Book Title: Shrutsagar 2018 11 Volume 05 Issue 06
Author(s): Hiren K Doshi
Publisher: Acharya Kailassagarsuri Gyanmandir Koba
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525340/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RNEGUJMULI2014766126 19SN 2454-3705 zratasAgara zrutasAgara SHRUTSAGAR (MONTILY) November-2018, Volume :05,15800:08, Annual Subscription Rs. 150/-Prive Per copy Rs. 18EDITOR:I Kiskere Dosal BOOK POST PRINTED MATTER 3. yoddhA 1.zaMkha 2.ghoDA 4. hAthI 5.vRSabha 7.vAsudeva 8. cakravatI 'jJAnapaMcamI stavana' lekha meM prayukta 16 upamAoM ke citra AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 2 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM dIpAvalI parva para Ayojita zAradA va lakSmI pUjana kI kucha jhalakiyA~ For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 SHRUTSAGAR RNI : GUJMUL/2014/66126 November-2018 ISSN 2454-3705 AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira kA mukhapatra) zrutasAgara mRtasAgara SHRUTSAGAR (Monthly) varSa-5, aMka-6, kula aMka-54, navambara-2018 Year-5, Issue-6, Total Issue-54, November-2018 vArSika sadasyatA zulka - ru. 150/- * Yearly Subscription - Rs.150/aMka zulka - ru. 15/- * Price per copy Rs. 15/ AzIrvAda rASTrasaMta pa. pU. AcArya zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. * saMpAdaka * * saha saMpAdaka * * saMpAdana sahayogI * hirena kizorabhAI dozI rAmaprakAza jhA rAhula Ara. trivedI evaM jJAnamaMdira parivAra 15 navambara, 2018, vi. saM. 2075, kArtika zukla-7 ArAdhaka zrI masa takendra. amRtaM tU vidyA AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira (jaina va prAcyavidyA zodha-saMsthAna evaM granthAlaya) zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra kobA, gAMdhInagara-382007 phona naM. (079) 23276204, 205, 252 phaiksa : (079) 23276249, vaoNTsa-epa 7575001081 Website : www.kobatirth.org Email : gyanmandir@kobatirth.org For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara navambara-2018 anukrama rAmaprakAza jhA AcArya zrI buddhisAgarasUrijI Acharya Padmasagarsuri 8 1. saMpAdakIya 2. AdhyAtmika pado 3. Awakening 4. 13 bhavagarbhita paMcoTimaMDana zrIAdijina stavana 5. dIpAvalIparva sajjhAya 6. jJAnapaMcamI stavana 7. soLamA zatakanI gujarAtI bhASA 8. pustaka samIkSA 18 zrImatI maitrI zAha suzrI mInAkSI Ara. ziMde zrI gajendra zAha madhusUdana cimanalAla modI DaoN. hemantakumAra 23 30 33 ika pothI ika padamaNi, navi dIjai para hth| vA vigaDe paMDita vinA, vA vigaDai para satha // 1 // hastaprata kra.26770 bhAvArtha - pothI (pustaka) aura padminI (strI) ko dUsare ke hAthoM meM nahIM denI caahie| paMDita ke binA pothI aura dUsaroM kA sAtha pAkara padminI bigar3a jAtI hai (bhraSTa ho jAtI hai)| * prAptisthAna* AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira tIna baMgalA, Tolakanagara, hoTala herITez2a kI galI meM DaoN. praNava nANAvaTI klInIka ke pAsa, pAlaDI ahamadAbAda - 380007, phona naM. (079) 26582355 For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2018 saMpAdakIya rAmaprakAza jhA dIpAvalI parva kI hArdika zubhakAmanAoM ke sAtha zrutasAgara kA yaha nUtana aMka Apake karakamaloM meM samarpita karate hue hameM prasannatA kA anubhava ho rahA hai| prastuta aMka meM yoganiSTha AcAryadeva zrImada buddhisAgarasUrIzvarajI ma. sA. kI kRti "AdhyAtmika pado" kI gAthA 67 se 79 taka prakAzita kI jA rahI haiN| isa kRti ke mAdhyama se sAdhAraNa jIvoM ko AdhyAtmika upadeza dete hue pUjyazrI ne ahiMsA, satyapAlana, AhArAdi se saMbaMdhita pratibodha karAne kA prayatna kiyA hai| dvitIya lekha rASTrasaMta AcArya bhagavaMta zrI padmasAgarasUrIzvarajI ma. sA. ke pravacanoM kI pustaka 'Awakening' se kramabaddha zreNI ke aMtargata saMkalita kiyA gayA hai, jisake antargata jIvanopayogI prasaMgoM kA vivecana kiyA gayA hai| aprakAzita kRti ke rUpa meM sarvaprathama zrI saMghavijaya racita "13 bhavagarbhita paMcoTimaMDana zrIAdijina stavana" prakAzita kiyA jA rahA hai| kula 71 gAthAoM kI isa kRti meM pATaNa ke paMcoTI meM virAjamAna AdinAtha prabhu kI stavanA kI gaI hai| isa kati ke mAdhyama se prathama tIrthaMkara zrI AdinAtha bhagavAna ke 13 bhavoM kA saMkSipta varNana kiyA gayA hai| dvitIya kRti ke rUpa meM AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira kI viduSI kAryakarlI suzrI mInAkSI zinde ke dvArA sampAdita zrI samayasuMdara gaNi kRta "dIpAvalIparva sajjhAya" prakAzita kiyA jA rahA hai| isa laghu kRti kI kula 22 gAthAoM meM dIpAvalI parva kI mahimA kA sundara varNana kiyA gayA hai| tIsarI kRti ke rUpa meM upAdhyAya bhAvaharSa dvArA racita "jJAnapaMcamI stavana" prakAzita kiyA jA rahA hai| isake sampAdaka paMDita zrIgajendrabhAI zAha haiN| isa kRti ke mAdhyama se jJAna kI mahattA darzAte hue jJAnapaMcamI kI ArAdhanA kI vidhi batalAI gaI hai| prastuta aMka se pustaka samIkSA punaH prArambha kI jA rahI hai, isake antargata isa aMka meM AcArya zrI yazovijayasUrIzvarajI ma. sA. dvArA racita "dhyAna: AMtara yAtrA" pustaka kI samIkSA prakAzita kI jA rahI hai| punaHprakAzana zreNI ke antargata isa aMka meM "solamA zatakanI gujarAtI bhASA" nAmaka lekha kA gatAMka se Age kA bhAga prakAzita kiyA jA rahA hai| hama AzA karate haiM ki isa aMka meM saMkalita sAmagriyoM ke dvArA hamAre vAcaka avazya lAbhAnvita hoMge va apane mahattvapUrNa sujhAvoM se hameM avagata karAne kI kRpA kareMge, jisase AgAmI aMka ko aura bhI pariSkRta kiyA jA ske| For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara navambara-2018 AdhyAtmika pado AcArya zrI buddhisAgarasUrijI (harigIta chaMda) (gatAMka se jArI...) nirdoSa jIvana je kare te veda sAcA Adaro, nirdaya vicAro jyAM bharyA te veda jUThA pariharo; nirdoSa vANI veda che amRtamayI bhASA bharI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. duHkhI hRdayane ThAravA AzIH nIkaLatI veda che, brahmopayogI veda jyAM tyAM leza paNa nahi kheda che; brahmopayogI yogIne vaMdu namuM caraNe paDI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. vedo anAdi kALathI Atmapradeze che bharyA, AtmA svayaM vedo sahI vyaktie te pragaTe dharyA; AtmAviSe je jJAnanA te kyAMya nahi jozo jarI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. AtmAviSe vedo sakaLa nizcaya karI pragaTAvavA, jyAM Atmajyoti jhaLahaLe te veda manamAM bhAvavA; vedo nihALo AtmAmAM cintA vikalpo saMharI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. sattAthakI sahujIvamAM vedo rahyA anubhava karo, samajyA vinA zabdoviSe jhaghaDA karIne kyAM maro; jJAnI hRdayathI uThatA te zabda vedo lyo suNI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. jyAM veda evaM nAma che te veda nahi sahu jAtanA, paryAya zabde vedanA vedo graho sahu bhAtanA; adhyAtmavidyA jyAM ghaNI te veda vidyA meM gaNI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2018 SHRUTSAGAR prabhue kathyA vedo kharA te vedamAM hiMsA nahIM, pazu rakta jyAM pIyU~ kathyuM te veda nahi mAno sahI; sarvajJano duzmana nahIM kA eja sAco che dhaNI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. kRtakarma jIvo bhogave sarvajJa bhAkhe che kharUM, sarvajJa bhASita karmanI vyAkhyA hRdayamAMhI dharUM; karmo zubhAzubha pragaTIne sukha duHkha Ape haraghaDI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. jyAM karma tyAM avatAra che maravUja karme thAya che, avatAra izvaranA kathe karmo rahyAM parakhAya che: karmo thakI je mukta te che siddha vyakti paravaDI; evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. novela gappAMjyAM lakhyAM izvara vacana te nahi khare, jyAM moha mithyA vAsa che te nahi prabhu jANo are; izvara vacana kahevAya nahi ajJAnatA jyAM bahu bharI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. samabhAva vacano veda che e vedathI mukti maLe, Adhi upAdhi sahu TaLe AnandanI veLA vaLe; samabhAvadhAraka veda che praNamuMja tene laLI laLI, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. samatA saralatAnA vicAro veda che nizcaya kaDaM, niHsvArthatA mana zuddhatAmAM veda hArdaja meM laDaM; cAritra saMyama veda che sahu vedamAM ziromaNi, evI amArI vedanI che mAnyatA nizcaya kharI. SaTkAyarakSAkArakA avadhUta muniyo je dise, lalanAparigraha tyAgInI, pAse kharA vedo vase, je unmanIbhAve rahyA te veda upayogI maNi, evI amArI vedanI che, mAnyatA nizcaya kharI. 