ne bhojanazAlA banavAkara 'zrI pArvatIbAI jaina bhojanazAlA' kA nAma likhavAkara saMsthA ko samarpita kii| sAtha hI yahAM yAtrArtha Ane vAle yAtriyoM ko eka TAima kA bhojana nizulka hetu 11000 rupaye kI sthAI rAzI bhI saMsthA ke saMcAlakoM ko samapita kI thii| bhojanazAlA Aja paryaMta cAla hai Aja bhI yahAM yAtrArtha Ane vAle yAtriyoM kA eka TAima niHzulka bhojana diyA jAtA hai / vaha bhojanazAlA zrIvardhamAna tapa Ayambila bhavana kI dUsarI maMjila para hai / upAzraya kA nava nirmANa zrIpAla-mayaNA sundarI ke ArAdhanA sthala para punaH zrI siddhacakrajI kA vizAla nayanAramya paTTa kI pratiSThA hone se puna: yaha jinAlaya zrI siddhacakArAdhana tIrtha ke nAma se prasiddha hone lagA thaa| yAtriyoM ke sAtha-sAtha pUjya munibhagavantoM kA tathA sAdhvIjI mahArAjoM kA AvAgamana bhI bar3hane lagA / dUra-dUra se zramaNavarga yAtrArtha yahAM Ane lge| usa samaya yahAM manivaroM ko ThaharAne ke liye eka jIrNa makAna thA / vahIM munibhagavanta Thaharate the / suvidhA nAma kI koI vyavarathA yahAM nahIM thI / saMsthA ke saMcAlakoM ko pUjya AcAryadeva zrI candrasAgara sarIzvarajI mahArAja sAheba ne pauSadhazAlA ke navanirmANa ke liye prerita kiyaa| __ per3ho ke saMcAlaka zrI mAMganIrAmajI magIlAla jI siroliyA ne AcArya deva zrI ke upadeza se prerita hokara upAzraya kA nirmANa karane ke liye apanI taiyArI batAI gurudeva ke mArgadarzana meM vikrama savaMta 2017 meM rupaye / 8000 kharca karake upAzraya bhavana kI eka maMjila taiyAra ho gii| isase yahAM padhArane vAle manivaroM ko atyadhika suvidhA ho gii| pUjya AcArya deva zrIcandrasAg2ara sUrIzvarajI ke upadeza se ujjaina kalakattA, ahamadAbAda, bambaI, Adi sadgRhasthoM kI lakSmI se upAzraya bhavana ke upara dUsarI aura tIsarI maMjIla ru. 70,000 kharca karake banAI gii| [23] For Private and Personal Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jJAna mandira upAzraya, jJAna mandira evaM dharmazAlA vikrama saMvat 2019 me pUjya AcArya deva zrIcandrasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ne isa tIrtha me eka vizAla jJAna mandira banavAne kA saMkalpa kiyaa| thor3e hI dinoM meM Apane upAzraya bhavana kI tIsarI maMjIla para "AcArya zrI candrasAgarasUri jaina jJAna mandira" kI sthApanA kI / Aja bhI vaha jJAna mandira yahAM vidyamAna hai pUjya AcAryadeva gurudeva kI bhAvanA sAkAra ho rahI hai / vidyAvIra zreSThivarya zrI kundanamalajI mAru ne isa jJAna mandira ko khUba hI sajAyA hai / pUjya gurudeva paMnyAsa pravara zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. ne isa jJAnamandira ko vizAla karane hetu saMvat 2013 meM kundanamalajI mAru ko prerita kiyA thA / Apake upadeza se zrI kundanamalajI mArU ke suprayAsa se yahAM jJAnamandira ko rAjamArga taka Age bar3hAne ke liye prayatna cAlU kiyA gayA / nIce se jIrNa makAna kA unhoMne dAnadAtAoM kI madada se do maMjIla taka nava nirmANa karavAyA jisase upAzraya bhavana do maMjila taka lambA aura vizAla ho gayA / kintu jJAnamandira ko vizAla banAne kI bhAvanA pUrNa na ho sakI anAyAsa hI vidyAvyasanI zrImAna kundanamala jo mAru paraloka kI lambI yAtrA para cala diye / va kArya vahIM sthira ho gayA / per3hI ke saMcAlakagaNa usa kArya ko pUrNa karane kI yojanA banA rahe hai jo alpa samaya meM zAsana devoM kI kRpA se pUrNa hogI / [24] For Private and Personal Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . Aja vartamAna samaya meM jJAnamandira meM 15.000 jaina dharma ko durlabha pustakeM haiM / tathA hastalikhita alabhya grantha lagabhaga 4000 kI saMdhyA meM vidyamAna hai| isa jJAnamandira kA udAravAdI uddezya rahA hai| yahAM anya vaidika .. jyotiSa .. islAma .. sikkha ...IsAI Adi dharmoM ke bhI dharmagrantha saMgrahita kiye gaye haiN| , vidvAnoM kA mata hai ki madhyapradeza meM itanI bar3I jaina lAyabrerI anya kahIM bhI nahIM hai| Aja bhI yahAM jaina ajaina aneka sajjana pI. eca. DI. Adi ke adhyayana hetu Ate haiM unheM samucita vyavasthA upalabdha karAI jAtI hai / ___ vikrama saMvat 2000 meM pUjya gurudeva panyAsapravara zrI candrasAgarajI mahArAja so. ke sadupadeza se bhojanazAlA ke upara per3hI ke mukhya saMcAlaka zrI amaracandajI chaganIrAmajo siroliyA ne ru. 5001) kA sthAI koSa per3hI para jamA karavAkara apanI sva. suputrI kI smRti meM ujjaina ke bAlaka bAlikAoM ke dhArmika adhyayana hetu yahAM "zrI mAmakuvara jaina kanyAzAlA kI sthApanA kI thii| jo mAja taka bhI cAlU hai| candraprabhasvAmI jinAlaya kA jIrNoddhAra pUjya gurudeva vikrama saMvat 1990 meM sarvaprathama ujjaina meM padhAre the taba yahAM mukhyatayA tIna jinAlaya the| zrI mUlanAyakajI RSabhadevajI kA jinAlaya zrI candraprabhasvAmI jinAlaya evaM zrI mahAvIrasvAmI jinAlaya / vaise to tInoM mandira jIrNa hI the kintu zrI candraprabhasvAmIjI kA jinAlaya lakar3I kA banA huA thaa| lakar3iyA sar3a cukI thii| usa samaya jo lakar3iyA atyanta sar3a gaI thI unheM badala dI gaI thI va jinAlaya yor3A vyavasthita kara diyA thaa| .. vikrama saMvat 2019 meM pUjya AcAryadeva zrI candrasAgara sUrIzvarajI ma. sA. kI preraNA se prerita hokara per3hI ke saMcAlakoM ne zrI candraprabhasvAmIjI ke jinAlaya kA punaH jIrNoddhAra kArya prArambha krvaayaa| nIce se upara taka lakar3iyAM thI unheM nikAlakara patthara kA jinAlaya banavAne kA nizcaya kiyA gyaa| yaha jIrNoddhAra kArya ahamadAbAda jorNoddhAra kameTI kI sahAyatA se pUrNa huaa| tIna zikharoM se suzobhita raMga maMDapa ke gummajoM se raliyAmanA yaha jinAyala ati darzanIya ho gyaa| mUla gummaja ati vizAla hai| mUlanAyaka zrI candraprabhasvAmIjI kI punaH mUlanAyaka tarIke se pUjya AcAryadeva ne pratiSThA krvaaii| [25] For Private and Personal Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI kezariyAnAtha mahAtIrtha pUjya AcAryadeva zrI candrasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ke mana meM varSoM se eka bhAvanA thI ki yahAM varSoM pahale kezariyAnAtha prabhu virAjamAna the ataH kezariyAnAtha prabhu kI Abehuva pratimAjI yadi yahAM hove to navapada kI ArAdhanA karane vAle bhAvikoM ko ArAdhanA meM bhAvollAsa jAgRta hove pUjya AcAryadeva kI bhAvanA vikrama saMvat 2016 meM sAkAra hone lagI Apane per3hI ke saMcAlakoM ko zrI kezariyAnAtha mahAtIrtha kI punaH sthApanA hetu prerita kiyA saMcAlakoM ko gurudeva para anahada zraddhAthI ataH sabhI ne mahAtIrtha kI sthApanA hetu kamara kasI / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pUjya AcAryadeva ke upadeza se zrI kezariyAnAtha mahAtIrtha ke jinAlaya hetu vikrama saMvat 2016 meM poSa bidI 6 dinAMka 20-1-60 ke zubha dina prAtaH zreSThivarya zrI nemIcanda tArAcanda kI suputrI bAlabrahmacAriNI kumArI vimalAbena ke zubha kara kamaloM se khAda muhUrta karavAyA gyaa| usI varSa meM eka mAha pazcAta mahA bidI 6 guruvAra dinAMka 18-2-60 ke zubha dina prAtaH ghoghA nivAsI zreSThivayaM zrI kAntilAlajI mohanalAlajI zAha ke karakamaloM dvArA isa mahAtIrtha kA zilAropaNa kiyA gayA / zilAropaNa ke dina se hI mahAtIrtha kA kArya dhar3Ake banda cAlU ho gyaa| aneka kArIgaroM ne apanI chinI hathor3I se mahAtIrtha ko AkAra pradAna karanA prArambha kiyA / pUjya AcArya deva ne bhagavAna zrI kezariyAnAtha prabhu kI pratimA hetu jayapura se kArIgara bulavAye va unheM samajhA kara ghulevA bheje / jahAM ujjaina ke ho mUla kezariyAnAtha prabhu virAja rahe the| kArIgaroM ne vahAM virAjamAna kezariyAnAtha jI kI pratimA jI kA bArIkI se nirIkSaNa kiyaa| pratimAjI kA sAija pratimAjI kI moTAI, lambAI cor3AI kA mApa liyA pratimAjI kA Abehuba citra lekara kArIgaroM ne pUjya AcAryadeva zrI ke. mArgadarzana meM zyAmavarNI Arasamaya pratimA ko AkAra pradAna kiyaa| pUjya AcAryadeva ke upadeza se prerita hokara zreSThivarya hajArImalajI biradIcandrajI kI dharmapatnI rambhAbena ne rUpaye 4000 kI rAzI pradAna karake zrI kezariyAnAtha prabhu kI pratimA bharabAne kA lAbha liyA / [26] For Private and Personal Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAtIrtha kA kArya vyavasthita aura jaldI pUrNa ho isa irAde se isa navanirmANa kA kArya ahamadAbAda meM derAsara jIrNoddhAra kameTI ko sauMpa diyA gyaa| ahamadAbAda jIrNoddhAra kameTI ke TrasTIyoM ne pUjya AcAryadeva ko AjJA aura mArgadarzana se jinAlaya kA kArya alpa samaya meM pUrNa kara diyaa| zrI RSabhadeva chaganIrAma per3hI ke saMcAlakoM ne nUtana jinAlaya meM bhagavAna kezariyAnAtha prabhu kI aMjanazalAkA - pratiSThA pUjya AcArya deva ke upadeza se prerita hokara vikrama saMvat 2019 meM karavAne kA nizcaya kiyaa| sva. hajArImalajI biradIcandajI kI dharmapatni rambhAvena aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava ke kharca hetu rupaye 11000 per3hI ko samarpita kiye| aMjanazalAkA pratiSThA ke mahotsava kA bhAratavarSa ke sabhI zrIsaMgha lAbha le sake isa hetu aMjanazalAkA pratiSThA mahotsava AmantraNa patrikA chapavAkara sabhI jagaha bhejI gaI / usa samaya pratiSThA mahotsava 11 dina kA huA thaa| AcAryadeva zrI candrasAgarasUrIzvara - jo ma. pU. upAdhyAya zrI devandrasAgarajI ma. sA. pUjya muni zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. Adi 22 ThANA tathA pUjya sAdhvI zrI manohara zrIma. sA. zrI phalguzrIjI ma. sA zrI indu zrI jI ma. Adi 50 ThANA kI upasthiti meM pUjya AcAryadeva ne vaizAkhasudI 10 dinAMka 14-5-1962 ke zubha dina prAta: sTe. TA. 7-20 baje aMjanazalAkA vidhi prArambha kI thI / usake mAtra 1 ghaNTe bAda hI AcAryadeva ke varada haste OM puNyAhaM puNyAhaM ke uccAra pUrvaka bhagavAna zrI kezariyAnAtha prabhu ko grAdInazIna rupa pratiSThA vidhi huI thI / pU. candrasAgara surIzvarajI ma. sA. zrI kezariyAjI kI pratiSThA karate huve For Private and Personal Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhagavAna zrI kezariyAnAtha jI ko gAdInazIna kA lAbha 4001 rupaye meM, dhvajadaNDa caDhAne kA lAbha 851 ru. meM tathA suvarNa kalaza caDhAne kA lAbha 625 rupaye meM bambaI nivAsI zAha kAntilAla mohanalAla ne prApta kiyA thA / basa usI dina se yaha zrIpAla mayaNA sundarI kI ArAdhanA sthala para zrI siddhacakArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha ho gayA / anya jinAlayoM kA jIrNodhdAra vikrama saMvat 2019 meM zrI kezariyAnAtha prabhu tathA candra prabhu svAmI kI pratiSThA hone ke bAda AcAryadeva kI bhAvanA zrI mahAvIra svAmI tathA zrI RSabhadevajI ke jinAlaya kA jIrNodhdAra karAne kI bhAvanA jAgRta huii| vaise to ApakI bhAvanA vaSoM se tho ki deharA khir3akI khArAkumA mandiroM kA maiM jIrNodhdAra kraauuNgaa| ve eka eka jinAlaya kA jIrNodAra karate rahe / aba unhoMne zrI RSabhadeva jI kA jinAlaya tathA zrI mahAvIra svAmI ke jinAlaya kA jIrNodhdAra ke liye pahala kI kintu AcAryadeva kA svAstha usI varSa se bigar3a gayA aura thor3e hI samaya meM AcAryadeva samAdhi pUrvaka sUrata nagara meM paraloka kI kaThina yAtrA ke yAtrI banakara cale gaye / gurudeva kI bhAvanA ko unake hI anahada kRpApAtra ziSyaratna pUjya munirAja zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. tathA pUjya muni zrI navaratnasAgarajI ma. sA. ne dhyAna para lekara donoM mandiroM kA jIrNodhdAra karane ke liye saMcAlakoM ko punaH utsAhita kiyaa| yahAM pUrva meM zrI RSabhadevajI kA jinAlaya vAle pASANa kA banA huA thA kintu atyanta jIrNa ho gayA thA / tathA zrI mahAvIra svAmI jI kA jinAlaya lakar3I kA banA huaa| vaha bhI atyanta jIrNa ho rahA thA tilaghara me zaMravezvara pArzvanAtha prabhu virAja rahe the vaha bhI atyanta jinAlaya jIrNa ho rahA thA / pUjya gurudeva munirAja zrI abhyudayasAgara jau ma ne vikrama saMvata 2023 meM zrImahAvIra svAmI ke jinAlaya kA nirmANa kArya nIMva se hI prArambha karavA diyaa| zrI RSabhadeva jI ke jinAlaya kA jIrNodhdAra bhI usI samaya prArambha huaa| sAtha hI vikrama saMvat 2023 meM gurumaMdira kI khAda muhUrta bhI pUjya munirAjazrI kI preraNA se huaa| tInoM jagaha kA kArya tIvragati se hone lagA / [28] For Private and Personal Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikrama saMvat 2034 meM tilaghara meM virAja rahe bhagavAna zrI zaMkhezvarapAzrvanAtha prabhu ke jinAlaya kA khAda muhUrta bhI pUjya munirAja zrI abhyudayasAgarajI ma. sA. kI preraNA se gautamapurA nivAsI zreSThivarya zrI manasukhalAlajI maMDovarA ke suputra dIkSArthI zrI paMcamalAlajI maMDovarA ke karakamaloM se karavAyA gyaa| .. tInoM jinAlaya tathA gurumandira kI puna: pratiSThA vikrama saMvatU 2034 ke phAgaNa bidI 2 ko pUjya manirAja zrI abhyudayasabarajI ma. sA. tathA pUjya munirAja zrI navaratnasAgarajI ma. muni zrI apUrvaratnasAgarajI ma., munizrI minaratnasAgarajI ma., muni zrI jayaratnasAgarajI ma., muni zrI jitaratnasAgarajI ma., muni zrI candraratnasAgarajI ma. tathA nUtanadIkSita muni zrI muktiratnasAgarajI ma. Adi munimaMDala evaM sAdhvIjI zrI phalguzrIjI ma. sAdhvIjI zrI induzrIjI ma. Adi ThANA 50 ko nizrA meM mahotsava pUrvaka sAnaMda sampanna huI thii| tIrtha kI vartamAna sthiti zrIpAla mArga, khArAkuA sthita mukhya rAjamArga para uttara sammukha vizAla mukhya dvAra banA huA haiN| dvAra patthara kA majabata banAyA gayA hai jisake upara nagArakhAnA banAyA gayA hai| dvAra ke dAI ora per3hI kA mukhya kAryAlaya hai| Age calakara eka choTA sA cauka hai| usake sAmane bhavya vizAla tIna maMjila upAzraya bhavana hai / nIce talamaMjIla vyAkhyAna hAla tathA upara pUjya munirAjoM ko Thaharane hetu vizAla hAla haiN| tIsarI maMjIka para jJAnamandira hai| per3hI ke pAsa hI natana "AnaMda candra-abhyudaya ArAdhanA bhavana" banA huA hai / isa upAzraya ke pAsa ho eka patalI g2alI hai jisase lagI huI vizAla tIna maMjIka "navapada lakSmI nivAsa" dharmazAlA kI imArata hai / usake sAmane vizAla evaM suramya khullA cauka hai / jo ki mAravala ke dAne se jar3A huA hai / dharmazAlA ke ThIka sAmane hI "zrI vardhamAna tapa Ayambila bhavana tathA zrI pArvatIbAI bhojana zAlA kI tIna maMjIla imArata hai| cauka ke madhya se jinAlaya meM praveza hetu mArabata kA kalAtmaka vizAla mukhya dvArA hai| mukhya dvAra se lagA hamAhI saMgamaramara se maDhA huA vizAla khulA cauka hai / mukhya dvArA kI bAIM tarapha kone meM tIkaghara meM jAne kA mArga hai| sAtha hI upara ke jinAlayoM meM jAne ke liye sIDhiyAM hai| [29] For Private and Personal Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sIDhiyAM utarakara nIce jAne para bhagavAna zrI zaMkhezvara pArzvanAtha kA jinA - laya AtA hai jinAlaya meM tIna pratimAjI haiN| bhagavAna zrI zaMkhezvara pArzva prabhu kI pratimA adbhuta aura alaukika hai| jisa para zilAlekha nahIM hai kintu pratimA bhAratabhara meM bahuta prasiddha hai| pratimANI prAcIna pratIta hotI hai| pratimA jI kasoTI kI pratita hotI hai| kula tIna pratimAjI hai / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI zaMkhezvara pArzvanAthajI coka kI bAI tarapha mulanAyaka zrI RSabhadeva svAmI kA jinAlaya hai / usa jinAlaya ke vizAla gabhAre meM 15 pratimAjI hai / mUlanAyaka zrI RSabhadeva jI prabhu para 1659 kA zilAlekha aMkita hai / isa jinAlaya meM pAMca tigaDe yAne tIna tIna pratimAjI virAjamAna hai| mUlanAyaka jI kI dAI tarapha zrI RSabhadeva jI kI arraf vizAla pratimA jo tathA bAI tarapha zrI pArzvanAtha prabhu jI ko zyAmavarNI vizAla pratimAjI virAjamAna hai / ye donoM pratimAjI bhI prAcIna pratita hotI hai| zilAlekha hai kintu paDhane meM nahIM Ate hai / raMgamaNDapa meM Adideva zrI mUlanAyaka jI ke gaNadhara zrI puNDarika svAmI kI pratimA abhI gokhale meM virAjamAna kI gaI haiN| jinAlaya kI bhIteM evaM sthamvoM para Arasa mar3hA huA hai / isa jinAlaya kA jIrNodvAra vikrama saMvata 2034 meM huA hai / mUlanAyaka jo ke jinAlaya ke upara zrI mahAvIrasvAmIjI kA jinAlaya hai mUlanAyaka bhagavAna kI pratimA mahArAja samprati kAlIna | samprati rAjA ke cinha pratimAjI para maujada haiM kula 6 pratimAjI birAjamAna hai / [30] For Private and Personal Use Only *
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI mUlanAyakajI RSabhadevajI kA jinAlaya mUlanAyaka prabhujI se lagA huA zrI mahAvIra svAmI kA jinAlaya hai| jahAM mUla gabhAre meM kula 5 pratimA jI haiN| mUlanAyaka zrI mahAvIra svAmIjI sampratirAjA ke bharAye gaye hai mUlanAyaka kI dAIM aura bhI mahAvIra svAmI kI pratimAjI virAjamAna hai jisapara 1336 kA lekha aMkita hai / zilAlekha anusAra 710 varSa prAcIna pratimAjI hai sAmane kI ora tigaDA hai tathA donoM tarapha dIvAla meM eka eka gokhalA haiN| dAIM ora ke gokhale meM 1695 ke lekha vAlI zrIvAsupUjya svAmIjI kI prAcIna pratimAjI virAjamAna haiM / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mahAvIra svAmI raMgamaNDapa meM bhagavatI devI zrI padmAvatI mAtA kI pratimA virAjamAna hai| zrI mahAvIra svAmI jinAlaya kA jirNodvAra vikrama saMvat 2034 meM pUrNa huvA thA / [31] For Private and Personal Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2003808 3:6 zrI RSabhadevajI evaM zrI mahAvIra svAmI ke jinAlaya kA eka manorama dRzya - isI jinAlaya ke upara bhI mahAvIra svAmI jI kA jinAlaya hai| pratimAeM bhati prAcIna pratIta hotI hai / pratimA isa jinAlaya meM kula tIna haiM / ye pratimAeM samprati kAlIna pratIta hotI hai| __ zrI mahAvIra svAmI jinAlaya se lagA huA hI guru mandira hai jisameM bhagavAna zrI mahAvIra svAmI ke prathama gaNadhara zrI gautamasvAmIjI kI pratimA virAjamAna hai / eka tarapha AgamoddhAraka A. bha. zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. kI pratimA hai / tathA dUsarI tarapha mAlavo. dAraka A. deva zrI candrasAgarasUrIzvara jI ma.sA. kI pratimA hai| jinakI pratiSThA vikrama saMvat 2034 meM huI hai| guru mandira, khArAMkuA zrI mahAvIra svAmI jinAlaya ke sAmane hI zrI siddhacakrArAdhana tIrtha mandira hai jahAM tIna zikharavAlI nayanaramya deharI meM zrIpAlarAjA R ecent 3888888 [32] For Private and Personal Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evaM mayaNA sundaroM sahita navapada siddhacakrajI kA vizAla sundara evaM AkarSaka paTTa hai / isI sthAna para prativarSa do olI hotI hai / Fa mukhyadvAra kI dAhinI tarapha tIrthapati zrI kezariyAnAtha prabhu virAjamAna haiM / pratimAjI ati AkarSaka evaM vizAla hai zyAmavarNI parikara sahita pratimA jI kI khAsa vizeSatA to yaha hai ki isa pratimA ke mastaka ke pIche keza ko laTeM haiM jo ki donoM kandhoM para laTaka rahI haiN| bhagavAna zrI RSabhadeva jI ne saMyama lete samaya jaba loca karanA prArambha kiyA thA aura cAra muSThi loca kara lene para indra mahArAjA ne prabhu se prArthanA kI thI he svAmin zrI kezariyAnAtha jI Apake pIche ke keza jo ki kandhe para laTaka rahe haiM ye bar3e hI AkarSaka aura ramaNIya laga rahe haiM ataH inheM aise hI rahane dIjiye / taba prabhujI ne bhI indra kI vinaMti mAnya rakhakara pIche ke keza kA loca nahIM kiyA thaa| pratimAjI meM bhI yahI darzAne kA prayatna kiyA gayA hai| kula milAkara pratimAjI darzanIya, baMdanIya sAtha hI durlabha bhI hai / zrI kezariyAnAtha prabhu ke jinAlaya ke upara mahAvIrasvAmIjI kA jinAlaya hai pratimAjI parikara yukta hai / zrI kezariyAjI jinAlaya se lagA huA tAmrapatra Agama bhaNDAra nirmANAdhIna hai jo ki gacchAdhipati pUjya AcArya deva zrI devandrasAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI preraNA se prArambha huvA thA / abhI usakA kArya pU. AcArya deva zrI daulatasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM cala rahA hai| yahAM bhaNDAra ke bIca paMcama gaNadhara zrI sudharmA svAmI jI kI pratimA virAjamAna karane kI yojanA hai| Agama bhaNDAra se lagA huA hI dhAtu kI pratimAjI kA jinAlaya hai jo ki makAna ke kamare jaisA hai| usameM 57 pratimA jI hai / [33] For Private and Personal Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhAtu pratimAjI ke pAsa hI adhiSThAyaka deva zrI mANIbhadravora kA sthAna hai| yahAM maNIbhadra jI sthApita haiM / sindUra lagAkara mANIbhadrajI kI pratimA jI yahAM hAthI vAle bAbA ke nAma se prasiddha hai| yaha pratimAjI ati camatkArI hai| yahAM aneka jaina arjana colA car3hAte haiN| motI jharA ke rogI yahAM Akara mAna karate haiM va unheM pratyakSa phala kI prApti bhI hotI hai| zrI mANIbhadravIra mANImadravIra ke pAsa hI candraprabhasvAmIjI kA tIna zikharoM se yuktaM jinAlaya hai / madhya meM zrI candraprabhasvAmI jI mUlanAyaka hai| eka 333333 8 PHUL 25 595354 RE aneka zikharoM se yukta tIrtha kA manorama dRzya tarapha dhAtu ke 15 iMca ke ajItanAtha jI mUlanAyaka haiN| dUsarI tarafa zrI pArzvanAtha prabhu jI mUlanAyaka jI haiM isa jinAlaya meM kula 30 pratimAjI haiN| [34] For Private and Personal Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir malanAyaka zrI candraprabhasvAmI jI ko pratimA 1659 kI yahAM virAjamAna hai malanAyakajI ke AsapAsa donoM tarapha eka-eka pratimAjI chor3akara 1293 ke lakha se aMkita pArzvanAtha prabhu kI pratimA donoM tarapha haiN| donoM pratimAjI eka jaisI hI, phaNoM se yukta addhitIya hai / dhAtu kI pratimAjI zrI ajItanAtha prabhu ke donoM tarapha sampratirAjAke cinha * vAlI pratimAeM haiN| DAbI tarapha zrI nemizrI candraprabha svAmIjI nAtha prabhujI kI pratimA jI hai jisa para 1324 kA lekha aMkati hai| mUlanAyaka jo zrI candraprabhasvAmI ke dAIM tarapha divAla meM gokhalA hai jisameM zyAmavarNI 9 phaNA vAlI pratimA aSTa pratihAryo se yukta haiN| gAdo ko donoM tarapha strIyoM kI AkRti ubharI huI hai / pratimAjI atiprAcIna hai jisa para lepa kiyA gayA hai / pratimAjI darzanIya hai| mUlanAyaka jI ke Asa pAsa zrI mahAvIra svAmojI tathA zAntinAthajI kI pratimAjI virAjamAna hai jo ki samprati kAlIna hai| __ mUlanAyaka jo kI dAIM tarapha zrI pArzvanAtha jI mUlanAyaka hai| jo ki samprati kAlIna hai / pratimAjI zvetavarNI 9 phaNoM se yukta hai| unakI dAIM tarapha zrI AdinAtha jI kI pratimA jI hai jo ki samprati kAlIna pratimA hai| usake pAsa zyAmavarNI 7 phaNoM se yukta hai| nAgarAja ke phaNoM para hAtha TikAye pratimAjI AkarSaka lagatI hai| usake pAsa punaH samprati kAlIna Adizvara prabhu kI pratimAjI hai| dAIM ora kone meM sAta phaNoM se yukta zyAma pArzvanAthajI kI pratimA zIlA meM upasAI gaI hai| pratimAjI para lepa kiyA gayA hai| bAI tarapha dIvAla meM gokhalA hai usameM zvetavarNI vizAla pratimAjI pAva nAthajI kI hai jo ki phaNa rahita hai jisa para dasamukha saMvata 48 kA zilAlekha aMkita hai| zrI pAzvanAthajI [35] For Private and Personal Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI candraprabhasvAmIjI jinAlaya ke bAhara gokhale meM mugala samrATa akabara pratibodhaka AcArya mahArAjAdhirAja zrI vijayahIrasarijI mahArAja sAheba kI pratimAjI pratiSThita hai| zrI candraprabhasvAmIjI jinAlaya ke upara zrI ghaNTAkarNa mahAvIra deva kA mandira hai| inakA mUla spAna mahuDI (gujarAta) meM hai| yahAM bhI bhaneka bhakta Akara ghaNTAkarNa deva kI bhakti dvArA manavAcchita prApta karate haiN| zrI ghaNTAkarNa deva samyaka dRSTi deva haiM aisI kiMvadaMtI haiN| zrI siddhacakArAdhana-kezariyAnAtha mahAtIrtha ke darzana vaMdana hetu bhAratabhara se hajAroM yAtrI prativarSa yahAM Ate haiN| prati dina yahA~ yAtriyoM kA AvAgamana hotA rahatA hai| . prastAvita zrI pradipakumAra vADIlAla gAMdhI jaina vidyAlaya . . san 1970 meM zrI sidhdacakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIryodhdAraka pUjya AcAryadeva zrI candrasAgarasurIzvara jI ma. sA. kI preraNA se prerita hokara bambaI ghATakopara nivAsI zrI vADIlAla caturbhaja gAMdhI ne zrIpAla mArga para sthita 70/105 phuTa kI vizAla bhUmI jo ki akabara bilDIMga ke nAma se jAnI jAtI hai / use saMsthA ko 'zrI pradipakumAra vAhIlAla gAMdhI jaina vidyAlaya" banavAne ke liye dAna meM dii| pUjya munirAja zrI abhyudayasAgara jI ma. kI preraNA se prerita hokara zrI vADIlAla caturbhuja gAMdhI ne akabara bilDIga kA dAna saMsthA ko upAzraya bhavana hetu dAna kiyaa| vahAM zrImatI bhAnumatibena vADIlAla gAMdhI zrAvikA upA: zraya kA nirmANa kiyA jAnA hai zIghrAti zIghra vahAM upAzraya navanirmita hogaa| iti zrI siddhacakrArAdhana-kezariyAnAtha - mahAtIrtha itihAsa [36] For Private and Personal Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // zrI avaMtikA pArzvanAthAya namaH // zrI avanti pArzvanAtha mahAtIrthaM muni zrI jinaratnasAgara, dAnIgeTa, ujjaina ma. pra. pIna 456006 For Private and Personal Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . zrI avanti pArzvanAtha mahAtIrtha avantikAnagarI meM jIvita svAmI kI pratimAjI ke darzanArtha AcArya AyamahAgiri evaM Arya suhastisUri jI apane 500 sAdhuoM ke sAtha padhAre the / AyaMmahAgiri ke bar3e hone para bhI gaccha kA bhAra mAyaMsuhastisUri jI bahana kara rahe the| unhoMne ujjanI meM Thaharane kI jagaha yAcane hetu do munivaroM ko nagara meM bheje| una dinoM avantikA nagarI kAphI samRddha thii| kAphI dUra se hI nagarI kI vizAla aTTAlikAeM, gaganacumbI devAlaya evaM bhavana ko / phaharAtI dhvajAaiM isa nagarI kI samRddhi ko dRSTigocara karavA rahI thii| donoM munirAja vikhyAta zreSThi avantisukumAla kI havelI para pahace avantitukumAla to bhautika sukha meM DUbA huA thA / apanI . battIsa devAGganA sadRzya patniyoM ke sAtha mahala meM hI nivAsa karatA paa| usake mana meM usakI patniyAM hI sarvasva thiiN| jagata to mAnoM zUnya hI thaa| ghara kI sAra sambhAla usakI mAtA bhadrA hI karatI thii| vyApAra munIma gumAstoM ke bharose hotA thaa| donoM muni seThAnI bhadrA kI havelI para pahuce to bhadrA bhAva vibhora ho gii| "padhAro gururAja ... padhAro....!" bhadrAmAtA ne munivara ko baMdanA kii| munivara ne kahA-"zrAvikA ! AcArya mAryasahastisarijI apane pAMcaso ziSyoM ke sAtha jIvitasvAmI ke darzanArtha padhAra rahe hai| unhoMne hameM bhejA hai pasati yAcanA ke liye|" | "padhAro gurudeva ! mere yahAM vAhanazAnA meM bahuta jagaha hai| merA bhAgana pAvana karo...;, bhadrAmAtA ne harSavibhora hote hue kahA donoM munivara bhI gurudeva ko lene hetu nagarI bAhara cale gye| sabhI munivara bhadrA seganI kI havelI kI ora cala diye| bhadrA seThAnI ne vAhanazAlA kI saphAI karavA dii| jaina zAsana ke / [38] For Private and Personal Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrATasama Arya suhastisUri jI bhadrA seThAnI kI havelI meM Akara Thahara gaye / bhadrA mAtA ke harSa kA pAra na rahA / dina to bIta gayA / rAtrI prAraMbha huI / munivaroM ne Avazyaka kriyAeM karane ke bAda svAdhyAya prArambha kiyaa| munivRMda ke mukha se mukharita hone vAlI amRtavANI sama jinavANI rAtrI ke sannATe meM - dUra-dUra taka dhvanita ho rahI thI / havelI kI uparI maMjila para havelI kA svAmI avantisukumAla apanI battIsa patniyoM ke sAtha viSaya bhogoM meM rata thA / use yaha bhI jJAta nahIM thA ki usakI havelI meM jaina zAsana ke samrATa sUrIzvara virAja rahe haiN| hAM... kahAM se jJAta hogA ? use to yaha bhI jJAta nahIM thA ki kaba sUrya udita hotA haiM aura kaba asta hotA hai yaha bhI jise mAlUma nahIM ho use sUrivara kA Agamana kaise jJAta ho sakatA hai| avantisukumAla patniyoM ke sAtha bhoga-vilAsa ke sukhoM meM lona thA ki usake kAno meM munivRMda ke madhura svara TakarAye / eka - sI AvAja, eka-sA svara, eka sI tALa...! kSaNabhara ke liye avantisukumAla vicAra meM par3a gayA / yaha madhura dhvani kahAM se A rahI hai isa nIrava zAnta rAtrI meM....? patniyoM ko zAnta karake avantisukumAla svAdhyAya kI madhura svarAvaliyA~ sunane meM masta ho gayA / svAdhyAya thA devaloka ke varNana se bharapUra | devaloka me nalinI gulma vimAna kA varNana sunakara avatisukumAra vicAra sAgara meM gote khAne lagA "maiMne aisA varNana pahale kabhI sunA hai yA anubhava kiyA hai|" eka cingArI camaka kara calI gaI / usI vakta avantisukumAla ko jAtismaraNa jJAna ho gayA / "hAM yaha to mere hI pUrvabhava ke sthAna kA varNana hai / " itane zabda avantisukumAla ke mukha se mukharita huve aura vaha hoza kho baiThA / patniyAM ghabarA gii| sabhI ne milakara zItoSacAra kiye to avantisukumAla hoza meM AyA / aba sArA nalinI gulma vimAna use spaSTa dikhAI diyA / svAdhyAya kI madhura dhvaniyAM abhI bhI vaisI hI sunAI de rahI thIM / avasisukumAla ne usI kSaNa sevaka ko bulAkara pUchA "arijaMya....! yaha madhura svaroM kI dhvaniyAM kahA~ se A rahI hai.... ? [39] For Private and Personal Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sevaka ne uttara diyA "zreSThin | ApakI havelI meM hI jaina zAsana ke samrATa Arya mahAgirijI evaM Arya suhastisUrijI virAja rahe haiM / Aja prAtaH hI padhAre haiM ve / unakA ziSyavRnda svAdhyAya kara rahA hai usakI dhvani sunAI de rahI hai yaha .... " avantisukumAla ke Azcarya kA pAra na rhaa| ye munijana kahAM se jAnate hai usa malinI gulma vimAna ko....! avazya hI ye vahA~ gaye hogeM kahA~ devabhava kA sukha aura kahAM mAnava jIvana kA sukha / jamIna AsamAna kA pharka hai / maiM punaH usI sukha ko prApta krugaa| Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nalinI gulma vimAna ke sukhoM ko pAne ke liye vaha eka bacce kI taraha macala uThA / usI kSaNa vaha khar3A huA to patniyoM ne pUchA"nAtha....! Apako abhI kyA huA thA...? aura bhApa kahA~ jA rahe ho....?" "tuma yahIM raho...! maiM abhI AtA hUM...." avantisukumAla apane kakSa se nikalakara sIr3hiyAM utarakara vAhanazAlA meM AyA / munivRnda svAdhyAya meM magana the| bhavantisukumAla sIdhA hI AcArya Arya suhastisUrijI ke pAsa phuNcaa| AcArya zrI ke pairoM meM namana karake bolA 1 he karuNAsAgara prabhu / abhI Apa jo madhura svaroM meM pharamA