79 (kramazaH) For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara navambara-2018 Awakening Acharya Padmasagarsuri (from past issue...) fr-lut arenTui" Tinnana Tarayanam An enlightened man swims across the ocean of samsar (the cycle of birth and death) and also helps others to cross it. Besides knowledge, there is the need for right action also. "Targhet 21 HTT:9 Jnana Kriyabhayam Mokshah The good man flies towards Moksha (deliverance) on the wings of knowledge and action. He does not forget to use the oil of action to burn the flame of knowledge. How can the light of knowledge burn without the oil of action? Knowledge gets satisfaction only from the food of right action. Knowledge comes to us through the sacred voice of the Lord. An enlightened Mentor can enable us to hear the Lord's voice. If we act in accordance with that sacred voice, our souls will reach the highest peaks of excellence and perfection. When the sacred voice of the Lord is raining, we should collect it in the vessel of our mind or memory. In case we are separated from the mentor (i.e. when he goes on his holy wanderings) we should open the vessel and drink the essence of knowledge and wisdom. If the Gurudev is not available; and if we have with us the collections of his discourses, we can study them repeatedly and with concentration. All can endeavor to lave their minds in the ambrosia of his precepts and can purify their minds. By this means we can acquire (Samyaktva) rightness; and get rid of our (Mithyatva) illusion. (Continue...) For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRUTSAGAR 9 zrI saMghavijaya kRta 13 bhavagarbhita paMcoTimaMDana zrIAdijina stavana Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2018 maitrI zAha 1 AcArya zrI zIlaguNasUrijInA AzIrvAdathI vanarAja cAvaDA dvArA sthApita, kalikAla sarvajJa AcArya zrIhemacaMdrasUri mahArAjA jevAthI pAvana thayela tathA kumArapALa mahArAjA jevA zAsanabhakta gurubhakta rAjA ane dharmarasika zreSThIvaryothI vAsita, tIrtharUpa zatAdhika prAcIna jinAlayothI maMDita, prakhyAta prAcIna jJAnabhaMDAronI bhUmi, aneka poLapADA ane mahollAthI maMDita evI nagarI pATaNa nI prabhutAthI Aja koI ajANa nathI / A ja bhavya pATaNa madhye sthita eka tIrthanI stavanA atre karavAmAM AvI rahI che| 'pAMcoTimaMDaNa zrI AdijiNaMda, darisana dIThar3a paramANaMda, jinamaMdira suramaMdira jisyuM, pekhatAM mujha hiyaDuM hasyuM' jenuM darzana anopama AnaMdanuM kAraNa che, jenuM maMdira devamaMdira jevuM zobhe che, evA pATaNanA paMcoTI mahollAmAM birAjamAna zrI AdinAthajInI stavanA A kRtimAM karAI che / kRtimAM varNavela pratimA saMprati mahArAjAnA samaye nirmANa karAyela hovAnuM kartA noMdhe che tathA sAthe-sAthe 66mI gAthAmAM lakhe che ke- 'zrI zrImAlI nyAti maMDANa, vasai zrAvaka tihAM catura sujANa, pUjA bhagati jinanI bahu karai, puNya bhaMDAra nija potai bharai' zrImAlI jJAtinA catura zrAvaka tyAM vase che ane A pratimAnI pUjA bahu ja bhaktibhAvathI karI potAnA puNyabhaMDAra bhare che| kartA paricaya: 'jaina gurjara kavio' ane 'samrATa ane sUrIzvara' pustakanA AdhAre meghajI RSie loMkAmatano tyAga karI saM. 1682mAM AcArya hIravijayasUri pAse dIkSA lIdhI ane meghajI RSinuM nAma udyotavijaya rAkhavAmAM AvyuM / A prasaMge amadAvAdanA jaina saMghe moTo utsava karyo hato / A dIkSA- avasare meghajInI sAthe temanA trIsa (matAMtare aThyAvIsa) ziSyoe paNa tapAgacchanI dIkSA lIdhI / te trIsamAM mukhya AMbo, bhojo, zrIvaMta, nAkara, lADaNa, gAMgo, gaNo, mAdhava ane vIrAdi hatA / temAMthI 'gaNo' nAmanA ziSyanuM 'guNavijaya' evaM nAma rAkhyaM / ane temanA ziSya te kavi saMghavijaya / je A kRti nA kartA kahI zakAya / 1 For Private and Personal Use Only kartAe kRtimAM te samaye vidyamAna gacchAdhipati tarIke zrIvijayasenasUri mahArAja tathA teozrInA ziSya AcArya zrIvijayadevasUri mahArAjanA nAmano ullekha karyo che| eTale ke temanI vidyamAnatAmAM kRtinI racanA thaI tevuM kahI zakAya / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara // 4 // 10 navambara-2018 kRti paricaya: 71 gAthAyukta padyabaddha A kRtinI bhASA dezI mArugurjara cha / kRtinI racanA 'saMvatasazirasakAyanidhAna' eTale ke vikrama saMvata 1669 Azvina zukla pakSamA tRtIyAnA divase thayelI ch| kRtinA prAraMbhe kartAe maMgalAcaraNamAM amRtavacananI denArI kavionI mAtA sarasvatI, zAsanadevI tathA gurunu smaraNa karyu che| tyAra bAda punaH stavanA karatAM pUrve AdinAthajIne paNa samaryA che ane kahyu ke"ju sugura mukhi avatarai, koDi pUravanuM aay| koDi rasanA ju mukhi huI, tuhi guNa kahyA na jAya anaMta guNa jinajI taNA, kahito na lahuM paar| tu hiI muja ulaTa thayo, thuNavA zrI nAbhi malhAra" // 5 // ___jo suguru mukhamAM avatare, AyuSya karoDa pUrva- thaI jAya, mukhamAM karoDa jihvA hoya to paNa nAbhinaMdananA guNano pAra na aave| maMgala smaraNa pazcAt prathama tIrthaMkara zrI AdinAthajInA 13 bhava, paryAya ane saMpadAnA ullekha pUrvaka 17mI sadImA pravartamAna madhura bhASA zailImA prabhunI stavanA karI cha / vizeSamAM pratimAnI prAcInatA darzAvatAM saMprati mahArAjAnA sukRtyonI TuMkI noMdha paNa kartAe mukI ch| kRtiviSayagata AdinAthajInA 13 bhavanI TuMka noMdha prathama bhave mahAvidehakSetramA dhanA sArthavAha thayA ane munine ghI- dAna Apyu / dvitIya bhave devakurukSetramA yugalIyA thyaa| lIje bhave saudharma devalokamAM deva thyaa| cothe bhave mahAvidehamAM mahAbala rAjA thyaa| pAMcame bhave IzAna devalokamAM lalitAMga nAme deva thayA / chaThe bhave mahAvidehamAM vajrajaMgha nAme rAjA thayA / sAtame bhave uttarakurumAM yugalIyA thyaa| AThame bhave saudharma devalokamAM deva, navame bhave vaidya thayA tyAM sAdhuonI sevA karI tIrthaMkara nAmakarma upArjana karyu / dazame bhave 22 sAgara AyuSya vALA 12mA acyuta devaloke deva thayA, agyArame bhave mahAvidehamAM puMDarIgiNi nagarImAM vajrasena nAme cakravartI thayA, ahiM kavie cakravartInI RddhinuM varNana karyu che| aMte cakravartI saMyama svIkArI vIsa sthAnakanI 20-20 vAra ArAdhanA karI bArame bhave sarvArthasiddha nAmanA anuttara vimAne 33 sAgaropamanA AyuSyavALA lavasattama nAme deva thAya che ane terame bhave prathama tIrthaMkara tarIke janma le che| For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 11 kRtiviSayagata saMprati mahArAjAnA sukRtonI TuMkI noMdha"vIra nirvANa pachI havar3a juo, bisai varasanai aMtari huo / saMprati rAjA nAma prasiddha, jeNi bahu uttama karaNI kadha lakhya bAranai paMca hajAra, navina prAsAda karAvyA sAra / chatrIsa sahissa valI jIrNa udhAra, prAsAda karAvyA ati udAra bi koDI biMba bharAvyA tadA, paMcavIsa lAkha valI upari mudA I te vArAnI pratimA eha, citi ma dharasyo avara saMdeha" November-2018 // 63 // // 64 // // 65 // vIra nirvANa pachI baso varasanA aMtare saMprati nAme prasiddha rAjA thayo jeNe aneka uttama kAryo karyAM / temAM I 12 lAkha 5 hajAra nUtana prAsAda karAvyA / 36 hajAra jIrNoddhAra karAvyA / 2 karoDa 25 lAkha pratimA bhraavii| te samayanI A pratimA che, emAM koI saMzaya nahI / prata paricaya: prastuta kRtithI saMbaMdhita eka prata AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobAmAM prata saMkhyA-31446 para upalabdha che / A prata zrIguNavijayajInA ziSya gaNi zrIsaMghavijayajI dvArA zrI aNahillapura pATaNa madhye zrI khetalavasahI pADAmAM rahenAra suzrAvaka, puNyaprabhAvaka, zrI devagurubhaktikAraka sAha nAnajI nA paThana hetu lakhyAno ullekha che / For Private and Personal Use Only traNa panAnI saMpUrNa pratamAM A ekamAtra kRti lakhAyelI che| pratyeka pAne 15 thI 16 paMktio