rahe the / vaha kahAM kA varNana hai ? kyA Apa vahAM gaye the ?" AcArya Arya suhastisUrijI ne pharamAyA ** " vatsa ! maiM apane ziSyoM ke sAtha nalinIgulma vimAna ke varNana kA svAdhyAya kara rahA thaa| maiM isa janma meM vahAM kabhI nahIM gayA hU | kintu jinezvara devoM ne jo pharamAyA hai vahI maiM svAdhyAya kara rahA hU~" / 1. "prabhu ! jaisA varNana Apa pharamA rahe ho vaha sabhI maiM anubhava karake AyA hU ! maiM g2ata janma meM nalinIgulma vimAna meM deva thaa| prabhu / maiM puna: vahI jAnA cAhatA huuN| vahAM jAne kA upAya Apa batA sakate ho kyA ?" abanti sukumAla ke dila meM tIvra bhAvanA paidA huI, deva vimAna meM janma lene kI / Arya suhastisUrijI ne kahA "batsa jAne kA upAya maiM jAnatA huu| yadi tujhe [40] devaloka kyA mokSa meM bhI nalinIgulma nAmaka deva For Private and Personal Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vimAna meM jAnA ho to eka mArga hai aura vaha hai saMyama svIkAra / ' "maiM abhI hI vahAM jAnA cAhatA huuN| Apa mujhe cAritra pradAna kIjiye / " avantisukumAla ke mukha se zabda phUTa nikle| Arya suhastisUrijI ne AkAza kI ora dekhaa| madhya rAtrI ho cakI thii| madhyAkAza meM candra bhara yauvana ke thanaganate ghoDoM para savAra thA / AcArya zrI ne jJAna ko upAyoga kiyA / RtajJAna meM unhoMne lAbhAlAbha dekhA to usI kSaNa avantisukumAla ko dIkSA de dii| avantisukumAla muni ne AcArya zrI se kahAM "gurudeva / maiM abhI hI nalinIgalma vimAna meM jAnA cAhatA hU~ ataH mujhe kyA karanA cAhiye ?" AcArya zrI ne jJAnopayoga se jAnakara kahA "vatsa / yadi tujhe vahAM jAnA ho to smazAna meM kAyotsarga meM lIna ho jaanaa| jo bhI kaSTa bhAve tU samabhAva se sahana krnaa|' gurucaraNoM meM namana karake avanti mani zmazAna kI ora cala diye vahAM jAkara anazana svIkAra liyaa| kSiprA kA pAvana kinArA rAtrI ko anekoM vanacaroM se bharapUra thaa| zmazAna meM vAtAvaraNa bhayAvaha to thA hisaka pazuo kI AvAja kSiprA kinAre gUja rahI thii| vahIM dRDhanizcayI muni avanti ne kAyotsarga prArambha kiyaa| rAtrI kA dUsarA prahara bItA hogA ki bhakSa kI talAza meM siyAroM kA jhuNDa bahAM A pahuMcA / muni dhyAna meM the ataH unheM nirjIva samajhakara siyAroM ne muni para dhAvA bola diyaa| unameM eka siyAranI thI jo ki muni ke pIchale janma kI vairiNI thI usane muni ko mahA upasaMga kiyaa| unake hAtha paira mukha para dhAvA bolakara mAMsa khAne lgii| samabhAva meM nalinIgulma vimAna meM jAne kI jijJAsA vAle muni usI rAtrI ko kAladharma ko prApta ho gaye / kSaNoM ke cAritradharma ne unheM. nalinIgulma vimAna meM paidA kara diyaa| __jaba avantisukumAla apane zayanakakSa meM nahIM AyA to usakI patniyoM ne bhadrAmAtA ko rAtrI kI ghaTanA batA kara kahA ki hamAre svAmI kahAM haiM ...?" [41] For Private and Personal Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bahU ke sAtha mAtAbhadrA AcArya zrI ke pAsa pahuMcI / vaMdana karake pUchA: "gurudeva / rAtrI meM merA putra avamti Apake pAsa AyA thA nA ? vaha kahAM hai " ?" .. AcArya zrI ne kahA- "jahAM se vaha AyA thA vahIM calA gayA hai AcArya zrI jJAnI the jJAna se unhoMne rAtrI kI sArI ghaTanA jAna lI thii| mAtA bhadrA kA dila dahala uThA patniyAM macala uThIM tabhI AcArya zrI ne kahA "vaha zmazAna meM anazana kara cukA hai / " bhadrAmAtA bahUoM ke sAtha zmazAna meM gaI vahAM avanti muni ke deha ke Tukar3e Tukar3e dekhakara mAtA tathA bahUoM ne karuNa mAkrandana macA diyA / . isa dAruNya ghaTanA ghaTita hone ke bAda AcArya zrI ke upadeza se pratibodhita hokara mAtA tathA sabhI bahUoM ne eka ko chor3akara kyoMki vaha garbhavatI thI ne saMyama svIkAra kiyA / va muni jIvana kI kaThora sAdhanA prArambha kara dI / garbhavatI patni se jo putra huaa| usakA nAma mahAkAla rakhA gayA / AcArya zrI ko vANI se prerita hokara mahAkAla ne apane pitA kI smRti meM zmazAna meM kSiprA ke kinAre para eka bhavya jinAlaya banavAkara pArzvaprabhu kI pratimA pratiSThita karavAI jo ki avanti pArzvanAtha ke nAma se vikhyAta huI / yaha pitA kI smRti meM banAyA gayA jinAlaya bIra nirvANa kI dUsarI zatAbdI ke anta meM banAyA gayA thA / ' kAla avirata gati se pravAhita hotA hai / mahAkAla ke dvArA nirmita jinAlaya mahAkAla mandira se khyAta hone para kucha jinadharma dve SiyoM ne use ziva mandira banA diyA / prabhu pratimA jI ke Upara ziva liMga sthApana kara ziva pUjA prArambha ho gaI / kA zAsana kAla ratna sidhdasena the For Private and Personal Use Only lagabhaga do zatAbdI taka yaha jinAlaya zivAlaya ke rupa rahA / jaba mAlavapati vIra vikramAditya unakI hI rAjasabhA ke navaratna meM se eka vAdI devasUrijI ke pAsa saMyama svIkAra kara jaina muni dharma kiyA thA / adhyayana karane ke bAda unhoMne socA navakAra maMtra prAkRta me hai aura bahuta lambA hai meM sakSipta meM saMskRta meM isakA anuvAda karadUM / [42] meM pUjAtA AyA to jinhoMne aMgIkAra
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir isa mahAmantra kA unhoMne "namohaMta sidhdAcAryopAdhyAya sarva sAdhubhyaH kI racanA kara dii| jaba gurudeva vAdI devasUrijI ko isa bAta kI jAnakArI huI to unhoMne sidhvasena mani ko pArAMcita prAyazcita diyA apanA prAyAzcita pUrNa karate have bAraha varSa ve jaina muni kA veza chupAkara sAdhanA karate rahe aba unheM kisI rAjA ko pratibodhita karanA thA ve avantikA padhAre / __ mahAkAla kA banAyA jinAlaya jo hAla zivAlaya thA vahAM jAkara sidhdasena divAkara zivaliMga kI ora para rakhakara leTa gye| vahAM ke paNDe isase nAgaja ho utthe| unhoMne siddhasena divAkara ko uThAne kA prayatna kiyA kintu ve Tasa se masa nahIM huve / paNDe vIra vikrama rAjA ko sabhA meM jA pahu~ce / unhoMne phariyAdakI "mahArAjA / koI avadhUta hamAre zivajI ko paira lagAkara so gayA hai / uThAne para uThatA hI nahIM hai|'' "yadi vaha nahIM samajhatA hai to use kor3e mArakara bAhara nikAla do|" vikramAditya kA sattAvAhI svara gUMja utthaa| AjJA pAte hI paNDe kor3e lekara zivAlaya Aye aura AcArya siddhasena divAkara sUrijI ko kor3e phaTakAranA prArambha kiye / kintu phira bhI ve vahAM se nahIM haTe / kor3oM kI bochAra hone lgii| ___ idhara vIra vikramAditya ke antaHpura meM hAhAkAra maca gyaa| rAniyA~ nIkhane lgii| bacAoM bacAoM kI AvAje gUMjAyamAna hone lgii| vIra vikrama ke sebaka daur3e aaye| rAniyAM kaha rahI thIM ki "hameM bacAoM hameM koI kor3e mAra rahA hai|" kor3e mArane vAlA adRzya hI thaa| vIra vikramarAjA bhI antapura meM daur3a aayaa| rAniyoM ke zarIra para kor3e par3a rahe the| rAniyAM cillArahI thii|" Akhira yaha kor3e kauna mAra rahA hai ..?" vikramAditya vicArane lagA unheM yAda AyA zivAlaya meM avadhata ko kor3e mArane kA Adeza diyA thA maiMne, zAyada use kor3e mAra rahe hoMge usakA asara yahAM ho rahA hogA ? vikramAditya usI kSaNa zivAlaya aaye| unhoMne dekhA ki ve kor3e kI bauchAra kara rahe haiM paNDe / kintu avadhUta to mastI se [43] For Private and Personal Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org leTA huA hai / usI kSaNa vikramAditya rAjA kA sattAvAhI svara gUMja uThA "kor3e mAranA banda karo vipravaroM....." Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaise hI kor3e mAranA banda huve ki rAniyoM ko mAra par3anA banda ho gaI / vikramAditya ne avadhUta siddhasena divAkara se kahA "heM avdhuut| tuma zivaliMga kI ora paira karake mahAdeva kI AzAtanA kyoM kara rahe ho....?" "rAjan maiM AzAtanA nahIM ArAdhanA kara rahA hUM | maiM mahAdeva kI - stuti kara rahA hU~ / siddhasena divAkara sUri ne kahA "tuma uccAra pUrvaka khar3e hokara stuti karo....." "rAjan ... .... / yaha zivaliMga merI stuti sahana nahIM kara sakegA / " "isakI cintA tuma kyoM kara rahe ho| tuma stuti karo....." siddhasena divAkarajI ne usI kSaNa saMskRta meM kAvyoM kI racanA karake kalyANa mandira nAmaka stotra bolanA prArambha kiyaa| pArzvanAtha prabhu kI stuti bolane se zivaliMga se dhuMA nikalane lagA / aura thor3I hI dera meM liMga phaTa gayA tathA pArzvaprabhu kI pratimA Upara nikala AI / zyAmavarNI padmAsana meM dhyAnastha pratimAjI ke pragaTa hote hI jaina dharma kA vijaya DaMkA bajane lagA | mAlava samrATa zrI vikramAditya rAjA me bhI satya samajhakara jinezvaradeva kA dharma svIkAra kiyA / kSiprA ke kinAre para bhavyAtI bhavya jinAlaya banAkara punaH prabhujI pratiSThita kiye gye| jo ki Aja bhI kSiprA kinAre jinAlaya meM avantipArzvanAtha ke nAma se pUje jA rahe haiN| krUra kAla kI uthala puthala dekhate hue yaha jinAlaya jIrNa zIrNaM hote huve bhI Aja taka mAtra tIlaghara meM deharI meM prabhujI virAja rahe hai| vAstukalA yA sthApatya kI dRSTi se jinAlaya meM Aja kucha bhI darzanIya nahIM hai / darzanIya hai bhagavAna zrI avantipArzvanAtha prbhu....