che ane prati paMkti 48 se 50 akSara saMkhyA che / vi.saM. 1670nA mAha zuklapakSa 15 ane zanivAranA divase kartAnA svahaste lakhAyelI Adarza prata che / pratanI sthiti sArI ane akSara suvAcya che| madhyamAM khAlI corasa phullikA tathA vizeSa pAThane geru lAla raMgathI aMkita karela che / graMtha racanA ane lekhana vacce mAtra cAreka mahinAnuM aMtara jaNAya che| gaNizrIe pATaNa cAturmAsa karyaM hoya ane te samaye ja A kArya thayuM hoya evaM anumAna thaI zake / Adarza prata hovAthI pATho prAyaH zuddha che A kRtinI anya prata haju sudhI upalabdha thavA pAmI nathI / prata upalabdha karAvA badala AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobAno hArdika AbhAra vyakta karuM chu / Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 navambara-2018 // 1 // // 2 // ||3|| ||4|| zrutasAgara zrI saMghavijaya kRta Adijina stavana GO // gaNizrI 5zrI guNavijaya paramagurubhyo nmH| ||haa|| sarasati bhaga(va)ti bhAratI, kavijana kerI maay| amRta vacana nija bhagatanaI, Apo karI pasAya zAsanadevI citti dharu, praNamuM nija guru pAya / prathama tIrthaMkara varNavU, zrI risahesara rAya bhava teraha svAmI taNA, huM saMkSepi bhaNosa (bhnniis)| racuM tavana ralIyAmaguM, saphala janma karosa (karIsa) ju suragura mukhi avatarai, koDi pUravanuM aay| koDi rasanA ju mukhi huI, tuhi guNa kahyA na jAya anaMta guNa jinajI taNA, kahito na lahuM pAra / tu hiI muja ulaTa thayo, thuNavA zrI nAbhi malhAra ||ddhaal caupaI rAga rAmagiri // pahilai bhavi mAhAvideha majhAra, suguNavaMtanai ati udaar| dhano nAmi huo sArathavAha, jANe puNya taNo paravAha dIdhu muninai ghRtanuM dAna, tehathI vAdhyo adhiko vaan| bhava bIjai yugalIuM havU, devakuru khetri abhinaQ trIjaI bhavi avatarIyA deva, sudharmi devaloki dev| mAhAvidehai mAhAbala soya, bhava cauthai narapati te hoya IzAna devaloki lalatAMga, deva huA bhava pAMcamai cNg| valI mAhAvidehai vajrajaMgha rAya, chaThThai bhavi nija pUrI Aya tihAMthI uttara kurai yugalIyuM, bhava sAtamai anopama thayuM / deva(?) taNo bhava AThamai karai, sudharmi devaloki avatarai havai numai bhavi guNaha nidhAna, huA vaidya kezava rAjAna / kIdhuM sAdhuM nai bahu AzAna, karI niroga dehai caDIo vAna // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // // 10 // // 11 // For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 13 tehathI tribhuvani vAdhI mAma, tIrthaMkara pada bAMdhyu tAma / tihAMthI cavIyA dasamai bhavi, punarapi sudagati ima yogavai acyuta devaloki bAramai, bAvIsa sAgara Aya anukramaI / surataNA tihAM bhogavai bhoga, pUravakRta puNyanuM e yoga agyAramai bhavi lyai avatAra, puMDaragiNi mahAvideha majhAra / vayarasena cakravarti tiMhA thayA, vayAvacca taNI e mayA batrIsa sahisa mugaTadhara rAya, koDi chinuM sevaka namai pAya / causaThi sahisa jasa aMteurI, vIrAMganA bimaNI suMdarI lAkha curAsI mayagala milyA, lAkha curAsI hayavara bhalA / lAkha curAsI rathanA dhaNI, ItyAdika Rddhi pAmI ghaNI sukha saMsArataNA vilasaMta, iMNi pari cakradhara rAja karaMta / anitya saMsAra mani jANI karI, bhUpi cAritra kamalA varI vIsa sthAnaka tapa vIsa vIsa vAra, tapa japa saMyama pAlai sAra / aMti samaya ArAdhana kIdha, tihAMthI pahutA sarvArathasiddha causaThi maNanAM motI jihAM, kAla na jAto jANai tihAM / lavasattamA sura tehanuM nAma, sukha saMpUNa tasa abhirAma tetrIsa sAgara tehanuM Aya, tiMhAthI vali caviA surarAya / jaMbUdvIpa anopama ThAma, dakSiNa bharata tihAM ati abhirAma kozala deza jihAM avajjhApurI, iMdri suMdara racanA karI / kulagara nAbhi nariMda sujANa, jehanI saghalai varatI ANa tAsa priyAsa zivayaNI satI, marudevI rANI guNavatI / aMgi sohai zIyala ziNagAra, apatsarA rUpi manAvai hAra suMdara rUpa manohara nAri, tasa jAmali dUjI nahI saMsArI / nija priusyuM sukha vilasai satI, duHkhanI vAta na jANai ratI bhava teramai tasa uyari majhAri, ASADhI vadi cauthi udAra / prathama tirthaMkara jagadAdhAra, avataryA tribhuvana tAraNahAra For Private and Personal Use Only November-2018 // 12 // // 13 // // 14 // // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // 112011 // 21 // 112211 // 23 // 112811 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 // 25 // // 27 // // 28 // // 29 // // 30 // zrutasAgara navambara-2018 sukha sejai puDhI kAminI, sapana pekhai sA mdhyyaaminii| nirmala cauda sapana sapana nirakhIA, marudevI mADI harakhIyAM sapana vAta nija priunai kahI, nAbhi nariMda nija manamAM grhii| zubha vicAra kIdho kSaNi rahI, tumha suta nizcaI hosyai sahI // 26 // tribhuvananai mAnIto hasyai, sakala loka tasa zira naamsyi| vAta kharI java bhupai karI, marUdevI mani ulaTa dharI kara joDI priu prati Ima bhaNai, vaMchita phala hosyai aapnni| garbha poSai zubha DohalA dharai, puNyai nita kallola ja kari caitra vadi AThami zubha vAra, uttarASADhA nakhyatra udAra / nava mAsa sADhA dina valI sAta, janamyA jagaguru mAjhima rAti pUrava dizi jima udayo bhANa, tima janamyA sahita triNa naann| dizi kumarI chapanna tihAM milI, sutikarama karaI mananI rUlI caUsaThi surapati suragirizRMgi, jana(janma)mahotsava karai mananai rNgi| amRta Thavai aMgUThai tadA, deva cIvarayuga kuMDala mudA sacipati Aropai prabhu aMgi, jinanai Thavai mAtAnai uchNgi| nija thAnaki pahucai surarAya, savi kahainai mani ANaMda thAya // 32 // nAbhi bhUpa suta janamyA bhaNI, dIi amUlyaka vdhaamnnii| dhavala maMgala surapatinI nAri, dIi nAbhi kulagaranai dvAri // 33 // suta janami mahotsava karai bahU, sajana loka mani hakhryu shuu| nAma Thavyu tribhuvanapati taNuM, RSabha nirUpama suhAmaNuM kanakavAni jasa sohai zarIra, suragirinI piri sAhasa dhIra / dhavala pakhyi jima vAdhai caMda, tima vAdhai marudevI naMda indra kanhai ikhu mAgI lIdha, ikhvAga vaMza huo nAma prsidh| padavI kumarataNI jagadIsa, bhogavI pUrava lAkha ja vIsa // 36 // yauvana vai jaba prabhu AvIyA, sunaMdA sumaMgalA prnnaaviiyaa| rAjatilaka java iMdri dIuM, rAja trisaThi pUrava lakhya kIuM // 37 // // 31 // // 34|| // 35 // For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 15 kalA pragaTa kIdhI abhinavI, bahutira kalA puruSanI havI / mahilA kalA causaThi varSNavI, anukramai jinajIi savi sIkhavI bharatha bAhubali pramukha udAra, so beTA huA kuli ziNagAra / sakala satImAM mUlagI havI, brAhmI suMdarI putrI abhinavI jinajInai huo bahu parivAra, yugalAdharmma nivAraNahAra / punarapi lokAMtika sura jeha, saMyama samaya jaNAvai teha triNasai aThyAsI koDinuM dAna, iMsI lAkha valI Upari mAna / Apai hema vaMchita deI mAna, tehanuM varasa lagaI kahiuM mAna dAna saMvatsarI deI jinarAja, sakala lokanAM sAryAM kAja / rAjabhAra nija putranaI dIiM, anopama saMyama prabhujI lIi baIsI sudaMsaNA pAlakhI mAMha, Avai sidhAratha vana chai jihAM / azoka tarUvara tihAM chai bhalo, te heThali svAmI guNa nilo jyeSTha vadi AThami mani mudA, loca karai cihu muSTI tadA / cyAra sahisa puruSavara sAthI, saMyama lIdhuM zrI jagannAthi devaduSya vastra eka khaMdhi dharai, tihAMthI prabhujI vihAra ja karai / chaThTha bhagata tapanai pAraNai, pahucai AhAra taNaI kAraNai dina dina prati SaTjIvana pAla, jihAM ghari pahucai deva dayAla / kanaka azva gaja Adara ghaNai, lyo RSabhajI ima jana bhaNai kevi kanyA ziNagArI dIi, jinajI kachu bhi te navi lIi / kima dIjai prabhunai jala AhAra, mugadha loka navi lahai vicAra vAta suNI zreyAMsa kumAra, lyo bAvAjI ikhurasa AhAra / karu amhAru pavitra gharabAra, varasItapa pUraNa karI sAra kartuM pAraNuM ikhurasa AhAra, tribhuvani vartyo jayajayakAra / eka sahisa varasa paramAMNa, karma khepavai catura sujANa vadi ekAdazI phAguNa taNI, nigrodha taru tali tribhuvana ghaNI / aTThamabhakta jaNa viNa tapa karai, zukla dhyAna manamAMhi dharai For Private and Personal Use Only November-2018 113211 // 39 // 118011 // 41 // // 42 // // 43 // 118811 // 45 // // 46 // // 47 // // 48 // // 49 // 114011 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 // 51 // // 54|| // 55 // // 56 // zrutasAgara navambara-2018 upannu vara kevala nAMNa, mahotsava karai surAsura bhaaNnn| trigaDu racai surapati tihAM milI, bhavikajIvanI AsyA phalI rayaNa jaDita siMghAsaNa sAra, tihAMkaNi baisaI jagadAdhAra / atizaya trIsa anai valI cyAra, vANI guNa pAMtrIsa udAra // 52 // chatra zira upari bihu pakhi camara, vIMjaI harSa dharI karI amara / dharma upadeza dIiM ciMhu mukhii, parSadA bAra suNai ati sukhai // 53 // puMDarIka pramukha huA ati bhalA, caurAsI gaNadhara guNa nilaa| usabhasena pramukha muni kahuM, saMkhyA sahisa curAsi lahuM brAhmI suMdarI pramukha mAhAsatI, triNa lAkha huI gunnvtii| zreyAMsa pramukha zrAvaka sujANa, lakhya traNi sahisa paMca pramANa subhadrA pramukha suzrAvikA kahI, lakhya paMca cupana sahisa shii| cauviha saMgha thApai jinabhANa, dina dina vAdhai adhika maMDANa dhanUSa paMcasaya prabhunu deha, vRSabha laMchana ati sohai teh| gomukha jakhya cakkesarI surI, prabhu zAsana nita sAnidhi karI tryAzI lAkha pUrava gRhavAzi, vaziA jagaguru mana ulhaashi| vrata pAlyUM pUrava lakhya eka, bujhavyA bhavika jaMtu aneka // 58 // sarva Aya pAlyUM eTaluM, lAkha curAsI pUrava bhlu| nirvANa samaya aSTApada zrRMgi, vizvanAtha pahucai manaraMgi // 59 // sahisa dasa munivarasyuM svAmi, aNasaNa lyai nija Atama kaami| mAgha vadi terasI zubha dinaI, baiThA RSabhajI paryaMkAsaNai caudasabhakta upavAzi karI, mugati vadhU jeNi helAM vrii| nirvANa mahotsava karai sura ghaNA, guNa gAi zrI Adijina taNA pAMcoTimaMDaNa zrI AdijiNaMda, darisana dIThai prmaannNd| jinamaMdira suramaMdira jisyuM, pekhaMtAM mujha hiyaDU hasyuM // 62 // vIra nirvANa pachI havai juo, bisai varasanai aMtari huo| saMprati rAjA nAma prasiddha, jeNi bahu uttama karaNI kIdha // 63 / / lakhya bAranai paMca hajAra, navina prAsAda karAvyA saar| chatrIsa sahissa valI jIrNa udhAra, prAsAda karAvyA ati udAra // 57|| // 60 // // 6 // // 64 // For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 November-2018 // 65 // // 66 // // 67 // // 68 // SHRUTSAGAR bi koDI biMba bharAvyA tadA, paMcavIsa lAkha valI upari mudaa| te vArAnI pratimA eha, citi ma dharasyo avara saMdeha zrI zrImAlI nyAti maMDANa, vasai zrAvaka tihAM catura sujANa / pUjA bhagati jinanI bahu karai, puNya bhaMDAra nija potai bharai e nita nAma sadA citi dharo, bhavasAgara jima helAM tro| jinaguNa gAtAM nirmala buddhi, jina guNa gAtAM vaMchita Rddhi jinaguNa gAtA kuTuMbanI vRddhi, jina guNa gAtAM aSTa mAhAsiddhi / roga zoga(ka) nu hai Adhi na vyAdhi, jina guNa gAtAM sukha samAdhi saMvata sazirasakAyanidhAna, e saMvatsara kahyo paradhAna / Aso mAzi tRtIyA ujalI, karyu tavana pUraNa mani ralI jihAM hu avicala meru giraMda, jiMhA grahagaNa tArA ravi cNd| tihAM lagaI zrI RSabha caritra, bhaNai gaNii tasa janma pavitra ||kls|| e prathama narapati prathama munivara prathama bhikhyAcara hvo| e prathama jinavara prathama kevalI bhAva ANI mai stvyo| tapagachapati zrIvijayasenasUri zrIvijayadevasUri pttodhru| gaNi guNavijaya ziSya siMghavijaya kahi sayala saMgha maMgala karUM // 69 // // 70 // // 79 // iti zrI RSabhadevAdhidevajinarAja stavanaM saMpUrNaM / likhitaM saMvata 1670 varSe mAgha mAse zuklapakSe purNimA tithau sUryasuta divase gaNi zrIguNavijaya ziSya giNi siMghavijayena likhitaM / zrI aNahillapattana madhye zrI khetalavasahI pATake vAstavya suzrAvaka / puNya prabhAvaka / zrI devaguru bhakti kAraka sAha nAnajI paThana kRteti bhadraM bhUyAt |shriiH For Private and Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrutasAgara 18 navambara-2018 zrI samayasuMdara gaNi kRta dIpAvalIparva sajjhAya mInAkSI Ara. ziMde prastAvanAH jaina zAsanamAM darzAvelAM pratyeka parva AtmavikAsanI sAdhanAmAM vividha prakAre upakAraka banatAM hoya che| carama tIrthapati zramaNa bhagavAna zrImahAvIrasvAmInA nirvANa kalyANaka sAthe saMkaLAyelaM 'dIpotsavaparva' aneka AtmAnA jIvanane anerA AdhyAtmika prakAzathI jhaLahaLAM karatuM hoya che / A dIpotsavaparvane dhyAnamA rAkhIne aneka mahApuruSoe saMskRta, prAkRta ane gujarAtI bhASAmAM gadya ke padyasvarUpe aneka graMthonI racanA karI ch| __ bhAratIya saMskRti adhyAtma pradhAna hovAnA kAraNe ahIM pratyeka parvanI pota potAnI AgavI vizeSatA cha / e parvono saMbaMdha prAyaH koI nA ArAdhya deva athavA koI mahAna puruSonI sAthe che| tAtparya e che ke bhAratIya parva mahApuruSothI saMbaMdhita che ane e emanA saMdeza, smRti ane upAsanA hetu sthApita thayA hoya che / A dhArmika ane naitika parvo tenI sAthe rahela saMdeza tathA upadezane potAnA jIvanamAM utAravA mATe che ane tenA ja mAdhyame vyakti potAnI unnati, kalyANa ane mokSasukhane prApta karI zake che| ____ aMtima tIrthaMkara bhagavAna mahAvIrasvAmI kArtika kRSNapakSa (gujarAtI Aso kRSNapakSa) amAvasanA divase svAtinakSatramAM pAvApurI nagarImA nirvANa pAmyA htaa| A mahAna ane pAvana divasane jaina paraMparAmAM 'vIranirvANa' parvanAM rUpamA ujavavAmAM Ave che| kRti paricayaH prastuta kRti zrI samayasuMdara gaNi dvArA rAjasthAnI bhASAmAM padyabaddha 22 gAthAomAM racAyelI che| A kRtimAM dIvAlIparvano mahimA bahu suMdara rIte varNavAmAM Avyo che / kartAe prathama gAthAmAM 'bhajana karo bhagavAnarA, gaNadhara gotamasvAma' kahIne paramAtmA tathA gaNadhara zrIgautamasvAmIna maMgala smaraNa karyu che. tyArabAda dIpAvalInI ArAdhanAno upadeza detAM kaDaM ke A divase bhagavAna mahAvIrasvAmInI mukti ane gautamasvAmIne kevalajJAna thayu hovAthI A divasa moTo che ane A divase niMdA, vikathA, paravaMcanA vagere tathA anya paNa moTA pApono tyAga karI sAmAyika, For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 19 November-2018 pratikramaNa, pauSadha ane jApamAM magna rahI durlabha evA mAnavajanmane saphala karavo joIye / jJAnarUpI dIvaDo, kAyAnI vATa, samakitarUpI jyotanI vAta karIne kartAe AdhyAtmika dIpAvalInI bahu ja suMdara vAta jaNAvI che / sAthe-sAthe bhAvapUjAnuM varNana karatAM kahe che ke dayArUpI jalathI snAna, zIlarUpI suMgadhita caMdanathI vilepana, dAnazIla - -tapa-bhAvanArUpI akSata, dhIrajarUpI dhUpa ane taparUpI agara ukhevavuM joiiye| dayAnA dahIvaDA, kSamAnA khAjA, navatattvanA naivedya karI jinezvaranI pUjA karavI joIye / prastuta kRtinA gAthA kramAMka pratilekhaka dvArA na apAyela hoI ame Apela che. A kRti anyakartRka tathA ajJAta kartRka paNa maLe che, temAM gAthA parimANa 32, 39 ane 43 ema bhinna-bhinna prApta thAya che| kartA paricayaH zrI samayasuMdara gaNi jaina paraMparAnA eka samartha kavi che / rAsa, copAI, prabaMdha gIta, sajjhAya, stavanAdi maLI kula 500 thI adhika temanI racanAo jovA maLe che| dezI uparAMta nAnI-moTI saMskRta - prAkRtAdi bhASAbaddha racanAo paNa 50 thI adhika che| kavinI racanAomAM kavinAM pAMDitya, bhASAprabhutva, bahuzrutatA uparAMta viziSTa kavitvanAM darzana thAya che| samayasuMdarano janma rAjasthAnanA sAMcoramAM thayo hato evo ullekha 'sItArAma copAI' mAMthI maLe che| emanA janmavarSa aMge je anumAno thayAM che, temAM zrImohanalAla dalIcaMda desAIno abhiprAya samucita jaNAya che| teo saM. 1620 thI 1700 eTale ke I.sa.1564 thI I.sa.1644 sudhInA gALAne kavino jIvanakALa gaNAve che| samayasuMdara potAne kharataragacchanA anuyAyI tarIke oLakhAve che| nemicaMdrasUrithI AraMbhI sakalacaMdragaNi sudhInI guruparaMparA kavie 'aSTalakSI artharatnAvalI' nAmanA potAnA saMskRta graMthanI prazastimAM gaNAvI che| samayasuMdaranI dIrgha racanAomAMthI keTalIka noMdhanIya kRtiono ahIM ullekha karyo che| jaina kavi samayasuMdara sattaramA zatakanA eka uttama gItakAra hatA / samayasuMdaranI gItaracanAo saMkhyAdRSTie ghaNI che / eTaluMja nahi, guNavattAnI dRSTi paNa keTalIka to ajoDa che / emanAM gIto gujarAta rAjasthAnanA jaina samAjamAM khUba pracAra paamyaaN| rAjasthAnamAM temanI gItaracanAonA saMdarbhamAM eka lokokti pracalita che| "samayasuMdararA gItaDAM, kuMbhe rANerA bhIMtarAM" kuMbhA rANAe karAvela sthApatyo adbhuta che tema samayasuMdaranAM gIto paNa dhyAnAkarSaka che| For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 