| avantipArzvanAtha tIrtha kA parisara vizAla hai / yahAM vartamAna samaya meM vizAla dharmazAlA haiM bhojanazAlA pratidina cAlU rahatI hai| yAtriyoM kA yahAM tAMtA sA lagA rahatA hai| dUra dUra se yAtrIgaNa yahAM Akara bhagavAna zrI avantipArzvanAtha prabhu ke darzana vaMdanA se AtmazAnti pAte haiM / [44] For Private and Personal Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratimAjI ko abhI hI lepa karavAyA gayA hai| pAsa hI do bizAla pratibhAjI virAjamAna hai jo ki apane ApameM alokika evaM darzanIya hai / yahAM gabhAre meM hI prabhujI ke sAmane hI padmAvatI mAtAjI ko camatkArI pratimAjI virAjamAna hai / mUlanAyaka prabhu kI bAI ora prabhujI ko pragaTa karane vAle mahAna vidvAna AcAryadevazrI siddhasena divAkara sUrijI kI pratimA gokhale meM virAjamAna hai| gurudeva zrI siddhasena divAkara sUrijI kI pratiSThA AgamoddhAraka pUjya AcArya bhagavanta zrI bhAnandasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ke pAvana vAsakSepa se karAI gaI hai / dAhinI ora adhiSThAyaka zrI mANIbhadravIra kI deharI hai / hAthI para savAra adhiSThAyakadeva mahAprabhAvI hai| yahAM motIjhare ke rogI apane roga miTAne ke liye Akara mAnatA karate haiM tathA mANIbhadrajI kA pakSAla le jAkara rogI ko nirogI karate hai / ajaina loga inheM motIbApajI ke nAma se pukArate haiN| apanI mAnatA pUrNa hone para motIbASajI ko ve prasAda car3hAte haiM / I padhAriye ! avazya padhAriye ! ! jarura padhAriye !!! zrI siddhacakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha zrIpAla mArga, khArAkuA ujjaina kI yAtrA para Apa saha parivAra avazya hI eka bAra padhArakara tIrthayAtrA kA lAbha leMveM / isa tIrtha ko mahAsatI mayaNAsundarI aura mahArAjA zrIpAla rAjA kI ArAdhanA sthalI banane kA gaurava prApta huA hai / yahAM Thaharane ke liye uttama vyavasthA hai dharmazAlA kI / dharmazAlA Adhunika sAdhanoM se yukta hai / bhojanazAlA pratidina cAlU rahatI hai| avazya hI padhArakara yAtrA evaM yahAM Thaharane kA lAbha hameM deM / nivedaka zrI RSabhadeva jI chaganIrAma jI peDhI zrIpAla mArga, khArA kuA ujjaina ma.pra. [45] For Private and Personal Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir adhiSThAyaka deva zrI mANIbhadravIra mAlavadeza kI ujjayinI nagara meM zrImantAI kI Toca para pahuMce mANakazA seTha kI havelI jaga prasiddha thI / samRdhdi kA pAra nahIM thaa| mANakazA seTha nagarajanoM meM agragaNya the| unake yahAM aneka azva, baila aura vAhana the / unakA vyApAra deza videza meM calatA thaa| mANakazA jinezvaradeva ke upAsaka the| kulAcAra se hI ve jinezvaradeva kI sevA pUjA karate rahate the| mANakazA seTha kA sanmAna prajAjanoM meM abhatapUrva thaa| dhArmikajanoM meM bhI ve agragaNya the| - eka dina ujjayinI nagarI meM lokAgaccha ke AcArya apane ziSyoM ke sAtha Aye / nagaraMjana unake pravacana zravaNa karane gaye / AcArya ne bhI jinamata ko chupA kara apane matAnusAra logoM ko pratibodhita karane kA prayAsa kiyaa| anya loga to apane apane ghara cale gaye kintu mANakazA seTha ne lokAgaccha svIkAra kara liyaa| pratidina ke nityaniyamoM deva darzanAdi ko bhI unhoMne chor3a diyaa| jaba unakI mAtA ko isa bAta kA patA calA to vaha bar3I duHkhI huI / apane putra ne satya dharma kA tyAga kiyA hai to aisI kaunasI mAtA hogI jo duHkhI nahIM hogI ? ___kintu vaha mAtA saccI mAtA thI / mAtra duHkha manA kara hI nahIM baiTho vaha, usane putra mANakazA ko punaH satya dharma para zraddhAvAna banAne kA praNa kiyaa| usI dina se usa vAtsalyamayI mAtA ne ghI kA tyAga kara diyaa| ___ mANakazA kI patni ne apanI sAsa ko ghI rahita bhojana karate dekhA to eka dina pUcha hI liyA "mAtAjI " / Apane ghI kyoM tyAg2a kiyA hai ?" mAtA ne kahAH "maiMne pratijJA kI hai ki merA mANaka jaba taka jinA [46] For Private and Personal Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laya nahIM jAvegA aura mere gurudeva ko AhAra hetu Amantrita nahIM karegA taba taka maiM ghI nahIM khaauuNgii|" pani ko bhI isa bAta se kheda huA / ataH usane apane patideva mANakazA se mAtA jI ke abhigraha kI bAta kahakara jinAlaya jAne ko smjhaayaa| mANakazA bhI mAtRbhakta the / usI dina unhoMne mAtA ke caraNoM meM girakara apane aparAdha kI kSamA yAcanA karake kahA "maaN"| tU ghI khAnA cAla kara de maiM avazya hI jinAlaya jAkara bhaktipUrvaka prabhujI kI pUjA kruuNgaa| tathA munirAja ko Amantrita bhI kruuNgaa|" mAtA ko mANakazA kI bAta se AnaMda huA / usI samaya bhagavAna mahAvIra kI pATa paramparA meM Ane vAle 55 veM paTTadhara tapAgacchAchipati pUjya AcArya bhagavanta zrI hemavimalasUrijI ujjayinI nagara ke upavana meM apane ziSya sahita padhArakara Thahare / mANakazA ko samAcAra mile to ve sandhyA samaya hAtha meM ghAsaleTa ke kapar3e jalAkara upavana meM phuNce| sabhI sAdhu munirAja dhyAna magna the| mANakazA kramazaH sabhI muniyoM ke pAsa jAkara upasarga karane lage kintu munijana nizcala the| __ mANakazA ke dila meM sanmAna paidA huA munivaroM pr| aho kaise tyAgI samatA pariNAmI haiM ye sAdhu puruSa / maiMne satpuruSoM ko parezAna karane kA mahAna pApa kiyA hai| isa taraha kA vicAra karate huve ve ghara Akara pralApa karate hue mA~ se bole__ "mAM / maiM ghora pApI huuN| maiMne muniyoM ko upasarga kiyA to bhI una samatA ke sAdhaka munivaroM ne majha para krodha nahIM kiyaa| kala prAtaH hI maiM AcAryadeva ko bhakti pUrvaka Amantrita karake apanI upadhAna zAlA meM le AU~gA / AcAryadeva satya vacanI hI haiM ata: maiM unakA upadeza sunakara punaH satya mArga kA anusaraNa kruNgaa|" rAtrI atyadhika bIta gaI thii| mANakazA seTha apane zayanakakSa meM Akara nidrAdhina ho gye| prAtaH brahma muhUrta meM mANakazA seTha ne nidrA tyAga dI parameSThi nama [47] For Private and Personal Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir skAra kI smaraNa karake snAnAdi se nivRtta hokara sundara vastrAbhUSaNa dhAraNa karake baiMDa bAje ke sAtha sAjana mahAjana se parivRta seTha AcArya deva zrI hemavimalasUri jI ko vaMdanA hetu upavana meM pahuMce AcArya deva ko vaMdanA karake nagara meM praveza hetu prArthanA kii| AcArya zrI ne bhI mANakazA seTha kI prArthanA svIkAra kara nagara meM pdhaare| mANakazA seTha kI upadhAna zAlA meM AcArya zrI ne nivAsa kiyA / AcArya zrI ke dharmopadeza kI gaMgA meM snAna karake seTha ne mithyAtva kA mala dUra kara diyA / seTha ne AcArya zrI ko apanA guru deva banA liyaa| zudhda samyakatva kA dhAraNa karate huve mANakazA seTha samaya vyatIta karane lage / AcArya bhagavanta zrI hemavimalasUrijI mahArAjA ne bhI ujjayinI nagarI se vihAra kiyA / grAmAnugrAma vicaraNa karate huve Apa AgrA pahu~ca gaye / AgrA jaina saMgha kI AgrahabharI vinati ko svIkAra kara lAbhAlAbha kI dRSTi se AcArya zrI ne apane ziSyaparivAra sahita AgrA meM hI cAturmAsa kiyA / mANakazA seTha bhI aneka taraha kA kirAnA bhara kara vyApAra hetu aneka grAma nagara meM ghUmate huve AgrA Aye / vyApAra AgrA meM cAlU hI thA ki eka dina unheM samAcAra mile ki unake gurudeva AcAryadeva zrI hemavimalasUrijI ma. sA. AgrA meM hI cAturmAsArthaM virAjamAna haiM / mANakazA seTha ke harSa kA ThikAnA na rahA, ve usI kSaNa AcArya zrI ko baMdana karane gaye / aba pratidina mANakazA seTha AcArya zrI kI cintanamayI amRtavANI kA pAna karane lage / eka dina pravacana meM gurudeva ke mukhAravinda se mANakazA seTha ne zrI sidhdAcala mahAtIrtha kA mahatva sunA / chaHri pAlita yAtrA karane se tIna bhava meM hI AtmA kI mukti hotI hai yaha sunakara mANakazA ne bhI abhigraha dhAraNa kiyA / "jaba taka maiM cha: ripAlita calakara sidhdA girirAja kI yAtrA na karu taba taka maiM anna jala grahaNa nahIM karU~gA / " seTha ke abhigraha se AgrAvAsI Azcarya vibhora ho gaye / siddhagiri yahAM thI kahA~ ? bAstava meM seTha ne mahAna kaThina abhigraha dhAraNa kiyA thA / mANakazA ne apanA sArA kirAnA mAla sAmAna ujjayinI kI [48] For Private and Personal Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ora ravAnA kara diyA / aura khuda paidala hI girirAja kI yAtrArtha nikala par3e / siddhagirirAja ke dhyAna meM hI seTha Age bar3hane lage the / eka dina eka ghaTanA ghaTa gii| jaba ve DIsA ke najadIka ghane jaMgala se gujara rahe the| vahAM unheM DAkuoM ne ghera liyaa| "seTha / jo ho hameM sauMpa do vrnaa|" DAkUoM ke saradAra ne kahA "tumheM cAhiye to mANakazA se bhIkha mAMgo / mANakazA muha mAMga dAna detA hai kintu tuma mujhe luTanA cAhoge to maiM tumheM eka paisA nahIM duuNgaa|" mANakazA ne bhI apanI tIkSNa talavAra khIMca lii| . . mANakazA baniyA avazya hI thA kintu kAyara yA Darapoka nahIM thaa| AtmarakSA to vaha kara ho letA thaa| mANakazA ke tamatamAte uttara se DAkU cir3ha gaye / unhoMne seTha para dhAvA bola diyaa| saMTha bhI unheM apane hAtha ko prasAdI cakhAne lge| mANakazA ne DAkuoM kA saphAyA cAla kiyaa| mANakazA akele ho the aura DAka aneka the| phira mANakazA ko pichale kitane hI dinoM se cauvihAra upavAsa the / vaise hI zarIra durbala ho rahA thA kintu phira bhI ve zUravIra kI taraha DAkuoM kA sAmanA kara rahe the| kitane hI DAkU unakI talavAra kA bhoga banakara yamasadana pahuMca gaye the| mRtyu prApta DAkU ko hI talavAra lekara aba donoM hAtha se talavAra calA kara mANakazA ne apanI zUravIratA kA paricaya diyA / kintu mANakazA jyAdA dera yuddha karane ke liye samartha nahIM the| kisI DAkU ne unakA mastaka ur3A diyA / siddhAcala ke dhyAna meM hI mANakazA kA mastaka dhar3a se alaga huA thA ata: ve vyantara nikAya meM indradeva ke sthAna para iMdra deva bane / jaise hI ve deva nane ki unakAdhar3ahI donoM hAthoM meM talavAra lekara lar3ane lagA / DAkU ghabarA gye| cAroM dizA meM bhAgane lage kintu mANakazA ke ghar3a ne unakA pIchA kiyA / sabhI DAkU unake prakopa ke bhoga bana gye| mANakazA seTha kA kATa huA mastaka apane Apa hI svataH avantikA nagara kI mora calA diyaa| unakA dhar3a bhI jarjarita ho gayA thaa| unake paira magaravADA kI ora gaye evaM dhar3a AgaloTa kI ora [49] For Private and Personal Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gyaa| tIno aMga alaga jAkara mastaka to kSiprA nadI ke kinAre bar3a ke per3a ke nIce Akara girA / paira magaravADA meM jAkara ruka gaye tathA dhar3a bAgaloTa meM jAkara girA / mANakazA seTha vyantara nikAya meM mASobhadra nAmaka indra ke sthAna para utpanna huve / idhara lokAgaccha ke sAdhuoM ko jaba samAcAra mile ki ujjaina ke seTha mANakazA ko AcArya zrI hemavimala sUri ne punaH apane dharma maiM sthApana kiyA hai to ve kruddha ho gaye / lokAgaccha ke una AcArya ne kAlA gorA bheru kI sAdhanA karake unheM vaza meM kiyA va unake dvArA AcArya zrI hemavimalasUrijI ke sAdhuoM ko eka eka karake mAranA prArambha kiyaa| AcArya zrI ke dasa sAdhuoM ko lokAgaccha ke AcArya ne paraloka kI yAtrA para ravAnA kara diyA / AcArya zrI hemavimalasUri ne marate huve apane sAdhuoM ko dekhA to ve duHkhI huve| unhoMne zAsanadevI kI ArAdhanA karake use pratyakSa kii| unhoMne zAsanadevI se prazna kiyA / "he zAsanamAtA... ! mere sAdhu eka eka karake paralokavAsI ho rahe haiN| Akhira aisA kyoM ho rahA hai ?" zAsanadevI ne uttara dete huve kahA - "yaha sArA prakopa lokAgacchIya AcArya kA hai / ve Apake sAdhuoM ko naSTa kara rahe haiM / " "to mere sAdhuoM ko bacAnA ApakA kArya hai / he mAtA binA sAdhuoM kI rakSA kauna kregaa..|" | Apake "AcArya zrI .. / Apa gujarAta kI ora hI jA rahe ho vahIM rAste meM Apako vighnavinAzaka deva kA paracA dekhane ko milegA / " For Private and Personal Use Only AcArya zrI ne ugra vihAra kiyA gujarAta kI ora / mArga meM ve pAlanapura ke pAsa pdhaare| vahAM AcAryadeva ne tele kI tapasyA kI / tapa ke prabhAva se ujjayinI ke seTha mANakazA jo ki mANIbhadra nAmaka indradeva bane haiM vahAM bAvanavIra tathA cauMsaTha yoginiyoM sahita apanI senA ke sAtha prakaTa huve / AcArya zrI ne mANobhadra indradeva se pUchA "AcArya bhagavanta,..! Apa mujhe pahacAnate ho ....?" [50]