20 zrutasAgara navambara-2018 samayasuMdaranI gItaracanAonA sAteka vibhAga pADI zakAya :- (1) prAsaMgika gItaracanAo (2) tIrthaMkaronI bALalIlA varNavatAM gIto (3) gurugIta ( 4 ) stavana, sajjhAya Adi (5) upadezagIto (6) rUpakagIto ane (7) hriyaaliio| kavinA kALadharmanA varSa aMge kyAMya AdhArabhUta mAhitI maLatI nathI / rAjasomanA eka aMjaligItamAM samayasuMdaranuM avasAna saMvata 1702nA caitra mAsanI suda 13 nA roja amadAvAdamAM thayuM hovAno ullekha che| saMvata 1659mAM racAyela 'zAMba - 1 -pradyumna copAI' thI AraMbhIne 'draupadI copAI' je saM. 1700 mAM racAI hovAnuM noMdhAyuM che te gALAne kavino kavanakALa gaNAvI zakAya / Ama zabda ane bhAvanI phUlagUMthaNImAM madhyakAlIna jaina gItakAromAM zrI samayasuMdara advitIya che| prata paricayaH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prastuta kRtithI saMbaMdhita prata AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobAmAM upalabdha che| hastaprata saMkhyA 38449ne AdhAra mAnIne A kRtinuM saMpAdana karavAmAM AvyuM che| A pratanuM pratilekhana varSa vikrama saM. 1851 kArtika mAsa, kRSNa pakSa, 10 tithi, sthaLa DhAnalAmAM, pratilekhaka matisAgare lakhI che / pratamAM kula 2 pattro che| pratyeka patramAM 12 paMktio ane pratyeka paMktimA 28 thI 31 akSaro che| pratanI lekhanazailI suMdara, spaSTa ane suvAcya che| zrI samayasuMdara gaNi kRta dIpAvalIparva sajjhAya bhajana karo bhagavAnarA, gaNadhara gotamasvAma / taraNa tAraNa puraSA taNA, lIjeM nItapata nAma dIvAlIro dana vaDo, rAkho dharamasyuM sIra / gotama kevala pAMmIyA, mugata gayA mahAvIra jo dIna dIvAlIro vaDo, to mata kara jADA pApa / naMdyA vagatA paraharo, kIjo ja (ji) Navara jApa sAmAIka posA karo, paDikamaNu doya kAla / ima AtamaneM avadhAro, choDa dyo jhuTo jhaMkAra kAti vadi amAvasyeM, saMkhe karama kara soya / bhava jIvAne tAraneM, zrIvIra pohatA mokha For Private and Personal Use Only dIvAlI dina moTako // 1 // diivaalii...||2|| dIvAlI... dIvAlI... // 3 // 11811 diivaalii.......||5|| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 November-2018 dIvAlI... // 6 // dIvAlI... // 7 // dIvAlI... // 8 // dIvAlI... // 9 // dIvAlI... // 10 // dIvAlI... // 11 // SHRUTSAGAR nava malIne navalakhI, desa aThArAnA raay| vIrasvAmIye Ayane, dIdhA posA ThAya deva-devI tihAM AvIyA, lAgI jhagamaga jota / valI va(vi)seSa huo ghaNo, ratanA taNo udyota devasvAmaNa pratabodhavA, gayA che gautmsvaam| vIramukta gayA jAMNaneM, AyA ThAmo ThAma mohana Ai tihAM TAlavA, dhAyA che sukala dhyAMna / anaMtapaNe e sAdhavyA(vA), pAMmyA kevalagyAMna mokha nagaranA DAyacA(?), bhagavaMta shriimhaaviir| jIhAM re mukha Agala huA, gotamasvAma vajIra moTA ja(ji)Na sAsaNa dhaNI, pohatA sIvapura tthaaNm| gotama labadha taNA dhaNI, rAkhyo jagameM nAma vAravAra manakhA janama, pAMmasye nahI re gmaar| bhoga choDo vISaya sArIkho, saphala karo avatAra DerA DAMDA rAkhaDI, malyA mItrane mAya / jIhAMrA jhapaTA mata karo, sa(zu)ddha gaNo nokAra gyAMna rupa dIvalo karo, kAyAi vATa vaNAya / samakita jota ujAlane, mathyA AgherI gamAya kAyA hATa ujAlane, mAhe vasta amolIka cyaar| bhava jIva grAhI kavaNa jatA, jIhAMrA naphAno upagAra bhAva pujA karo bhagavAnarI, suNa tuM cIta lgaay| dayA rupa jala AMNaneM, e toa(ya) sanAna karAya sIla sugaMdha caMdaNa kareha, etu lepa lgaay| dAnazIlatapabhAvanA, AkhA tu eha caDhAya dhIraja kareneM dhupaNo, tapa kara agara ukhev| jJAna darzana cAritra taNo, sevA karo nItameva dIvAlI.. // 12 // dIvAlI... // 13 // dIvAlI... // 14 // dIvAlI... // 15 // dIvAlI... // 16 // dIvAlI... // 17 // dIvAlI... // 18 // For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 22 zrutasAgara navambara-2018 dayArA karane dahIvvaDA, khImArA khAjA vnnaay| navatatva puraNa nevaja karo, ima pujo ja(ji)NarAya dIvAlI... // 19 // ............., jIvaneM saMtAveM koya / dukha kiNaneM deNo nahI, paravacanAM sAMmo joya dIvAlI... // 20 // ulaTI gata saMsAranI, dhAna lacchamIneM kaaj| Dacakaro karatI thakI TheThe kuTe sAja dIvAlI... // 21 // bhAseM zrIjinarAjanI, mokha ughADe majhAra / dIpa aDhAi meM pragaTyA, jayavaMtA jagadIsa // bhajana karo bhagavAnarA, jyuM sudhare thAharA kaaj| samayasuMdara kaheM vIrajI, AvAgamaNa nIvAra dIvAlI... // 22 // iti dIvAlI sIjhAya saMpUrNa // saM.1851 matI kAtI vadI 10 li. matisAgaraH DhAnalA madhye // * * * - zrutasAgara ke isa aMka ke mAdhyama se pa. pa. garubhagavantoM tathA aprakAzita kRtiyoM ke Upara saMzodhana, sampAdana karanevAle sabhI vidvAnoM se nivedana hai ki Apa jisa aprakAzita kRti kA saMzodhana, sampAdana kara rahe haiM athavA kisI mahattvapUrNa kRti kA navasarjana kara rahe haiM, to kRpayA usakI sUcanA hameM bhijavAe~, jise hama apane aMka ke mAdhyama se anya vidvAnoM taka pahu~cAne kA prayatna kareMge, jisase samAja ko yaha jJAta ho sake ki kisa kRti kA sampAdanakArya kauna se vidvAna kara rahe haiM? isa taraha anya vidvAnoM ke zrama va samaya kI bacata hogI aura usakA upayoga ve anya mahattvapUrNa kRtiyoM ke sampAdana meM kara sakeMge. AzA hai jinazAsana ke isa mahattvapUrNa kArya meM ApakA sahayoga prApta hogA. nivedaka sampAdaka (zrutasAgara) 1. eka caraNa anupalabdha hai| For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 23 November-2018 upAdhyAya bhAvaharSa racita jJAnapaMcamIstavana zrI gajendra zAha prastAvanA:___udyota, vidyuta, prabhA, prakAza, ujjvalatA, teja, rozanI Adi zabda aMdhakAra ke pratipakSI haiN| ye sabhI khadyota se lekara dIpaka, tArA, nakSatra, caMdra, sUryAdi hetu prayukta hote haiN| jagata ke bAhya aMdhakAra ko dUra karane ke lie prAkRtika va kRtrima kaI saMsAdhana upalabdha haiN| yahA~ jisa udyota kI bAta hama karane jA rahe haiM, vaha bAhyAbhyaMtara, bhautika va AdhyAtmika sabhI prakAra ke andhakAroM ko dUra karane vAlI aciMtya zakti-jJAna kI bAta hai| jJAna ko sarvaprakAzaka va sarvasukhakAraka kahA gayA hai| zAstroM meM 'paDhamaM nANaM tao dayA' kahakara jJAna kI pradhAnatA darzAI gaI hai| jJAna-kriyA meM pahale jJAna hai, ratnatrayI meM bhI jJAna hI pradhAna hai, jo prastuta kRti meM bhalI-bhAMti darzAyA gayA hai| AcArya zrI haribhadrasUrijI ma.sA. ne to yahA~ taka kaha diyA hai ki 'kattha amhArisA pANi, sama dosa dusiyaa| hA aNAhA kahaM huMtA, jai na hujja jiNAgamo' duSama kAla ke doSa se grasita hamArA kyA hotA ! yadi jinAgama nahIM hote ! yaha bAta Aja se hajAroM sAla pahale kI hai, jisa samaya vipula mAtrA meM zruta upalabdha thA, svayaM haribhadrasUrijI ne 1444 graMthoM kI racanA kI thii| Aja usameM se kyA bacA hai, vaha hama saba jAnate haiN| isa paristhiti meM jJAna va jJAnI kI sevA, surakSA hetu kadama nahIM uThAyeMge to hamArA kyA hogA ??? zruta va zrutadhara ke prati bahumAna bhAva pragaTa karanA Aja ke samaya meM atyaMta Avazyaka hai aura vaha bhAva hRdaya meM utpanna karane kA eka prabala sAdhana yahA~ prakAzita kI jAne vAlI prAyaH apragaTa 'jJAnapaMcamI stavana' kRti hai, jisameM pahale jJAna kI mahattA darzAI gaI hai, tatpazcAt jJAnI kI mahattA batalAkara aMta meM jJAna hetu jJAnapaMcamI kI ArAdhanA kaise karanI cAhie, vaha suMdara DhaMga se darzAyA gayA hai| ___kRti meM bahuzruta kI mahattA ke sUcaka 16 dRSTAMta nAmoM ko hamane Bold kiyA hai aura kRti paricaya meM una sabhI kA kramazaH paricaya diyA hai, jisase viSaya ko AsAnI se grahaNa kiyA jA ske| AzA hai ki yaha lekha pAThakoM ko jJAna va jJAnI ke prati bahumAna bhAva jagAne vAlA va zrutapremiyoM kI bhAvanA meM abhivRddhi karane vAlA bnegaa| For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 24 zrutasAgara navambara-2018 kRti paricaya: prastuta kRti kI bhASA mArugurjara hai| padyabaddha isa kRti meM 23 gAthAe~ haiN| prAraMbha meM viSaya kI bhUmikArUpa 8 dohe va tatpazcAt do DhAla dI gaI haiN| kartA ne kRti ke prAraMbha meM maMgalAcaraNa ke rUpa meM trizalAnaMdana, zAsanapati bhagavAna mahAvIra kI stavanA kI hai| kRtigata mukhya viSaya kI prastuti ke pUrva kartA ne bhUmikArUpa ratnatrayI kI bAta karate hue jJAna, darzana, cAritra meM se sarvaprathama darzana kI mahattA batAI aura kahA ki cAritra (dravya cAritra) ke binA mukti mila sakatI hai, lekina darzana ke binA nhiiN| isakI puSTi ke lie kartA ne 'uttarajjhayaNa joi' kahakara uttarAdhyayanasUtra kA saMdarbha diyA hai| zAstroM meM AtA hai ki 'sijjhaMti caraNarahiyA, daMsaNarahiyA na sijjhaMti / ' bAda meM kartA jJAna kI pradhAnatA ko darzAte hue kahatA hai ki 'jai vi hu darasaNa ati bhalau e, toI pahilau naann| bhale hI darzana zreSTha ho, parantu jJAna usameM prathama hai, kyoMki darzana kI prApti bhI jJAna se hI hotI hai| isa bAta kI puSTi hetu kartA dharmadAsa gaNi kA saMdarbha dete hue kahate haiM ki-'dharamadAsa gaNi ima kahae, varatara nANa saMpanna / ' kriyA ke sAtha jJAna kI tulanA karate hue kahA ki kriyA suvarNa hai to jJAna usameM jar3ita ratna hai. 'jJAnakriyAbhyAM mokSaH' ukti suvidita hai| binA jJAna kI akelI kriyA mokSa nahIM de pAtI hai| ajJAnI karor3oM bhavoM meM jitane karmoM kA kSaya karatA hai, utanA tIna guptiyukta jJAnI eka zvAsozvAsa meM kSaya kara detA hai| tatpazcAt kartA ne 5 jJAna kA nAmollekha karake zrutajJAna kI pradhAnatA ko batAte hue kahA hai ki 'jaI vi hu kevalanANa vara, savi huM mAMhi prdhaan| tau hI jinavara zruta bhaNIya, kahiyau ati bahumAna // ' bhale hI pAMco jJAna meM kevalajJAna zreSTha ho, parantu jinezvaroM ne zrutajJAna ke prati vizeSa bahumAna darzAyA hai, kyoMki kevalajJAna taka pahu~cane ke liye bhI pahale zrutajJAna kI AvazyakatA par3atI hai| isa prakAra kartA ne bhUmikA meM zrutajJAna kI mahattA darzAI hai aura phira jo bahuzruta haiM, jJAnI haiM , unakI mahimA, tejasvitA, AMtarika zakti, kAryakSamatA, ajeyatA va zreSThatA kI tulanA zaMkha, azva, gaja, siMha Adi vividha upamAoM se kI hai| isase hameM jJAnI ke prati bahumAna bhAva pragaTa hotA hai va jJAnArjana hetu preraNA bhI milatI hai| For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2018 kRti ke aMta meM gAthA 15 se jJAnapaMcamI kI ArAdhanA ke bAre meM kahA gayA hai ki- guru paraMparA se jisa prakAra maiMne sunA hai, usake AdhAra para vidhi batAU~gA, aisA kahakara vidhi batAI hai ki 'cetra anai caumAsi, pose sahita cha ya maasaa| varajI e tapa lIjaI, nija bhava saphala kriiji||' caitramAsa, cAturmAsa ke cAra mAsa tathA posa mAsa ina 6 mahInoM ko chor3akara zeSa mahInoM meM tapa prAraMbha karanA cAhie / vistAra se nANa sthApanA karake guru nizrA meM tapa uccaranA (prAraMbha karanA) caahie| tapa meM brahmacarya pAlana pUrvaka upavAsa karate hae 5 mAsa meM laghupaMcamItapa pUrNa hotA hai. koI laghupaMcamI hetu 5 varSa va 5 mAsa bhI kahate haiN| utkRSTI yAvajjIva kara sakate haiM / tapa kI pUrNAhUti meM yathAzakti udyApana karanA caahie| paMcamI ke dina upavAsa karake ullAsa ke sAtha pustaka kI pUjA, jJAna kA caityavaMdana, jJAna va jJAnI kA bahumAna, AzAtanA kA tyAga, guruvANI kA zravaNa karate hue jo tapa karatA hai, vaha saMsArasAgara ko pAra karake saralatApUrvaka siddhiramaNI ko prApta kara letA hai| isa prakAra kRti ke aMta meM tapaphalazruti evaM aMtima gAthA meM pratilekhana puSpikA dete hue kRti ko pUrNa kiyA gayA hai| kRtigata bahuzruta, jJAnI hetu dI gaI upamAe~ jo uttarAdhyayanasUtra ke 11veM bahuzrutapUjA adhyayana meM bhI pAI jAtI haiM, usakA vivaraNa nimna prakAra hai jJAnI hetu dI gaI upamAe~1. zaMkha - jisa prakAra zaMkha meM rakhe hue dUdha se zaMkha va dUdha donoM hI eka-dUsare se suzobhita hote haiM. usI prakAra bahuzruta vyakti svayaM ko tathA svayaM meM rahe hue zrutajJAna ko zobhAyamAna karatA hai| 2. ghor3A - jisa prakAra kamboja deza ke azvoM meM kanthaka ghor3A zreSTha hotA hai, usI prakAra jJAnavAn vyakti bhI zreSTha hotA hai| 3. yoddhA - jisa prakAra jAtimAn ghor3e para ArUDha dRDha parAkramI zUravIra yoddhA donoM ora se jaya-vijayAdi nandighoSoM se arthAt jaya-jayakAra zabdoM se, vijaya vAdyoM se suzobhita hotA hai, usI prakAra jJAnI vyakti suzobhita hotA hai| 4. hAthI - jisa prakAra hathiniyoM se ghirA huA 60 varSa kA balavAn hAthI kisI se parAjita nahIM hotA hai, usI prakAra bahuzruta bhI kisI se parAbhUta nahIM hotA hai| For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 zrutasAgara navambara-2018 5. vRSabha - tIkSNa sIMgoM vAle va tAkatavara kaMdhoMvAle yUthAdhipati baila kI taraha jJAnavAn vyakti bhI gaNa ke adhipati ke rUpa meM dedIpyamAna hotA hai| 6. siMha - tIkSNa dA~toM vAlA, pUrNa yuvA, duSparAjeya siMha jaise pazuoM meM zreSTha hotA hai, vaise hI bahuzruta bhI anyatIrthiyoM ke bIca suzobhita hotA hai| 7. vAsudeva - zaMkha, cakra evaM gadA ko dhAraNa karane vAle vAsudeva kI taraha adhika jJAna ko dhAraNa karane vAlA jJAnI bhI aparAjita evaM balavAn hotA hai| 8. cakravartI - 14 ratnoM ke svAmI, mahAn RddhivAn, cAturaMta cakravartI kI taraha jJAnI bhI 14 pUrvo kI vidyA se samRddha hote haiN| 9. indra - jisa prakAra hajAra AMkhoM vAlA, hAtha meM vajra ko dhAraNa karane vAlA purandara zakra (indra) devoM kA adhipati hotA hai, vaise hI bahuzruta bhI dharmanizcalatA se devoM ke dvArA pUjanIya hotA hai| 10. sUrya - jisa prakAra andhakAra kA nAzaka udayamAna sUrya teja se dedIpyamAna hotA hai, vaise hI jJAnI jJAnateja se dedIpyamAna hotA hai| 11. caMdra - jaise nakSatroM ke parivAra se parivRta pUrNimA kA pUrNa caMdra suzobhita hotA hai, usI prakAra aneka sAdhugaNa se parivRta bahuzruta jJAnI bhI apanI jJAnakalAoM se pUrNarUpa se suzobhita hotA hai| 12. koSThAgAra - jisa prakAra sAmAjika kisAna yA vyApArI Adi kA dhAnya bhaMDAra surakSita va vividha prakAra ke dhAnyoM se paripUrNa hotA hai, vaise hI jJAnavAn vyakti bhI aMga, upAMga, prakIrNakAdi vividha prakAra ke jJAna se paripUrNa hotA hai| 13. jambUvRkSa - jaise jambUdvIpa ke adhipati 'anAdRta' deva kA 'sudarzana' nAmaka jambU vRkSa anya vRkSoM meM zreSTha hotA hai, vaise hI bahuzruta bhI sAdhuoM meM zreSTha hotA hai| 14. nadI - jisa prakAra nIlavaMta varSadhara parvata se nikalI huI jalapravAha se paripUrNa, samudragAminI sItA nadI sabhI nadiyoM meM zreSTha hai, vaise bahuzruta jJAnI bhI zreSTha haiM / 15. meru parvata - jisa prakAra vividha auSadhiyoM se dIpta meru parvata anya parvatoM meM zreSTha hai, vaise hI bahuzruta sabhI sAdhuoM meM zreSTha haiN| 16. samudra - sadaiva akSaya jala se paripUrNa svayaMbhUramaNa samudra jisa prakAra nAnAvidha ratnoM se paripUrNa rahatA hai, usI prakAra bahuzruta bhI akSaya jJAna se paripUrNa hotA For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2018 SHRUTSAGAR 27 kartA paricaya: prastuta kRti kI racanA sAdhucaMdra gaNi ke praziSya va kulatilaka gaNi ke ziSya upAdhyAya bhAvaharSa ne kI hai| kartA ke hAthoM likhita siddhahemazabdAnuzAsana AkhyAta avacUri' kI prata ke pratilekhana varSa se vidvAna kA samaya vikrama saMvata 1594 milatA hai| kartA kI anya kRtiyoM meM 7 sagapaNa gIta, Adijina stavana va vIsasthAnaka vidhi garbhita zAMtijina stavana prApta hotA hai| prata paricaya: AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA kI ekamAtra hastaprata kramAMka 37797 ke AdhAra para prastuta kRti kA saMpAdana kiyA gayA hai. do pannoM kI prata meM pahalA patra anupalabdha hai| avazeSa rahe dUsare panne para yaha kRti ullikhita hai| pratilekhana puSpikA va lekhana varSa kI sUcanAe~ prata meM nahIM dI gaI haiN| anumAna se yaha prata vikrama kI 18vIM sadI ke pUrvArdha kI saMbhava hai| prata kI likhAvaTa svaccha, suMdara va suvAcya hai| gAthAMka va vizeSa pATha ko geru lAla raMga se aMkita kiyA gayA hai tathA padacchedaka lakIroM kA bhI upayoga kiyA gayA hai| prata meM 'pAMcamatavana' haMDI dI gaI hai, jo khaMDita hai| // 1 // upAdhyAya bhAvaharSa racita jJAnapaMcamIstavana // // vIrajiNesara vaMdIyai e, trisalAdevi malhAra / varatai zAsana jiha taNaNa(u), vasamai paMcama kAla tihAM ratnatraya sAra giNi, daMsaNa nANa caritta / mugati nahIM daMsaNa pakhai e, e jinazAsana tatta cAritra viNa sivapada