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org "Apako kauna na pahacAne / sarva vidita hai ki Apa tejasvI deva haiN|" Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "gurudeva / deva to maiM aba banA hUM kintu pUrva meM maiM ApakA bhakta mANakazA seTha thA / ujjayinI kA vAsI siddhagiri kI yAtrA karate hube isI sthAna para DAkUoM se lar3ate huve merI mRtyu huI aura maiM mANIbhadra nAmaka vyantara indra banA huuN|" "indradeva .. / tumhAre hote huve bhI mere DAla diye hai una lokAgaccha ke AcAryo ne dasa sAdhu mRtyu ke mukha meM ...1 tuma merI sahAya kro|" Aja ho maiM unheM zikSA " prbhu....| Apa nizcinta rahiye / aa gA / " mANIbhadrajI ne avadhijJAna kA upayoga kiyA / unhoMne apane jJAna meM kAlA gorA bheru kI yaha sAdhuoM kI hatyAlIlA dekhii| unake krodha kA pAra na rahA / usa samaya kAlA gorA donoM bheru savArI para hI the / mANIbhadra me una donoM bheru ko usI samaya vahAM bulAyA | mANIbhadra ne kahA- " devoM ... ! tuma santa puruSoM ko upadrava karake kisa gati ke mehamAna banAnA cAhate ho ...? abhI upadrava zAnta karo bhAI / " kAlA gorA bheru ne kahA- "deva | Apa hamAre svAmI ho ApakI AjJA to hameM svIkAra karanA hI cAhiye kintu hama ApakI AjJA abhI mAnya nahIM kara sakate / " "devoM .! tumheM mero bhAjJA kA pAlana karanA hI hogA .... anythaa....|" " kintu hama mantra se bandhe huve haiM ataH hame unakI hI AjJA mAnanA par3egI / " Apa hamAre svAmI hone ke nAte yadi bala jabarI karoMge to bhI hama ApakI AjJA nahIM mAna sakate haiM / Apa cAho to hama yuddha ke liye taiyAra haiM / " mAjI bheruoM kI bAta sunakara cir3ha gaye / mANIbhadrajI aura bheruoM ke bIca yuddha chir3a gyaa| kAlA gorA bheru ATha bhujA vAle the tathA mANIbhadrajI chaha bhujAvAle the ataH bheru vaza meM nahIM ho rahe the / usI kSaNa mANIbhadra jI ne vaikriya labdhI se 16 hAtha kA rUpa banAkara una bheruoM kI pITa prArambha kii| donoM bheru ghabarA gaye / mANIbhadrajI ne unakI aisI pITAI kI ki [51] For Private and Personal Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ve ghabarA uThe / usI kSaNa unhoMne mANIbhadajI ke caraNoM he girakara zaraNAgati svIkAra lI / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAjI ne Adeza diyA "Aja ke bAda tuma kisI bhI sAdhu puruSa ko parezAna nahIM karogeM nahIM to maiM tumheM sakhna zikSA karugA / usI dina se upadrava zAnta ho gayA / mANIbhadra deva ne AcArya zrI hemavimalasUrijI se kahA "gurudeva "" / Aja se Apa apane upAzrayoM meM dvAra para hI mero sthApanA karake caukI baiThA dIjiye ataH phira koI bhI upadrava Apako nahIM hogA ' tathA mere tIna sthAna haiM / (1) ujjayinI meM kSiprA kinAre bar3a ke per3a nIce (2) AgaloTa (3) magaravADA ina tInoM sthAnakoM para Akara jo bhI satyaniSThA se merI pUjA karegA meM usake duHkha darda dUra karU~gA tathA manavAMchita pUrNa karugA / " AcArya zrI ne mANIbhadrajI kI bAta svIkAra ko tathA tapAgaccha ke jitane bhI upAzraya the unameM mANobhadrajI kI sthApanA karavAI / Aja bhI jo prAcIna upAzraya hai unameM dvAra ke pAsa gokhale meM mANIbhadrajI kI pratimAjI hai / mANIbhadra deva tapAgaccha ke adhiSThAyaka deva haiM / upAzraya meM mANIbhadrajI kI sambhAla ThIka se nahIM hone para aba mANIbhadrajI ko upAzraya ke bajAya jinAlaya meM hI gokhale yA deharI banA kara unakI sthApanA kI jAneM lagI hai / Aja bhI ujjaina meM kSiprAnadI ke kinAre sidhdavaTa nAmaka sthAna hai jahAM mANIbhadra kA kintu vartamAna meM vaha sthAna ajainoM ke kabje meM kI hI pUjA hotI hai| bherugar3ha nAmaka ilAke meM mastaka pUjA rahA hai| mANIbhadra jI ke mastaka AgaloTa tathA magaravADA mANIbhadrajI ke camatkArika sthAna haiM / donoM sthAna Aja mANIbhadrajI ke tIrtha ho cuke haiM donoM jagaha vizAka jinAlaya tathA mANIbhadrajI kA mandira hai| tIrtha kA vikAsa khUba ho cukA hai / AgaloTa meM unake dhar3a kI pUjA hotI hai tathA magaravADA meM unake pairoM kI pUjA hotI hai / kintu aphasosa hai ki ujjaina meM aisA mANIbhadrajI kA koI sthAna nahIM jo ki unake pUrvajanma kA nivAsa sthAna thA / [52] For Private and Personal Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avanti sukumAla kA aprasida samAdhi stUpa isvI pUrva kisI samaya meM ujjayinI nagara meM gaMdhavatI ke pAsa siMhapurI meM avanti sukumAla muni kA smAraka vidyamAna thA jisameM muni avantisukumAla kA stUpa evaM pArzvaprabhu kI pratimAjI virAjamAna thii| usa samaya vahA~ zmazAna thaa| pradeza virAna aura jaMgala jaisA thaa| ukta ullekha aneka aitihAsika itihAsa kI pustakoM meM milatA hai / to Aja vaha smAraka mandira ujjaina meM kahA~ hai ? Aja taka ujjaina ke jaina dharmAvalambi zrAvakoM ne isa ora dhyAna nahIM diyA hai| vaisI bhI jaina samAja itihAsa aura zodha ke mArga meM zunya hI mAnA jAtA hai| mujhe jaba itihAsa likhane kA saubhAgya prApta huvA to aneka aitihAsika grantha aura pustakeM par3hane kA mokA milA / mene bhI ukta avantisukumAla ke smAraka ke bAre meM pddh'aa| mere dila meM eka bhAvanA jAgRta huI ki Akhira vaha smAraka kahA~ hai? vaha Aja vidyamAna hai yA nahIM ..? yadi vidyamAna hai ko kisa sthiti meM hai....? ityAdi aneka praznoM kA samAdhAna pAne ke liye mene zrAddhaguNa sampanna suzrAvaka zrI mAMgIlAlajI mIrcIvAle kA sahayoga liyaa| ___aneka zrAvakoM se carcAe kii| zrI siddhacakrArAdhana kezariyAnAtha mahAtIrtha khArA kuA ujjaina meM hI pratidina pUjA karane vAlA kailAzacandra nAmaka pUjArI hai| usane hamArI zodha ko sarala bnaayaa| sandhyA ke pratikramaNa pazcAt maiM aura mAMgIlAlajI mIrcI vAle carcA kara rahe the ki pUjArI kailAza hamAre pAsa aayaa| hamArI carcA sunakara usane kahA / "mahArAja zrI ! maiM siMgapUrI meM rahatA hai| mere ghara ke sAmane rUpezvara mahAdeva kA mandira hai .. / vahA~ 4 dina pahale hI mene dvAra para apane mandira jaisI choTI sI pratimAjI dekhI hai|" pUjArI kI bAta sunakara merA mana prasanna ho gayA / mene samaya nizcita karake kahA, "kala vyAkhyAna ke bAda 11 baje apana usa mandira meM clegeN|" pUjArI ne bhI hAM bhara dii| maiM mAMgIlAlajI ko sAtha meM lekara siMhapurI gyaa| usI siMhapurI meM rUpezvara mahAdeva ke mandira para pUjArI hameM le gyaa| For Private and Personal Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org mahAdeva kA mandira eka makAna jaisA zikhara vAlA mandira thaa| oTale ke nIce hI pUjArI ne mujhe jina pratimA btaaii| pratimA maMgalamUrti thii| hama mandira meM ghuse to dvAra se lagAkara sAmane kI bhIta taka do zivaliMga sthApita the| dvAra ke ThIka sAmane bIca meM divAla para eka AliyA thA usameM anumAnita 11 iMca kI parikara yukta eka jina pratimA virAjamAna thii| mene pratimA pahacAnane kA pUrNa prayAsa kiyA kintu maiM saphala na ho skaa| kAraNa ki parikara kA AdhA bhAga dIvAla meM DhaMkA huvA thaa| zAyada vahAM ke paNDoM ne use jAnabUjha kara dabA diyA hogA gAdI bhI dabI huI thI / mahAdeva ke sAtha vahAM Ane vAle zivabhakta jina pratimA para bhI pAnI DAlate haiM pariNAma svarUpa pratimAjI para kanjI jama gaI hai hAM yaha nitAnta satya hai ki pratimAjI jinezvara deva kI hI hai| mandira kI bAI ora divAla para eka paTTa sthApita hai| use bhI zAyada jAnabUjha kara divAla meM dabA diyA hogaa| pariNAma taha usa paTTa kI lambAI caur3AI kA anumAna nahIM kiyA jA sakatA hai| paTTa meM eka pakti se jina pratimAe~ aMkita hai| madhya meM phaNAoM se yukta pratimAjI hai| zAyada ve pratimAe~ 170 hogI? kyoMki 170 jina kA paTTa aneka jagaha tIrthoM meM sthApita hai| sabhI pratimAe~ padmAsIna hai| zilpazAstra ke anusAra ve pratimAe~ siddha athavA tIrthakara kI hai| vahAM se thor3I sI dUra ghATI utarakara calane para kuTumbezvara mahAdeva ke mandira meM bhI meM eka jine zvaradeva kA zilApaTTa sthApita hai| paTTa ke kendra meM bar3I pratimA hai vaha pratimA yA to pArzvanAtha prabhu kI yA supAzvanAtha prabhu kI honA sambhava hai| meMrI dRSTi meM yahI donoM jagaha ke zilApaTTa avanti sukumAla muni kA samAdhi stUpa kA avazeSa hai| hAla vahAM rahane vAloM kA kathana hai ki isa bhUmi para pUrva kAla meM zmazAna thaa| Aja bhI nIMva khodane para hADapiMjare nikalate haiN| pahale zmazAna hone se hI zAyada isa tIrtha svarUpa samAdhi stUpa kI jainoM ne upekSA kI hogI ataH hinduoM ne vahA~ zmazAna ke adhiSThAtA mahAdeva kA liMga sthApanA karake hindu mandira banA diyA hogaa| aba yadi ujjaina kA jaina samAja jAgrata hokara isa dizA meM kadama bar3hAtA haiM to eka aitihAsika prAcita samAdhistUpa kI prApti ho sakatI hai| ___ mAlavA ke pramukha tIrthadhAma makSI, mAMDava, bhopAvara, lakSmaNI, nAgezvara, parAsalI, hAsAmapurA, vaItIrtha For Private and Personal Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ujjaina zahara