kAu e, navi daMsaNa viNa hoi| eha vAta pragaTI achai e, uttarajjhayaNai joi jai vi hu darasaNa ati bhalau e, toI pahilau nANa / darisaNa lAbha sarUpa giNi, e pahilau guNa jANi dharamadAsa gaNi ima kahae, varatara nANa saMppanna / kriyAvaMta syuM ekalau e, dui jima hemaratna // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // For Private and Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir navambara-2018 // 6 // // 7 // // 8 // // 9 // zrutasAgara 28 ajJAnI bahu varasasayA koDai karama khapei / jJAnI trihuM gupatai sahita sAsosAsai teI jJAna adhika jiNavara kahai e, tehanA paMca prkaar| maya suya avahi tRtIya giNi, maNa kevala suvicAra jaI vi hu kevalanANa vara, savi huM mAMhi pradhAna / tau hI jinavara zruta bhaNIya, kahiyau ati bahumAna ||ddhaal|| sAMkha(zaMkha) anaI khIrai bharyo e, jima adhikao sohi| jAtimaMta haya vegi karI, tima jana mana mohi| subhaTa naMdighoSai karI e, jima paradala jiipi| tima zrutajJAnai sahita, puruSa jagi adhikau dIpai sAThi varasanau saparivAra gaja ati balavaMta / yUthAdhipa jima vRSabha sIha mRga mAMhi mahaMta / vAsudeva jima subhaTa mAMhi, zaMkhAdika sohi| tima zrutajJAnai adhika puruSa savi huM mana mohai cavada rayaNanau adhipa jema, naradeva bhnniiji| devamAMhi jima zakra, jAsa sahasaMkha ginniiji| upaharao Avatau, sUra jima dIpai teji| tima zrutadhara savi puruSamAhi, guNa adhikau rejai nakSatrai paravaryau, caMda pUnima dina puuru| dhAna taNI bahujAti bharyau, koThAra aNUrau / vRkSaha mAMhi jima sadA phala phUla snnuuru| tima zrutadharanai nava navau e, nitu puNya aMkUrau salilA sIta vakhANIyai, e savi nadIya mjhaarii| meru sudaMsaNa avara meru thI, avara vicAra vddu| sayaMbhUramaNa udadhi, bahu rayaNe bhriiyu| tema bahuzruta puruSa guNe, sagale aNusariyau // 10 // // 11 // // 12 // // 13 // For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir November-2018 SHRUTSAGAR 29 jJAnamAMhi zruta adhika, guNe ima jinavara bhaakhi| te ArAdhana bhaNIya jJAna, paMca savidhi daakhi| saguru paraMpara thakIya, suNI tiNa parai khes| vidhi ArAdhana thakI, adhika huM jJAna lahesu // 14 // // ddhaal|| // 15 // // 16 // // 17 // // 18 // // 19 // cetra anai caumAsi, posa sahita chaya maasaa| varajI e tapa lIjaI, nija bhava saphala karIjai vistara nAMdi vicAra, saha guru pAsi uccAra / baMbha sahita upavAsa, laghupaMcama paNa mAsa keI vali laghu dAkhai, mAsa varasa paNa bhaakhi| dasa varasA dasa mAsa, bIjI karai ullAsa utakRSTI jAvajIva, pAmai jJAna sadIva / ujamaNA vidhi joi, nija bhAvai karai sohai paMcami dina upavAsa, pustaka pUji ullAsi / ceI vaMdana nANa, vidhisau karai sujANa jJAna vinaya bahu kIjai, jJAnI tema ginniiji| AsAtana varajIjai, guranA vacana suNIjai jJAna diyai nara je ya, tehanai nahI ya adeya / puliMda taNau adhikAra, sivanI bhagati saMbhAri ehanA guNa kuNa jANai, zrutakevalI ya vkhaanni| tasu ArAdhana dAkhai, jJAna paMcami tapa bhAkhai ima jJAnapaMcamatapa taNI, vidhi suNI ya bhavIyaNa je kri| saMsArajalanidhi tarI, helai siddhiramaNI te vri| siri sAdhucaMda susIsa, zrIkulatilaka kali kalapattare / tasu sIsa vara uvajhAya pabhaNai, zrIbhAvaharakha suhaMkaro // iti jJAnapaMcamI stavanaM // // 20 // // 21 // // 22 // // 23 // For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 30 zrutasAgara navambara-2018 soLamA zatakanI gujarAtI bhASA madhusUdana cimanalAla modI (gatAMkathI AgaLa...) paMdaramA saikAnI bhASAthI soLamA saikAnI bhASA ghaNI rIte judI paDe cha / hAthapratonA pUrAvA dhyAnamAM laie to soLamA saikAnI bhASAno DhALa atyAranI gujarAtI tarapha vadhAre che / rahai, tau, thau ityAdi vibhaktidarzaka anuSaMgI zabdo adRzya thAya che; chai ane hoi sahAyakAraka kriyApada tarIke prayoga vadhato jAya che ane dhAtunA kALanAM rUponA pheraphAra paNa atyAranA DhALa tarapha vaLe ch| kAThAAvADI asarane lIdhe ja A hoya ema mAnavAne kAMi paNa kAraNa nthii| __rA. zAstrInI aitihAsika dalIla TakI zake evI nthii| mugdhAvabodha-auktika saM. 1450 nuM ne mahamada begaDAe kAThiAvADane gujarAta tala sAthe joDayu saM. 1512mAM eTale bAsaTha varSano gALo / kAThiAvADamAM dvArikA, zaMkhoddhAra, somanAtha e hiMduonAM pavitra sthAno jyAM lokonI avarajavara sArA pramANamA htii| pAlItANA ane jUnAgaDha e jainonAM pavitra sthAna jyAM jainonA aneka saMgha jtaa| A kALanA eka saMghaD varNana prAcIna gurjara kAvya saMgraha (gA. o. sI.) mAM pethaDarAsa mAM Apyu che / te uparAMta saM. 1371 no samarArAsa, solaNa nI carcarikA te ja saMgrahamAM jovA / kAThiAvADano ane gujarAtano saMbaMdha rAjakIya aMdhAdhuMdhI hovA chatAMya paNa lokonA avarajavarathI to cAlu ja hato; eTale rA. zAstrInuM aitihAsika pramANa pramANAbhAsa Thare ch| AthI taLa-gujarAtanI bhASA kAThiAvADI asare navA saMskArane pAmI e dalIla gaLe utare evI nathI ja ane vaLI ema kahevaM ke 'premAnaMde te narasiMhanI vANI para mugdha thaI saM. 1800 pachI narasiMhanI bhASAne sAhityanI bhASA tarIke svIkArI lIdhI' - e jarA utsAhAtireka ch| 4. saMskRtA gurjarI' ane prAkRtA gurjarI'-athavA to rA. zAstrInA bheda 'prAkRta pracura tala gujarAtanI sAhitya bhASA' ane saMskRta pracura tala gUjarAtanI sAhitya bhASA' e bheda paNa taddana asvIkArya cha / A bhASAbhedanuM nirasana mane to punarukti ja lAge che; kAraNa ke saM. 1922 mAM (i. sa. 1866) lakhelA sva. vrajalAla kAlidAsa zAstrInA 'gujarAtI bhASAno itihAsa' (pra. gu. va. so. amadAvAda) mAM pAna 63 para vidhAna karavAmAM Avyu che "have jUnI tathA navI gujarAtI bhASA te kaI te jaNAvavA mATe jUnAM pustakonAM thoDAM thoDAM vAkya lakhyAM che / pUrve jaina ane brAhmaNo eka ja rItie lakhatA For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR November-2018 hatA" tyAra pachI sva. zAstrIjI dAkhalAo TAMkI A bAbata siddha karI batAve che| A pachI samajAtu nathI ke saMskRta pracura gurjarInA bhedatuM nirasana kyAranu ya thai gaela che chatAMya A bheda pharIthI UbhA karI zAthI carcavAmAM Ave che| jaino potAnA dharma saMbaMdhI kAvyo lakhe temAM potAnA dharmanI prAkRta paribhASA Ave eTale tene prAkRtapracura gujarAtanI sAhitya bhASA e nAma ApI judo bheda na pddaay| e to brAhmaNo potAnAM lakhANomAM potAnI paribhASA vApare ane te kALano vaidya-jaina hoya ke brAhmaNa-vaidakanI paribhASA vApare tethI kAMi bhASA bheda paDAya nhi| brAhmaNa lekhakornu sAmAnya rIte tatsama saMskRta zabdo taraphanu valaNa khAsa dekhAI AvatuM nathI di. ba. ke. ha. dhruva saMpAdita prAcIna gurjara kAvyo' (gu. va. so.) ke 'kAnhaDade prabaMdha' vigere kAvyomAM tadbhava zabdono prayoga ocho nthii| bhAlaNanI 'kAdaMbarI' saMskRtamAthI gujarAtImAM UtArelI eTale tatsama zabdo temAM vadhAre che| dezI, DhAla, rAga ityAdimAM to jainoe lakhelAM tema brAhmaNoe lakhelAM lakhANo sarakhAM che| eTale A prakAranA bheda nirmAlya Thare ch| Ama chatAMya paMdaramA ane soLamA saikAmAM brAhmaNe ya nahi ane jaine ya nahi evA pArasIonAM gujarAtI lakhANo maLe che, jenA utArA huM sAlavAra nIce ApuMchu / mane to zailI ke bhASA e bannemAM ya e lakhANo brAhmaNa ke jaina lekhakonAM lakhANothI judAM paDatAM lAgatA nathI, agviIrA Collected Sanskrit Writings of the Parsis Part V jUnA gujarAtIno vibhAga [24] : 1 pachaiM maI teha pApI manuSyataNA AtmA dIThA je maMDaka mAMDA hAtha dharI zunaka-luMDI-rahaiM ghAlI achi| anai zunaka-luMDI teha mAMDI nahI pAiM anai tIMha manuSyataNAM hIAM-Upari caDI page karI peTa vibhADai phADai achi|| 2 maI pUchaiuM jau IMhataNe tanu zarIrai kaisauM pApa kIdhauM jINai pApa karI AtmA rahai isau dohilau nigraha kIjai achi|| 3 puNyAtmaka zroza anai Adara iajda boliyA jau eha tIha pApI manuSyataNA AtmA jehe pRthvImAMhi ghaira rASaNAhAra luMDI SAdyatu AhAratu anyathA kodhAM bhUSaAM mAraiyA athavA haNaiyA mAraiyA // ai ne badale e : IMhataNe; tenI ja pachI AvatA zarIrai nuM pAThAMtara zarIre sadaragraMtha [27]; pge-krii| A uparAMta [3] jANe kari-jANai= jJAyate. hAthaprata lakhAyA saMvata1507 gAma nvsaarii| A parathI be vastu tarI Ave che, zailImAM pheraphAra