ke anya jinAlaya zrI AvizvarajI kA jaina mandira (zrI vijaya hIra sUrI bar3A upAzraya) zrI RSabhadevajI ke mandira ke pAsa hI bar3A upAzraya para zrI AdizvarajI kA prAcIna zikharabaddha mandira hai| yahAM para Upara ke derAsara meM zrI cintAmaNi pAirvanAthajI kI bhavya pratimA hai| Padam zrI Adizvara jI / OM88 yahAM mANIbhadra vIra kI vizAla kAya prAcIna va bhavya pratimA manovAMchita phaladAyaka hai| isake parisara meM eka upAzraya bhavana (haoNla) hai / pAsa hI sAdhu-sAdhvIjI ma. sA. ke Thaharane kI uttama vyavasthA hai| yahAM parva tithi ko mAyambiLa hote haiN| EMAITHEATRE HEATRE OM088839808 zrI mANIbhadravIra zrI cintAmaNi pAzrvanAtha jI kA mandira yahAM se cintAmaNi pAzvanAtha jI kA mandira dasa-bIsa kadama kI dUrI para haiM / parikara yukta cintAmaNi pAzvanAtha prabhu kI prazamarasa nimagna bhavya pratimA hai| yahAM kI pratimA do hajAra varSa prAcIna mAnI jAtI hai| mandira zikhara baddha hokara darzanIya hai| zrI cintAmaNI pAzvanAtha (53) For Private and Personal Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39080500MM RDONGANA zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jI kA mandira (zrI rAjendrasUrI jJAna mandira) yahA~ se kucha hI dUrI para namakamaNDI me zrI rAjendra sarI jJAna mandira kA nUtana bhavya upAzraya hai| dUsarI maMjila para zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhu kA mandira hai / pAsa hI zrI rAjendrasUrIzvara jI kA guru mandira hai| ww8 zrI zaMkhezvara pArzvanAthaprabhu E zrI vAsupUjya svAmI jI kA mandira yahAM se thor3I sI dUrI para zrI vAsupUjya (balavaTa bheru kI galI) meM eka prAcIna jinAlaya hai, jahA~ zrI vAsupUjya svAmI jI mUlanAyaka haiN| jina para 1682 kA lekha aMkita hai / mandira se lagA prAcIna upAzraya bhavana hai / mandira kA jIrNodvAra 384 Kanta k zrI vAsupUjya svAmIjI zrI ajitanAtha jI kA mandira * yahA~ se dasa-bIsa kadama kI dUrI para choTe sarAphe meM zrI ajitanAtha jI kA prAcIna mandira hai| yahA~ saMmpratikAlina vizAla bimba kone me darzanIya hai| 382 zrI ajitanAthajI [54] For Private and Personal Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI jinadattasUrIzvara jI "dAdAbAr3I" zrI ajitanAtha jI mandira ke sAmane zrI jinadattasUrI "dAdAvAr3I" mandira navanirmita ati AkarSaka tIna manjila kA hai / yahA~ para jina datta sUrijI kI evaM jinakuzalasUrijI kI bhI pratimA hai / zrI zAntinAtha jI kA prAcIna mandira "dAdAvAr3I" mandira ke pAsa hI choTA sarAphA meM zAntinAthajI kI galo meM zAntinAtha jI bhagavAna kA atyanta prAcIna mandira hai / mUlanAyaka zrI zAntinAtha prabhu kI pratimA bhavya hai / dUsarI manjila para zrI mahAvIra svAmIjI kA mandira haiM / AsapAsa aSTApadajI va * siddhAcala ke bhavya paTTa lage haiN| mandirajI meM dAdA guru deva kI pratimAe~ virAjamAna haiM / yahA~ eka prAcIna upAzraya bhavana thA jisakA abhI abhI navanirmANa huA hai zrI vicakSaNa upAzraya se lagI huI vizAla dharmazAlA hai / avanti pArzvanAtha tIrthaM per3hI kA kAryAlaya yahIM para hai / yahA~ pU sAdhu-sAdhvIjI ma. sA. ke cAturmAsa hetu samucita vyavasthA hai / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [55] zrI jina kuzalasUrijI zrI rAjendrasUrI jaina jJAna mandira ( nayApurA ) ghoTA sarAphA se lagabhaga AdhA ki. mI. kI dUrI para nayApurA mohallA hai / yahA~ para tIna derAsara pAsa-pAsa sthita haiM / For Private and Personal Use Only zrI zAMtinAthajI nayApurA meM zrI rAjendrasUrI jaina jJAna mandira ( guru mandira ) hai / yahA~ dhAtu kI pratimAjI virAjamAna hai / yahA~ jaina pAThazAlA dUsarI manjila para lagatI hai /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI candra prabhu svAmIjI kA mandira zrI rAjendrasUrI zAna mandira se lagA huA zrI candrAprabhu jI kA prAcIna mandira hai / yahA~ kI pratimAe~ prAcIna haiM / mandira jI ke pIche upAzraya hai| isa varSa nUtana vyAkhyAna bhavana bana gayA hai / prAyaH yahA~ para bhI cAturmAsa hote haiM / sAdhu-sAdhvIjI ma. sA. ke Thaharane kI uttama vyavasthA hai| yahAM para eka jaina pAThazAlA calatI hai| Ayambila bhI hote rahate haiN| nayApurA kSetra meM 150 zrAvaka parivAra vasate haiN| pan zrI AdezvarajI kA mandira * zrI candrAprabhujI mandirajI ke sAmane do manjila kA zikharabaddha zrI AdizvarajI kA bhavya mandira hai / mandirajI se lagA huvA upAzraya bhavana hai / mandirajI meM navapada jI kA sundara paTTa bhI hai| zrI AdinAtha bhagavAna, nayApurA zrI zItalanAthajI kA mandira nayApurA se eka-do phAMga kI dUrI para urdUpurA mohallA hai| yahA~ zItalanAtha prabhujI kA eka prAcIna mandira hai| zrI pAzvanAtha jI kA mandira urdU purA se lagabhaga 3 ki. mI. kI dUrI para bhairavagar3ha kI prAcIna bastI haiN| yahA~ mANakacauka meM eka prAcIna pAzvanAtha prabhujI kA mandira hai| pratimA laghu hokara bhI viziSTatA yukta hai| zrI padamAvatI ke mastaka para zrIpArzvaprabhu kI pratimAhai / mandira kI dazA jIrNa-zIrNa hai mandira jI se lagA huA, upAzraya hai| NA zrI padmAvatI pArzvanAtha [56] For Private and Personal Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI mANobhadravIra kA sthAna bhairavagar3ha meM kSiprAnadI ke taTa para ajana logoM kA siddhanAtha ke nAma se mandira hai / aisI prAcIna kiMvadantI hai ki zrI mANIbhadra vIra kA mastaka yahIM para hai| zrI AdizvarajI kA mandira / (zrI bhadrabAhasvAmIjI ke caraNaba siddhAcala jI ke pada yukta) zrI avantIpArzvanAtha mandirajI se lagabhaga 1 ki. mI. dUrI para zrI Adezavara prabhujI kA nUtana mandira hai / pUrva meM yahAM zrI siddhAcalajI kA paTTa thaa| eka choTI sI DeharI banI tho / mandirajI kA parisara vizAla hai / sevA-pUjA karane kI sundara vyavasthA hai| zrI AdizvarajI ke garbhagRha kI bAIM ora zrI siddhAcalajI kA paTTa sthita hai / dAhinI tarapha caudaha pUrva- zrI AdinAtha bhagavAna, hanumanta bAga dhara yuga pradhAna zrI bhadra bAhu svAmI jI kI caraNa pAdukA hai| yahA~ prati varSa kArtika pUrNimA ke dina ujjaina zahara ke samasta jaina zrAvaka zrAvikAe~ yahA~ ke paTa mandira para ekatrita hokara siddhAcalajI kI yAtrA karane kI bhAvanA pUrNa karate haiN| isa dina navANu prakAra kI pUjA ke bAda sabhI ko lar3a va seva kA bhAtA vitaraNa kiyA jAtA hai| ___ zrI Adezvarajo ke mandira ke pIche rAyaNa kA vRkSa hai jisake nIce Adi nAthajI kI caraNa pAdukA virAjamAna hai| zrI zItala nAthajI kA mandira (kAMca kA mandira) - zrI RSabhadeva jI ke mandira se eka do phAMga kI dUrI para daulatagaMja mohalle meM zrI zItalanAthajI kA bhavya mandira hai| yaha natana mandira kA~ca ke AkarSaka kAma se yukta hai / saikaDoM vyakti darzana karane Ate haiM / yahA~ sevA-pUjA ko 'uttama vyavasthA hai / yahA~ rAtri ko jaina pAThazAlA lagatI hai| kAMca mandira zrI zItalanAthajI [57] For Private and Personal Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI sumatinAtha jI kA mandira zrI RSabha devajI ke mandira se lagabhaga 1 ki. mI. kI dUrI para jayasiMhapurA mohalle meM zrI sumatinAtha jI bhagavAna kA mandira hai / sabhI pratimAe~ prAcIna hai| mandira jIrNa-zIrNa hai / yahA~ sevA pUjA kI vyavasthA hai / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zItalanAtha jI kA mandira zrI RSabhadevajI ke mandira se lagabhaga do ki. mI. kI dUrI para mAdhavanagara (phigaMja) ke nAma se navIna bastI hai / isa kSetra meM jaina samAja kI paryApta AbAdI hai / yahA~ para zrI zItalanAthajI bhagavAna kA nUtana mandira hai / isa mandira kI pratiSThA san 1988 I meM huI hai / zrI haribhadrasUrIzvarajI caraNa pAdukA (deharI) zrI RSabhadevajI ke mandira se do ki. mI. kI dUrI para nIlagagA ke Age nAnAkher3A sar3aka ke kinAre eka prAcIna DeharI banI huI hai jisameM zrI haribhadra sUrIzvarajI kI caraNa pAdukAe~ haiM / prativarSa ( A~valA navamI) kArtika sudI 9 ko paryApta darzanArthI Ate haiM / jaina upakaraNa bhaNDAra hamAre yahAM kezara, varaka, barAsa, canvana ke muThiye, agarabatti pratikramaNa, snAtrapUjA, navapada Adi pUjAoM kI pustake, pUjA ke vastra, beTake, cakhale, sthApanAcAryajI, saMthAre pUjya sAdhusAdhvI jI ke upakaraNa, pAlI kI kAmalI, sapheda kAmalI, Asana, colapaTTe, sArDe tathA or3ane ke kapaDe / mahApUjana kI sAmagrI jaise ki rakSA poTalI aThThAraha abhiSeka kI puDiyA, bAdalA, sonA rUpA ke phUla mir3hala, paMcapaTTA navagraha kA kapaDA Adi aneka dhArmika upakaraNa milane kA mAlava deza kA ekamAtra sthAna zrI sidhdacakra jaina TrasTa dvArA zrI RSabhadeva jI chaganIrAma per3hI TrasTa zrIpAla mArga khArAkuA ujjaina ma.pra. [58] For Private and Personal Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ujjaina : jaina samAja Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ujjaina zahara meM jaina samAja kI AbAdI lagabhaga 20 hajAra haiM / inameM zvetAmvara, digambara, sthAnaka vAsI terApaMthIM Adi sabhI sampradAya ke anuyAyI haiN| lagabhaga 10 hajAra vyakti zvetAmbara mUrtipUjaka samudAya ke hogeM / jAti kI dRSTi se dekheM to sarvAdhika janasaMkhyA osavAla jAti kI hai| isake atirikta poravAla, bhaTevarA, gujarAtI, kacchI, agravAla va khaNDelavAla, mor3ha jAti ke mahAjana bhI jaina dharma ke anuyAyI hai| ujjaina zahara ke madhya bhAga meM sarAphA, baTanI bAjAra, namakamaNDI daulatagaMja mohalle meM jaina AbAdI adhika hai / nayApurA va phrIgaMja kSetra meM bhI jaina loga bar3I saMkhyA meM rahate haiN| vaise ujjaina ke pratyeka mohalle meM do-cAra ghara jaina parivAra ke avazya mila jAvegeM / vigata varSoM meM bar3hate hue nagara meM kaoNlonIyoM kA adhika vikAsa huA hai| aba pratyeka kaoNlonI meM jaina parivAra rasane lage haiM / ujjaina zahara meM rahane vAle jainoM meM sAkSaratA kA pratizAta 60% adhika hai| jaina samAja eka vyApArika samAja rahA hai| Aja bhI ujjaina ke vyApAra jagata meM jaina agraNI haiN| sonA cA~dI bAjAra vastra bAjAra va anAja bAjAra ke kSetra meM jena vyApAriyoM kI saMkhyA adhika haiN| sAtha hI inheM vizeSa sammAna kI prApta hai| sAmAjika rAjanaitika evaM dhArmika gatividhiyoM meM jaina samAja ke loga agraNI haiN| ujjaina ke logoM ko bhArata bhara meM ucca sthAna taka pahuMcane kA gaurava prApta huA hai| pUrva kendraya gRha maMtrI mAnanIya zrIprakA zacandrajI seThI kA gRha nagara ujjaina hI rahA hai| madhya pradeza ke pUrva udyoga maMtrI rAjendra jaina kA gRha nagara ujjaiva hI rahA hai| odyogika kSetra meM lAlAcaMdajI seThI kA nAma ujjaina se hI Age bar3hA hai| [59] For Private and Personal Use Only