nthii| ai ne au ne badale e ke For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AC 32 zrutasAgara navambara-2018 o nI prathA eTalI pracAramA nathI AvI; paNa ai parathI e lakhAto jAya che| ityAdi anuSaMgI zabdo (Post-positions) vyApta che; taruNaprabhasUri (saM. 1411) nI bhASAthI A bhASA judI paDatI nthii| ai mAMthI vibhakti rUpomAM e thayAnA dAkhalA taruNaprabha mAM paNa maLe che|| lekhanazailIne aMge A hAthapratomA svaro judA pADavAmAM AvelA ch| dA.ta. bhUSaAM=bhUSAM; haNaiyA haNiyA; mAraiyA mAriyA; ghaira ghari (vyatyaya). lakhavAmAM A zailI che tethI kaMi uccAra Ama chUTA ja thatAM haze ema dhAravA- nathI; paraMtu bIjI hAthaprato jovAthI mane lAge che ke uccAra 'yA' tarapha vaLato hovAthI A pramANe lakhAtuM haze / taruNaprabhamAM lekhanazailInI A prakAranI viziSTatA dekhyAmAM nathI aavtii| agviIrAnI hAthaprata lakhAela saM.1507; paraMtu mULa gujarAtI graMtha vikramanA paMdaramAM zatakano madhyabhAga hoya ema lAga ch| khuIavalastArthaH [Collected Sanskrit Writing of Parsis] Part I Note No.225. zubha bhalA dharma kAryataNA sRjaNahAra nIpajAvaNahAra svAmI mahAjJAnI sarva jANa taNA ArAdhanataNai viSayai huM dinameka (?) sadA sarvadA trikAla namaskAra stuti tridhA lihuM prakAra praharaku karaNahArU avasara jAlavaNahAra hauM kila sAciM zubha bhalA dharmakArya puhatAM huAM mane vacane kartavye kari lihuM prakAre praharaU pahurauM karUM ArAdhanAtaNuM pahara prahara avarasara jAlaq iMtrikAla diina devU je koI nikAla na jALave taharahi svarga nahI teha narakIu teha gardabha zvAna // Uparanu avataraNa H1 nAme hAthaprata (lakhyA saM.1471) mAMthI levAmAM Avyu che: AnuM Aja lakhANa NMRL1, nAme bIjI hAthaprata je navI che temAM paNa che: paraMtu saMpAdaka H1 Upara ja AdhAra rAkhe che eTale Uparano pATha H1 mAMthI hoya to mane vacane kartavye; jAlavu: jALave: ityAdi. (jALave jALavai) / A lakhANanA kALay bIju lakhANa paNa TAMkuM chu| ijisni [Collected Sanskrit Writing of Parsis II] AmAMthI nIce TAMcaNa ApatA pahelAM eka vAta kahI devI joie. A hAthapratanA lakhANamAM traNa judAM par3e che / eka to paMdaramAnA aMtanI ane soLamAnI zaruAtanI bhASAnu, soLamAnA aMtanI ane sattaramAnI zaruAtanI bhASAnuM ane aDhAramAnI bhASAnu saMpAdake tArIkhavAra bheda pADyA nathI paraMtu A paDo saMsthApake vAparelI hAthapratonI tIrIkhane Azare pADu chu. (kramazaH) For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHRUTSAGAR 33 November-2018 pustaka samIkSA DaoN. hemantakumAra pustaka nAma : dhyAna : AMtara yAtrA (anya nAma- jaina dhyAna prakriyA) kartA - : AcArya zrI yazovijayasUrIzvarajI mahArAja prakAzaka : AcArya zrI OMkArasUri ArAdhanA bhavana, gopIpurA, surata prakAzana varSa : vi. saM. 2072, AvRtti- prathama kula pRSTha : 8+88=96, mUlya- 300/-, bhASA- gujarAtI parama pAvana mahAtIrtha pAlItANA meM pAraNAbhavana meM vi. saM. 2072 meM Ayojita tapAgacchIya zramaNa sammelana meM prastAva saMkhyA- 42 meM jaina dhyAna prakriyA se saMbaMdhita eka sAhitya taiyAra karane hetu prastAva pArita kiyA gayA thA, jisake Aloka meM parama pUjya AcArya zrI yazovijayasUrIzvarajI mahArAja ne dhyAnazataka, dhyAnavicAra Adi vibhinna graMthoM se motiyoM ko cunakara gujarAtI bhASA meM "dhyAna : AMtara yAtrA" nAmaka graMtha jaina dhyAna prakriyA se saMbaMdhita eka vistRta vivecana likhakara jaina dhyAna-yoga gagana meM eka dedIpyamAna nakSatra ko sthApita kara diyA hai| pUjyazrI ne prastuta graMtha ke mAdhyama se dhyAna-yoga ke kSetra meM ruci rakhane vAle vidvajjanoM ke sAtha-sAtha sAmAnya janoM ko bhI saMtoSa pradAna karane kA bharapUra prayAsa kiyA hai| 13 adhyAyoM meM vibhakta prastuta kRti meM dhyAna ke vibhinna prakAroM evaM unakI prakriyAyoM ko bahuta hI suMdara evaM sarala paddhatti se vivecana kiyA hai| dhyAna jaise gUr3ha viSaya ke tattvoM (motiyoM) ko vibhinna zAstroM ke mahAsAgara se DhU~r3hakara eka mAlA meM gUMthanA apane Apa meM eka bahuta hI zrama, samaya evaM dhairya kA kArya hai, phira bhI AcAryazrIjI ne isa kArya ko bahuta hI rocaka evaM saralatA se samajha meM A jAe vaisA taiyAra kiyA hai| dhyAna, yaha eka anubhava kI bAta hai| mAtra vidvattA ke sahAre aisA grantha likhA nahIM jA sktaa| pUjyazrI kI anubhava yAtrA kA paripAka hai yaha grantha / pUjyazrIjI ne graMtha kA nAmakaraNa hI "dhyAna : AMtara yAtrA" kiyA hai, jisase dhyAna kyA hai yaha spaSTa ho jAtA hai| phira bhI AcAryazrIjI ne dhyAna kI viziSTatA ko samajhAte hue likhA hai ki dhyAna samatAbhAva ke sAtha karane kI prakriyA hai, anyathA vaha to AtmapratAr3anA khlaaegii| aneka manISiyoM evaM mahApuruSoM ne dhyAna ke saMbaMdha meM graMthoM kI racanA kI hai| unake dvArA dhyAna ke saMbaMdha meM varNita viSayoM evaM prasaMgoM ko For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 34 zrutasAgara navambara-2018 ekasUtra meM pirokara pUjya AcAryazrIjI ne dhyAna karane kI kalA-prakriyA ke eka-eka caraNa ko vistArapUrvaka samajhAyA hai / pustaka kI chapAI bahuta suMdara DhaMga se kI gaI hai| AvaraNa bhI kRti ke anurUpa bahuta hI AkarSaka banAyA gayA hai| graMtha kA avalokana karate hI mana meM dhyAna ke bhAva utpanna hone lagatA hai| graMtha meM viSayAnukramaNikA ke sAtha aneka prakAra ke pariziSToM meM anya kaI mahattvapUrNa sUcanAoM kA saMkalana karane se prakAzana bahupayogI ho gayA hai| aneka mahAna graMthoM kI prastuti ke pazcAt pUjyazrIjI kI yaha eka aura sImAcihna rUpa meM prastuti hai| saMgha, vidvadvarga, jijJAsU isI prakAra ke aura bhI uttama prakAzanoM kI pratIkSA meM haiN| sarjanayAtrA jArI rahe aisI zubhecchA hai| antataH yaha kahanA atizayokti nahIM hogI ki prastuta prakAzana jaina sAhitya gagana meM dedIpyamAna nakSatra kI bhA~ti jijJAsuoM ko pratibodhita karatA rahegA / pUjya AcAryazrIjI ke isa kArya kI sAdara anumodanA ke sAtha koTizaH vaMdana / kyA Apa apane jJAnabhaMDAra ko samRddha karanA cAhate haiM ? AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamaMdira, kobA meM Agama, prakIrNaka, aupadezika, AdhyAtmika, pravacana, kathA, stavana- stuti saMgraha Adi vividha prakAra ke sAhitya prAkRta, saMskRta, mArugurjara, gujarAtI, rAjasthAnI, purAnI hindI, aMgrez2I Adi bhASAoM meM likhita vibhinna prakAzakoM dvArA prakAzita ativizAla bahumUlya pustakoM kA saMgraha hai, jo hameM kisI bhI jJAnabhaMDAra ko bheMTa meM denA hai. yadi Apa apane jJAnabhaMDAra ko samRddha karanA cAhate haiM to yathAzIghra saMparka kareM. pahale Ane vAle Avedana ko prAthamikatA dI jAegI. For Private and Personal Use Only prazAsaka jJAnamaMdira Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya zrI kailAsasAgarasUri jJAnamandira meM jJAnapaMcamI ke zubha avasara para Ayojita jJAnapUjana kI kucha jhalakiyA~ For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Registered Under RNI Registration No. GUJMUL/2014/66126 SURUTSACAR (MONTILY). Published on 15th of every month and Permitted to Post at Gift City SO, and on 20th date nf every moath under Postal Regd. Na G-GNR-334 issued by SSP GNR valid up to 31/12/2021. 13. jambUvRkSa 11. caMdra 12. koSThAgAra 14. nadI 16. samudra 15. meru parvata 'jJAnapaMcamI stavana' lekha meM prayukta 16 upamAoM ke citra BOOK-POST / PRINTED MATTER prakAzaka zrI mahAvIra jaina ArAdhanA kendra AcArya zrI kesvAsasAgarasUrijJAnamaMdira, kobA ji. gAMdhInagara 382007 phona naM. (070 23276204, 205, 252 pheksa (071) 13276249 Website : www kobatirth.org omalligyanmandirtaioisatirth.org Printed and Published by : HIREN KISHORBHAI DOSHI, on behalf of SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, New Koba, Ta.&Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat And Printed at : NAVPRABHAT PRINTING PRESS, 9. Punaji Industrial Estate, Dhoblghat. Dudheshwar,Ahmedabad-380004and Published at : SHRI MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA, Now Koba. Ta.& Dist. Gandhinagar, Pin-382007, Gujarat. Editor: HIREN KISHORBHAI DOSHI For Private and Personal Use Only