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhArmika kSetra meM bhI ujjaina Age rahA hai / yahA~ prativarSa vividha dhArmika Ayojana hote rahate haiM / prativarSa caitra mAsa meM mahAvIra jayanti ke avasara para zahara ke sampUrNa jaina samAja kA eka hI (julUsa) rathayAtrA nikAlo jAtI hai. taba hameM lagatA hai ki ujjaina meM jaina samAja kitanA bar3A hai| ujjaina meM 20 jaina zvetAvara mandira hai| 7 mandira digambara jaina amAja ke haiM / ujjaina meM 6 sthAnaka bhavana hai| 4-5 upAzraya haiM jahA~ prativarSa cAturmAsa hote haiN| cAra vizAla jaina dharmazAlAe~ haiN| eka jaina chAtrAvAsa hai / isake atirikta tIna vizAla zAna bhaNDAra yAne pustakA laya hai jahA~ jaina dharma ke durlabha grantha bhI upalabdha hai| yahA~ phogaMja meM dhannalAla kI cAla meM eka Ayuvaidika jaina auSadhAlaya kaI varSoM se kAryarata hai| . ujjaina meM jaina dhArmika va pAramArthika saMsthAna (1) zrI RSabhadevajI chaganIrAmajI per3hI rajisTarDa TrasTa zrI pAla mArga ujjaina saMsthApita 1992 vi. sa. phona 3356 (2) zrI avanti pAzrvanAtha mUrtipUjaka mAravAr3I samAja TrasTa raji sTarDa pradhAna kAryAlaya choTA sarAphA ujnana phoba 5554 (3) zrI vardhamAna jana sthAnakavAnI zrAvaka saMgha ujjana ujjana zahara ke vyApAra kendraujjaina meM sabhI prakAra kI vastueM paTanI bAjAra, gopAla mandira, chatrI cauka lakheravAr3I, sarAphA bAjAra, mirjA naImabega mArga, naI sar3aka daulatagaMja, devAsageTa, phrIgaMja se prApta kI jA sakatI hai| paTanI bAjAra sonA cAMdI va bartana vyApAra kA pramukha kendra hai| vikramAditya mArkeTa thoka kapar3e ke vyApAra kA kendra hai| chatrI cauka, sarAphA, satIgeTa, rAma mArkeTa, naI peTha, sindhI kapar3hA mArkeTa phuTakara vastra vyavasAya ke liye prasiddha haiN| gopAla mandira para ujjaina kA prasiddha kaMkU nAr3A va meMhadI becI jAtI hai| (60] For Private and Personal Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAsmeTika sAmAna lakjharI prajenTa AiTama ke lie lakheravAr3I, devAsageTa va phogaMja pramukha vyApAra kendra hai / baiMka suvidhA ujjaina meM bhAratIya sTeTa baiMka kI lagabhaga 10 zAkhAeM hai| pramukha zAkhA budhavAriyA meM haiN| isake atirikta sabhI rASTrIyakRta baiMkoM kI zAkhAeM hai| ina baiMkoM meM yAtri ceka kI suvidhA prApta hai / saMcAra suvidhA ujjaina meM ATomeTika TelIphona suvidhA hai| kaI zaharoM se ST.D. kI suvidhA hai| pradhAna TelIphona -tAra ghara devAsageTa para hai / ujjaina meM jaina yAtriyoM ko Thaharane ke pramukha sthAna (1) zrI lakSmI nivAsa "navapada' dharmazAlA zrI RSabhadevajI mandira ujjaina. ( 2 ) zrI avanti pArzvanAtha tIrthaM mandira dharmazAlA dAnIgeTa ujjaina (3) digambara jaina dharma zAlA, namakamaNDI ujjaina (4) jaina ausavAla dharmazAlA, nayApurA (5) zrI mahAvIra jaina dharmazAlA raMga mahala naI peTha ujjaina (6) zrI zAntinAthajI mandira dharmazAlA isake atirikta ujjaina zAhara meM vibhinna mahAjana samAja kI kaI dharmazAlAe~ jaina yAtriyoM ke lie bhojanAlaya (1) zrI pArvatI bAI jaina bhojana zAlA zrI RSabhadevajI kA mandira khArAkuA ujjaina yahA~ bhAtA vitarita hotA hai / (2) zrI avanti pArzvanAtha tIrtha mandira kI bhojana zAlA bhAtA khAtA sahita / ( 3 ujjaina zahara ke madhya meM sarAphA bAjAra kSetra meM nijI bhoja nAlaya hai, jahAM zuddha bhojana upalabdha hotA hai / Ayambilatapa garama pAnI kI suvidhA (1) zrI RSabhadevajI kA mandira zrI siddhacakrArAdhana kesariyAnAtha mandira khArAkuA para varSa bhara Ayambila khAtA cAlU rahatA haiM / yahA~ pone ke liye garama pAnI kI sadaiva suvidhA rahatI hai / [61] For Private and Personal Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org darzanIya sthala : 1. jantara mantara ( jIvAjI vedhazAlA ) 2. gopAla maMdira 3. mahAkAlezvara maMdira 4. caubIsa khambA devI 5. bar3e gaNeza 6. harasiddhi mandira 7. kSiprA taTa rAmaghATa datta akhAr3A 8. binA nIva kI masjida 9. khvAjA sAhaba masjida 10. gar3hakAlikA maMdira 11. rUmI kA makabarA 12. bhartRhari guphA 13. azoka nirmita kArAgAra 14. kAla bhairava 15. vikrAMta bhairava 16. siddhavaTa ( mANIbhadrajI kA sthAna ) 17. kAliyAdeha mahala 18. sAMdIpanI Azrama 19. maMgalanAtha 20. bRhaspatezvara maMdira 21. boharoM kA makabarA 22. ciMtAmaNa gaNeza maMdira 23. triveNI saMgama navagraha maMdira [62] For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ujjaina se rela sevAeM bar3I lAIna jAne kA samaya 00-20 bhopAla 6-00 11-10 8-16 89 DA. P. indaura 165 DA. Ex. ahamadAbAda 85 DA. P. ratalAma 161 DA Ex. bambaI 141 DA. P. nAgadA 982 apa. Ex. indaura 87 DA. P. nAgadA 33 DA. Ex. indaura 167 DA. Ex. indaura 969 DA. Ex. rAjakoTa 971 DA. Ex. hAvar3A 90 apa P bhopAla 981 apa Ex, kocIna 168 apa Ex naIdillI 34 apa Ex. bilAsapura 88 apa P. indaura 142 apa P. gunA 86 apa P. bhopAla 166 apa Ex phaijAbAda 162 apa Ex. indaura 970 apa Ex, bhopAla 150 apa P. ujjaina. 972 apa Ex. indaura phaijAbAda bhopAla indaura ganA kocIna (zani.) indaura bilAsapura naI dillI bhopAla indaura indaura indaura indaura indaura 12-20 15-45 17-25 17-35 16-55 4-53 (gurU) 2-10 5-50 (zani.) 7-00 10.45 11-30 11-15 15-10 17-45 20-30 22-30 23-50 6-00 (gurU.) 22-00 nAgadA ujjona ratalAma ahamadAbAda bambaI rAjakoTa nAgadA hAvar3A [63] For Private and Personal Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : choTI lAIna Ane kA samaya 94 DA. P. mahU ujjaina 10-10 146 DA. P. 12-40 " 96 DA. P. ,, 15-00 134 DA. P. phatehAbAda ujjaina 19-15 98 DA. P. mahU ujjaina 21-20 samaya 97 apa P. ujjaina mahU 06-15 145 apa P. ujjaina mahU 10-30 93 apa P. ujjaina mahU 13-00 133 apa P. ujjana phatehAbAda 17-00 95 apa P. ujjaina mahU 19-40 ujjaina se pramukha basa sevAeM ujjaina-bar3odA 5-40 sUrata 5-00 ANaMda 6-00 oMkArezvara 6-30 himmatanagara 8-30 bar3odA 9-40 maNDalezvara 16-45 bambaI 17-00 ahamadAbAda 19-00 nandurabAra 10-15 pUnA 16-00 mathurA 5-00 gvAliyara 7-00 gvAliyara 17-00 sAgara 7-15 nImaca-bhopAla 1-30 zAjApura-ujjaina-galiyAkoTa -9-30 ujjaina-udayapura 11-30 " udayapura [64] . 5-30 For Private and Personal Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 39 indaura-jayapura . devAsa-koTA ujjaina-bUMdI koTA 21 "1 " 11 11 ujjaina dillI jabalapura ba nAgapura kalakattA pUnA madrAsa Dugarapura rAyapura jayapura indaura mahU nAthadvArA ajamera mAMDava bar3avAnI ahamadAbAda gvAliyara bhopAla bilAsapura ujjaina Aga ( phAyara bigreDa) embulensa pulisa phonogrAma nagara nigama basa pUchatAcha relve pUchatAcha www.kobatirth.org esa. TI. DI. sarvisa pramukha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [65] TelIphona nambara For Private and Personal Use Only 6-30 7-25 9-30 10-30 5-20 6-00 6-35 6-30 6-15 0734 011 0761 022 0712 033 02 2 044 0771 0141 0731 0721-83 0272 0751 0755 07752 101 4444 100/5000 185 3393 5741 5748
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kalara bleka eNDa vhAiTa phoTo va viDiyo zUTiMga ke lie eka mAtra vizvasanIya sthAna esa0 kumAra sTuDiyo --- khArAkuA jaina mandira ke pAsa, proprAyaTara suzIla jaina jaina bhajanoM kA manabhAvana saMgIta zravaNa karane hetu hara prakAra ke mAMgalika kArya hetu samparka kiijiye| pravINakumAra eNDa pArTI hari nivAsa, 29, devAsa geTa , ujjaina phona : 3669 pI. pI. chari pAlita saMgha yAtrA evam upadhAna tapa hetu hara prakAra kI jarI kI evaM rezamI mAlA sundara evaM AkarSaka ucita mUlya para milane kA madhyapradeza meM ekamAtra sthAna motIlAla geMdAlAla jaina caudharI nivAsa, chappana bhairU galI, ujjaina zrI avanti pAzrvanAtha jaina zvetAmbara tIrtha kI yAtrA para avazya hI pahAriye yahAM padhArane para bhApako sabhI suvidhAe" upalabdha ho skegii| yahAM dharmazAlA bhojana zAlA evaM Ayambila kI uttama suvidhA hai| nivedaka zrI avanti pArzvanAtha jaina zve mUrti pUjaka mAravADI samAja dAnI geTa ujjaina bhavanti pArzvanAtha phona 5553.. 5554 UnturiamIIEIRRUPVARIBHASHADHURUSUBi...anamIINISTRIBUMIISIBIRHIRUBIDYARTHIRAIMAHBIBILIMILAI For Private and Personal Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aura jo Apa cAhe likha leM. nAma aura patA Teliphona nambara For Private and Personal Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI ratnasAgara prakAzana nidhi dvArA prakAzita evaM pUjya munirAma jitaratnasAgara jI ma. dvArA likhita apanI soI huI AtmA ko jAgRti hetu saMskRti kA zaMkhanAda karatA huA hindI sAhitya Aja hI maMgavAiye. vrata grahaNa paThana pAThana ru. 10 ma is *1 Adarza zrAvaka *2 svAdhyAya saurabha bhAga 1-2 *3 z2ina zAsana ke pAMca phUla *4 Adarza bAlaka. *5 calo jinavara bheMTana ko *6 zAstroM kI dRSTi meM rAtrIbhojana niSedha 7 snAtra pUjA "vIra vijayajIkRta" 3 ujjayinI tIrtha paricaya 1 piMjare kA paMchI 10 maMtra japo navakAra [presa meM] o is w ru.20 pustaka maMgavAne ke liye M. O. kIjiye V, P. P. nahIM kI jAtI hai / DAka kharca saMsthA utthaayegii| pustaka prApti sthAna zrI ratnasAgara prakAzana nidhi zrIsiddhacakra jainaTrasTa 35. kuvara maMDalI, indaura ma. pra. zrI pAla mArga, khArA kuA ujjaina ma. pra.. Serving Jin Shasan * isa niza 119736 gyanmandirekobatirth.org For Private and Personal Use Only